دانلودمقاله شبکه های بی سیم ، معماری و امنیت آنها

در مورد شبکه های بی سیم
• WLANS(Wireless Local Area Networks )
این نوع شبکه برای کاربران محلی از جمله محیطهای(Campus) دانشگاهی یا آزمایشگاهها که نیاز به استفاده از اینترنت دارند مفید می باشد. در این حالت اگر تعداد کاربران محدود باشند می توان بدون استفاده از Access Point این ارتباط را برقرار نمود .در غیر اینصورت استفاده از Access Point ضروری است.می توان با استفاده از آنتن های مناسب مسافت ارتباطی کاربران را به شرط عدم وجود مانع تاحدی طولانی تر نمود.

• WPANS(Wireless Personal Area Networks )
دو تکنولوژی مورد استفاده برای این شبکه ها عبارت از :IR (Infra Red ) و Bluetooth (IEEE 802.15 ) می باشد که مجوز ارتباط در محیطی حدود 90 متر را می دهد البته در IR نیاز به ارتباط مستقیم بوده و محدودیت مسافت وجود دارد .

• WMANS(Wireless Metropolitan Area Networks )
توسط این تکنولوژی ارتباط بین چندین شبکه یا ساختمان در یک شهر برقرار می شود برای Backup آن می توان از خطوط اجاره ای ،فیبر نوری یا کابلهای مسی استفاده نمود .

• WWANS(Wireless Wide Area Networks )
برای شبکه هائی با فواصل زیاد همچون بین شهرها یا کشورها بکار می روداین ارتباط از طریق آنتن ها ی بی سیم یا ماهواره صورت می پذیرد .

Wimax استاندارد جدید شبکه های بی سیم.

استاندارد جدید WIMax برای شبکه های شهری بی سیم ، بازار دستیابی به اینترنت رامتحول خواهدکرد. امروزه یافتن و خریدن یک کامپیوتر کیفی مجهز به تراشه Wi-Fi نباشد، کاری دشوار است، دکمه ای که به کاربران کامپیوترهای همراه اجازه دستیابی به اینترنت ر فارغ از مکانی که کاربردر آن حضور دارد می دهد. بدین ترتیب از اتاق غذاخوری ، اتاق نشیمن و یا کافی شاپ می توان به اینترنت وصل شد. عموم مردم به WI-Fi به عنوان یک ایستگاه مرکزی کاری که می تواند ارتباط را بین چندین کاربر به طور یکسان به اشتراک بگذارد علاقمندند. البته با این محدودیت که فاصله کاربرانبران برای محیط داخلی ( indoor) کمتراز100متر و برای محیط خارجی (outdoor) کمتر از 400 متر باشد.

اما استاندارد جدیدی معرفی شده است که عملا توانایی Wi-Fi را زیر سوال برده است . این استاندارد معروف به WiMax می باشد که باعث ایجاد ارتباطات بی سیم اینترنتی با پهنای باند بالا با سرعتی نزدیک به Wi-Fi به محدو دیت های آن را هم ندارد یعنی تا فواصل بالای حدود 50 کیلومتر را هم پشتیبانی می کند.

شبکه های شهری بی سیم با سرعت های پهنای باند بالا چندان جدید نیستند، اما تجهیزات خاص باند پهن عمدتا گران قیمت هستند. در حال حاضر شرکت ها به تدریج در حال رسیدن به توافق هایی بر روی جزییات استاندارد WiMax هستند که این منجر به کاهش قیمت این تجهیزات خواهدشد.

توافقات صنعتی روی جزییاتی نظیر این که چگونه سیگنال های WiMax را رمز گشایی کنیم تا فرکانس هایی را ایجاد کنیم که قابل استفاده باشند و چگونه امکان برقراری ارتباط چندین کاربر تا دستیابی به آن فرکانس ها را فراهم کنیم ، سر انجام به شرکت هایی نظیر اینتل اجازه خواهد داد تا تراشه که حاوی قابلیت WiMax برای استفاده درتجهیزات بی سیم با پهنای باند بالا هستند را بسازند .
و در نهایت انتظار می رود که قیمت receiver به حدود 50 تا 100 دلار یعنی چیزی حدود قیمت DSL ها یا مودم های کابلی امروزی برسد و این یعنی میلیون ها نفر از کاربران بالاخره می توانند از سرویس های رایج اینترنت استفاده کندو به آسانی از طریق آنتن های نصب شده روی بام از هرگوشه شهر به اینترنت وصل شوند.

اگر چه ظهور اولیه WiMax در حوزه های عمومی بوده است. اما با ظهور تدریجی تجهیزات و استانداردها، شاهد موج جدیدی از صنایع کوچک و متوسط بی سیم خواهیم بود که دیگر خطوط گران قیمت T1/E1 نیستندو ایستگاه های کاری همچنین می توانند خدمات خود را در مکان هایی بدون خطوط تلفن هم ارایه دهند و این یعنی دستیابی پر سرعت به اینترنت در نواحی دور افتاده ای که غالبا هیچ تجهیزات ارتباطی ندارند.

WiMax که مخفف Woldwide Interoperability for Microware Access می باشد،کمی فراتر از یک لیست طولانی از مشخصات تکمیلی و تخصصی که نمایشگر تجهیزات بی سیم کارخانه های مختلف که می توانند با سرعت های زیاد با هم کار کند، است . این استاندارد با نام IEEE 802.16 نیز شناخته می شود که از سال 1990 کاربرد آن شروع شده است و نقطه مقابل فناوری های اینترنت یا Wi-Fi بوده است. یک واحد انتقال دهنده WiMax می تواند صوت ، تصویر و سیگنال های اطلاعاتی را در طول فواصل بالای 50 کیلومتر (با رعایت خط دید مستقیم) وبا سرعتی در حدود 70 مگابیت در ثانیه (یعنی سرعتی برای دستیابی 60 شرکت با سرعت خطوط T1 یا صدها کاربر خانگی با سرعت DSL کفایت می کند) انتقال دهد.
اعلان شرکت اینتل (درژانویه 2004) که موضوع اصلی اش در رابطه با WiMax بود باعث رونق یافتن سریع این فناوری توسعه این استاندارد شد.

شرکت سازنده Centrino قبلا طی یک ابتکار تراشه های Wi-Fi را درون کامپیوتر های کیفی قرارداده بود. اسکات ریچارد سون مدیر گروه بی سیم باند پهن شرکت اینتل در این رابطه گفت :« ما به دنبال این بودیم که آیا می توان همه شهرها را با Wi-Fi تحت پوشش اینترنتی قرارداد یا خیر و این که شاید پوشش اینترنتی دادن یک شهر با تکنولوژی Wi-Fi کار ساده ای باشد اما مشکل از این قرار است که مدیریت این شبکه بسیار بسیار سخت می شد که و در ضمن Wi-Fi بسیار هم محدود عمل می کرد.
ریچارد سون می افزاید: ما متوجه شدیم که Wi-Fi نیازمند این است که فراتر از یک تکنولوژی حامل رفتار کند و در ضمن از طیف وسیعی از توانایی ها هم بهره مند شود.

مسلما WiMax که می تواند در فواصل دورتر و تحت بازه وسیعی از فرکانس ها کار کند، ایده آل خواهد بود. پس اینتل شروع به طراحی پردازنده های ارتباطی برای کار، تحت این فرکانس ها (از 12 تا 11 گیگا هرتز یعنی ناحیه اصلی که توسط Wi-Fi استفاده می شود، امواج مایکرویو و انواع مخصوصی از رادارها) نمود و اولین تراشه را در ماه سپتامبر تولید کردند و سپس شروع به ایجاد و گسترش اتحادیه WiMax نمودند تا محصولات مختلف کارخانه را در این مورد تایید کند ومدعیان و پیشگامان این تکنولوژی را مشخص سازند.
همچنین Intel Capital، یکی از این بخش های اصلی شرکت اینتل، شروع به سرمایه گذاری در چندین شرکت نمود تا بتواند WiMax را تبدیل به وسیله سود آور نمایند و از آن به بهترین شیوه استفاده کند.

شرکت Speakeasy در سیاتل، یکی از این شرکت هاست و البته می تواند یکی از اولین از گسترش دهندگان بازار WiMax باشد.
این شرکت در سال 1994، به عنوان یک کافی نت تاسیس شد تا ارتباطات فوق العاده سریع DSL را برای بازیگران، کسانی که بازی های کامپیوتری مفصل online انجام می دادند یا متخصصینی که در منزل کار می کردند، فراهم آورد اما به خاطر این که DSL هم تحت خطوط تلفن کار می کند، در نتیجه یک محدودیت ذاتی را با خود به ارث برده است. مثلا حدود 30 درصد از اهالی شهرهایی که از خدمات شرکت Speakeasy استفاده می کنند از مراکز اصلی تلفن دور هستند. به نقل از یکی از مدیران این شرکت، همین دوری افراد از مراکز اصلی تلفن مهم ترین محرک برای این شرکت بود تا به دنبال شیوه ها و روش های جدیدی باشد و به همین علت، اکنون WiMax مهم ترین و استراتژیک ترین پدیده برای تجارت آن ها است.

Speakeasy شروع به آزمایش و بررسی فنی تجهیزات WiMax با استفاده از تراشه های اینتل نموده استو امیدوار است تا اواسط سال 2005 مشتریان زیادی را به خود جلب کند.

اگر چه ضرورت استفاده از WiMax برای مصرف کنندگان، کسب و کارها و مردم در نواحی دور افتاده و صعب العبور برای داشتن یک دسترسی خوب و موفقیت آمیز و پر سرعت به اینترنت کاملا واضح و مبرهن است، اما این اتفاق هم یک شبه هم رخ نخواهد داد.
و همین مساله احتمالا باعث می شود مدت زمانی طول بکشد تا صنایع به سود اقتصادی این فناوری دست بیابند و آن را عمومی کنند. پس هنوز هم ساختن شبکه ای از اتصال دهنده ها با ارزش است. ریچارد سون می گوید: مردم فکر می کنند که شما می توانید تنها یک برج و برج فرستنده اصلی WiMax را روی تپه ای در اطراف شهر قراردهید و با آن اینترنت همه شهر را تامین کنید. اما این همه مساله نیست ، در اینجا هم دقیقا مانند شبکه های تلفنی با افزایش تقاضا ما مجبور به اضافه کردن برج های جدید هستیم. امال شرکت Tower Stream ، شرکتی که قصد اضافه کردن WiMax را به سرویس های خود دارد، اعلام نموده که این مشکل بدین شیوه حل می شود که می توان بر روی ساختمان های بلند در شیکاگو، نیویورک،بوستون و شهرهای دیگر، انتقال دهنده های ویژه WiMax را نصب کرد و از یک اینترنت پر سرعت با ساختاری بی سیم بهره مند شد. ساختاری که مطمئنا بسیار ارزان تر از سیم ، فیبر نوری و کابل تمام خواهد شد

حقایق، باید ها و نبایدهای شبکه های بی سیم (Wi-Fi) منبع:

www.itbuzzer.net

شبکه های بی سیم (Wireless) یکی از تکنولوژی های جذابی هستند که توانسته اند توجه بسیاری را بسوی خود جلب نمایند و عده ای را نیز مسحور خود نموده اند. هرچند این تکنولوژی جذابیت و موارد کاربرد بالایی دارد ولی مهمترین مرحله که تعیین کننده میزان رضایت از آن را بدنبال خواهد داشت ارزیابی نیاز ها و توقعات و مقایسه آن با امکانات و قابلیت های این تکنولوژی است. نادیده گرفتن حقایق، امکانات فنی و موارد کاربرد این تکنولوژی نتیجه ای جز شکست و عدم رضایت نخواهد داشت. نکاتی که در اینجا به آنها اشاره میکنم مجموعه دانسته هایی است که میتواند در انتخاب و یا عدم انتخاب شبکه بی سیم و بکارگیری موثر و مفید آن به شما کند.
شخصاً با افراد و سازمان ها متعددی برخورد داشته ام که در بکارگیری شبکه های بی سیم دچار شکست شده اند فقط به این دلیل که صرفاً مسحور جدابیت کلمه Wireless گردیده اند بدون اینکه ارزیابی و شناختی نسبت به واقعیات و موارد کاربرد آن داشته باشند لذا فکر کردم جمع آوری برخی دانستنی ها، بایدها و نباید ها که شرکت های ارائه کننده تجهیزات بی سیم کمتر آن را به مشتری منتقل میکنند میتواند آگاه بخش و موثر در تصمیم گیری درست باشد.

آنچه در این نوشته به آن توجه شده با این فرض صورت گرفته که هدف از بکارگیری تکنولوژی Wireless جهت راه اندازی شبکه LAN بصورت بی سیم است و شامل سناریو های ارتباطات Point-to-Point نمی شود.

در هر شبکه بی سیم Access Point ها نقش سرویس دهنده و کارت های شبکه بی سیم که میتواند بصورت PCI، PCMCIA و USB باشند کاربران سیستم را تشکیل میدهد.

غالب تجهیزات بی سیم که برای برپایی شبکه LAN مورد استفاده قرار میگیرند مبتنی بر استاندارد 802.11 از نوع دید مستقیم هستند و گیرنده و فرستنده باید دید مستقیم به یکدیگر داشته باشند.

فاصله کاربر از Access Point، تعداد دیوارها، جنس دیوارها و نوع مصالح ساختمانی و مبلمان داخلی تاثیر گذار بر سرعت و برد شبکه دارد.

بالاترین سرعت قابل دسترس مطابق استانداردهای 802.11a و 802.11g معادل 54Mbps میباشد و سرعت های بالاتر از مکانیزم های نرم افزاری و شرایط خاص استفاده میکنند.

سرعتی که این تجهیزات مدعی آن هستند بر خلاف پیش فرض فکری بسیاری بصورت Half-Duplex است که برای مقایسه ظرفیت شبکه های بی سیم با شبکه های Ethernet باید رقم ارائه شده تجهیزات بی سیم را بر عدد دو تقسیم نمود.

در شبکه بی سیم Access Point دستگاهی است که میتوان آن را معادل هاب در شبکه Ethernet دانست و مانند هاب پهنای باند آن بصورت Shared در اختیار کاربران قرار میگیرد.

با توجه به اطلاعات بالا میتوان نتیجه گرفت که یک Access Point منطبق بر 802.11g دارای پهنای باند اشتراکی و Half-Duplex برابر 54Mbps میباشد که میتوان گفت برابر 25Mbps بصورت Full-Duplex خواهد بود. از آنجایی که این پهنای باند اشتراکی میباشد چنانچه 5 کاربر از این Access Point بخواهند استفاده کنند هرکدام پهنای باندی برابر 5Mbps خواهند داشت مگر آنکه آنقدر خوش شانس باشند که در هر لحظه فقط یکی از این کاربران نیاز به دسترسی به منابع شبکه ای داشته باشد تا بتواند بتنهایی از 25Mbps استفاده نماید. پس محاسبه تعداد Access Pointهای مورد نیاز رابطه مستقیم با تعداد کاربران همیشه Online و میزان مصرف آنها دارد.

کاربران شبکه های بی سیم بیشترین رضایت را زمانی خواهند داشت که عمده کاربری آن جهت دسترسی به اینترنت و منابع اینترنتی باشد که برخوردای از 100Kbps هم برای کاربران کفایت خواهد کرد.

در هیچ کجا شما نمیتوانید یک خط نوشته پیدا کنید که شبکه های WLAN را جایگزینی برای شبکه های Ethernet معرفی کرده باشد! شبکه های WLAN یک راه حل هستند برای مواقعی که امکان کابل کشی و استفاده از شبکه Ethernet امکانپذیر نیست و یا اولویت با Mobility و یا حفظ زیبایی محیط است. سالن های کنفرانس، انبارها، محیط های کارخانه ای، کارگاه های عمرانی و محیط های نمایشگاهی بهترین نمونه ها برای استفاده موثر از شبکه های WLAN میباشند.
و اما قابل توجه دوستان امنیتی! راه اندازی یک شبکه بی سیم بسیار راحت و سریع امکانپذیر است ولیکن به همین سادگی و سرعت نیز امکان رخنه در آن وجود دارد. روش های مختلفی جهت امن سازی این شبکه های توسعه داده شده که با صرف کمی وقت میتوان یکی از این روش ها را بکار برد تا از سوء استفاده و یا صدمه جلوگیری شود.
با توجه محدود بودن پهنای باند شبکه های بی سیم کد های مخرب مخصوصاً کرم های اینترنتی (Worm) بسادگی میتوانند در صورت ورود به شبکه Access Point را بدلیل بار مضاعف مختل کنند. حتماً در شبکه های بی سیم هر چند کوچک از وجود برنامه های آنتی ویروس و بروز بودن آنها اطمینان حاصل کنید. بسیار اوقات حرکت Wormها باعث از کار افتادگی Access Point و اصطلاحاً Hang کردن آن میشود که ممکن است در برداشت اولیه خراب بودن Access Point منبع مشکل تشخیص داده شود.
باز یادآور میشوم شبکه های بی سیم حداقل با مشخصات فعلی یک راه حل هستند برای شرایطی که در آن امکان استفاده از Ethernet و کابل کشی وجود ندارد و نه یک جایگزین Ethernet و اگر کسی غیر از این به شما گفت میتوانید بصورت خیلی خاصی (Special) در صورتش نگاهی بیاندازید! بکارگیری از شبکه های بی سیم در کنار شبکه Ethernet برای کاربران Mobile که ممکن است هر لحظه با Laptop و یا PDA خود از گرد راه برسند و یا سالن کنفرانس و اجتماعات هموراه بسیار سودمند و رضایت بخش خواهد بود. همچنین امکانی که بصورت موقتی برپا شده اند نظیر پروژه های عمرانی و نمایشگاه ها و دفاتر استیجاری نیز در فهرست موارد کاربرد شبکه های بی سیم قرار دارند.
امنیت در شبکه های بیسیم
شبکه های بیسیم به سرعت در حال رشد و توسعه می باشند و غالب شرکت ها به این گونه از شبکه ها روی آورده اند. فراگیر شدن ارتباط بیسیم، طراحی ساختار امنیتی در محدوده پوشش این نوع شبکه ها را اجتناب ناپذیر می نماید.
در دنیای بیسیم چیزی به عنوان زیر ساخت فیزیکی مانند در، دیوار، قفل و ... وجود ندارد تا بتوان با استفاده از این وسائل از دسترسی های غیر مجاز به لایه 2(Media Access) یا لایه 1 (Physical) جلوگیری بعمل آورد. برای دسترسی به منابع شبکه های بیسیم کافی است که یک حمله کننده فقط در مجاورت این شبکه قرار گیرد بدون آنکه به محل حفظ اطلاعات مهم سازمان دسترسی فیزیکی داشته باشد و سه ویژگی مهم اطلاعات را از بین ببرد:
(Integrity, Confidentiality, Availability)

مفاهیم پایه ای 802.11:
802.11 از استانداردهای پیاده سازی شبکه بیسیم می باشد که توسط IEEE ارائه شده است. این استاندارد شبیه استاندارد 802.3 روی Ethernet می باشد که در آن پروتکل های لایه 1و2 استفاده شده است.
توسط تکنولوژی CSMA/CD روی Ethernet، نودهای شبکه بیسیم نیز توسط آدرس MAC حک شده روی کارت های شبکه، آدرس دهی می شوند. اگر چه، 802.11 از سیم به عنوان رسانه در لایه 1 استفاده نمی کند و نودها در استاندارد فوق به صورت بیسیم و در دامنه ای که توسط دستگاه های بیسیم تعریف می شوند با یکدیگر تبادل اطلاعات می نمایند.
شبکه هایی که عمدتأ بر مبنای استاندارد 802.11 طراحی می شوند به یک یا چند Access Point نیاز دارند.AP دستگاهی است که امکان ارتباط بین نودهای شبکه بیسیم با یکدیگر و با شبکه مبتنی بر سیم را برقرار می سازد. در این نوع تنظیم که به Infrastructure Mode معروف است، نودهای بیسیم برای ارتباط با یکدیگر و یا نودهای موجود در شبکه مبتنی بر سیم، می بایست از این AP ها عبور نماید. همچنین شبکه های بیسیم می توانند به صورت مستقیم و بر پایه شبکه های Peer-To-Peer با یکدیگر و بدون نیاز به AP ها ارتباط داشته باشند.

امروزه سه نوع از استاندارد های بیسیم در شبکه پیاده سازی می شود که این سه نوع عبارتند از:

-802.11b

802.11a-

802.11g-

802.11b : اولین استاندارد در شبکه های بیسیم استاندارد 802.11b بود.
سرعت در این ارتباط 11 مگابیت بر ثانیه و از فرکانس 2.4 گیگا هرتز استفاده شده است و تا فاصله 300 فوت یا 91 متر را پوشش می دهد.
: 802.11aدر تجهیزات مورد استفاده در استاندارد 802.11a پهنای باند مورد استفاده بهبود داده شده است. در این استاندارد، سرعت 56mbps و فرکانس 5GHz می باشد و باعث می شود تا ناسازگاری کمتری با تجهیزات معمول مانند تلفن های بیسیم و یا مایکرو ویو ها داشته باشد.
مشخصه 802.11a اجازه ارتباط همزمان تا 12 کانال در مقایسه با 3 کانال در استاندارد 2.4 GHz می دهد. همچنین تعداد بیشتری از ایستگاه های کاری در هر شبکه را پشتیبانی می کند. اگر چه به دلیل استفاده از فرکانس جداگانه ، استاندارد 802.11a تجهیزات 802.11b را پشتیبانی نمی کند. ضمنأ تجهیزات این استاندارد گران تر و کاهش فاصله را در مقایسه با فرکانس 2.4 گیگا هرتز دارد. (در حدود 50 feet و با سرعت 54mbps full).
:802.11.gبسیاری از شرکت ها علاقمند هستند تا پهنای باند مورد نیاز خود را متناسب با استاندارد 802.11g پیاده سازی نمایند. این استاندارد با سرعت 56 مگابیت بر ثانیه و با فرکانس 2.4 گیگا هرتز می باشد و قابلیت پشتیبانی از استاندارد 802.11b را نیز دارا می باشد.
محدوده تحت پوشش در این استاندارد همانند استاندارد 802.11a (300 feet) می باشد و در سرعت 54 مگابیت بر ثانیه و به صورت full duplex تا محدوده 100 feet را پوشش می دهد.
امن سازی شبکه های بیسیم:
با وجود امکاناتی که در شبکه های مبتنی بر 802.11 ارائه شده است ولی این واقعیت وجود دارد که، چون برای انتقال اطلاعات در این شبکه ها هیچ حد و مرز فیزیکی وجود ندارد و این ترافیک توسط هوا منتقل می شود به این دلیل این نوع شبکه ذاتأ نا امن هستند.
از تمام عناصری که برای ایجاد امنیت در شبکه سیم کشی شده استفاده شده می توان در شبکه های بیسیم نیز برای برقراری امنیت استفاده نمود. نکته مهمی که در شبکه های بیسیم از لحاظ امنتی دارای اهمیت می باشد طراحی این گونه از شبکه های می باشد. در ادامه به چگونگی طراحی امن شبکه های بیسیم می پردازیم.

طراحی شبکه:
یکی از موارد مهم که در طراحی شبکه می بایست در نظر گرفته شود، چگونگی طراحی و نحوه ارتباط با شبکه سیم کشی شده است.
راههای زیادی جهت امن کردن شبکه و همین طور برای به خطر انداختن امنیت آن وجود دارد.
با طراحی و بکار گیری یک استراتژی محکم در شبکه های بیسیم میتوان از دسترسی هکرها به شبکه جلوگیری بعمل آورد همچنین با اعمال کنترل های بیشتر روی بخش بیسیم شبکه، شبکه سیم کشی شده را نیز محافظت نمود تا هکرها از این طریق نیز نتوانند وارد شبکه شوند. استفاده از فایروال و روتر در شبکه بیسیم همانند شبکه های سیم کشی شده نیز توصیه می شود.

جداسازی توسط مکانیزم های جداسازی:
به دلیل اینکه معمولأ AP ها رابط بین شبکه بیسیم و سیم کشی شده هستند، ایستگاه های کاری موجود در دو طرف این AP ها معمولأ در یک Broadcast Domain می باشند. با این توضیحات، هکر شبکه بیسیم میتواند با استفاده از روشهای موجود روی شبکه های سیم کشی شده مانندARP cache Poisoning نسبت به اجرای Exploit روی ترافیک Broadcast اقدام نماید. همچنین هکر می تواند ایستگاه های بیسیم دیگری را که به AP متصل هستند را مورد حمله قرار دهد. این اتفاق در مورد ایستگاه های کاری موجود روی شبکه سیم کشی شده که به شبکه بیسیم متصل هستند روی خواهد داد.
به دلیل آسیب پذیری های زیادی که در شبکه های بیسیم و با توجه به نحوه پیاده سازی این شبکه ها، این فکر در ذهن ایجاد می شود که شبکه های سیم کشی ایزوله شده از این شبکه ها امن تر می باشند.
همانطوری که در شکل زیر مشاهده میشود، طراحی ساده ولی با یک نکته اصلی و آن اینکه، در این طرح، دسترسی مستقیم لایه 2 و اتصال به منابع شبکه برای تمامی ایستگاه های کاری بیسیم میسر می شود و این امر مشکلات امنیتی را در پی خواهد داشت. حداقل پیشنهادی که برای امنیت در این طرح مورد نظر می باشد، جدا سازی و ایزوله کردن شبکه بیسیم از شبکه داخلی در VLAN جداگانه و با قرار دادن مکانیزم های لایه 3 در شبکه می باشد.

طراحی بهتر شبکه با درک مفهوم Wireless-DMZ که در شکل زیر نشان داده شده است انجام خواهد شد. با قرار دادن APها در ناحیه امنیت خاص، پیاده سازی کنترل های لایه3 و کنترل های دسترسی مانند پیاده سازی فایروال می توان به امنیت بالاتری دست یافت.
به طور مثال اگر تمام AP ها به یک سوئیچ (یا دو سوئیچ برای افزونگی(Redundancy)) متصل و سپس سوئیچ به فایروال متصل شود، ما یک نقطه کنترلی یا Layer 3+ بین شبکه داخلی و شبکه APخواهیم داشت.

با توجه به شبکه فوق، اگر هکری ایستگاه های بیسیم و یا حتی AP ها را تحت کنترل خود در آورد، محدود به شبکه خود (شبکه خارج از فایروال) و به سرویسهایی که در فایروال باز گذاشته شده می باشد. بعلاوه هرگونه ترافیک ورودی و خروجی در فایروال ثبت شده و بدین ترتیب ما رد ممیزی حتی و با بررسی این گزارشات شانس بیشتری برای جلوگیری از حملات خواهیم داشت.
و اگر AP ها دارای رده امنیت مختلفی باشند می توان هرکدام را در ناحیه امنیتی خود قرار داده و به فایروال مربوطه با چند interface مطابق شکل زیر متصل نمود. با این طرح منابع هرکدام از شبکه های بیسیم در مقابل شبکه های دیگر محافظت می شود.

طراحی فوق برای محیط های آموزشی که استاد و دانشجویان دارای دسترسی های مختلفی به منابع شبکه می باشند مناسب است.
بخش اول : مقدمه

از آن‌جا که شبکه‌های بی سیم، در دنیای کنونی هرچه بیشتر در حال گسترش هستند، و با توجه به ماهیت این دسته از شبکه‌ها، که بر اساس سیگنال‌های رادیویی‌اند، مهم‌ترین نکته در راه استفاده از این تکنولوژی، آگاهی از نقاط قوت و ضعف آن‌ست. نظر به لزوم آگاهی از خطرات استفاده از این شبکه‌ها، با وجود امکانات نهفته در آن‌ها که به‌مدد پیکربندی صحیح می‌توان به‌سطح قابل قبولی از بعد امنیتی دست یافت، بنا داریم در این سری از مقالات با عنوان «امنیت در شبکه های بی سیم» ضمن معرفی این شبکه‌ها با تأکید بر ابعاد امنیتی آن‌ها، به روش‌های پیکربندی صحیح که احتمال رخ‌داد حملات را کاهش می‌دهند بپردازیم.

شبکه‌های بی‌سیم، کاربردها، مزایا و ابعاد

تکنولوژی شبکه‌های بی‌سیم، با استفاده از انتقال داده‌ها توسط اموج رادیویی، در ساده‌ترین صورت، به تجهیزات سخت‌افزاری امکان می‌دهد تا بدون‌استفاده از بسترهای فیزیکی همچون سیم و کابل، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. شبکه‌های بی‌سیم بازه‌ی وسیعی از کاربردها، از ساختارهای پیچیده‌یی چون شبکه‌های بی‌سیم سلولی -که اغلب برای تلفن‌های همراه استفاده می‌شود- و شبکه‌های محلی بی‌سیم (WLAN – Wireless LAN) گرفته تا انوع ساده‌یی چون هدفون‌های بی‌سیم، را شامل می‌شوند. از سوی دیگر با احتساب امواجی همچون مادون قرمز، تمامی تجهیزاتی که از امواج مادون قرمز نیز استفاده می‌کنند، مانند صفحه کلید‌ها، ماوس‌ها و برخی از گوشی‌های همراه، در این دسته‌بندی جای می‌گیرند. طبیعی‌ترین مزیت استفاده از این شبکه‌ها عدم نیاز به ساختار فیزیکی و امکان نقل و انتقال تجهیزات متصل به این‌گونه شبکه‌ها و هم‌چنین امکان ایجاد تغییر در ساختار مجازی آن‌هاست. از نظر ابعاد ساختاری، شبکه‌های بی‌سیم به سه دسته تقسیم می‌گردند : WWAN، WLAN و WPAN.

مقصود از WWAN، که مخفف Wireless WAN است، شبکه‌هایی با پوشش بی‌سیم بالاست. نمونه‌یی از این شبکه‌ها، ساختار بی‌سیم سلولی مورد استفاده در شبکه‌های تلفن همراه است. WLAN پوششی محدودتر، در حد یک ساختمان یا سازمان، و در ابعاد کوچک یک سالن یا تعدادی اتاق، را فراهم می‌کند. کاربرد شبکه‌های WPAN یا Wireless Personal Area Network برای موارد خانه‌گی است. ارتباطاتی چون Bluetooth و مادون قرمز در این دسته قرار می‌گیرند.

شبکه‌های WPAN از سوی دیگر در دسته‌ی شبکه‌های Ad Hoc نیز قرار می‌گیرند. در شبکه‌های Ad hoc، یک سخت‌افزار، به‌محض ورود به فضای تحت پوشش آن، به‌صورت پویا به شبکه اضافه می‌شود. مثالی از این نوع شبکه‌ها، Bluetooth است. در این نوع، تجهیزات مختلفی از جمله صفحه کلید، ماوس، چاپگر، کامپیوتر کیفی یا جیبی و حتی گوشی تلفن همراه، در صورت قرارگرفتن در محیط تحت پوشش، وارد شبکه شده و امکان رد و بدل داده‌ها با دیگر تجهیزات متصل به شبکه را می‌یابند. تفاوت میان شبکه‌های Ad hoc با شبکه‌های محلی بی‌سیم (WLAN) در ساختار مجازی آن‌هاست. به‌عبارت دیگر، ساختار مجازی شبکه‌های محلی بی‌سیم بر پایه‌ی طرحی ایستاست درحالی‌که شبکه‌های Ad hoc از هر نظر پویا هستند. طبیعی‌ست که در کنار مزایایی که این پویایی برای استفاده کننده‌گان فراهم می‌کند، حفظ امنیت چنین شبکه‌هایی نیز با مشکلات بسیاری همراه است. با این وجود، عملاً یکی از راه حل‌های موجود برای افزایش امنیت در این شبکه‌ها، خصوصاً در انواعی همچون Bluetooth، کاستن از شعاع پوشش سیگنال‌های شبکه است. در واقع مستقل از این حقیقت که عمل‌کرد Bluetooth بر اساس فرستنده و گیرنده‌های کم‌توان استوار است و این مزیت در کامپیوترهای جیبی برتری قابل‌توجه‌یی محسوب می‌گردد، همین کمی توان سخت‌افزار مربوطه، موجب وجود منطقه‌ی محدود تحت پوشش است که در بررسی امنیتی نیز مزیت محسوب می‌گردد. به‌عبارت دیگر این مزیت به‌همراه استفاده از کدهای رمز نه‌چندان پیچیده، تنها حربه‌های امنیتی این دسته از شبکه‌ها به‌حساب می‌آیند.
منشأ ضعف امنیتی در شبکه‌های بی‌سیم و خطرات معمول خطر معمول در کلیه‌ی شبکه‌های بی‌سیم مستقل از پروتکل و تکنولوژی مورد نظر، بر مزیت اصلی این تکنولوژی که همان پویایی ساختار، مبتنی بر استفاده از سیگنال‌های رادیویی به‌جای سیم و کابل، استوار است. با استفاده از این سیگنال‌ها و در واقع بدون مرز ساختن پوشش ساختار شبکه، نفوذگران قادرند در صورت شکستن موانع امنیتی نه‌چندان قدرت‌مند این شبکه‌ها، خود را به‌عنوان عضوی از این شبکه‌ها جازده و در صورت تحقق این امر، امکان دست‌یابی به اطلاعات حیاتی، حمله به سرویس دهنده‌گان سازمان و مجموعه، تخریب اطلاعات، ایجاد اختلال در ارتباطات گره‌های شبکه با یکدیگر، تولید داده‌های غیرواقعی و گمراه‌کننده، سوءاستفاده از پهنای‌باند مؤثر شبکه و دیگر فعالیت‌های مخرب وجود دارد.
در مجموع، در تمامی دسته‌های شبکه‌های بی‌سیم، از دید امنیتی حقایقی مشترک صادق است :
تمامی ضعف‌های امنیتی موجود در شبکه‌های سیمی، در مورد شبکه‌های بی‌سیم نیز صدق می‌کند. در واقع نه تنها هیچ جنبه‌یی چه از لحاظ طراحی و چه از لحاظ ساختاری، خاص شبکه‌های بی‌سیم وجود ندارد که سطح بالاتری از امنیت منطقی را ایجاد کند، بلکه همان گونه که ذکر شد مخاطرات ویژه‌یی را نیز موجب است.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  28  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله شناخت و بررسی شیوه دعوت رسول اکرم (ص) بر اساس حکمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن

«مقدمه»
اَلحَمُدللِه الذَّی هَدانا لِهذا وَ ما کُنا لِنَهتَدی لَولا اَن هَدانا اَللهُ (ستایش خدای را که ما را بدین [راه] هدایت نمود ، و اگر خدا ما را راهبری نمی کرد ما خود هدایت نمی یافتیم).
حمد و سپاس خدای را که به عنوان خالق «ماسوی الله» هر موجودی را در راه سعادت خودش تا نهایت کمالش راهنمایی کرده و فرموده : «رَبُنّا الَذی اَعطی کُلَ شَیءٍ خَلقه ثُمَّ هَدی».(پرودگار ما کسی است که هر چیزی را خلقتی که در خور اوست داده ، سپس آن را هدایت فرموده است).و هیچ موجودی را از قائده به کمال رسیدن مستثنی نکرده و انسان را که اشرف مخلوقات دانسته ، کمال و سعادت عظمی عنایت فرموده و به سوی آن هدایت کرده است.و عقل را راهنما به سوی کمال و منشا شکوه و سربلندی انسان قرار داده است.
اما از آنجایی که سعادت و کمال انسان منحصر به سعادت مادی نمی باشد ، بلکه جهان معنا هر دو جهان را شامل می گردد به همین خاطر خداوند متعال اول عقل آفرینش یعنی حضرت محمد (ص) را به عنوان نبوت برگزید و او را به بندگانش حجت قرار داد : «حُجَهُ اَللهِ عَلَی العِبادِ النَبِّیُ و الحُجَه فیما بَینَ العِبادِ وَ بَینَ اَللهِ اَلعَقلُ» .(حجت خداوند بر بندگان پیامبر است و حجت میان بندگان و خدا عقل است).و آن حضرت را خلیفه خود بر روی زمین قرار داد تا راهنما و هدایت گر خلق به سوی او باشد و ایشان بشارت دهنده و ترساننده نیکان و بدان قرار داد تا حجت را بر مردم تمام گرداند.
«رُسُلاً مُبَشرینَ وَ مُنذرینَ لِئَلا یَکونَ لِلناسِ عَلَی اللهِ حُجَه بَعدَ الرُسُلِ وَ کانَ اَللهُ عَزیزاً حَکیماً» .(پیامبرانی که بشارت گر و هشدار دهنده بودند، تا برای مردم ، پس از (فرستادن) پیامبران ، در مقابل خدا (بهانه) و حجتی نباشد و خداوند توانا و حکیم است.)
بنابراین همچنان که بدون نبوت غافله بشریت به هدفی که از آفرینش او در نظر بوده است نمی رسد، تبیین احکام و مقررات الهی توسط راهبران غیر معصوم نیز راه به جایی نخواهد برد و موجب گمراهی خواهد شد و این نیازمند به دلایل عقلی و نقلی محکم می باشد.
در این رساله تحت عنوان « بررسی شیوه های دعوت پیامبر اسلام (ص) با تکیه بر حکمت ، موعظه و مجادله احسن» با استفاده از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین به بررسی شیوه های دعوت رسول اکرم (ص) پرداخته و پس از بررسی و تحلیل نظرات مختلف ، نظریه مختار بیان گردیده است.و به اندازه بضاعت اندک ، قطره ای ناچیز از این دریای بیکران چشیده و به نکات زیر دست یافتم که : «حکمت» نوری افاضه ای از سوی خداوند است به کسانی که از نیروی عقل خود بتوانند درست استفاده نمایند ، عطا خواهد شد و در سایه آن به حقایق معلومات و درجاتی از کمال می رسند.
و موعظه یکی از راه های دعوت و جلب قلوب شمرده می شود که پیامبر اسلام (ص) برای جذب افرادی که دارای احساسات و عواطف جوشان و بیداری عمومی بودند از موعظه بهره می برد و خداوند متعال برای اینکه پیامبرش را اسوه اهل استدلال قرار دهد، به او ابلاغ فرمود که استدلال محض ، همه جا سودمند نیست ،‌بلکه علاوه بر آن ، از موعظه برای دعوت دیگران استفاده نماید.
و «مجادله» که رسول اکرم (ص) به طور مطلق از آن نهی نشده است بلکه از آن مجادله غیر احسن و یا باطل منع شده است ، چنانکه خداوند متعال می فرماید : «وَلا تُجادَلوا اَهلَ الکُتابِ اِلا بِالَّتی هِیَ اَحسَن» ، بنابراین مجادله احسن در اسلام جایز می باشد که قانون عملی برای رسول اکرم (ص) در مقابل مخالفان اسلام بوده است.در مقابل مجادله احسن مجادله باطل قرار می گیرد که مطابق قرآن کریم و روایات معتبر معصومین ، بر مردم حرام گردیده است زیرا در این نوع جدال ،‌سعی و تلاش مخالفان در جهت حق جلوه دادن عقاید باطل و نادرستشان می باشد در حالی که مجادله احسن با استفاده از اصول مشترک طرفین برای محقق ساختن حق و اثبات آن صورت می پذیرد.
این پایان نامه به روش کتابخانه ای و با استفاده از منابع تفسیری و روایی و با راهنمایی اساتید محترم راهنما و مشاور در پنج فصل تالیف و تنظیم گشته است :
فصل اول- شامل کلیات (اهداف و انگیزه موضوع ، سوالات تحقیق ، پیشینه تحقیق ،‌روش تحقیق و ساختار و محدوده تحقیق) می باشد.
فصل دوم- مفهوم حکمت ، موعظه ، جدل و کاربرد آنها در قرآن کریم به عنوان شیوه دعوت پیامبر اکرم (ص) شامل (معانی لغوی و اصطلاحی حکمت ، موعظه و جدل و کاربرد آنها در قرآن کریم و شیوه های پیامبران در ابلاغ پیام الهی به خصوص شیوه رسول اکرم (ص) می باشد).
فصل سوم- جلوه های حکمت الهی که اهم آن شامل : (اهمیت حکمت از نظر اعتقادی ، حکمت و توحید ، حکمت الهی هدف بعثت انبیاء ، اعطای حکمت بر صالحین در قرآن کریم ، حکمت واعطای فضل بر رسول اکرم (ص) و خاندانش (علیهم السلام) ، تاویل حکمت در قرآن و روایات) می باشد.
فصل چهارم- جلوه های موعظه از منظر قرآن و روایات معصوم که اهم آن شامل : (موعظه در قرآن کریم ، موعظه اخلاقی ، نفسانی ، تاثیر گذاری موعظه ،‌اقسام موعظه ،‌تاویل موعظه) می باشد.
فصل پنجم- جلوه های مجادله در قرآن و روایات که عبارتند از : (انواع مجادله در قرآن و روایات ، مجادله احسن پیامبران الهی ، جلوه های مجادله احسن پیامبر اکرم (ص) در قرآن کریم و زمینه های مجادله غیر احسن ، اهداف مجادله) می باشد.
در نهایت به نتیجه گیری کلی پرداخته شده است.
از پروردگار متعال پیوسته درخواست نماییم «الهم انّی اسئلک ان تصلّی علی محمد نبّی رحمتک و کلمه نورک و ان تملأ قلبی نور الیقین و صدری نور الایمان و فکری نور النیات و عزمی نور العلم و قوّتی نور العمل و لسانی نور الصدق و دینی نور البصائر من عندک و بصری نور الضیاء و سمعی نور الحکمه و مودتی نور الموالاه لمحمد و اله علیه السلام......
(خدایا از تو می خواهم که اولاً درود فرستی بر محمد پیغمبر رحمتت و کلمه نورت و ثانیاً پر کنی دلم را با نور یقین و سینه ام را با نور ایمان و فکرم را با نور تصمیمات و تصمیمم را با نور دانش و نیرویم را با نور کار و زبانم را با نور راستی و دینم را با نور بصیرت ها از پیشت و دیده ام را با نور روشنایی و گوشم را با نور حکمت و مودتم را با نور دوستی و پیوستگی با محمد و آلش که سلام بر آنان باد......)

فصل اول : کلیات

1 – 1 – اهداف و انگیزه موضوع
1 – 2 – سؤالات تحقیق
1 – 3 – پیشینۀ تحقیق
1 – 4 – روش تحقیق
1 – 5 – ساختار و محدوده تحقیق

1 – 1 – اهداف و انگیزه موضوع
هدف و انگیزه اصلی در این پایان نامه ، شناخت و بررسی شیوه دعوت رسول اکرم (ص) بر اساس «حکمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن» می باشد.از آنجایی که پیامبران و خصوصاً پیامبر خاتم (ص) به منزله سراج منیر و دعوت کننده به سوی خدا «سراجاً منیراً و داعیاً الله» هستند ، بسیار مشتاق بودم برای فهم و شناخت پیرامون این شیوه ها و ابعاد و جلوه ها و مصادیق آنها بتوانم بهره هایی از کلام الهی و نور حکمت را بر قلب خود دریابم و با فهم موعظه از موعظه حسنه در شناخت حقایق الهی و عبرت از خلایق الهی آگاه شوم و با درک مجادله احسن به عنوان روش نیکوتر خداوند در مقابل مخالفان خدا و رسول و اولیاء معصوم الهی به اثبات حقانیت عقاید شیعی خود برسم.

1 – 2 – سؤالات تحقیق
پیرامون موضوع رساله ، سؤالات بسیاری مطرح می باشد که از پرسش های ویژه این تحقیق می توان اشاره کرد به :
1 – حکمت و موعظه و جدال از نظر لغوی و اصطلاحی چیست ؟
2 – تاویل حکمت بر اساس آیات قرآن و روایات چیست؟
3 – انواع موعظه کدام است ؟ منظور از موعظه حسنه در آیات قرآن کریم چیست؟آیا موعظه می تواند غیر حسنه باشد؟
4 – شیوه ها و اقسام مجادلات انبیاء در قرآن کریم و تعالیم اسلامی بر چه اساسی
می باشد؟
5 – آیا در قرآن و روایات نمونه هایی از مجادلۀ احسن انبیاء بر اساس قرآن و روایات آمده است؟

1 – 3 – پیشینۀ تحقیق
تا کنون کمابیش پیرامون آداب و اسلوب گفتگو در قرآن کریم و روشهای تبلیغی انبیای الهی و روش تبلیغی و دعوت پیامبر اسلام (ص) کتب و مقالاتی نگاشته شده که گاه مورد استفاده در رساله موجود هم بوده است.مانند 1- راه و رسم تبلیغ نوشته گروهی از فضلای قم.2- مقاله قانون عملی پیامبر اسلام (ص).3- آداب و اسلوب گفتگو در قرآن کریم و روایات با نگاهی به کتاب مقدس از عبدالله ستوده ارشد علوم قرآن ، 1387. 4- شیوه های هدایتی و تبلیغی انبیا از دیدگاه قرآن و روایات از طیبه خداویسی ، 1386.
می توان وجه امتیاز رسالۀ موجود نسبت به تالیفات پیشین را اولاً فراهم نمودن یک بخش تأویلی از آیات قرآن کریم را در کنار بخش تفسیری آن که مرتبط با موضوع می باشد در نظر گرفت که رسالۀ حاضر علاوه بر تفسیر به تأویل ، تا جایی که امکان داشته پرداخته است . و ثانیاً به گردآوری شیوۀ رسول اکرم ( ص) در یک مجموعه که به طور مستقل و تخصصی (قرآنی و روایی) به هر یک از آنها پرداخته شده است . وعلت انتخاب موضوع ، علاقمندی این جانب به دانستن روش های دعوت اسلام و جذابیت موضوع مورد بحث و فهم و درک بیشتر از دین تشیع ، فهم آیات قرآن کریم چه از جهت ظاهری و چه از جنبۀ تأویلی و شناخت رسول اکرم (ص) و اهل بیتش «علیهم السلام » که امید است باری تعالی با الطاف و عنایت خویش این حقیر را در جهت گام نهادن و سوق دادن به این جهت یاری فرماید .

1 – 4 – روش تحقیق
در این رساله ، ابتدا با هماهنگی استاد راهنما ، یک طرح کلی از پایان نامه تنظیم گردید و با راهنمایی وافر و تحسین برانگیز ایشان به مطالعه و مرور کتابهای معتبر روایی و قدیمی پرداخته . وکار تحقیق موضوع را آغاز نمودم و جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از کتاب ها با روش کتابخانه ای و با استفاده از CD های تفاسیر و سایتهای اینترنتی ( با مراجعه به منابع اصلی و معتبر ) تنظیم و تدوین گردیده است . و برای انجام این امر ، بیشترین بهره برداری از کتابخانه مجلس و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران وبعد کتابخانه دانشکده الهیات تهران و در موارد بسیار محدودی از کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی به عمل آمده است .
ذکر این نکته لازم است که ، متون عربی مرتبط با موضوع که در منابع قدیمی و یا بعضاً جدید بچشم می خورد اولاً به یاری خداوند متعال و بعد با سعی و تلاش خود ، به فارسی روان ترجمه کردم و در کل ، در تنظیم و تهیۀ رساله از راهنمایی سرکار خانم دکتر هاشمی و مشاورۀ آقای دکتر رضوی ، بهره و استفاده لازم صورت گرفته است که کمال تشکر را از این دو بزرگوار دارم .

1 – 5 – ساختار و محدوده تحقیق
موضوع مورد بحث تحت عنوان « بررسی شیوه های دعوت پیامبر اکرم ( ص ) یا تکیه بر حکمت ، موعظه و مجادله احسن » در محدودۀ قرآن و روایات معصومین « علیهم السلام » از کتب و تفاسیر شیعی بهره گرفته شده است که در طی یک چکیده و مقدمه و پنج فصل و جمع بندی و نتیجه نهایی می باشد که هر فصل نیز شامل مباحثی که امید است به یاری خداوند این گام کوچک مورد عنایت پروردگار قرار گیرد .

فصل دوم : مفهوم حکمت ، موعظه ، جدل و کاربرد آنها در قرآن کریم به عنوان شیوه دعوت پیامبر اسلام (ص)

2 – 1 – معانی لغوی و اصطلاحی حکمت ، موعظه ، جدل
2 – 1 – 1 – معنی لغوی و اصطلاحی حکمت
2 – 1 – 2 – معنی لغوی و اصطلاحی موعظه
2 – 1 – 3 - معنی لغوی و اصطلاحی جدل
2 – 2 – کاربرد تعابیر مربوط به حکمت ، موعظه ، جدل در قرآن کریم
2 – 2 – 1 – کاربرد تعبیر حکمت
2 – 2 – 2 – کاربرد تعبیر موعظه
2 – 2 – 3 – کاربرد تعبیر جدل
2-3 شیوه های پیامبران در ابلاغ پیام الهی در قرآن کریم
2-3-1 شیوه دعوت پیامبر اسلام (ص)
2-3-2 تبیین و تفسیر «حکمت ، موعظه حسنه و مجادله احسن» در آیه 125 از سوره نحل

2 – 1 – معانی لغوی و اصطلاحی حکمت ، موعظه ، جدل
2 – 1 – 1 – معنی لغوی و اصطلاحی حکمت
واژۀ « حکمت » به معنی استواری و دانش درست که شکی در آن راه ندارد می باشد. شریف عاملی در مفردات خود آورده است : « حکمت در اصل به معنای منع از جهل و زشتی است از این رو بعضی آن را به عدل و علم و بعضی آن را به معرفت برترین اشیاء به برترین علوم تفسیر کرده اند . »
« حاکم » و هر چه که به معنای آن باشد مانند کسی است که حکم می کند ، همانگونه که در تاج العروس آمده است . « حکیم بر وزن فعیل ٌ به معنای فاعل یا کسی است که اشیاء را محکم می کند و به معنای صاحب حکمت و عالم نیز گفته شده است . »
حکم به معنای عدالت در قضاوت آمده است و اکثر لغویین د رکتابهای شان اشاره به این معنی ، داشته اند . چنانکه راغب می گوید : « اصل کلمۀ حکم منع کردن جهت اصلاح است . و از این رو لجام و افسار را مانع چارپا دانسته اند زیرا او را محکم نگه می دارد .
از تعاریف فوق می توان نتیجه گرفت که واژه حکمت از ریشه « حکم » مشتقاتی دارد که همۀ آنها در تعریف لغوی و توضیح به یک اصل واحد اعاده می گردند و آن تعریف واحد همان « علم به حقایق اشیاء است که قضاوت و عمل کردن به مقتضای آن می باشد و یا علم و تفقه در دین قضاوت بر اساس عدالت می باشد .»
واژه حکمت در اصطلاح ، با توجه به این که به حکمت علمی و عملی تقسیم می شود ، در واقع نوعی از قوه عقلی علمی است که همان حکمت الهیه می باشد .
چنانکه خداو.ند متعال می فرماید : «وَلَقد ءاتینا لقمانَ الحکمَهَ . ( و براستی ، به لقمان حکمت دادیم ).
پس در این آیه مذکور ، منظور از حکمت ، جهت عقلی می باشد که موافق احکام شریعت است ، و به عبارتی دیگر ، حکمت ، اصابت حق با علم و عمل است و حکمت در مورد پروردگار ، معرفت اشیاء و ایجاد آنها با هدف إحکام آنها می باشد و در مورد انسان معرفت موجود است و انجام امور خیر می باشد . در تفاسیر آمده است که حکمت در این آیه «و یعلمه الکتاب و الحکمه» .علم شریعت و احکام می باشد و در آیات «اتاه الله الملک و الحکمه» و «شددنا ملکه و ءاتیناه الحکمه و فصل الخطاب» .به معنی نبوت و رسالت بیان گردیده است.
از آنجایی که حکمت ، اسرار علوم شریعت و طریقت را که همان اسرار حقیقت الهیه است ، در بردارد ، معنی قرآن و تورات و انجیل نیز ذکر گردیده است . چنانکه خداوند می فرماید : « یُوتِی الحِکمهَ مَن یشاءُ و مَن یؤتَ الحکمهَ فَقَد أُوتِیَ خیراً کثیراً » .
( به هر کسی که خواهد حکمت عطا کند و به هر کسی که حکمت داده شد به او خیر کثیر عطا شده است . )
که منظور ، تأویل و اصابت سخن حق در آن می باشد .(الحکمه ضاله المومن)
شعرانی در نثر طوبی آورده است که : رسول اکرم ( ص ) در ضمن حدیثی حکمت را گمشدۀ مؤمن معرفی می کند که هر جا آن را یافت فرا گیرد و گاه آن گوهر گمشده را از گمراهی می شنود و آن را می آموزد .
ذکر « حکیم » به عنوان صفتی برای قرآن کریم آمده است : همانگونه که زبیدی در تاج العروس آورده است : « حکیم صفتی برای قرآن کریم است ، یعنی حاکم بر شما و یا آن حکمی است که در آن اختلاف و اضطراب نیست . »
بعضی از لغویین واژه « حکم » را بصورت امر کلی که فراگیر است و هم حکمت و هم غیر آن را شامل می شود در نظر گرفته اند : « حکم » در اصطلاح اعم از حکمت است و می توان یادآور شد که هر حکمتی حکم است ولی هر حکمی حکمت نیست از این جهت است که در حکم چیزی با چیز دیگر قضاوت و داوری می شود . خداوند متعال در سورۀ مبارکه مریم می فرماید : « وَ اتیناه الحُکمَ صبیّاً » یعنی به او در حالیکه کودک بود ، نبوت دادیم که اشاره به این مطلب دارد که از کودکی علم و نظر حکیمانه و فقیهانه به او عطا کردیم .»
« محکم » این واژه صفت قرآن است که همان صفت کلام و آیۀ قرآن بحساب می آید که در مقابل تشابه قرار می گیرد و کلامی است که معنی آن آشکار و واضح است و متشابه کلامی است که آشکار نمی باشد و در آن شبهه قرار دارد .
بنابراین « حکمت » همان تفقه و اندیشیدن در دین می باشد که مسببی جهت مطیع بودن برای پروردگار متعال و پذیرش ولایت را ایجاب می کند و همچنین ، حکمت را می توان از هر کسی فرا گرفت . البته در صورتیکه ابتدا با عقل و درک خود در مورد آن سخن بسنجیم و اگر صحیح بود آن را بپذیریم ، اما در مورد سخنان حکمت آمیز انبیاء و ائمه معصومین « علیهم السلام » این گونه نیست بلکه در صورت انتساب صحیح آنها به معصومین باید تعبداً آن را پذیرفت .

2 – 1 – 2 – معنی لغوی و اصطلاحی موعظه
واژۀ وَعَظَ ، یَعِظُ ، وَعظاً ، یعنی نصیحت کردنی که همراه با ترساندن باشد ، طوری که شخص دلش نرم گردد و به طاعت و فرمان خدای تعالی بپردازد و به سوی او هدایت گردد و از عقاب و شکنجه به واسطۀ گناه بترسد .
خداوند در قرآن کریم می فرماید : « وَ اِذ قال لقمانُ لابنِهِ و هو یعظُهُ یا بُنَیَّ لا تُشرِک بِاللهِ انّ الشرکَ لَظلمٌ عظیمٌ » . « و یاد کن هنگامی را که لقمان به پسر خویش در حالی که وی او را اندرز می داد گفت : ای پسرک من ، به خدا شرک میاور که براستی شرک ستمی بزرگ است » .
و موعظه در اصطلاح عبارت است از پند و اندرز که در آیات قرآن کریم به آن اشاره شده است . از قبیل : « یا أیها الناس قد جائتکم موعظه مِن ربکم و شِفاءٌ لما فی الصُّدور» .
( ای مردم به یقین برای شما از جانب پروردگارتان اندرزی ، و درمانی برای آنچه در سینه هاست آمده است ).
همچنین « الموعظه الحسنه » اشاره به قرآن کریم دارد .و به همین ترتیب اگر در دعا دقت نماییم ، این عبارت ملاحظه می شود : « اَعوذ بک اَن تجعلَنی عِظه لغیری » (پروردگارا به تو پناه می برم از این که مورد موعظه برای دیگران قرار گیرم و آنان بواسطۀ من پند پذیرند) . و به عبارتی دیگر ، یعنی این که ، خداوند را از این که مورد عبرت برای دیگری قرار گیرم من را حفظ گردان . و همچنین موعظه را سفارش به تقوی و طاعات و دور شدن از گناهان و فریب خوردن دنیا و مانند آن دانسته اند .

2 – 1 – 3 – معنی لغوی و اصطلاحی جدل
بعضی از لغویین در تعریف جدل از جهت لغوی این گونه بیان کرده اند :
« جدل » از نظر لغوی به معنی خصومت فراوان و توانایی بر آن می باشد و جدل منطقی ، آن قیاسی است که از مشهورات و مسلمات بدست می آید و هدفش ، استعمال و ارائه خصم و فهماندن کسی است که از ادراک مقدمات برهان کوتاهی می کند . و لفظ « جدال » مشارکت در منازعه و مغالبه می باشد گویا هر یک از دو طرف متخاصم از جهت رأی با هم درگیر هستند که اصل در جدال ، گلاویز شدن و به سختی طرف مقابل را شکست دادن می باشد .
و علامه شعرانی گوید : « جدل یعنی دشمنی کردن ، کاویدن جدال ، مجادله به همان معنی می باشد که خداوند در قرآن کریم می فرماید : « وَ لَقَد صَرَّفنا فی هذَا القرانِ للناسِ من کُلِّ مثلٍ و کان الانسانُ اکثرَ شیءٍ جدلاً » .( براستی در این قرآن ، برای مردم از هر گونه مثلی آوردیم ، ولی انسان بیش از هر چیز سر جدال دارد) .
همچنین لفظ مجادله به معنای مناظره و مخاصمه کردن و جدل مقابله دلیل با دلیل ذکر شده است . و خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید : « وَ جادَلوا باالباطِلِ لِیُد حِضوُا بِهِ الحَقَّ» . ( به وسیلۀ باطل دفاع نمودند تا حقیقت را با آن پایمال کنند ) . این کار کافران است که با سخن باطل خویش در براندازی گفتار پیغمبران اقدام کردند .
بنابراین در قرآن کریم و روایات جدال کافران معاند که با باطل صورت می گیرد مردود شمرده شده است ولی جدال احسن که مورد تأکید قرآن و روایات می باشد ، برای هدایت عموم مردم است و قابل پذیرش می باشد از این رو می فرماید : « وَ جادِلهم بالتی هی احسن » .

2 – 2 – کاربرد تعابیر مربوط به حکمت ، موعظه ، جدل در قرآن کریم
2 – 2 – 1 – کاربرد تعبیر حکمت
واژه « حکمت » در آیات شریفه قرآن کریم بیست مورد استعمال شده است . از جمله در سورۀ مبارکۀ بقره خداوند تعالی می فرماید : « یُؤتِی الحکمه مَن یَشاءُ وَ مَن یُؤتَ الحِکمه فَقَد أُوتِیَ خیراً کثیراً » .
( خداوند به هر کسی که بخواهد حکمت می بخشد و به هر کسی حکمت داده شود ، به یقین ، خیر فراوان داده شده است ).
با تأمّل در این آیۀ شریفه مشخص می شود که حکمت در آن به معنی « معرفت و تفقه در دین و عمل کردن به آن » بکار رفته است .
با نگرش بر سورۀ مبارکه قمر که خداوند متعال می فرماید : « وَ لَقَد جاءَهم مِن الأنباءِ ما فیه مُزدَجَرٌ حِکمه بالِغه فَما تُغنِ النُّذر » . ( و قطعاً از اخبار ، آنچه در آن مایۀ انزجار [ از کفر ] است به ایشان رسید . حکمت بالغۀ [ حق این بود ] ، ولی هشدار ها سود نکرد.)
متوجه خواهیم شد که واژۀ حکمت به معنای « قرآن » در این آیه شریفه استعمال گردیده است .
وهمچنین حکمت در بعضی از آیات شریفۀ قرآن به معنی « نبوت » آمده است . نظیر آیۀ: « وَ شَدَدنا مِلکَهُ و اتیناهُ الحِکمه و فَصلَ الخِطاب » . ( و پادشاهیش را استوار کردیم و او را حکمت و کلام فیصله دهنده عطا کردیم ) .
« حکیم » نیز به معنای « دانا و صاحب حکمت » بسیار فراوان یعنی نود وچهار مورد ، در قرآن کریم آمده است . مانند این آیۀ شریفه که خدای عز و جل می فرماید :
« قالوا سبحانک لا عِلمَ لنا اِلّا ما عَلَّمتُنا اِنَّکَ اَنتَ العلیمُ الحکیم . »
( گفتند : منزهی تو ، ما را جز آنچه [ خود ] به ما آموخته ای ، هیچ دانشی نیست ، تویی دانای حکیم) .
واژه « حکم » در موارد بسیاری در قرآن کریم به معنی « علم و حکم نبوت و حکمت » استعمال گردیده است .نظیر این آیۀ شریفه که خداوند تعالی می فرماید : « وَلَمّا بَلَغَ اَشَدَّه وَ استوی اتیناهُ حُکماً و علماً و کذلک نجزی المحسنین » .
( و چون به رشد کمال خویش رسید ، به او حکمت و دانش عطا کردیم ، و نیکوکاران را چنین پاداش
می دهیم).
و همچنین این واژه « حُکم » در بعضی از آیات قرآن کریم به صورت فعل مضارع و افعل تفضیل در معنی « قضاوت » آمده است مانند این آیات شریفه :
« یا أیها الذینَ امنوا أوفوا بالعقودِ اُحِلَّت لکم بَهیمَه الأنعام الّا ما یُتلی علیکم غیرَ مُحِلّی الصَّید وَ أنتم حُرمٌ اِنَّ الله یَحکُمُ ما یُرید » .
( ای کسانی که ایمان آوردید ، به قراردادهای خود وفا کنید ، برای شما گوشت چارپایان حلال گردیده ، جز آن چه [ حکمش ] بر شما خوانده می شود ، در حالی که نباید شکار را در حال احرام ، حلال بشمرید . خدا هر چه بخواهد فرمان می دهد ).
و آیۀ : « ألیس اللهُ بِاَحکَمَ الحاکمین » ( آیا خداوند نیکوترین داوران نیست ؟)
بنابراین واژه حکمت و مشتقاتش که از ریشۀ حکم اخذ شده است در موارد بسیار فراوان در قرآن کریم بکار رفته است که امیدواریم با تدبّر در این آیات قرآن ، بیشتر پی به حکمت و معرفت خداوند ببریم .
2 – 2 – 2 – کاربرد تعبیر موعظه
واژۀ « موعظه » به معنی « پند و اندرز » در قرآن کریم هشت مورد استعمال گردیده است .که خداوند در آیات شریفه اشاره به این واژه و مشتقات آن دارد از جمله :
« فجَعلنا ها نکالاً لِما بَین یَدیها وَ ما خَلفَها وَ مَوعظه لِلمتّقین »
( و ما آن [ عقوبت ] را برای حاضران ، [ و نسلهای ] پس از آن ، عبرتی و برای پرهیزکاران پندی قرار دادیم) و به صورت اسم فاعل « واعظ » یک مورد در قرآن کریم به شکل جمع مذکر بکار رفته است . مانند :
« قالوا سواءٌ عَلَینا اَوَ عَظتَ اَم لَم تکُن مِنَ الواعظین » .
( گفتند : خواه اندرز دهی یا از اندرز دهندگان نباشی برای ما یکسان است ) .
و کلمۀ « وعظ » به صورت فعل مضارع ده مورد در قرآن کریم آمده است . مانند این آیۀ شریفه که خداوند متعال می فرماید : « یَعِظُکُمُ اللهُ أن تَعوُدوا لِمثلِهِ أبَداً اِن کنتم مؤُمنین» .
( خدا اندرزتان می دهد که هیچ گاه دیگر مثل آن را – اگر مؤمنید – تکرار نکنید ) .
همچنین گاه در موارد کمتری به شکل فعل ماضی استعمال گردیده است نظیر این آیه شریفه :
« قالوا سواءٌ عَلَینا اَوَ عَظتَ اَم لَم تکُن مِنَ الواعظین » که ترجمۀ آن در بالا اشاره شده است .
و واژه « وعظ » به صورت فعل امر یک مورد در قرآن کریم آمده است . مانند این آیه شریفه که خداوند متعال می فرماید : « فَاَعرِض عَنهم وَعِظهُم و قُل لَهُم فی أنفسِهِم قَولاً بلیغاً » .
( پس از آنان ، روی برتاب ، ولی پندشان ده ، و با آنها سخنی رسا که در دلشان مؤثر افتد ، بگوی ) .
2 – 2 – 3 – کاربرد تعبیر جدل
واژه « جدل » به صورت فعل مضارع هیجده مورد در قرآن کریم آمده است (گاه با حرف جر «عن» آمده است به معنای دفاع کردن ، نظیر این آیه شریفه که خداوند تعالی
می فرماید : « و لا تُجادِل عن الّذین یختانون أنفسهم اِنَّ الله لا یُحِبُّ مَن کانَ خَوّاناً أثیما» .
( و از کسانی که به خویشتن خیانت می کنند دفاع مکن ، که خداوند هر کسی را که خیانتگر و گناه پیشه باشد دوست ندارد . )
همچنین واژه « جدل » به معنای « جدال و خصومت » به صورت فعل ماضی ، دو مورد در قرآن کریم استعمال شده است . نظیر این آیه شریفه : « وَ اِن جادَلوکَ فَقُلِ اللهُ اَعلَمُ بما تعملون » . ( اگر با تو مجادله کردند ، بگو : خدا به آنچه می کنید داناتر است ) .
و آیۀ : « وَجادَلُوا بالباطِلِ لِیُدِحضُوا بِهِ الحق » . ( و به [ وسیلۀ ] باطل دفاع نمودند تا حقیقت را با آن پایمال کنند ) .
و امّا جدل به شکل فعل امر به معنی « مجادلۀ احسن » یک مورد در قرآن کریم آورده شده است . مانند این آیه شریفه : « اُدعُ إلی سبیلِ رَبَّکَ بالحکمَه وَ الموعظه الحَسَنَه وَ جادِلهُم بِالّتی هِیَ أحسَنُ » . ( با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به شیوه ای که نیکوتر است مجادله نمای ) .

2 – 3 - شیوه های پیامبران در ابلاغ پیام الهی در قرآن کریم
از جمله موضوعاتی که در موضوع بعثت و رسالت انبیاء مورد توجه قرار دارد ، بحث روشها و شیوه های تبلیغ رسالت است . تأثیراتی که انبیاء بر افراد داشتند قابل مقایسه با تأثیر دانشمندان بر افراد نیست . زیرا انبیاء بر دل و جان مردم نفوذ کرده و برای ابلاغ پیام خود از بهترین وسیله ها و شیوه ها استفاده کردند . آنها برای هدایت و رشد انسانها از هر فرصتی استفاده کردند و عموماً به سراغ مردم می رفتند تا پیام خود را به گوش آنان برسانند .
از آنجایی که سیره تبلیغی این پیامبران از برجستگی و دوام بیشتری برخوردار گشته است به همین دلیل قرآن بیش از جهات دیگر زوایای تبلیغی سیره این بزرگواران را به بررسی گرفته است و از بررسی سیره انبیاء بدست می آید که برای تبلیغ آئین خود از روش حکمت و موعظه و مجادلۀ احسن ، بیشترین بهره را اتخاذ کرده اند .
نمونه ای از حکمت های انبیاء که به عنایت خداوندی از این فضیلت برخوردار
گردیده اند ، نظیر : حکمتهای حضرت داود ، لقمان حکیم ، حضرت عیسی (ع ) ، حضرت یحیی ( ع) ، پیامبر اکرم ( ص) و ............ در آیات قرآن کریم مشاهده می شود .
از مجادله های احسن در قرآن کریم می توان به مجادلۀ انبیاء الهی اشاره نمود ، از جمله حضرت ابراهیم ( ع ) که به عنوان روشی برای دعوت به سوی توحید از آن استفاده می کردند . بی شک مجادلۀ ابراهیم ( ع ) با مشرکان زمانش ، درخشانترین جلوه جدال احسن را درطول تاریخ اندیشه بشری رقم زده است که این احتجاجهای نیکو با مخاطبان مختلف مانند پدر ، قوم ، پادشاه و درباریان و اشراف صورت گرفته و تأثیر شگرف بر جان آنان نهاده است .

2-3-1 شیوه دعوت پیامبر اسلام ( ص )
خداوند متعال در آئینی که برای معرفی رسول خود بیان می کند حداقل پنج مورد ، مردم را هدف رسالت بیان می دارد و پیامبر ( ص ) را بر خاسته از تودۀ مردم معرفی می نماید : «لَقَد جاءَکُم رسولٌ مِن اَنفُسِکُم عَزیزٌ عَلَیه ما عَنِتُّم حریصٌ عَلَیکُم بِالمؤمنین رَؤفٌ رَحیمٌ» . ( قطعاً ، برای شما پیامبری از خودتان آمد که بر او دشوار است شما در رنج بیفتید ، به [هدایت ] شما حریص ، و نسبت به مؤمنان دلسوز و مهربان است ) . در این آیه شریفه امتیاز و ارزش رسالت را در مردم داری بیان فرموده است .
در آیۀ دیگر توجه به مردم را سند پیروزی و اقتدار پیامبر اکرم ( ص ) عنوان می کند و می فرماید : « فَبِما رَحمَه مِنَ اللهِ لِنتَ لَهُم وَلو کُنتَ فَظّاً غَلیظَ القَلبِ لا نفضُّوا مِن حَولِکَ فاعفُ عَنهُم وَاستَغفِر لَهُم وَ شاوِرهُم فی الأمر»
( پس به [ برکت ] رحمت الهی ، با آنان نرمخو [ و پر مهر ] شدی ،و اگر تندخو و سختدل بودی قطعاً از پیرامون تو پراکنده می شدند . پس ، از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه ، و در کار [ ها ] با آنان مشورت کن) .
همانطور که در سخنان امیرالمؤمنین ( ع ) نیز چنین آمده است : « خدا ، پیامبر اسلام (ص) را هنگامی مبعوث فرمود که مردم در حیرت و سرگردانی بودند ، در فتنه ها به سر می بردند ، هوی و هوس بر آنها چیره شده ، خود بزرگ بینی و تکبر بر لغزشهای فراوانشان کشانده بود ، و نادانیهای جاهلیت پست و خوارشان کرده و در امور زندگی حیران و سرگردان بودند ، و بلای جهل دامنگیرشان بود . پس پیامبر ( ص ) در نصیحت و خیرخواهی نهایت تلاش را کرد و آنان را به راه راست راهنمائی ، و مردم را به حکمت و موعظه نیکو دعوت نمود » .
رسول اکرم (ص ) روش خاصی را در دعوت مردم به اسلام در سیرۀ عملی خود بر اساس آیات قرآن کریم عرضه می داشتند . همانگونه که در فتوح البلدان آمده است : در سیرۀ عملی رسول خدا ( ص) بر پایۀ آیات فراوانی از قرآن می توان چند روش مشخص را در دعوت مردم به اسلام بازشناسی کرد . نخستین شیوه بر اساس « هدایت فکری مردم » از طریق استدلال و تقویت روح تفکر و تعمق در مردم بود . این شیوه تا به آخر نیز دعوت مکرر در قرآن به تأمل و تدبّر و نیز توصیه به رسول خدا ( ص ) برای « دعوت به حکمت و موعظه » و « مجادله احسن » نشان آن بود که این راه ادامه دارد .رسول اکرم ( ص ) با همین شیوه ، توانست عدۀ زیادی را به اسلام فرا خواند ، مردم مدینه از طریق آشنایی با همین دعوت و صرفاً با نشر آیات قرآنی ، اسلام را پذیرفتند ،آنگونه شهرت یافت که مدینه با قرآن گشوده شد .
خدواند متعال در قرآن کریم رسول اکرم ( ص ) را با ویژگی هایی معرفی می کند و می فرماید: « یا اَیُهَا النَبیُ اِنّا أرسَلناک شاهِداً و مُبَشِّراً و نَذیراً و داعِیاً الی اللهِ باذنِه و سِراجاً مُنیراً » . (ای پیامبر ، ما تو را [ به سِمَتََ ] گواه و بشارتگر و هشدار دهنده فرستادیم ، و دعوت کننده به سوی خدا به فرمان او و چراغی تابناک ) .
با توجه به آیه شریفه یکی از وظایف پیامبر اسلام ( ص ) دعوت مردم به سوی خداست که این دعوت ابزار می طلبد که طبیعتاً این ابزار حکمت ، موعظه ، مجادله أحسن خواهد بود .
پیامبر اسلام ( ص ) قبل از هجرت در صحرای « منا » تبلیغ می کرد . رئیس قبیله « بنی عامر » که تحت تأثیر سخن رسول اکرم ( ص ) قرار گرفته بود ، جلو آمد و گفت : « من در قبیله خود هزار مرد شمشیر زن دارم که همگی حاضریم به تو ایمان آوریم امّا به شرط آن که پس از تو خلافت در قبیله بنی عامر باشد . » .
رسول اکرم ( ص) نپذیرفت و آنان نیز ایمان نیاوردند . در صورتی که در فرهنگ ریاکارانه غرب به مردم وعده های دروغ می دهند و عمل نمی کنند . ولی در منطق اسلام « هدف وسیله را توجیه نمی کند » و با گناه نمی توان به هدف ثواب رسید مگر در مواردی که جایز باشد و نص صریح باشد و آنهم اضطرار نه در همۀ موارد . پس اینست فرهنگ متعالی اسلام که موجب سعادت جامعه است .
اصولاً قرآن کریم ، که کتاب برهان و نور است ، رسول اکرم ( ص ) را به نورانیت و برهان دعوت می کند و از پذیرفتن سخنان بدون برهان نهی می نماید . چرا که می فرماید : «وَلا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلم اِنَّ السَّمعَ وَالبَصَرَ وَالفؤادَ کُلُّ اُولئِکَ کانَ عَنهُ مَسئوُلاً »
( و چیزی را که بدان علم نداری دنبال مکن ، زیرا گوش و چشم وقلب ، همه مورد پرسش واقع خواهند شد .)
از این رو روایاتی که در زمینۀ احتجاجهای رسول اکرم ( ص ) وارد شده ، به خوبی گویای این حقیقت است که آن حضرت هم اهل استدلال و مناظره وهم محور استدالال و مجادله های او ، معارف قرآن کریم بوده است . به عنوان مثال : روزی فرزند رسول اکرم (ص ) ابراهیم بیمار شد و درگذشت . اتفاقاً در همان روز هم خورشید گرفت . مردم این حادثه را به حساب فوت ابراهیم گذاشتند . این برداشت ، زمینۀ خوبی برای تبلیغ و پیشرفت پیامبر ( ص ) بود ، اما هنگامی که سخنان مردم را شنید با کمال ناراحتی به مسجد آمد و خطاب به مردم فرمود :
« ای مردم ، آفتاب و ماه دو نشانه از آیات قدرت پروردگار هستند و به خاطر مرگ کسی ، گرفتگی پیدا نمی کنند . فرزندم ، ابراهیم به موجب بیماری از دنیا رفت و گرفتگی خورشید و ماه حساب دیگری دارند . شما به جای سخنان بی اساس در چنین مواقعی که خورشید یا ماه می گیرد ، نماز آیات بخوانید و خسوف و کسوف را نشانۀ قدرت قاهره الهی بدانید . »
بنابراین ، با دقت در این روایت متوجه خواهیم گردید که تبلیغ رسول اکرم ( ص ) بر اساس منطق درست استوار و بر پایه علم و استدلال است نه بر اساس جهل و خرافات که موجبات انحراف شنوندگان مخاطب را فراهم می سازد .

2-3-2- تبیین و تفسیر « حکمت ،موعظه حسنه ومجادله احسن » در آیۀ 125 از سورۀ مبارکه نحل
خداوند متعال می فرماید :
« اُدعُ اِلی سَبیلِ ربِّکَ بِالحِکمه وَ المَوعظه الحَسَنه وَ جادِلهُم بالّتی هی اَحسَنُ انَّ رَبَّکَ هو اَعلَمُ بمَن ضلَّ عن سبیله وَ هو اَعلَمُ بالمهتدین » .( با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن و با آنان به [ شیوه ای ] که نیکوتر است مجادله نمای . در حقیقت ، پروردگار تو به [ حال ] کسی که از راه او منحرف شده داناتر ، و او به [ حال ] راه یافتگان [ نیز ] داناتر است . )
این آیۀ شریفه ، چگونگی تبلیغ و دعوت جوامع بشری به آخرین رسالت الهی را تبیین می کند . اصول و فروع دین ، در چهارچوب معیّنی از جانب خداوند متعال اعلام گردیده است ، کیفیت تبلیغ در اسلام نیز باید در چهارچوب معینی صورت پذیرد . پس روش خطابه و تبلیغ در این آیۀ مبارکه بر سه محور استوار است . اول ، حکمت است ، دوم ،موعظۀ نیکو می باشد ، و سوم ، مجادلۀ نیکو تر است .
مفسران در مورد حکمت گفته اند ، که حکمت قرآنی و الهی غیر از حکمت یونانی و فلسفی است . حکمت قرآنی همان بینش الهی است که به فرموده قرآن : « وَمَن یُؤتَ الحِکمَه فَقَد أُوتِیَ خیراً کثیراً » .
( به هر کسی که حکمت داده شده به او خیر کثیر عطا شده است . ) این گونه حکمتی بی گمان در همه جا و برای همه پسندیده است ، به همین جهت در آیه « حکمت » به طور مطلق ذکر شده و قیدی برایش نیامده است » . اما « موعظه » و « جدل » با پسوند خاصّی بیان شده است ، زیرا ، موعظه و جدل بر شیوه ناپسند بسیار دیده شده است و خداوند حکیم برای موعظه ، قید « حسنه » و برای جدل ، پسوند « أحسن » را بکار می گیرد ، چرا که موعظۀ حسنه تأثیر دارد ولی جدل نیکو ممکن است اثر نداشته باشد ، زیرا مجادله ، نزاع و درگیری به دنبال دارد ، به همین خاطر فقط مجادلۀ احسن می تواند تأثیر گذار و نافذ باشد نه جدال نیکو . و مجادله احسن عوارض و پیامدهای مجادله را که همان نزاع و درگیری می باشد منتفی می سازد . »
همچنین علامه طباطبائی اشاره دارد یکی دیگر از عواملی که خداوند متعال ، موعظه را مقید به « نیکو » و جدا ل را مقید به « نیکوتر » بیان می دارد ، بعید نیست به خاطر تعلیلی باشد که در ذیل آیۀ شریفه آمده است ، در قرآن کریم آمده است : « انَّ رَبَّکَ هو اَعلَمُ بمَن ضَلَّ عن سبیله و هو اَعلَمُ بالمهتدین » .وجه تقیید مذکور را نشان می دهد: « د رحقیقت ، پروردگار تو به
[ حال ] کسی که از راه او منحرف شده داناتر ، و او به [ حال ] راه یافتگان [ نیز ] داناتر است.»
بنابراین او می داند تنها چیزی که در این راه مفید است همانا حکمت و موعظه و جدال است اما نه هر موعظه و جدال بلکه منظور « موعظۀ حسنه » و « جدال احسن » است .
شریف لاهیجی به بیان هر یک از این شیوه های دعوت پرداخته است و در تفسیر خود آورده است : « اُدعُ یعنی بخوان ای محمد ، امت خود را به سوی راه پروردگار خود که اسلام است و یا به سوی تبعیت ائمه معصومین « علیهم السلام » چنانکه علی بن رئاب از امام صادق (ع) نقل کرده است که : « وَاللهِ نحنُ سبیلُ الذی أَمَرَکُم الله بِاتباعِه » « به خدا قسم ما سبیلی هستیم که خداوند شما را به پیرویش امر کرده است . » « بالحکمه » به شیوه گفتگوی صحیح و دلیل متین که حق را اثبات کند و از بین برندۀ شبهات باشد و « الموعظه الحسنه » یعنی خطابی که شامل پند ونصیحت نیکو باشد و « جادِلهم » یعنی با خصمان مباحثه کن از طریق بهره گیری مقدمات مسلّم نزد آنها ، و « بالتی هی احسن » آنهم به طریقه ای که بهترین طرق مجادله باشد . » آنگاه شریف لاهیجی در ادامه به تمییز مخاطبان هر یک از روشها پرداخته و بیان می دارد : که شیوۀ اول « حکمت » برای دعوت خواص است که طالب حقایق اند و شیوه دوم «موعظۀ حسنه » برای دعوت عوام ، و سپس شیوه سوم « مجادلۀ احسن » جهت دفع معاندان و منکران می باشد و از حضرت امام صادق ( ع ) مرویست که مجادله به احسن با قرآن است .
بنابراین می توان یادآور شد که نیکوترین راه مجادله که مورد تأکید قرآن و روایات است همان رفق و خوش خویی و ترتیب مقدمات ظاهری به اندازه عقول است . همانطور که رسول اکرم ( ص ) فرموده است :
« انّا معاشر الأنبیاء أمرنا أن نکلِّمَ الناس علی قدر عقولهم » ( ما پیامبران مأموریم با مردم ، بر پایه عقل و استعدادشان سخن بگوییم ) .
بعضی از مفسرین طرق سه گانۀ دعوت رسول اکرم ( ص ) را مکشوف از سه وجه می دانند ، اول باب حکمت که آن بخششهای زیاد می باشد که بدون واسطۀ جبرئیل ( ع ) افاضه می گردد و آن کرامتی است که به هر کسی اعطاء نمی شود و دوم ، باب موعظۀ حسنه که اختصاص آن به علم طریقت سزاوارتر است که مبتنی بر مراعات ادب و نیکویی و مدارا کردن و خوش خویی باشد و باب دیگر مجادلۀ احسن که مختص به راه شریعت است که مبتنی بر تکلیف احکام و بیان اوامر حلال و حرام می باشد .......... .

فصل سوم : جلوه های حکمت الهی از منظر قرآن و روایات معصومین

3 – 1 – اهمیت حکمت از نظر اعتقادی در قرآن و روایات
3 – 1 – 1 – حکمت و توحید
3 – 1 – 2 – حکمت و نفی از شرک
3 – 2 – حکمت در نبوت و شریعت
3 – 2 – 1 – حکمت الهی ، هدف بعثت انبیاء
3 – 2 – 2 – حکمت الهی ، اخذ و میثاق با پیامبران
3 – 3 – اعطای حکمت بر صالحین در قرآن کریم
3 – 3 – 1 – لقمان حکیم
3 – 3 – 1 – 1 – برگزیده هایی از سخنان حکمت آمیز لقمان
3 – 3 – 2 – حکمت حضرت داود ( ع )
3 – 3 – 2 – 1 – آزمون داود ( ع )
3 – 3 – 2 – 2 – سخن خداوند با داود ( ع ) و گزیده ای از سخنان آن حضرت
3 – 3 – 3 – حضرت عیسی ( ع )
3 – 3 – 3 – 1 – برگزیده ای از حکمت ها و مواعظ عیسی ( ع )
3 – 3 – 4 – حضرت یحیی ( ع )
3 – 3 – 5 – حضرت موسی ( ع )
3 – 4 – بررسی حکمت بر پیامبر ( ص ) مبنی بر اعطای فضل بر او و خاندانش « علیهم السلام »
3 – 5 – حکمت و نزول قرآن
3 – 6 – حکمت و معاد
3 – 7 – حکمت و بی رغبتی به دنیا در قرآن کریم
3 – 8 – حکمت و تواضع
3 – 9 – تأویل حکمت در قرآن و روایات
3 – 9 – 1 – حکمت حقیقی ، معرفت به اولیاء و ائمه معصومین ( علیهم السلام )
3 – 9 – 2 – ائمه معصومین ، وارثان علم و حکمت الهی
3 – 9 – 3 – ائمه معصومین ، معادن حکمت الهی
3 – 9 – 4 – ائمه معصومین ، مستودع حکمت الهی
3 – 9 – 5 – ائمه معصومین ، دعوت کننده به خداوند با حکمت
3-10- نتیجه گیری بحث

3 – 1 – اهمیت حکمت از نظر اعتقادی در قرآن و روایات
3 – 1 – 1 – حکمت و توحید
قبل از این که به اهمیت حکمت در توحید و شناخت خدای متعال اشاره کنیم ، با مراجعه به اصل معنی حکمت می توان بدست آورد که حکمت یک حالت و خصیصۀ درک و تشخیص است ، که شخص بوسیلۀ آن می تواند حق و واقعیت را درک نماید و مانع از فساد گردد .
همچنانکه در فصل دوم گذشت ، بطور خلاصه یادآور می شویم در کتب لغوی ، اصل حکمت به عدل و علم و حلم تفسیر گردیده است . و در مفردات آمده است که حکمت ، رسیدن به حق بواسطه علم و عقل می باشد .
ائمه معصومین حکم کنندگان به عدل و قسط می باشند . آنان آمده اند که به حکم خدا امر کنند و شکی نیست که حاکمان و خلفای خدا در دنیا و آخرت این بزرگواران هستند .و حکمت ، فهم معانی است و از آن جهت که مانع از جهل است حکمت نامیده شده است ........
علامه مجلسی در بحارالأنوار به توصیف حکمت واقعی می پردازند و بیان می دارد که حکمت در واقع تحقیق علم و اتقان در عمل است ...... که بر علوم حقیقی سودمند که توأم با عمل باشد و نیز بر علوم افاضه ای از جانب خداوند بر بنده بعد از عمل کردن به آنچه می داند اطلاق می شود .
در روایت است که حکمت افاضه شده از خداوند متعال بر قلب بنده می باشد به شرط آن که در او کمال توحید و اخلاص و ولایت برای اولیائش و زهد در دنیا و سکوت و جوع ، باشد طوری که حقایق را بفهمد و گفتارش مطابق حق گردد . حکمت ، موجب طاعت و خوف از خدا می شود و بنده را از ارتکاب قبایح و محارم باز می دارد و هنگامی که بنده در عملش اخلاص بورزد ، سرچشمه های حکمت از قلبش بر زبانش جاری می گردد . همانگونه که امام رضا ( ع ) در روایتی از اجداد گرامیش نقل فرمود که : رسول خدا ( ص ) فرمودند : « بنده ای نیست که برای خداوند عز و جل ، چهل روز خود را خالص گرداند مگر آن که سرچشمه های حکمت از قلب او به زبانش جاری می گردد . » .
یکی از صفات جلالیه و جمالیه حق تعالی ، حکیم بودن است . چنانکه در آیه شریفه
می فرماید:
« وَلَهُ الکِبریاءُ فِی السَّمواتِ وَ الأَرضِ وَ هُوَ العَزیزُ الحَکِیمُ » ( و در آسمانها و زمین ، بزرگی از آن اوست ، و اوست شکست ناپذیر سنجیده کار ) .
در این آیه ، « عزیز » اشاره به کمال قدرت و حکیم اشاره به کمال علم است و هر دو از صفات باریتعالی است و نشان دهندۀ حسن تدبیر خداوند متعال دربارۀ نظامهای موجودات
می باشد که تحت یک نظام واحد عمومی وصورت می پذیرد و هیچ نقصی در آن مشاهده
نمی شود.
در تفسیر المیزان واژه حکیم چنین توصیف شده است :
حکیم صاحب حکمت است و حکمت عبارت است از معارف حقه الهی در مبدأ و معاد و معارفیکه حقایق عالم طبیعت را از آن جهت که ارتباط با سعادت انسانی دارد شرح می دهد .
در دیگر تفاسیر شیعه نیز حکمت ، وسیل

دانلود مقاله اسید نوکلئیک

اسید نوکلئیک یکی از ماکرومولکولهای زیستی است که وظیفه ذخیره اطلاعات ژنتیکی را در سلول بر عهده دارد. جایگاه اسیدهای نوکلئیک در هسته و سیتوپلاسم سلول است و از واحدهایی به نام نوکلئوتید ساخته شده‌اند.
نگاه اجمالی
نوکلئوتیدها اعمال متنوعی را در داخل سلول انجام می‌دهند. نوکلئوتیدها به عنوان زیر واحدهای اسیدهای نوکلئیک حامل اطلاعات ژنتیکی هستند. ساختمان هر پروتئین و نهایتا هر بیومولکول ، محصولی از اطلاعات موجود در توالی نوکلئوتیدی اسیدهای نوکلئیک سلول می‌باشد. توانایی ذخیره و انتقال اطلاعات ژنتیکی از نسلی به نسل بعد شرط اساسی زندگی است. توالی آمینو اسیدی هر پروتئین موجود در سلول و توالی نوکلئوتیدی هر مولکول RNA توسط توالی نوکلئوتیدی موجود در ساختمان DNA DNAسلول تعیین می‌گردد. قطعه ای از مولکول DNA که حاوی اطلاعات لازم جهت سنتز یک محصول بیولوژیک وظیفه‌دار نظیر پروتئین یا RNA است را یک ژن می‌گویند. در داخل سلولها دو نوع اسید نوکلئیک یافت می‌شود.

ساختار اسید نوکلئیک
اسیدهای نوکلئیک بسپارهایی (پلیمرهایی) با زنجیر طولانی و وزن مولکولی بالا متشکل از نوکلئوتیدها هستند. هرنوکلئوتید از قسمتهای زیر تشکیل شده است.
• یک مولکول اسید فسفریک
• یک مولکول قند 5 کربنی
• یک مولکول باز نیتروژن‌دار
انواع اسیدهای نوکلئیک
دو نوع اسید نوکلئیک وجود دارد. دزوکسی ریبونوکلئیک اسید (DNA) و ریبو نوکلئیک اسید (RNA). اختلاف اساسی بین این دو مولکول قندی است که مورد استفاده قرار داده‌اند. DNA حاوی دزوکسی ریبوز و RNA حاوی ریبوز است. پیشوند دزوکسی برداشتن یک اتم اکسیژن را نشان می‌دهد. اگر یک اتم اکسیژن ، از اتم کربن شماره 2 ریبوز برداشته شود، ساختار دزوکسی ریبوز بدست می‌آید. DNA بطور عمده در هسته سلول یافت می‌شود. در حالی که RNA بطور عمده در سیتوپلاسم یعنی در خارج هسته سلول است.

سه نوع عمده از RNA مشخص شده است. این سه نوع عبارتند از RNA پیک (mRNA) ، RNA ناقل (tRNA) ، و RNA ریبوزومی (rRNA). هر یک از آنها وزن مولکولی و ترکیب بازی خاص خود را دارد. RNAهای پیک ، معمولا از همه بزرگترند و وزن مولکولی آنها بین 25000 تا یک میلیون است. آنها 75 تا 3000 واحد مونو نوکلئوتید دارند. وزن مولکولی RNA های ناقل بین 23000 تا 30000 است و شامل 75 تا 90 واحد نوکلئوتیدند. RNA های ریبوزومی که وزن مولکولی آنها بین وزن مولکولهای mRNA و tRNA است حدود 80 درصد کل RNA سلول را تشکیل می‌دهند.
ساختار RNA و DNA
مونومرهای RNA و DNA شامل یک قند ساده ، یکی از بازهای نیتروژنی و یک یا دو واحد اسید فسفریک هستند. نوکلئوتیدهای RNA و DNA از نظر ساختاری تنها در قند و یک باز متفاوت دارند. پلی نوکلئوتیدهایی با وزن‌های مولکولی تا چند میلیون شناخته شده‌اند. ردیف نوکلئوتیدها در زنجیر پلی نوکلئوتیدی ساختار نوع اول این زنجیر است. در زنجیر اسید نوکلئیک ، اتم کربن شماره 3 یک مولکول قند و اتم کربن شماره 5 مولکول قند بعدی توسط یک اتصال استر به مولکول اسید فسفریک متصل می‌گردد.

یکی از چهار بنیان مختلف باز نیتروژن‌دار جایگزین گروه OH اتم کربن شماره 1 هر مولکول قند می‌گردد. ساختار دوم DNA یک مارپیچ دوگانه است. دو زنجیر DNA به نحوی به یکدیگر پیچ خورده‌اند که بازها درون مارپیچ واقع شده‌اند. ساختار از طریق پیوندهای هیدروژنی بین بازهای یک زنجیر و بازهای زنجیر دیگر به هم متصل شده‌اند. چهار بنیان باز موجود در DNA از تیمین (T) ، آدنین (A) ، گوانین (G) و سیتوزین (C). آدنین و تیمین یکدیگر را تکمیل می‌کنند.
موقعیت اتمها این امکان را فراهم می‌سازد تا دو پیوند قوی هیدروژنی بین A از یک زنجیر و T از زنجیر دیگر مارپیچ دو گانه بوجود آید. گوانین (G) و سیتوزین (C) به همین نحو همدیگر را تکمیل می‌کنند. بین این زوج باز سه پیوند قوی هیدروژنی تشکیل می‌شود. در هر نمونه DNA مقدار A و T و نیز G و C یکسان است. بازهایی که به یک زنجیر DNA متصل است بازهای متصل به زنجیر دیگر DNA را تکمیل می‌کنند. اگر یک A روی زنجیر 1 وجود داشته باشد، T روی زنجیر 2 مخالف آن خواهد داشت و اگر یک T روی زنجیر 1 وجود داشته باشد، A روی زنجیر 2 مخالف آن وجود خواهد داشت. همین نحوه جفت شدن بین C و G روی می‌دهد.

دو جفت پیوند هیدروژنی تقریبا طول یکسان دارند. در نتیجه دو زنجیر مارپیچ دوگانه به یک فاصله از همدیگر قرار می گیرند. مولکولهای RNA به صورت تک رشته‌ای قرار دارند و فقط در بعضی از انواع آن هم در مواقعی خاص پیوندهای هیدروژنی در داخل یک زنجیره ایجاد می‌شود که می‌توان مولکول RNA ناقل را نام برد. 4 باز موجود در RNA عبارتند از: آدنین ، یوراسیل ، گوانین و سیتوزین.

عمل پلی نوکلئوتیدها
عمل پلی نوکلئوتیدها همانند سازی از اطلاعات سلولی موجود در هسته است. بطوری که شبیه ، شبیه را بوجود می آورد. گوناگونی ساختارهای نوع اول پلی نوکلئوتیدها تقریبا بی‌نهایت است و این گوناگونی امکان می‌دهد که اطلاعات بی‌نهایت گوناگون در ساختارهای مولکولی رشته‌های اسید نوکلئیک ثبت شود. آرایشهای گوناگون فقط چند باز متفاوت ساختارهای بسیار گوناگونی ایجاد می کند. امروزه باور دانشمندان این است که اطلاعات کد شده با همانند سازی DNA آغاز می‌شود و با سنتز پروتئین طبیعی و همچنین با سنتز بافتهای بدن ادامه می‌یابد.
همانند سازی DNA
تقریبا تمام هسته‌های سلولهای موجود زنده شامل ترکیب کروموزومی یکسان است. این ترکیب همواره ثابت است. صرف نظر از اینکه در سلول ، مواد غذایی فراوان یا بسیار کم باشد. هر موجود زنده حیات خود را بصورت یک تک سلول با ترکیب کروموزمی یکسان آغاز می‌کند. در تولید مثل جنسی نیم یک کروموزوم از هر یک از والدین به آن می‌رسد. این واقعیتهای زیست شناختی ، خوب شناخته شده همراه با اکتشافهای اخیر درباره ساختارهای پلی نوکلئوتیدها ، دانشمندان را به این نتیجه‌گیری رسانیده است که ساختار DNA در حین تقسیم عادی سلول (میتوز - هر دو رشته) بطور کامل و در تقسیم سلولی سلولهای جنسی (میوز – یک رشته) فقط بطور نیمه کپیه می‌شود.

وقتی یاخته‌ای تقسیم می‌شود، دو زنجیر مارپیچ دوگانه DNA از همدیگر جدا می‌گردد. هر زنجیر به عنوان الگو برای سنتز زنجیر جدید و مکمل مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این فرآیند دو مارپیچ دوگانه یکسان بوجود می‌آید. هر مارپیچ دوگانه حاوی یکی از زنجیرهای مارپیچ دوگانه اصلی است. نوکلئوتیدهای موجود در محلول ، زنجیرهای جدید را تشکیل می‌دهند. 

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   15 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله پروژه جهاد کشاورزی

جهاد کشاورزی یکی ازمهمترین بخشهای اقتصادی است بنابراین انسجام فعالیتهای این بخش می تواند در برنامه های توسعه واثرگذاری آن برسایربخشهای اقتصادی موثرباشد0 متمرکزکردن امکانات ونیروی انسانی ماهردراین بخش موجبات تسهیل درخدمات رسانی به بهره برداران را فراهم می نماید0 باتوجه به این مهم فراهم ساختن بسترمناسب ، مستلزم تحولات اساسی درساختارکشاورزی ، بهره برداری مطلوب از منابع تولید و ساماندهی وبرنامه ریزی علمی می باشد0
تشکیل وزارت جهادکشاورزی درسال 1379، شرایط مناسبی را برای هماهنگی زیربخشهای کشاورزی و عمران روستایی فراهم ساخت تابامدیریت واحدومنسجم بتوان سرمایه گذاری، اشتغال وتولید راهدایت ورهبری نمود0 نگاهی به آمارهای استان کردستان نشان می دهد که استان باداشتن بیش از یک میلیون هکتار (1103500 هکتار اراضی مزروعی) ، 5(پنچ) حوزة مهم آبخیز با 4/7 میلیارد مترمکعب آب سطحی 5/3 میلیون واحد دامی حدود 320000 هکتارجنگل و 1400000 هکتار مرتع و 000 دارای منابع خدادادی مناسب برای سرمایه گذاری تولید واشتغال می باشد 0
هدف از حسابداری در این سازمان آشنایی بیشتر نسبت به تعاونی بخش کشاورزی و آشنایی بیشتر به وظایف حرفه ای این سازمان می باشد . حدود عملیات آن تهیه و تدارک مواد و وسایل مورد احتیاج حرفه ای اعضاء می باشد . دوم انجام عملیات جمع آوری نگهداری ، تبدیل ، طبقه بندی ، بستر بندی ، حمل ونقل ، یا فروش محصول اعضاء ، سوم انجام خدمات بر منظور بهبود امور حرفه ای اعضاء با توجه به نوع درست تر فعالیت شرکت چهارم ایجاد مجتمع های کشاورزی ، دامداری و دامپروری و … جهت بهره برداری جمعی و مشترک اعضاء می باشد که مزایاهای دیگری دارد .
فصل اول : تاریخچه جهاد کشاورزی
1 _ تاریخچه جهاد کشاورزی :
تاریخچه تحولات جهاد سازندگی :
جهاد سازندگی در27 خرداد سال1358 با فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذرا جهموری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) جهت مبارزه با فقرو محرومیت به جا مانده از رژیم ستم شاهی، توسعه و عمران روستایی، رشد و گسترش کشاورزی و حرکت به سوی استقلال و خودکفایی کشور تشکیل گردید. در پی صدور فرمان حضرت امام خمینی(ره) جمعی از جوانان مسلمان و متعد و برومند ایران اسلامی به قصد قربت و در جهت خدمت به قشر مستضعف و محروم روستاها به پا ساختند و بدین سان این نهاد انقلابی از متن توده های میلیونی مردم مسلمان شکل گرفت. پس از فرمان امام ره جهاد با دو حرکت و هدف اصلی در سازندگی کشور اقدام نمود .
1_ رفع محرومیت از روستاهایی که از ساده ترین امکانات رفاهی محروم بودند .
2_ تامین درآمد کافی و ایجاد اشتغال در روستاها و نهایتا رشد و شکوفایی کشاورزی و خود کفایی کشور .
اساسنامه طرح جهاد سازندگی روستاها در تاریخ 27/3/1358 بنام نهاد جهاد سازندگی و تشکیل شورای عالی جهاد سازندگی در تاریخ 27/6/1358 تصویب شدکه هدف بسیج امکانات و استعدادهای مردم و دولت برای همکاری در امور تهیه و اجرای مؤثر و سریع طرحهای سازندگی و احیای جامعه درکلیه ابعاد معنوی و مادی آن با توجه و تاکید بر نیازهای روستاها و نقاط دورافتاده مملکت بود .

در تاریخ 27/6/1358 نهاد جهاد سازندگی تبدیل به وزارت جهاد سازندگی شد و در سال 1367 قانون مقررات اداری، مالی، استخدامی و تشکیلاتی وزارت جهاد سازندگی به تصویب رسید و در مهر ماه سال 1369 قانون تفکیک وظایف میان وزارتین کشاورزی و جهاد سازندگی مصوب شد که پس از واگذاری وظایف جدید و پیوست سازمانها و موئسسات مربوط به جهاد سازندگی و تصویب تشکیلات اجمالی، تشکیلات وزارت جهاد سازندگی شامل : دفتر وزارتی، دفتر امور بین الملل، اداره کل روابط عمومی، دفتر حراست، دفتر هکاریهای اقتصادی، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی، اداره کل امور استانها و سازمانهای وابسته، مدیریت آموزش عقیدتی، معاونت اداری و مالی، معاونت طرح و برنامه ریزی، معاونت آموزش و تحقیقات، معاونت امور مجلس و حقوقی، معاونت آبخیزداری، معاونت عمران و صنایع روستایی، معاونت ترویج و مشارکت مردمی، معاونت امور دام وسازمانها و شرکتهای وابسته به آن، سازمانه جنگل ها ومراتع کشور، سازمان دامپزشکی، سازمان امور عشایر ایران، شرکت سهامی شیلات ایران، شرکت سهامی گوشت کشور، شرکت خمات پشتیبانی جهاد، شرکت تولید و توزیع علوفه، شرکت مواد و مهندسی جهاد، شرکت سهامی صنایع شیر ایران، شرکت دام و طیور ایران و صندوق معذوریت ازکار و ازکارافتادگی بود .

دوران ادغام :
بخش کشاورزی با توجه به توسعه و عمران روستاها در دستگاههای اجرایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران محور توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده و تحولات وسیعی در عرضه کشاورزی و روستاها و مناطق عشایری به وجود آورده است. بر اساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دولت مکلف شده است تا در جهت اصلاح نظام اداری، کاهش تصدیهای غیر ضروری، ارتقای بهره وری وکارآیی نیروی انسانی و مدیریت دستگاههای اجرایی، حذف موازی کارها ....و تجمیع امور کشاورزی، دام، توسعه و عمران روستایی تدابیر لازم را اتخاذ نماید. در این راستا، لایحه ادغام وزارتخانه های جهاد سازندگی و کشاورزی و تشکیل وزارت جهادکشاورزی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شد و پس از تصویب هیات مدیران وزیران در تاریخ 6/10/1379 به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ 10/10/1379 توسط شورای نگهبان تایید شد .
هیات وزیران در جلسه مورخ 2/4/1381 بنا به پیشنهاد شماره 105/13899-89/9041 مورخ 7/9/1380 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به استناد ماده 2 قانون تشکیل وزارت جهادکشاورزی مصوب 1379- شرح وظایف تفضیلی وزارت جهادکشاورزی به شرح زیر تصویب و ابلاغ نمود :
سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت، امور پژوهش، آموزش و ترویج، امور منابع طبیعی و آبخیزداری، امور زیر بنایی کشاورزی و توسعه روستایی، امورکشاورزی، دام وآبزیان، امور حمایتی .
ضرورت پیدایش و علل شکل گیری جهاد سازندگی :

1- انقلاب اسلامی و اسقلال :
زمینه های شکل گیری جهاد سازندگی و علل و عوامل پیدایش آن را بایستی در انقلاب اسلامی جستجو کرد شعائر انقلاب اسلامی برخاسته از مکتبی بود که امام خمینی ره به عنوان یک احیاگر دینی توانست آن مکتب را در عرصه های مختلف اجتماعی به شکلی پویا نشان دهد امام خمینی استقلال کشور را مهمترین عامل رهایی از بند استشمار بشمار آورده است با توجه به تاکید امام بر استقلال کشور پس از انقلاب اسلامی لازم بود که این استقلال در همه ابعاد، زمینه ظهور و بروز پیداکند .
2- استقلال اقتصادی :
زیربنای اقتصادی کشور قبل از انقلاب مبتنی بر یک ساختار وابسته و دیکته شده از سوی کشورهای غربی در جهت نیل به اهداف خودشان بود عوامل متعددی چون فقر و محرومیت، توازن در شهریاروستا، مهاجرتهای بی رویه روستائیان به شهر و توزیع ناعادلانه درآمدها به این معضل دامن می زد، ازطرف دیگر توجه به قشر محروم جامعه و دستگیری بینوایان در طول تاریخ از یک ساختار فرهنگی عمیق برخوردار بوده، لذا ضرورتی داشت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تغییری بنیادین در امور زیربنایی کشور صورت پذیرد .

3- ترکیب سازمانی ادارات دولتی :
با پیروزی انقلاب اسلامی، تشکیلات دولت شاهنشاهی با همه ابواب جمعی اش به دولت انقلاب به ارث رسید و این در حالی بودکه ایجاد هرگونه تغییر اساسی در تشکیلات دولت مقبول نمی افتاد. از سوی دیگر انقلاب بر حفظ همان نهادهای سنتی تاکید داشت. اگر قرار بود ترکیب ساختاری یک سازمان دگرگون شود آن سازمان تنها ارتش شاهنشاهی بود چراکه ارتش بیشترین نقش را درکمک به حفظ آن رژیم ایفا می کرد و می بایست در اولویت حذف قرارگیرد. همچنین ترکیب سازمانی دولت شاهنشاهی، توان خدمت دهی به روستائیان را نداشت و بیشتر به شهرنشینان توجه داشت افکار عمومی، بوروکراسی رایج در ادارات و موئسسات دولتی را ر نمی تابید. حذف بوروکراسی دولتی نیاز به زمان داشت و انقلاب اسلامی نمی توانست بیش از این شاهد ادامه محرومیت روستائیان باشد .
4 – اولویت سرمایه گذاری در روستاها :
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به طور طبیعی در مردم این انتظار ایجاد شدکه انقلاب باید توجه ای ویژه ای به محرومین بنماید. فقر و محرومیت بیشتر شامل حال اطبقات روستایی می شد. بی توجهی کامل به روستائیان در 20 سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی منجر به مهاجرت بی رویه روستائیان به شهر و در نتیجه تخلیه روستاها و بی رونق شدن زندگی روستایی و افزایش فقر و محرومیت گردیده بود از طرف دیگر شعارهایی که مردم در زمان وقوع انقلاب علیه نظام شاهنشاهی می دادند باز این توقع را تشدید می کرد که انقلابیون بتوانند سایه سلطه شوم عوامل قبل از انقلاب ( خان ها،کدخدایان و..... ) را از سرآنان بردارند .
5 - بررسی جمعیت و اشتغال در مناطق روستایی کشور
6 – سهم بخش کشاورزی در تولید ملی، صادرات و اشتغال
7 – خدمات ( آموزشی، بهداشتی و سایر تاسیسات و امکانات )
8 - درآمد هزینه خانوار روستایی
9 – نتایج آمارها و ضرورت توجه به روستا
با توجه به ارقام و اعداد ارایه شده می توان ضرورت توجه به روستاها و تشکیل سازمانی که متولی امور روستاها باشد را به صورت زیر خلاصه نمود (سال 1385 ) :
1- 53% ازجمعیت کشورراجمعیت روستایی تشکیل داده است (سال 1355) .
2- نرخ بیکاری در مناطق روستایی کشور 3/14% است که بیش از مناطق شهری 1/5% می باشد (سال 1355 ) .
3- 3/29% آبادیهای کشور در سال 1355، خالی از سکنه شده بودند و 7/60% روستاها زیر 100 نفر جمعیت داشته که در حقیقت 4/6% جمعیت روستایی را در خود جای داده است .
4- از مجموع شاغلین در سال 1359 ، 34% در بخش کشاورزی مشغول به کار بوده اند و در مناطق روستایی 9/58% شاغلین در بخش کشاورزی به کار مشغول بوده اند .
5- در سال 1358 ، 8/12% تولید ناخالص ملی متعلق به بخش کشاورزی است و 3/89% صادرات غیرنفتی کشور هم مربوط به کالاهی سنتی وکشاورزی می باشد .
6- درصد بیسوادی در مناطق روستایی کشور 5/69% در مناطق شهری کشور 5/34% می باشد ( سال 1355 ) .
7- 7/6% روستاها با 9/16% خانوار روستایی و 3/16% جمعیت روستایی از برق، 4/18% روستاها با 5/24% خانوار روستایی و 6/23% جمعیت روستایی از آب آشامیدنی برخوردار بوده اند و 8000 کیلومتر راه روستایی نیز موجود بوده است ( تا سال 1357 ) .
8- خانوارهای روستایی از تسهیلات و لوازم عمده زندگی کمتری نسبت به شهرنشینان برخوردار بوده اند ( سال 1355 ) .
9- هزینه های خانوار روستایی بیش از درآمد آنها بوده و در مقایسه با نقاط شهری کشور ازپس انداز منفی بیشتری برخودارمی باشند ( سال1358 ) .
سیرتاریخی پیدایش جهاد سازندگی :
1- دانشجویان و حضرت امام خمینی(ره) :
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 اقشار وگروههای مختلف مردمی به سهم خود به نقش آفرینی در تثبیت دستاوردهای انقلاب نوپا پرداختند دانشجویان هم به عنوان بخشی از مردم دست به ایجاد یک ارتباط منسجم زدند پس از پیروزی انقلاب اسلامی جمعی از دانشجویان دانشگاههای کشور خدمت حضرت امام می روند و با ارائه فعالیتهای انجام شده و عملکردشان به محضر ایشان، درخواست ارایه طریق می نمایند .

2- مشارکت گروههای انقلاب :
همزمان با پیروزی انقلاب،گروهها و سازمانهای متعددی شکل گرفته بودکه مدعی کار و خدمت به مردم بودند شهید بهشتی برای انسجام و قدرت بخشیدن به جهاد سازندگی، هماهنگی با این گروه ها را پیشنهادکردند لذا از 17گروه به نامهای حزب جمهوری اسلامی، انجمن اسلامی پزشکان، انجمن اسلامی معلمان ایران، انجمن مهندسین، بنیاد مستضعفین، بنیاد مسکن، جامعه اسلامی دانشگاهیان، جنبش ملی مجاهدین خلق ایران، حزب خلق مسلمان ایران، دفتر آیت الله طالقانی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی، شورای هماهنگی انجمنها و سازمان اسلامی دانشجویان ایران، کانون محصلین، گروه مهندسین مسلمان، نهضت آزادی ایران و جنبش مسلمان مبارز دعوت به عمل آمد. علاوه برگروههای فوق چند نماینده از نخست وزیری، ادارت دولتی و وزارتخانه های مختلف از جمله آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، وزارت راه و ترابری، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه، نیروهای زمینی ارتش و یک نماینده از صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز شرکت داشتند این گروهها در محل نخست وزیری تشکیل جلسه دادند و تصمیم گرفته شد تا 7 گروه انتخاب شوند و شورای اولیه یا شورای برنامه ریزی را تشکیل دهند پس از رای گیری گروههای زیر بیشترین آراء را به خود اختصاص دادند :
1- انجمن اسلامی معلمان ایران
2- جامعه اسلامی دانشجویان ایران
3- حزب جمهوری اسلامی
4- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
5- بنیاد مستضعفان
6- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
7- شورای هماهنگی انجمنها و سازمانهای اسلامی دانشجویان ایران ( انجمن اسلامی ایران ) .
همه گروههای شرکت کننده در این جلسه، موافقت خود را با اصل طرح اعلام کردند و قرار شد آئین های مربوط به حرکت سازندگی را مدون نمایند. همچنین مقررگردید که گروههای دیگر، طرحها و نظرات خودشان را به این هیئت ارایه نموده و نمایندگان آنان به صورت آزاد در جلسات هیئت مذکور شرکت کنند. آیین نامه های جهاد سازندگی تهیه و تنظیم گردید در این آیین نامه ها نوع فعالیتهای جهاد سازندگی با توجه به ضرورتهای انقلاب اسلامی ترسیم شده بود از این مرحله به بعد است که طرح راه اندازی شورای مرکزی استانها شکل جدی به خود می گیرد. لذا نمایندگانی به مراکز اعزام شدند تا نیروی زبده وکارآمد هر استان را به عنوان شورای مرکزی جهاد در همان استان انتخاب نمایند .

3 - تعیین نماینده دولت در جهاد سازندگی

4 - روحانیت در جهاد سازندگی :
نیاز به حضور روحانیت در جهاد یک ضرورت بود و بر تسهیل کار جهاد در برخورد با روستائیان که شامل آموزش عقیدتی و سیاسی جهاد گران می شد و از یک سو عنصر روحانیت به عنوان عامل بازدارنده برای ورود نیروهای منحرف و عوام فریب به جهاد سازندگی بود و از سوی دیگر تفکر و اندیشه اسلامی جهادگردان را تقویت می کرد حضور روحانیت منجر به پیدایش یک نهاد رسمی تحت عنوان _ نمایندگی ولی فقیه _ گردید، این نهاد علاوه بر مدیریت، نظارت برکلیت جهاد سازندگی را بر عهده داشت حضرت امام در تاریخ سوم شعبان 1399 ه.ق مطابق با 7 تیر ماه 1358 هجری شمسی آقای ناطق نوری را به عنوان نماینده روحانیت در ستاد مرکزی جهاد سازندگی منصوب کردند .
5 – مشارکت امام در انتخاب نام جهاد سازندگی :
عنوان (( جهاد سازندگی )) بیانگر تمام هویت جهاد است این عنوان جهت گیری را نشان می دهد این نام قطعا تصادفی انتخاب نشده است از سوی جهادگران عناوین مختلفی برای این نهاد پیشنهاد گردید مثل (( عمران و سازندگی )) ،(( سازندگی ایران )) و غیره هریک از این عناوین بارخاصی داشته و بیانگر خط مثل ویژه ای بوده است اما نیروهایی که به اسلامیت، مشروعیت و انقلابی بودن این نهادها می اندیشیدند پس از بررسی و مطالعه عنوان (( جهاد برای سازندگی )) را انتخاب کردند و این عناوین را به محضر امام بردند و امام فرمود (( برای )) نمی خواهد و (( جهاد سازندگی )) کفایت می کند .
6 – تهیه آرم جهاد سازندگی :
بین موسسات دولتی نیز قدمت برخی به اوایل انقلاب باز می گردد و برای خود وظایفی در غالب انقلاب ، مثل صدور نهضت انقلاب را هدف قرار داده اند. برخی دیگر نهادهای تخصصی است که به تازگی تاسیس شده و یا لوگو و آرم جدیدی را انتخاب کرده اند.
اگر به انواع آرم های موجود نگاهی بکنیم متوجه می شویم که نهادهای ایدئولوژیکی که قدمت آن به اوایل انقلاب باز می گردد دارای آرم های منحصر به فردی هستند:
1- بسیار علاقمندند از آیه و یا شعاری انقلابی در آرم خود بهره بگیرند.
2- بسیار سعی دارند نشانه ای از انقلاب داشته باشند ، نمونه بارز آن تصویر امام خمینی در این آرم هاست.
3- بیشتر آنها دارای المانی مذهبی مثل گنبد، لا و یا الله هستند.
4- اغلب دارای تعدد این المانها می باشند. المانهایی که هریک تلاش می کند یکی از شعارهای ایدئولوژیک را به خورد مخاطب دهد.
5- اغلب این آرم ها بجای اینکه معرفی باشد برای نهاد یا موسسه، وظیفه آموزش و اطلاع رسانی را چون تصویر، بر عهده دارد.
نمونه هایی از این آرم ها را می توان در لوگوی دفتر تحکیم وحدت، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان،‌بنیاد 15 خرداد و مشابه اینها یافت. آرم ها و نشانه هایی که اغلب دارای وجه تشابه های بسیاری هستند. وجه تشابهی که می توان نام آن را ایدئولوژیک بودن نام نهاد.

متاسفانه هرچه گشتم آرم این بنیاد را در اینترنت پیدا نکردم ، لذا با کیفیتی پایین عکس آن را اینجا می گذارم

7 - نظر امام خمینی (ره) قبل از تاسیس جهاد :
چند ساعت قبل از اعلام فرمان جهاد سازندگی در تاریخ 23/3/1358 امام خمینی در دیدار با گروهی از اعضای انجمن اسلامی جوانان و حزب جمهوری اسلامی و فرهنگیان خبر تاسیس جهاد سازندگی را به اطلاع عموم مردم ایران رساندند .

اسنامه و تشکیلات جهاد سازندگی :
اسنامه و تشکیلات جهاد سازندگی در تاریخ 27/6/1358 تصویب شد و بر اساس اعلام واحد اطلاع رسانی مرکز پژوهشها، در گزارش دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز که تحت عنوان «تحلیل طرحهای عمرانی بخش کشاورزی» منتشر شده آمده است: بخش کشاورزی تامین کننده 7/13 درصد تولید ناخالص داخلی (به قیمت ثابت 1376) ، یک پنجم اشتغال کشور، 23 درصد ارزش صادرات غیرنفتی، 82 درصد از غذای مصرفی کشور و 90 درصد نیاز مواد اولیه صنایع تبدیلی کشاورزی است و با وجود نوسان سیاست‌های چندین دهه اخیر، این بخش توانسته است ضمن تقویت سایر بخشهای اقتصادی با قدرت به حیات خود ادامه داده و در شرایط نامطلوب نیز ظرفیتهای نوینی را ارائه دهد. به همین دلیل توجه به توسعه بخش کشاورزی به عنوان پیش شرط توسعه اقتصادی، ضروری است.
از سوی دیگر با توجه به این که حدود 97 درصد تولیدات کشاورزی به وسیله بخش غیردولتی انجام می‌شود، عملا نقش دولت به عنوان تولید کننده در این بخش بی‌رنگ می‌باشد. لذا با توجه به ماهیت بخش کشاورزی و عدم نقش مستقیم دولت در تولیدات این بخش، وظیفه اعمال حاکمیت دولت باید صرفا از طریق توسعه زیرساختها و توجه به گسترش تحقیقات،‌ آموزش و ترویج صورت پذیرد. در این زمینه باید نیروی انسانی کارآمد به ایفای نقش پرداخته و اعتبارات دولتی در قالب بودجه‌های سالانه، صرفا به ساخت زیربناها ، گسترش تحقیقات، توسعه برنامه‌های آموزشی و همچنین ترویج یافته‌های تحقیقاتی در تمامی زیر بخشهای زراعت، باغبانی، دام و طیور، شیلات و آبزیان، جنگلها، مراتع و آبخیزداری تخصیص داده شود و وظایف تصدی گری دولت که به وسیله شرکتهای مادر تخصصی و سازمانهای مربوطه و همچنین بانک تخصصی در حمایت ازکشاورزان اعمال می‌شود به وسیله بنگاههای اقتصادی کارا و سالم به انجام برسد تا یارانه‌های تخصیصی برای حمایت از کشاورزان در بخشهای در نظر گرفته شده به کارگرفته شده و از مصرف یارانه‌های سنگین دولتی در قالب بودجه‌های سالانه و تبصره‌های تکلیفی (که صرفا برای تولید کنندگان واقعی این بخش می‌باشد) برای گذران اداره واحدهای مذکور جدا جلوگیری شود.
همچنین باید از طریق اعمال سیاستهای صحیح قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی (زراعی و دامی) و ارائه بموقع تسهیلات اعتباری و حمایت کامل از کشاورزان و تولیداتشان – از طریق بیمه محصولات کشاورزی – و بالاخره با کارآمد‌نمودن و تقویت تشکل‌های تعاونی و صنفی روستایی نسبت به یاری بخش کشاورزی و زحمتکشان این بخش زیربنایی همت گماشت.
مرکز پژوهشها سپس با تشریح فرصتها و چالشهای پیش روی بخش کشاورزی کشور افزود: از یک سو انبوه و فراوانی جمعیت و اعمال قوانین ارث در تقسیم ماترک موجب کوچک شدن سرانه مداوم زمین‌ شده‌ و مشکل دیگر نیز این است که میانگین سن کشاورزان کشور 46 سال است و 80 درصد کشاورزان کم سواد و بی‌سواد، 17 درصد دارای تحصیلات ابتدایی و متوسطه و فقط 3 درصد با تحصیلات دانشگاهی می‌باشند.
در همین حال راههای روستایی توسعه نیافته‌اند و وسایل حمل و نقل نیز به میزان کافی و مورد نیاز در اختیار تولید کنندگان قرار نمی‌گیرد، بازار به صورت مستقیم در اختیار تولید کنندگان محصولات کشاورزی نیست و کشاورز مجبور است که در اسرع وقت و تقریبا به اولین مشتری، محصول خود را بفروشد. درآمد حاصل از تولید محصول نیز باید سه نیاز اساسی را پوشش دهد: گذران معیشتی خانوار زارع، پرداخت بدهی (بانک و بخش خصوصی) و تمهید مقدمات تولید آتی. در حالی که کمی درآمد نه تنها امکان سرمایه‌گذاری مجدد را نمی‌دهد، بلکه با توجه به فصلی بودن زمان درآمد کشاورز، موجب مقروض بودن دائمی او می‌شود. یک مشکل دیگر این است که نظام نقدینگی بر بخش کشاورزی حاکم است ونظام اعتباری در این بخش معنا ندارد و بر اساس آخرین گزارشها، نرخ سرمایه‌گذاری در این بخش منفی است و کاهش ضریب مکانیزاسیون، شاهدی بر این ادعا می‌باشد.

طرح تاسیس " مرکز اسناد و مدارک علمی و تحقیقاتی کشاورزی" در سال 1354 تصویب گردید و در مهرماه 1366 نام آن به مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی تغیر یافت. کتابخانه مرکز در تاریخ 19 بهمن 1360 با گردآوری مجموعه ای مجهز و مبتنی بر اصول کتابداری علمی در سازمان حیات خود را آغاز نمود.کتابخانه مرکز دارای مجموعه‌ای نسبتا جامع به زبان‌های فارسی و لاتین شامل انواع کتاب‌های مرجع و غیر مرجع، اسناد و مدارک علمی و تحقیقاتی کشاورزی، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری، نشریات ادواری، میکروفیش، نقشه و پوستر، عکس و .... بود. موضوعات اصلی منابع اطلاعاتی موجود در این کتابخانه‌ عبارت بود از: کشاورزی، دامپروری، شیلات، دامپروری، منابع طبیعی و برخی رشته‌های وابسته به آنها. کتابها بر اساس نظام رده بندی کتابخانه کنگره (L.C.) تنظیم شده و شیوه تنظیم اسناد به صورت نمایه‌سازی هم آرا و نظام دسترسی به مخزن کتابخانه و نشریات به‌صورت قفسه باز و اسناد و مدارک براساس نظام بسته بود. مراجعین کتابخانه را محققان و پژوهشگران کارکنان و مسئولین سازمان و مؤسسات، استادان و دانشجویان دانشگاهها و ... تشکیل می دادند.
سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی یکی از قدیمی ترین و گسترده ترین سازمانهای تحقیقاتی و آموزشی کشور است بعضی از واحدهای آن مانند موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی،موئسسه تحقیقات علوم دامی کشور و تعدادی از واحدهای آموزشی آن با قدمتی نزدیک به هشتاد سال، تحولات عظیمی را در بخش کشاورزی بویژه پس از انقلاب شکوهمند اسلامی بوجود آورده اند .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  95  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله کارآموزی کارخانه عطر بیک ( کارآموزی حسابداری )

مقدمه
خداوند زیباست و زیبایی ها را دوست دارد
هدف از این پژوهش در این شرکت به دست آوردن تجربیاتی در کنار تحصیلات بوده و چگونگی روابط ساز مانی و تشکیلاتی که توسط افراد به طور مختلف اعمال می شود آشنا شده و همچنین در مورد موضوع تحقیق که بخشهایی مرتبط با رشته کار آموزی می باشد اطلاعات مفیدی حاصل گردیده است.
.
از پرسنل اداری این شرکت که راهنمایی های لازم را مبدول داشته اند بی نهایت تشکر نموده و از خداوند منان آرزوی توفیق را برای این عزیزان و سایر دست اندر کاران که در جهت پیشبرد استعدادها و خلاقیت گام برمیدارند بی نهایت سپاسگذارم.

آشنایی با شرکت
شرکت عطر بیک از سال 1381 شروع به فعالیت تولیدی نمود و از این سال به بعد گامی موثر در جهت تقاضای کشور به همراه داشته است.
شرکت عطر بیک تحت نظر لیسانس بیک فرانسه بوده و روابط سازمانی این شرکت به شرکت بیک فرانسه باز می گردد.
کارخانه عطر بیک واقع در جاده آبعلی می باشد و دارای دو دفتر اداری می‌باشد که یکی شرکت بیک یار به عنوان دفتر مرکزی و دیگری شرکت بیک می‌باشد.
شرکت بیک یار واقع در خیابان ولی عصر – پارک وی می باشد و شرکت بیک واقع در میدان وی عصر – خیابان ولی عصر می باشد.

محصولات شر کت
به طور کلی شرکت بیک دارای:
1- عطر بیک باز
2- عطر بیک جعبه دار
3- عطر بیک سه گوش
4- تیغ آستور حساس
5- تیغ آستور دستگاه با یدک
6- تیغ آستور معمولی
7- تیغ بیک بیمارستانی
8- تیغ بیک دبل ایج
9- تیغ بیک دولبه معمولی نرمال
10- تیغ بیک دو لبه زنانه
11- تیغ بیک دو لبه حساس
12- تیغ بیک دو لبه معمولی
13- تیغ بیک سافت وین پنج تایی زنانه
14- تیغ بیک سافت وین دو تایی
15- تیغ سافت وین پنج تایی حساس
16- تیغ بیک کامفورت کارتی
17- تیغ بیک کامفورت
18- تیغ بیک کارتی نرمال
19- تیغ کامفورت سه لبه
20- تیغ بیک متال
21- تیغ بیک یک لبه حساس
22- تیغ بیک یک لبه معمولی
23- فوم بیک
24- فندک آشپزخانه
25- فندک j1
26- فندک j3
27- فندک j5
28- یدک آستور
29- مداد بل

انواع عطر بیک
1. Nak NO مخصوص آقایان
مردانه ، غنی و پر قدرت ، آمیخته ای از مشک و سرخس و عطرهای جنگی که در کمال قدرت هرگز خود را تحمیل نمی کند.

2. Nak NO مخصوص آقایان و بانوان
رایحه ای به طراوت سبزاره ها ، آمیزش عطر جنگل و درخت لیمو که به زنان و مردان فعال امروز شادابی می بخشد.

3. Nak NO مخصوص بانوان
رایحه ای ظریف و شاعرانه و عطری به لطافت زمزمه گلها و به شادابی بوستان های فرانسوی

4. Nak NO مخصوص بانوان
رایحه ای رمز آلود و پر هیجان همچون شبهای پاریس ، آمیخته ای غنی و پر دوام از عصاره گلها و میوهای معطر ، که گرما ، شو ر و جاذبه می آفریند.

5. Nak NO مخصوص آقایان
رایحه قوی جنگل ، به همراه عطری متین از گل و میوه که جلوه ایی از مردانگی و استوار دارد.

6. Nak NO مخصوص آقایان و بانوان
با عصاره ای از برگ نعناع و رایحه سرخ ، این عطر به نرمی بر پوست خانم ها و آقایان می نشیند.
7. Nak NO مخصوص بانوان
آمیخته ای هماهنگ از رایحه ای لطیف گل ها و میوه های معطر برای روزهای پر مشغله زن امروز.

8. Nak NO مخصوص بانوان
معجونی از عطر میوه ها و سپس دست چینی گرمی و جاذبه گل ایلانگ ، یاس و شکوفه پرتغال و در آخر رایحه ایی رمز آلود از مشک ، چو ب و عنبر.

9. Nak NO مخصوص آقایان
عطری بی همتا برای مردان امروز ، همراه با احساس خنکی دلچسب با دست دادن چینی از عطر میوه های تازه چون هندوانه ، نارنگی و لیمو در ابتدا و به دنبال آن بوی مشک و صندل ، ویژگی های منحصر به فردی داشته که در تمام روزها از آن می توان استفاده کرد.

10. Nak NO مخصوص آقایان و بانوان
رایحه ملایم پرتغال و نارنج تازه به همراه بوی نسیم دریایی احساس جوانی و طروات را به همراه می آورد.

11. Nak NO مخصوص بانوان
احساس شناوری در فضایی از عطر میوه های تازه و گل هایی لطیف که دختران جوان و پر انرژی را به سوی خود جذب و آنان را در تمامی لحظات جوانی و نشاط همراه می کند.

12. Nak NO مخصوص آقایان
رایحه ای رمز آلود و پر هیجان که عطری خوشبو و غنی از رایحه ی گل ها و دست چینی انرژی را از گیاه گریپ فروت و بهار نارنج می آفریند و همراهی عطرهای جنگلی.

فصل اول

شرح وظایف ونحوه عملکرد واحد مالی شرکت سرمایه گذاری توسعه بازار تجارت

برای درک بهتر وترسیم روشی قابل لمس از عملکرد واحد مالی، وظایف این واحد رادر 2 فصل مجزا بررسی وتبیین می نمائیم.
فصل اول را اختصاص میدهیم به واحدهائی که درگیری مستقیم وتنگاتنگی با عملیات اجرائی(پخش محصولات و مواد بهداشتی)دارند و در فصل دوم به وظایف سایر واحدها می پردازیم.

فصل اول :چرخه عملیات پخش محصولات و ماد بهداشتی ونحوه نگهداری وثبت در حسابهای مالی شرکت سرمایه گذاری توسعه بازار تجارت که ازاین به بعد ازآن تحت عنوان شرکت یاد می شود .

جهت دسته بندی ودرک بهتر ،کل عملیات پخش شرکت رادر 4 بخش به شکل زیر خلاصه وشرح جامعی از وظایف هر بخش رادرذیل می آوریم :

الف-حسابداری حسابهای پرداختنی (خرید)
ب – حسابداری انبار (نگهداری موجودی )
ج – حسابداری فروش
د – حسابداری دریافت (وصول )

بخش اول :حسابداری حسابهای پرداختنی (خرید)

همانطور که از نام این بخش معلوم است درکل وظیفه نگهداری وثبت تمامی حسابهایی که شرکت تعهد پرداخت آنها را عهده دار می باشد به عهده حسابداری خرید است که در راس آن خرید محصولات و مواد بهداشتی ویا هرگونه اجناس دیگری که در حیطه فعالیت اقتصادی شرکت است .
1-کالاهائی که از تولید کنندگان جهت پخش خریداری میشود طی فاکتور ارسالی از طرف تولید کننده جهت ثبت در حسابهای مالی به واحد بازرگانی دفتر مرکزی ارسال می گردد.
مدیریت بازرگانی( یا به عبارتی در چارت تشکیلاتی شرکت مدیریت فروش)موظف است پس از ضمیمه کردن رسید انبار مربوط به فاکتور هاکه حاکی از دریافت جنس توسط انبار مرکزی ویا انبار مراکز توزیع (درصورتی که جنس مستقیما از کارخانه به انبار مراکز ارسال شود)می باشد ،فاکتور ها راجهت ثبت با اخذ رسید طی صورت خلاصه ای به واحد مالی ارائه نماید.
حسابداری خرید پس از دریافت فاکتور های خرید آنها راباقرارداد موجود (که حتما باید یک نسخه از آن در اختیارش باشد)تطبیق وپس از مطابقت در حساب معلق خرید کالا ثبت نماید ونحوه ثبت سند آن به شکل زیر است :
حساب معلق خرید کالا ******
فروشندگان کالا ******

2-یکی دیگر از وظایف حسابداری خرید کنترل مطالبات شرکتهای تولیدی وتنظیم بودجه پرداخت (تعهدات)مطابق قرارداد می باشد.
بدین صورت که حسابداری بازرگانی ماهانه باید جدولی تحت عنوان جدول تعهدات تنظیم وبا ارائه آن به مدیریت مالی وبا هماهنگی مدیر عامل نسبت به پرداخت تعهدات خود اقدام نماید که این تعهدات هم ممکن است بصورت نقدی وهم ممکن است به صورت اسناد پرداختنی باشد.
در هر صورت رعایت مفاد قرارداد ا لزامی وهرگونه پرداخت اضافی ممنوع بوده مگر بانظر ودستور مستقیم مدیریت عامل .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   43 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید