پایان نامه رشته روانشناسی بررسی رابطه شوخ طبعی با سلامت روانی در دانشجویان روان شناسی
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته روانشناسی بررسی رابطه شوخ طبعی با سلامت روانی در دانشجویان روان شناسی با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 110
1- مزاح یا شوخ طبعی
مزاح به عنوان یکی از ویژگیهای شخ+صیتی انسان، کیفیتی منحصر به نوع آدمی است. اگر چه ارائه تعریف دقیقی از مزاح دشوار است، اما حتی در تمدنهای باستان نیز در این باره نظرات و مطالب گسترده ای مطرح شده است. مثلاً در کتاب عهد عتیق، پندی به این مضمون وجود دارد که «دلی شاد به خوبی یک طبیب کار می کند» افلاطون، ارسطو و اندیشمندان و فلاسفه سایر اعصار و قرون نیز دربارة مزاح به اظهار نظر پرداختند. در متون احادیث اسلامی نیز روایاتی از پیامبر و ائمه وجود دارد که حاکی از تأثیرات مثبت مزاح در زندگی مؤمنان است. در روایاتی از پیامبر اکرم (ص) ایشان فرموده اند «هیچ مؤمنی نیست جز این که او را شوخی و مزاح است».
متون اخیر روان شناسی بر نقش مزاح در سازگاری و مقابله با استرس از یک سو و اثرات آن در افزایش بهبود کیفیت زندگی از سوی دیگر تأکید کرده اند (نجاریان، براتی و ابراهیمی قوام، 1373). در اصطلاح Humor (به معنی مزاح) از کلمة لاتین Humere به معنای «جاری ساختن» و «مرطوب بودن» مشتق شده است. از دیدگاه فلاسفه و اندیشمندان باستان، مزاح متأثر از اخلاط چهارگانه بدن است که سبب علامت جسمی و روانی اند. آنان معتقد بودند خون قرمز، جاری، گرم و مرطوب است و چنانچه بر سایر اخلاط غالب شود، فرد سالم، امیدوار، با نشاط و سر حال می گردد. اما چنانچه ترشحات سایر اخلاط غلبه یابند فرد در حالتی مرضی قرار می گیرد برای مثال اگر ترشحات کبد که صفرای سیاه است غالب شود فر دچار نوعی حالت مرضی می شود و از نظر خلقی، حساس، زودرنج، کج خلق و دچار حالات مالیخولیا و افسردگی می شود که سبب نگ`رشی منفی و غمگنانه به زندگی می گردد. بدین ترتیب علت انتخاب اصطلاح Humor به جاری و مرطوب بودن خون به مثابة علت سببی مزاح است. در قرون میانه و پس از آن نیز پیرامون مزاح و شوخی نظراتی ارائه شده است. مثلاً توماس هابز فیلسوف انگلیسی معتقد بود که شوخی در درجه اول، روشی در جهت ابراز خشم و غضب آدمی است و هدف آن توهین به مخاطب یا شخص ثالث است (به نقل از راسکین ، 1985). کانت مزاح را احساس و تأثیر حاصل از تغییر شکل ناگهانی و بی ربط یک توقع یا انتظار به هیچ و پوچ می دانست.
آشنایی با متون روانشناسی دربارة مزاح
روان شناسان مزاح را به مثابه یکی از ویژگیهای شخصیتی انسان در نظر گرفته و آن را از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار داده اند. در دهه 1960 م. علاقه روان شناسان به نقد و بررسی مزاح و خنده برای وجود آدمی جلب شد. برخی از روان شناسان معتقدند که مزاح و خنده برای وجود آدمی و زندگی او، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است (کورتکف ، 1991؛ میندس و کوربین ، 1985). دیدگاه عمده دربارة نقش روان شناختی مزاح معتقد است که مزاح نوعی سبک سازگاری و انطباق است. فروید (1916) معتقد است که مزاح یکی از سازوکارهای دفاعی «من» و نوعی تلاش اقتصادی جهت صرف انرژی روانی است. آریتی (1975) معتقد است ارتباط تنگاتنگی بین حدس بذله گویی و میزان خلاقیت فرد وجود دارد. پلاچیک (1981) هشت سبک سازگاری برای آدمی برشمرده که در این میان سازوکار وارونه سازی، یعنی توجه به وجوه مضحک شرایط و موقعیت های فشارزا از آن جمله است. از یک دیدگاه جامع تر زیستی – روانی اجتماعی می توان مزاح را نوعی پیام هدفمند اجتماعی دانست که با تغییرات فیزیولوژیکی و روانی ویژه ای همراه است. بدیهی است که این پیام کارکردهای اجتماعی خاص خود را داراست و محتوا و مسیر ویژه خود را نیز دارد. به عبارت دیگر مزاح به مثابه یک پیام هدفمند به دنبال تحقیق کارکردهای معینی است و در این راه با استفاده از شیوه های ویژه در موقعیت های معینی به کار می رود. توجه به کارکردهای اجتماعی و اهداف مزاح از دیدگاههای مختلف، مورد بحث و بررسی علمای رفتاری و به خصوص روان شناسان قرار گرفته است. برخی از روان شناسان، مزاح را اساساً خصومت بار، عده ای آن را دردناک و تحقیرآمیز و تعدادی دیگر مزاح را سرگرم کننده و لذت بخش می دانند. به طور کلی نظرات روان شناختی پیرامون مزاح و بذله گویی را می توان در قالب چند رویکرد نظری مورد بررسی قرار داد. شوخی و شوخ طبعی اساساً خلاق بوده و خود تسهیل کننده خلاقیت بیشتر است.
فهرست مطالب
چکیده الف
فصل اول: موضوع تحقیق
مقدمه 2
بیان مسئله تحقیق 6
اهمیت و ضرورت تحقیق 7
اهداف تحقیق 7
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 7
فصل دوم: مبانی نظری و یافته های پژوهشی
مبانی (رویکردهای) نظری روان شناختی مزاح 11
نظریه اهانت 11
نظریه تخلیه هیجانی و آسودگی 11
نظریه ناهماهنگی و تباین 12
واکنشهای مزاح 13
مزاح و سیستم ایمنی بدن 15
مزاح و عملکرد تحصیلی 16
نقش درمانی مزاح 16
تبین روان شناختی از تأثیر مزاح در مقابله با استرس 17
مدل تعاملی استرس 18
مبانی نظری سلامت روانی 21
نظریه موری 22
نظریه آدلر 23
نظریه فروم 23
نظریه مزلو 23
نظریه اسکینر 24
نظریه یونگ 24
افراد سالم از نظر روانی 25
نظریه اسلام 26
اهمیت سلامت روان 28
عوامل زیستی 28
عوامل عاطفی و روانی 30
عوامل اجتماعی 30
رابطة بین استرس، کنار آمدن و سلامتی 30
پیامدهای استرس 33
اختلال هیجانی 33
اختلال شناختی 34
اختلال فیزیولوژیکی 35
کنار آمدن 36
روشهای کنار آمدن مستقیم 36
کنار آمدن مواجهه ای 37
مسئله گشایی برنامه ریزی شده 38
حمایت اجتماعی 38
روشهای کنار آمدن دفاعی 40
مکانیزمهای دفاعی 40
کاهش دهندگان شیمیایی استرس 41
پسخوراند زیستی 42
ورزش 43
یافته های پژوهشی در زمینة مزاح (شوخ طبعی) 43
ترغیب پرورش توانایی شوخ طبعی 47
فصل سوم: روش تحقیق
جامعه آماری و روش نمونه گیری 50
ابزار اندازه گیری (پرسشنامة تجدید نظر شدة علائم روانی SCL25-R) 50
نمره گذاری پرسشنامه SCL25-R 50
پایایی پرسشنامه تجدید نظر شدة علائم روانی SCL25-R 51
مقیاس شوخ طبعی (مزاح) مارتین ولفکورت 51
نمره گذاری مقیاس سنجش شوخ طبعی 51
طرح تحقیق و منطق انتخاب آن 52
روش اجرا تحقیق 52
روش تحلیل داده ها 53
فصل چهارم: یافته های تحقیق
یافته های توصیفی 55
یافته های مربوط به فرضیه تحقیق 57
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری تحقیق
تبیین یافته های تحقیق 59
محدودیتهای تحقیق 60
پیشنهادات 60
فهرست منابع 62
ضمائم 68
