تحقیق درباره بررسی نقش آموزه های اسلامی با شاخص های نوین توسعه اقتصادی

فرمت فایل : word (قابل ویرایش) تعداد صفحات : 43 صفحه

چکیده:

 بررسی سازگاری یا ناسازگاری شاخصهای نوین توسعه اقتصادی با آموزه های دین اسلام  محور اصلی این نوشتار است؛ این موضوع از آن جهت دارای اهمیت است که مشاهده می شود اغلب کشورهای اسلامی در دستۀ کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه هستند لذا ضرورت دارد در مورد این سؤال که آیا آموزه های اسلامی مانعی جهت تسریع فرآیند توسعه یافتگی هستند یا خیر ، تحقیق و بررسی شود .

بدین منظور ابتدا به مساله شناسی توسعه و توسعه یافتگی و سپس شاخصهای سنجش و اندازه گیری توسعه پرداخته شده و شاخص توسعه انسانی (HDI) بعنوان یک شاخص نوین , به روز شونده و دارای مقبولیت نسبی انتخاب گردیده است .

  در راستای هدف اصلی این مقاله در پی تبیین وضعیت سازگاری شاخص توسعه انسانی با آموزه های اسلامی هستیم . از آنجا که شاخص توسعه انسانی دارای سه معیار طول عمر همراه با سلامتی , کسب دانش و سطح شایسته زندگی می باشد بنابراین سوال ویژه این مقاله عبارت است از اینکه آیا بین این معیارهای سه گانه و آموزه های اسلامی سازگاری وجود دارد یا خیر؟ .

          برای دستیابی به نتایج ، در قسمت شناسایی مفهوم توسعه و شاخصهای آن و همچنین شناسایی آموزه های دینی مرتبط با این شاخصها از روش اسنادی استفاده گردیده و در جهت تجزیه و تحلیل سؤال ویژه این مقاله از روش توصیفی – تحلیل محتوا بهره گرفته شده است .نتاج حاصل از تجزیه و تحلیل آموزه های اسلامی مرتبط با این موضوعات نشان می دهد که آموزه های اسلامی مانعی برای تحقق معیارهای توسعه نمی باشند و بطور کلی بین این معیارها و آموزه های اسلامی سازگاری وجود دارد.

1-مقدمه

          امروزه صاحب‌نظران در باب توسعه اقتصادی به تعاریف و بیان مفاهیم جدیدی از توسعه رسیده‌اند. اقتصاددانانی را مشاهده می‌کنیم که برخلاف نظر پیشگامان مسائل توسعه اقتصادی، در تبیین و توضیح مفهوم توسعه اقتصادی، صرفاً به ملاک‌ها و شاخص‌های اقتصادی اکتفا نکرده و از معیارهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و به طورکلی انسانی سخن به میان آورده‌اند. در حالی‌که پیشگامان مسائل اقتصادی، به جنبه‌های غیر اقتصادی در توسعه نظیر وجوه فرهنگی، اجتماعی و انسانی توجه و عنایتی نداشتند.

      به طور کلی از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های ذهنی اقتصاددانان کشورهای درحال توسعه، یافتن و بررسی و تجزیه و تحلیل عوامل تسریع فرآیند توسعه و شناخت موانع آن می‌باشد تا از این طریق بتوانند کشور خود را به عوامل تسریع جریان توسعه مجهز سازند و همچنین در حد توان موانع موجود در مسیر سرعت بخشیدن به روند توسعه را مرتفع سازند که البته استفاده از شاخص‌ها و ملاک‌های نوین توسعه در این راه بدیهی و ضروری به نظر می‌رسد.

      از طرفی مشاهده می‌شود که اغلب صاحب‌نظران، کشورهای اسلامی را در ردیف کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته بر می‌شمرند. لذا در راستای دغدغه‌های اقتصاددانان در کشورهای در حال توسعه، این مسأله به ذهن متبادر می ‌شود که آیا آموزه‌ها و تعالیم اسلامی مانعی در جهت  فرآیند توسعه یافتگی این کشورها بوده‌است؟ به عبارت دیگر آیا دستورالعمل‌ها و توصیه‌های اخلاقی موجود در دین اسلام را می توان به عنوان یک مانع سرعت بخشیدن فرآیند توسعه اقتصادی برشمرد یا خیر؟

      لذا مسأله اصلی این مقاله این است که با عنایت به شاخص‌های جدید توسعه اقتصادی، آیا آموزه‌های دینی و تعالیم اسلامی را می‌توان به عنوان یک مانع تسریع فرآیند توسعه اقتصادی دانست؟

      در راستای این مسأله، ابتدا به سراغ شاخص‌های توسعه که در دنیای امروز ملاک سنجش و ارزیابی میزان توسعه یافتگی کشورها هستند رفته و پس از بررسی آن‌ها شاخص توسعه انسانی به عنوان یک دست‌آورد نوین بشری در سنجش میزان توسعه یافتگی جوامع انتخاب شده‌است. از جمله ویژگی‌های این شاخص این است که همه ساله از سوی جوامع بین‌المللی منتشر می‌شود و همچنین طی سالیان متمادی است که این شاخص به مرور زمان مورد جرح و تعدیل و حک و اصلاح قرار گرفته است و اینک به عنوان یک شاخص مقبول بین‌المللی برای سنجش میزان توسعه یافتگی جوامع مورد استفاده می‌باشد هر چند که انتقاداتی نیز بر آن وارد است. پس از شناخت این

شاخص مقبول و سه معیار اصلی طول عمر، دانش و سطح مناسب زندگی که توسط این شاخص معرفی می‌گردند به سراغ مسأله اصلی مقاله می‌رویم: آیا این شاخص با آموزه‌های اسلامی سازگاری دارد یا خیر؟ سوال‌های ویژه تحقیق نیز در همین راستا طراحی شده‌اند.

      لازم به ذکر است که در این مقاله ، متأثر از نظریات جدید ، به توسعه به عنوان یک ”کل منسجم“  نگریسته می‌شود، به طوری‌که نمی‌توان جنبه‌های مختلف آن را کاملاً از هم تفکیک نمود فرضاً بیان شود که یک جامعه به توسعه فرهنگی دست یافته است بدون این‌که توفیقی در توسعه اقتصادی داشته باشد و یا برعکس. به دیگر سخن باید ”توسعه“ را با نگاه نظام‌مند و سیستماتیک نگریست.[1] البته بیان جنبه‌های مختلف توسعه اعم از توسعه اقتصادی، توسعه فرهنگی، توسعه سیاسی و ... با مسامحه بوده و جهت سهولت در فهم مطلب از آن‌ها استفاده می‌شود.

 

پروژه تورم رشته اقتصاد نظری

تحقیق تورم رشته اقتصاد شامل پنج فصل و در قالب word و در 82 صفحه

چکیده

این تحقیق موضوع تورم را به طور خلاصه مورد بررسی قرار می‌دهد. تعریف تورم، انواع تورم، راه‌های مبارزه با تورم، معایب و مزایای تورم، رابطه تورم با توسعه، تأثیر تورم بر کشور و متغیرهای اقتصادی و برخی آمار در مورد نرخ تورم کشورها مطالب این پروژه را تشکیل می‌دهند.
تورم یکی از موضوعات مهم در کشور ماست. همانگونه که می‌دانید در ایران درصد تورم در سالهای اخیر بسیار زیاد بوده است به طوری قیمت‌ها در هر سال بسیار افزایش یافته و قدرت خرید مردم کم شده است.

چکیده..............................................................1

فهرست

فصل اول: مقدمه ای بر تورم

مقدمه....................................................................3

تورم چیست؟.......................................................4

شیپور تورم...........................................................7

اندازه گیری تورم.................................................16

آثار تورم..................................................................17

تورم و مصرف کننده............................................18

فصل دوم: تورم و انواع آن

مقدمه.......................................................................22

انواع تورم..................................................................23

       تورم قابل پیش بینی...................................23

       تورم غیرمنتظره...........................................24

       تورم عادی..................................................25

       تورم پنهانی..................................................25

       تورم تقاضایی................................................26

       تورم هزینه ای.............................................26

       تورم وارداتی...............................................27

       تورم جهنده................................................28

       تورم رکودی...............................................29

              بی رحم ترین چهره تورم..........30

       تورم شتابان...........................................34

       تورم فشار سود......................................35

       تورم فشار تقاضا...................................35

       تورم انتقال تقاضا.................................36

       تورم فشار قیمت..................................36

       تورم فشار دستمزد...............................36

راههای مبارزه با تورم چیست؟...................37

آیا تورم همیشه مضر است؟.........................37

رابطه تورم و توسعه چیست؟......................37

پیامدهای تورم..............................................38

تورم چه تاثیری بر نظام کل کشور دارد؟........39

فصل سوم:تاثیر تورم بر متغیرهای اقتصادی

تعریف رشد و توسعه اقتصادی................43

ریشه های تورم..........................................44

تورم از دیدگاه تقاضا................................44

تورم از دیدگاه عرضه...............................45

انتظارات تورمی.........................................46

تورم از دیدگاه ساختاری.......................46

پس انداز و تورم......................................46

نرخ ارز و تورم..........................................47

نرخ سود تسهیلات و تورم.....................47

تاثیر تورم بر امنیت اقتصادی...............49

تورم به مثابه نهاد..................................50

تاثیر بر متغیرهای اقتصاد...................53

مفهوم فقر..............................................54

رابطه بین تورم تورم و فقر.................54

فصل چهارم: تورم در اقتصاد ایران

تورم در ایران.........................................58

علل تورم در ایران.................................58

عوامل بروز تورم در ایران.......................60

هفت چالش تورم در ایران.....................61

فصل پنجم: نتیجه گیری

ارائه راهکارها جهت کنترل تورم..........68

تعدیل اقتصادی، تورم و توازن اقتصادی...........69

تورم، مبارزه ناتمام................................................74

نتیجه.......................................................................76

منابع.......................................................................78

مقاله:فساد اقتصادی و چگونگی مبارزه با آن در فرایند توسعه اقتصادی

لینک پرداخت و دانلود *پایین صفحه*

فرمت فایل : Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه :20

فهرست مطالب:

چکیده

1- مقدمه

2- معرفی شاخصهای فساد:

3- آثار فساد درکشورهای صنعتی:

4- روش های مبارزه با فساد درکشورهای مختلف:

1- هندوستان

2- هنگ کنگ

3- جمهوری خلق چین:

4- نیجریه

5- ایالات متحده آمریکا

6- سنگاپور

چکیده

فساد و مبارزه با آن امروزه در بسیاری از کشورهای مختلف جهان به عنوان یک مسئله اساسی موردنظر است. مهم‌ترین علل فساد اقتصادی در بخش عمومی به تصدی‌های دولت در اقتصاد مربوط می‌شود و شامل محدودیت های تجاری، یارانه‌های صنعتی، کنترل  قیمت‌ها، نرخهای چندگانه ارزی، دستمزدهای پایین در خدمات دولتی، تجاری، و ذخایر منابع طبیعی مانند نفت است . فساد اقتصادی سبب کاهش سرمایه‌گذاری و کندی رشد اقتصادی و در نهایت باعث عدم تحقق اهداف توسعه اقتصادی در کشور می‌شود درآمد های مالیاتی کاهش می‌یابد و کیفیت زیر ساخت‌ها ی اقتصادی و خدمات عمومی تنزل پیدا می‌کند.اساسی‌ترین سیاست های مبارزه با فساد اقتصادی و اصلاحات اقتصادی شامل ایجاد نهادهایی بدین منظور، افزایش دستمزدهای بخش عمومی، کاهش اندازه دولت در اقتصاد، حسابرسی مالی دقیق، استقلال رسانه‌های ارتباط جمعی، استقلال دستگاه قضایی، مشارکت شهروندان، تمرکز زدایی و اصلاح فرهنگ جامعه است که می توان دراقتصاد کشور پویایی ایجاد نمایید ودر نهایت باعث رشد وشکوفایی در اقتصاد ملی شود. در این مقاله ضمن تاکید بسیار زیاد بر مبارزه با فساد اقتصادی در کشور، پیشنهاداتی  نیزدر راستای اصلاحات اقتصادی و برنامه ملی مبارز با فساد  برای دست یابی به توسعه اقتصادی ارائه گردیده است..

دانلود تحقیق توسعه اقتصادی

دانلود تحقیق توسعه اقتصادی

33 صفحه در قالب word

امروزه اهمّیت «توسعه اقتصادی» و نقش بارز آن در بنا نهادن جامعه‏ای آرمانی، بر هیچ کس پوشیده نیست تا آنجا که میتوان آن را از اولویت­های دنیای امروز دانست، اولویتی که بر اساس آن بسیاری از محاسبات و معادلات جهانی شکل می­گیرد. جست و جو در متون اسلامی در این زمینه، نشان می‏دهد که اسلام در پرداختن به مسائل و مباحث مربوط به توسعه اقتصادی، از همه مذاهب و مکاتب دیگر پیشی گرفته است.

اصطلاح توسعه بصورت فراگیر پس از جنگ جهانی دوم مطرح شده است.

واژه توسعه به معنای پیشرفت و به معنای خروج از لفاف است

خروج از لفاف یعنی خروج از جوامع سنتی به جوامع صنعتی

نکات مهم در توسعه عبارتند از :

1 ) مقوله ارزشی 2) چند جانبه و چند بعدی است 3) ارتباط نزدیکی با بهبود دارد

اهداف توسعه:

1* مایک تودارو : توسعه چند بعدی است و آنرا مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی طرز تلقی مردم ، نهادهای مالی ، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق می داند .

2* برن اشتاین : تلاش برای ایجاد توسعه با بار ارزشی همراه است اشتیاق برای غلبه بر سوء تغذیه فقر و بیماری که از شایعترین و مهمترین دردهای بشری هستند از جمله اهداف توسعه به شمار می آید.

3* دادلی سیرز : توسعه جریانی چند بعدی تجلیل سازمان و جهت گیری متفاوت کل نظام اقتصادی ، اجتماعی عادت و عقاید مردم می داند.

4* پیتر دونالدسن : توسعه تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی گزینش ها و نهاده ها برای تحقق کامل هدفهای جامعه می داند و ادامه توسعه با آگاهی همگانی مردم از تغییرات و مشارکت صورت می گیرد.

5* میسرا : محقق هندی بر ابعاد فرهنگی تاکید دارد

6* گونار میردال : توسعه یعنی فرآیند دور شدن از توسعه نیافتگی یعنی رهایی از چنگال فقر با برنامه ریزی بهتر به منظور توسعه

7* بروگلفید : توسعه یعنی پیشرفت به سوی اهداف رفاهی ، توسعه باید نابرابری را کاهش داد.

انواع توسعه:

1* توسعه اجتماعی : اشکال متفاوت کنش متقابلی است که در یک جامعه خاص همراه با توسعه تمدن رخ می دهد و حوزه وسیعتری را در بر می گیرد

2* توسعه فرهنگی : دارای بار ارزشی بیشتری است و تاکید بیشتری بر نیازهای غیر مادی افراد جامعه دارد و در حوزه های ادراکی ، شناختی ، ارزشی و گرایشی انسانها و رفتار و کنش آنهاست تا حاصل فرآیند توسعه فرهنگی کنار گذاشتن خرده فرهنگهای نامناسب توسعه ای است

3* توسعه سیاسی : پس از جنگ جهانی دوم در ادیان توسعه طرح شده است تا کید بر کارایی حکومتها و جایگزینی الگوهای رفتاری نوین به الگوهای رفتاری سنتی توجه دارد مثلاً مشارکت مردم در حکومت

دولت پیشرفت داشته باشد ، گسترش جامعه مدنی در جامعه صورت می گیرد.

4* توسعه انسانی : توسعه انسانی به 3 شاخص کلیدی : طول عمر – سطح دانش – سطح معاش آبرومند بستگی دارد

تفاوت بین مفهوم رشد و توسعه : رشد جنبه کمی دارد ( رشد : بزرگ شدن ) توسعه جنبه کیفی دارد.

رشد اقتصادی: عبارت است از افزایش تولید خالص ملی یک کشور در یک دوره زمانی معین

تولید ناخالص ملی = درآمد ملی

توسعه اقتصادی: به معنای خروج از لفاف به معنای بهبود

پرفسور بلاک می گوید : توسعه اقتصادی عبارت است از : دستیابی به تعدادی از هدفها ، نمایان مطلوب و نوسازی از قبیل افزایش بازدهی تولید ، ایجاد نابرابری های اجتماعی و اقتصادی – کسب معارف و فهم مهارتهای جدید ، بهبود در رفع نهادها و یا بطور منطقی دستیابی به یک سیستم موزون و هماهنگ از سیاستهای مختلف که بتواند انبوه شرایط نا مطلوب یک نظام اجتماعی را برطرف سازد.

تعریف دیگر توسعه اقتصادی: عبارت است از : افزایش مداوم ظرفیت تولید یک جامعه که بر اساس تکنولوژی درون زایش رونده پی ریزی شده است.

(( افزایش درآمد ملی واقعی جامعه در طول مدت زمان طولانی ))

معیارهای اندازه گیری توسعه : 1 *کیفی 2* کمی

معیارهای اصلی:

1* تولید ناخالص ملی دارای معایب زیر است:

الف) اثر رشد جمعیت را نادیده می گیرد

ب ) اثر رشد قیمتها در نظر گرفته نمی شود

ج ) نحوه روش توزیع درآمد مورد توجه واقع نمی شود

د ) درآمد یا تولید ناخالص ملی هزینه های جانبی را که جامعه برای توسعه اقتصادی متحمل می شود مثل : آلودگی آب و هوا – صنعتی شدن در نظر می گیرد.

و) استفاده از این روش مسلتزم وجود آمار و اطلاعات صحیح به هنگام و آگاهی از روشهای محاسباتی دقیق و دارا بودن توان محاسباتی است به همین خاطر می توان گفت که این معیار نمی تواند معیار خوبی باشد هر چند متداول است

2* تولید واقعی سرانه ( درآمد ) : این معیار با توجه به اینکه دو ایراد اول وارد به معیار قبلی را ندارد از این رو نسبت به آن معیار ، معیار مناسب تری است .

( درآمد ملی یا به قیمتهای واقعی یا به قیمتهای جانبی ( اسمی ) است .)

ویژگی های مهم توسعه اقتصادی :

1)تدریجی بودن 2) خودگردانی و استمرا 3) خود اتکایی 4)خود کفایی

توسعه نیافتگی:

فورتادو :سرمایه ناچیز کشورهایی که منجر به فناوری و تکنولوژی نمی شود را توسعه نیافتگی می داند

عوامل توسعه نیافتگی : جهل و بی سوادی موجب عدم توسعه می شود - عدم اشتغال – نبود سرمایه کافی – نبود نیروی انسانی ماهر و متخصص - عدم استفاده از بهینه منابع طبیعی – کمبود منابع – دوگانگی اقتصادی – فرار مغزها – عدم برنامه ریزی صحیح – ضعف مدیریت – هیئت حاکمه – نوع حکومت

خصوصیات کشورهای جهان سوم : جمعیت زیاد(عدم برنامه ریزی صحیح در ارتباط با جمعیت ) – عدم تناسب امکانات اقتصادی با جمعیت - دوگانگی اقتصادی و فرهنگی – بی سوادی و بی توجهی به ارزش – بیکاری – فقر – بهداشت ضعیف – تورم – ضعف مدیریت – نبود نیروی انسانی ماهر – کمبود سرمایه – درآمد ناچیز – طول عمر پائین – تغذیه نامناسب – ضعف جسمانی

جریان تاریخی فرایند توسعه:

دو دیدگاه در ارتباط با علت توسعه یافتگی کشورها :

دیدگاه اول: در این دیدگاه نظریه پردازان 3 مرحله را مشخص می کنند که این مرحله در پیشرفت اجتماعی – اقتصادی کشورهای توسعه یافته صنعتی و همچنین در پیدایش و گسترش توسعه نیافتگی کشورهای فقیر و عقب مانده نقش اساسی ایفا کرده اند از نظر این علما از آغاز قرن شانزدهم تحولات تازه ای در زندگی انسانها ایجاد شد در این عصر تاریخی برخی جوامع به زوال کشانده شده و برخی دیگر نیز در مسیر توسعه و پیشرفت گام برداشته

چرا این دوگانگی در اقتصاد جهانی در نظام اجتماعی کشورها صورت گرفت ؟

وجود ارگانیکی = وقتی که صنعت پیشرفت می کند و در جوامع دیگر تاثیر می گذار مکانیکی

آندره فرانک : عادت توسعه نیافتگی کشورهای توسعه نیافته خود کشورهای توسعه یافتگی هستند

چرا دوگانگی اقتصادی در نظام اجتماعی وجود دارد؟

به نظر این گروه علمای توسعه نیافته دلیل این امر به وجود ارتباط ارگانیکی بین کشورهای مختلف جهان بر می گردد از این رو وقتی در یکی از کشورهای جهان تحولی رخ می دهد آثار آن فقط در خود آن کشور منتشر نمی شود بلکه بدلیل وجود ارتباط بین کشورهای جهان سایر کشورها نیز از این تحول متاثر می شود

3 مرحله برای پیشرفت کشور توسعه یافته : براساس این دیدگاه فرآیند تاریخی توسعه اقتصادی در 3 مرحله انجام گرفته است که به واسطه آن تغییرات بنیادی در سطح جهان رخ داده و منجر به پیدایش 2 گروه کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته گشته است .

1) تجمع یا تراکم سرمایه 2) صدور کالا 3)صدور سرمایه

1* تجمع یا تراکم سرمایه : مرحله تجمع یا تراکم اولیه سرمایه از قرن 16 شروع شد و تا اواخر قرن 18 خاتمه یافته در این مرحله نخستین کشورهای استعمارگر دنیا ( هلند ، پرتغال ، اسپانیا ) با استفاده از ناوگان دریایی نیرومند و ممالک شرقی نظیر هند و سرزمین های کشف شده امریکای لاتین را تحت سلطه خویش درآورده و با غارت ثروت این ممالک موقعیت مالی خویش را تحکیم بخشیدن البته بعدها کشورهایی نظیر انگلستان و فرانسه نیز به کشورهای استعمارگر پیوستن و حتی توانستن از رقبای قبلی خود در این زمینه پیشی بگیرند بدین ترتیب کشورهای استعمارگر اروپایی شرایط مالی مناسبی را برای خود فراهم نمودن و از طرفی بر فقر و بدبختی کشورهای زیر سلطه افزودن تجمع سرمایه اولیه در انگلستان شرایط لازم را برای انقلاب صنعتی در سال 1760 فراهم آورد و سبب ببار آوردن محصولات کارخانه ای در غرب گشت و زمینه را برای ورود به مرحله دوم مهیا نمود .

2* صدور کالا : در این مرحله تولیدات محصولات با توجه به استفاده از ماشین افزایش یافت و تولید به شکل انبوه صورت گرفت از آنجا که این تولیدات بیش از تقاضای موجود در بازارهای داخلی غرب بود استمرار گردش چرخه های کارخانه های ممالک اروپای غربی در گرو پیدایش بازارهای جدید ، از این رو توجه کشورهای اروپای غربی به بازار ممالک مستعمره و نیمه مستعمره معطوف گشت مرحله صدور کالا زمینه توسعه و پیشرفت هر چه بیشتر ممالک غربی و عقب افتادن هر چه بیشتر کشورهای توسعه نیافته کنونی در اثر از بین رفتن صنایع بومی آنها و ضعف اقتصاد آنها را فراهم آورید این روند تا قبل از جنگ جهانی اول (1914) ادامه یافت .

ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است

متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است

دانلود تحقیق توسعه اقتصادی

دانلود تحقیق توسعه اقتصادی

33 صفحه در قالب word

امروزه اهمّیت «توسعه اقتصادی» و نقش بارز آن در بنا نهادن جامعه‏ای آرمانی، بر هیچ کس پوشیده نیست تا آنجا که میتوان آن را از اولویت­های دنیای امروز دانست، اولویتی که بر اساس آن بسیاری از محاسبات و معادلات جهانی شکل می­گیرد. جست و جو در متون اسلامی در این زمینه، نشان می‏دهد که اسلام در پرداختن به مسائل و مباحث مربوط به توسعه اقتصادی، از همه مذاهب و مکاتب دیگر پیشی گرفته است.

اصطلاح توسعه بصورت فراگیر پس از جنگ جهانی دوم مطرح شده است.

واژه توسعه به معنای پیشرفت و به معنای خروج از لفاف است

خروج از لفاف یعنی خروج از جوامع سنتی به جوامع صنعتی

نکات مهم در توسعه عبارتند از :

1 ) مقوله ارزشی 2) چند جانبه و چند بعدی است 3) ارتباط نزدیکی با بهبود دارد

اهداف توسعه:

1* مایک تودارو : توسعه چند بعدی است و آنرا مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی طرز تلقی مردم ، نهادهای مالی ، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق می داند .

2* برن اشتاین : تلاش برای ایجاد توسعه با بار ارزشی همراه است اشتیاق برای غلبه بر سوء تغذیه فقر و بیماری که از شایعترین و مهمترین دردهای بشری هستند از جمله اهداف توسعه به شمار می آید.

3* دادلی سیرز : توسعه جریانی چند بعدی تجلیل سازمان و جهت گیری متفاوت کل نظام اقتصادی ، اجتماعی عادت و عقاید مردم می داند.

4* پیتر دونالدسن : توسعه تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی گزینش ها و نهاده ها برای تحقق کامل هدفهای جامعه می داند و ادامه توسعه با آگاهی همگانی مردم از تغییرات و مشارکت صورت می گیرد.

5* میسرا : محقق هندی بر ابعاد فرهنگی تاکید دارد

6* گونار میردال : توسعه یعنی فرآیند دور شدن از توسعه نیافتگی یعنی رهایی از چنگال فقر با برنامه ریزی بهتر به منظور توسعه

7* بروگلفید : توسعه یعنی پیشرفت به سوی اهداف رفاهی ، توسعه باید نابرابری را کاهش داد.

انواع توسعه:

1* توسعه اجتماعی : اشکال متفاوت کنش متقابلی است که در یک جامعه خاص همراه با توسعه تمدن رخ می دهد و حوزه وسیعتری را در بر می گیرد

2* توسعه فرهنگی : دارای بار ارزشی بیشتری است و تاکید بیشتری بر نیازهای غیر مادی افراد جامعه دارد و در حوزه های ادراکی ، شناختی ، ارزشی و گرایشی انسانها و رفتار و کنش آنهاست تا حاصل فرآیند توسعه فرهنگی کنار گذاشتن خرده فرهنگهای نامناسب توسعه ای است

3* توسعه سیاسی : پس از جنگ جهانی دوم در ادیان توسعه طرح شده است تا کید بر کارایی حکومتها و جایگزینی الگوهای رفتاری نوین به الگوهای رفتاری سنتی توجه دارد مثلاً مشارکت مردم در حکومت

دولت پیشرفت داشته باشد ، گسترش جامعه مدنی در جامعه صورت می گیرد.

4* توسعه انسانی : توسعه انسانی به 3 شاخص کلیدی : طول عمر – سطح دانش – سطح معاش آبرومند بستگی دارد

تفاوت بین مفهوم رشد و توسعه : رشد جنبه کمی دارد ( رشد : بزرگ شدن ) توسعه جنبه کیفی دارد.

رشد اقتصادی: عبارت است از افزایش تولید خالص ملی یک کشور در یک دوره زمانی معین

تولید ناخالص ملی = درآمد ملی

توسعه اقتصادی: به معنای خروج از لفاف به معنای بهبود

پرفسور بلاک می گوید : توسعه اقتصادی عبارت است از : دستیابی به تعدادی از هدفها ، نمایان مطلوب و نوسازی از قبیل افزایش بازدهی تولید ، ایجاد نابرابری های اجتماعی و اقتصادی – کسب معارف و فهم مهارتهای جدید ، بهبود در رفع نهادها و یا بطور منطقی دستیابی به یک سیستم موزون و هماهنگ از سیاستهای مختلف که بتواند انبوه شرایط نا مطلوب یک نظام اجتماعی را برطرف سازد.

تعریف دیگر توسعه اقتصادی: عبارت است از : افزایش مداوم ظرفیت تولید یک جامعه که بر اساس تکنولوژی درون زایش رونده پی ریزی شده است.

(( افزایش درآمد ملی واقعی جامعه در طول مدت زمان طولانی ))

معیارهای اندازه گیری توسعه : 1 *کیفی 2* کمی

معیارهای اصلی:

1* تولید ناخالص ملی دارای معایب زیر است:

الف) اثر رشد جمعیت را نادیده می گیرد

ب ) اثر رشد قیمتها در نظر گرفته نمی شود

ج ) نحوه روش توزیع درآمد مورد توجه واقع نمی شود

د ) درآمد یا تولید ناخالص ملی هزینه های جانبی را که جامعه برای توسعه اقتصادی متحمل می شود مثل : آلودگی آب و هوا – صنعتی شدن در نظر می گیرد.

و) استفاده از این روش مسلتزم وجود آمار و اطلاعات صحیح به هنگام و آگاهی از روشهای محاسباتی دقیق و دارا بودن توان محاسباتی است به همین خاطر می توان گفت که این معیار نمی تواند معیار خوبی باشد هر چند متداول است

2* تولید واقعی سرانه ( درآمد ) : این معیار با توجه به اینکه دو ایراد اول وارد به معیار قبلی را ندارد از این رو نسبت به آن معیار ، معیار مناسب تری است .

( درآمد ملی یا به قیمتهای واقعی یا به قیمتهای جانبی ( اسمی ) است .)

ویژگی های مهم توسعه اقتصادی :

1)تدریجی بودن 2) خودگردانی و استمرا 3) خود اتکایی 4)خود کفایی

توسعه نیافتگی:

فورتادو :سرمایه ناچیز کشورهایی که منجر به فناوری و تکنولوژی نمی شود را توسعه نیافتگی می داند

عوامل توسعه نیافتگی : جهل و بی سوادی موجب عدم توسعه می شود - عدم اشتغال – نبود سرمایه کافی – نبود نیروی انسانی ماهر و متخصص - عدم استفاده از بهینه منابع طبیعی – کمبود منابع – دوگانگی اقتصادی – فرار مغزها – عدم برنامه ریزی صحیح – ضعف مدیریت – هیئت حاکمه – نوع حکومت

خصوصیات کشورهای جهان سوم : جمعیت زیاد(عدم برنامه ریزی صحیح در ارتباط با جمعیت ) – عدم تناسب امکانات اقتصادی با جمعیت - دوگانگی اقتصادی و فرهنگی – بی سوادی و بی توجهی به ارزش – بیکاری – فقر – بهداشت ضعیف – تورم – ضعف مدیریت – نبود نیروی انسانی ماهر – کمبود سرمایه – درآمد ناچیز – طول عمر پائین – تغذیه نامناسب – ضعف جسمانی

جریان تاریخی فرایند توسعه:

دو دیدگاه در ارتباط با علت توسعه یافتگی کشورها :

دیدگاه اول: در این دیدگاه نظریه پردازان 3 مرحله را مشخص می کنند که این مرحله در پیشرفت اجتماعی – اقتصادی کشورهای توسعه یافته صنعتی و همچنین در پیدایش و گسترش توسعه نیافتگی کشورهای فقیر و عقب مانده نقش اساسی ایفا کرده اند از نظر این علما از آغاز قرن شانزدهم تحولات تازه ای در زندگی انسانها ایجاد شد در این عصر تاریخی برخی جوامع به زوال کشانده شده و برخی دیگر نیز در مسیر توسعه و پیشرفت گام برداشته

چرا این دوگانگی در اقتصاد جهانی در نظام اجتماعی کشورها صورت گرفت ؟

وجود ارگانیکی = وقتی که صنعت پیشرفت می کند و در جوامع دیگر تاثیر می گذار مکانیکی

آندره فرانک : عادت توسعه نیافتگی کشورهای توسعه نیافته خود کشورهای توسعه یافتگی هستند

چرا دوگانگی اقتصادی در نظام اجتماعی وجود دارد؟

به نظر این گروه علمای توسعه نیافته دلیل این امر به وجود ارتباط ارگانیکی بین کشورهای مختلف جهان بر می گردد از این رو وقتی در یکی از کشورهای جهان تحولی رخ می دهد آثار آن فقط در خود آن کشور منتشر نمی شود بلکه بدلیل وجود ارتباط بین کشورهای جهان سایر کشورها نیز از این تحول متاثر می شود

3 مرحله برای پیشرفت کشور توسعه یافته : براساس این دیدگاه فرآیند تاریخی توسعه اقتصادی در 3 مرحله انجام گرفته است که به واسطه آن تغییرات بنیادی در سطح جهان رخ داده و منجر به پیدایش 2 گروه کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته گشته است .

1) تجمع یا تراکم سرمایه 2) صدور کالا 3)صدور سرمایه

1* تجمع یا تراکم سرمایه : مرحله تجمع یا تراکم اولیه سرمایه از قرن 16 شروع شد و تا اواخر قرن 18 خاتمه یافته در این مرحله نخستین کشورهای استعمارگر دنیا ( هلند ، پرتغال ، اسپانیا ) با استفاده از ناوگان دریایی نیرومند و ممالک شرقی نظیر هند و سرزمین های کشف شده امریکای لاتین را تحت سلطه خویش درآورده و با غارت ثروت این ممالک موقعیت مالی خویش را تحکیم بخشیدن البته بعدها کشورهایی نظیر انگلستان و فرانسه نیز به کشورهای استعمارگر پیوستن و حتی توانستن از رقبای قبلی خود در این زمینه پیشی بگیرند بدین ترتیب کشورهای استعمارگر اروپایی شرایط مالی مناسبی را برای خود فراهم نمودن و از طرفی بر فقر و بدبختی کشورهای زیر سلطه افزودن تجمع سرمایه اولیه در انگلستان شرایط لازم را برای انقلاب صنعتی در سال 1760 فراهم آورد و سبب ببار آوردن محصولات کارخانه ای در غرب گشت و زمینه را برای ورود به مرحله دوم مهیا نمود .

2* صدور کالا : در این مرحله تولیدات محصولات با توجه به استفاده از ماشین افزایش یافت و تولید به شکل انبوه صورت گرفت از آنجا که این تولیدات بیش از تقاضای موجود در بازارهای داخلی غرب بود استمرار گردش چرخه های کارخانه های ممالک اروپای غربی در گرو پیدایش بازارهای جدید ، از این رو توجه کشورهای اروپای غربی به بازار ممالک مستعمره و نیمه مستعمره معطوف گشت مرحله صدور کالا زمینه توسعه و پیشرفت هر چه بیشتر ممالک غربی و عقب افتادن هر چه بیشتر کشورهای توسعه نیافته کنونی در اثر از بین رفتن صنایع بومی آنها و ضعف اقتصاد آنها را فراهم آورید این روند تا قبل از جنگ جهانی اول (1914) ادامه یافت .

ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است

متن کامل را می توانید در ادامه دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن برای نمونه در این صفحه درج شده است ولی در فایل دانلودی متن کامل همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است