تعریفات:
پروژه: مجموعه ای از فعالیت های مرتبط با یکدیگر برای دست یابی به هدف یا هدف های مشخص با استفاده از منابع خاص.
منابع پروژه: نیروی انسانی و ماشین آلات و مواد و مصالح و سرمایه و اطلاعات و زمان دوره سیر (عمر) پروژه:
نصب و راه اندازی اجرا طراحی و تهیه نقش های اجرایی انجام مطالعات بررسی و تعریف مساله (پروژه)
آرمان پروژه:
کارفرما: شخص حقیق یا حقوقی که اجرای عملیات پروژه را بر اساس اسناد و مدارک معین به پیمانکار واگذار می کند.
مشاور: وظایف مشاور: 1- انجام مطالعات اولیه، 2- تهیه نقشه های اجرایی، 3- نظارت بر اجرای کار که عملیات مربوط به مطالعات اولیه و تهیه نقش های اجرایی و نظارت بر اجرای کار از جانب کارفرما را بر عهده دارد.
پیمانکار: شخص حقیقی یا حقوقی که اجرای عملیات پروژه را بر عهده می گیرد.
طرح: مجموعه از پروژه ها را گویند.
طرح تولیدی
طرح صنعتی
طرح عمرانی
طرح عمرانی:
طرح استانی 2- طرح ملی
مشخصات طرح های استانی شامل موارد زیر است:
فایده این طرح مرتبط با آن استان است.
طول مدت پروژه بین یک تا دو سال است.
نیاز به مهندس مشاور معمولا ندارد.
اعتبار محدودی دارد.
طرح ملی: طرحی که فایده آن مرتبط با تمام افراد جامعه باشد علی رغم آنکه در یک منطقه استان اجرا می شود.
شواری اقتصاد: تشکیل شده است تعدادی از وزیران و رئیس بانک مرکزی و با ریاست ریاست جمهور جهت هدایت و بنامه ریزی امور اقتصادی کشور تشکیل می شود.
مراحل بودجه:
مرحله تهیه و تنظیم و پیشنهاد بودجه
مرحله تصویب بودجه
مرحله اجرای بودجه
مرحله نظارت بر بودجه (قوه مقننه)
طرح های عمرانی:
طرح های عمرانی انتفاعی
طرح های عمرانی غیر انتفاعی
طرح های مطالعاتی
برنامه بودجه از لحاظ زمانی:
برنامه کوتاه مدت 2- برنامه میان مدت 3- برنامه بلند مدت
حدود یک سال 2- 3 تا 7 سال 3- 10 تا 30 سال
مدیریت پروژه: هدایت و استفاده صحیح از منابع جهت رسیدن به اهداف پروژه را مدیریت پروژه گویند –حداکثر رساندن کیفیت و کمیت با حداقل هزینه و کار.
برای راه اندازی یک پروژه به 5 عامل نیاز است:
ماشین آلات 2- منابع پولی 3- مردان کار
مدیریت 5- مواد اولیه
مدیر: سیستم نظامی و یا خطی گویند.
مدیر معماری
مدیر سازه مدیر تاسیسات مدیر اداری مدیر مالی
مدیر خوب چه خصوصیاتی باید داشته باشد: (چگونه هماهنگیهای لازم را در یز بخشهای تشکیلات انجام دهد)
1) تقسیم مناسب کارها، واگذاری اختیارات و خواستن پیگیری گزارش کارها.
2) داشتن یا گردآوری اشخاص ذیصلاح (متخصص) جهت کدیریت کارها (هیئت مدیره)
3) آگاهی به امور حسابداری یا مالی و بررسی برنامه ریزی بر اساس گزارشهای مالی (سود و زیان)
4) استعداد مدیریت و رهبری 20/12/87
بررسی ضرورت اجرای یک طرح در یک منطقه:
1- انجام مطالعات اولیه (دسترسیها و امکانات و نیاها و نیروی انسانی و مالی و سیاسی و اجتماعی
2- مذاکره و تبادل نظر با مسئولین منطقه (مجوزهای لازم)
3- تجزیه و تحلیل اطلاعات و شناخت مسائل و مشکلات آن
4- مشخص نمودن اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت
5- تهیه و تنظیم برنامه های لازم برای رسیدن به اهداف طرح
بررسی اقدامات مقدماتی قبل از شروع عملیت اجرای پروژه:
1- بررسی و شناخت مسائل و مشکلات آن
الف) دسترسیها (راههای موجود و احداثی در صورت لزوم)
ب) بررسی موقعیت اقلیمی و طبیعی و اجتماعی منطقه (توپوگرافی، فصول انجام کار، آب و هوایی)
ج) بررسی طرق تدارکات و تهیه مصالح
2- تدوین برنامه های اجرای و کارگاه
3- برنامه آماده سازی محل کار
4- تهیه و تدارک مصالح لازم
5- بررسی و تهیه ماشین آلات و تجهیزات لازم
بررسی مطالعه حرکت و زمان در پروژه:
مطالعه حرکت باعث روشن شدن این موارد می شود:
1- روشهای اجرای عملیات و چگونگی انتخاب روشها
2- چگونگی اندازه گیری حجم و ابعاد عملیات
3- زمانهای لازم برای انجام پروژه
انواع روشهای زمان بندی و برنامه ریزی پروژه:
1- روش نمودار میله ای یا نمودار گانت
2- روش تحلیل شبکه GERT- PERT- CPM
1- ابتدا برای واحد زمان پروژه (ساعت، روز، هفته، ...) روی محور طولی با یک واحد طولی مشخص می گردد.
2- هر فعالیت را به موازات محور زمانی پروژه بر حسب زمان مورد نظر رسم می کنیم.
مسیر برهانی
روش ارزیابیو بازنگری پروژه ها- موشک
روش گرافیکی و بازنگری پروژه ها – سفینه
نقاط ضعف نمودار میله ای:
1- روابط بین فعالیت ها کاملا مشخص نیست.
2- برنامه ریزی بر اساس زمان تحویل پروژه ممکن است صورت گیرد.
3- تفسیر و اصلاح نمودار میله ای دقت زیادی لازم است.
4- با دریافت اطلاعات پیشرفت کار نمی توان زمان خاتمه پروژه را محاسبه کرد.
نقاط قوت:
1- سادگی شکل
2- درک آن برای همه راحت است.
3- برای کارهای تکراری برنامه ریزی راحت است.
نقاط قوت (cmp):
1- روابط بین فعالیت ها کاملا مشخص است.
2- با دریافت اطلاعات پیشرفت کار می توان برنامه را به روز نمود.
3- برنامه ریزی در سطح جزئیات مشکلات و مسائل اجرا را برای ما مشخص می کند.
نقاط ضعف (cpm):
1- نوشتن و تدوین برنامه زمانبندی زمان بیشتری نسبت به نمودار میله ای می طلبد.
2- یادگیری و آموزش همگانی نیروهای زری مجموعه را جهت اجرای آن می طلبد.
مثالی از یک پروژه ساده:
رفتن به محلی در خارج از شهر، انتخاب منظره و گرفتن عکس
نام فعالیت شرح فعالیت زمان (روز) پیش نیازها
A رفتن به محل 2/1 ----
B انتخاب منظره و گرفتن عکس 2/1 A
C ظهور فیلم و چاپ عکس 3 B
D تهیه قاب 1 ----
E قاب گرفتن عکس 2/1 C,D
18/1/88
• تعاریف و مفاهیم اولیه شبکه زمانبندی CPM
1- فعالیت جزئی از مجموعه کارهای که در اجرای یک پروژه احتیاج به صرف زمان در اغلب موارد احتیاج
2- فعالیت آن دسته از فعالیتها که ضمن اجرای پروژه وجود نداشته و به هیچ نوع منابع احتیاج ندارد.
- رویداد O O نقطه آغاز و پایان هر فعالیت را رویداد گویند.
- رویداد پایه
- رویداد پایان
- رویداد جوششی
- رویداد پوششی
- رویداد آغازین
- رویداد پایانه
- فعالیت پیش نیاز
- فعالیت وابسته
1- به هزینه و اترژی دارد.
2- تنها برای نشان دادن وابستگی های بین عملیات پروژه بر روی شبکه اضافه می شود.
3- فعالیت A در صورتی پیش نیاز B است که بلافاصله پس از تکمیل A فعالیت B قابل شروع شدن باشد.
• قوانین رسم شبکه (مسیر بحرانی CPM)
قانون1- هر فعالیتی روی شبکه تنها یک بار ظاهر می شود.
قانون 2- دو فعالیت نباید دارای اسم مشابه باشند.
قانون 3- هر شبکه دارای یک رویداد آغازین و یک رویداد پایانی می باشد.
قانون 4- هر فعالیت از یک رویداد آغاز و به یک رویداد ختم میشود.
قانون 5- طول کانها نشان دهنده زمان فعالیت نمی باشد.
قاون 6- شبکه ها را طوری رسم کنید که رویداد پایه سمت چپ رویداد پایان باشد.
قانون 7- شماره گذاری رویدادها طوری باشد که همواره شماره رویداد پایه هر فعالیت از شماره رویداد پایان آن کوچکتر باشد.
قانون 8- روابط پیش نیازی و وابستگی در شبکه طوری است که فعالیتهایی که از یک رویداد خارج می شود وقتی می تواند شورع شود که وقتی همه فعالیت ها می رسد انجام شده باشد.
قانون 9- واحد زمان در شبکه ها همواره باید یکسان باشد.
• اشتباهات
1- وابستگی های غیر ضروری
2- ایجاد حلقه
3- فعالیت های مجازی و غیر ضروری
اگر A پیش نیاز C است و A و B پیش نیاز D است:
؟؟؟
• محاسبات زمان:
1- حرکت پیشروی
2- حرکت بازگشتی
محاسبه زودترین و دیرترین تاریخ وقوع یک رویداد.
زمان هر فعالیت را روی کمان مربوطه نوشته و تاریخ رویداد آغازین را مشخص کنید.
- محاسبات زمان شبکه زیر را انجام دهید؟
؟؟؟
25/1/88
• شناوری رویداد: عبارت است از تفاضل بین زودترین و دیرترین تاریخ وقوع آن رویداد.
• رویداد بحرانی : رویدادهایی که دارای شناوری صفر باشد رویداد بحرانی گویند.
• راه ها ( مسیرهای شبکه ): یک دنباله از فعالیت ها که از رویداد آغازی شبکه شروع و به رویداد پایانه ختم می شود.
• مسیر بحرانی : در هر شبکه حداقل یک راه وجود دارد که شامل طولانی ترین زمان می باشد این راه را مسیر بحرانی و یا راه طولانی گویند.
مثال ) برنامه شبکه مسیر بحرانی پروژه ای مطابق جدول زیر را رسم نمایید .
الف ) زمان های رفت و برگشتی را محاسبه نمایید.
ب) شناوری را محاسبه
فعالیتها پیش نیازها زمان (روز)
A ---- 5
B ---- 4
C A 3
D A 2
E B 6
F B 5
G D و E 2
H C 8
I GوF 4
J HوI 3
K J 9
L J 10
M K 3
ج ) مسیر بحرانی را مشخص کنید.
• سازمان پیمانکار در کارگاه :
در راس سازمان پیمانکار رییس کارگاه قرارداد که بایست مورد تایید دستگاه نظارت باشد بیشتر مواقع در کارگاه حضور داشته باشد و عملیات اجرای کار تحت نظارت به سرپرستی مستقیم رییس کارگاه قرارگیرد هرگونه ابلاغ و دستور کار و یا ؟؟؟؟؟؟ مربوطه به سرپرست کارگاه ارسال می گرددو او به عنوان نماینده پیمانکار جوابگو می باشد.
• شرح وظایف رییس کارگاه :
هماهنگ نمودن فعالیت های کلیه واحدهای تحت سرپرستی جهت سرعت بخشیدن به کار و کاهش هزینه های تمام شده پروژه – تنظیم روابط و مسئولیت های مهندسی و تکنسین ها و سرکارگرها و کارگرها – ایجاد هماهنگی لازم با دستگاه نظارت جهت رفع نواقص موجود در کار.
• تعداد واحدهای مستقر در کارگه:
1- سرکارگران و سرگروه ها: وظایف : حضور و غیاب کارگران و کنترل ساعت کارآنها کنترل نحوه کارگران و تهیه گزارش برای رییس کارگاه – کنترل دستگاه ها و ماشین آلات در حال کار – گواهی اضافه کاری غیبت و تشویق و ترغیب – دادن مرخصی به کارگران تحت نظارت با هماهنگی رییس کارگاه
2- انبار داران: اطلاع از مقدار موجودی انبار – چیدمان مصالح و اجناس جهت دسترسی بهتر- تحویل اجناس درخواستی با تایید رییس کارگاه – کنترل مصالح و ابزار تحویلی به افراد از نظر مصرف – نظارت بر کیفیت اجناس خریداری شده توسط مسئول خرید – درخواست به موقع خرید کالاهایی که در انبار موجود نیست- کنترل نحوه تخلیه و نگهداری اجناس و مصالح وارد شده به انبار- ارائه گزارش روزانه و هفتگی به رییس کارگاه
3- بخش تدارکات و خرید
• شرح وظایف تدارکات و خرید :
1- در یافت درخواست ها نیازهای واحدهای مختلف با تائید رئیس کارگاه
2- تهیه و خرید لولزم و اجناس مورد نیاز با کیفیت و قیمت مناسب
3- تحویل لازم و اجناس خریداری شده به انبارو اخذ گواهی تحویل به انبار
4- تحویل اسناد مالی مربوط به خرید کالا و اجناس
• شرح وظایف مالی و اداری:
1- انجام کلیه مکاتبات و امور اداری کارگاه با امضای رییس کارگاه
2- تشکیل پرونده برای پیمانکاران دست دوم و تنظیم قرارداد آنها
3- تشکیل پرونده پرسنلی کارگاه
4- پرداخت مطالبات گروه های کاری بر اساس دستور رییس کارگاه
5- تنظیم گزارشات اداری و مالی ماهیانه و ارائه به رییس کارگاه
• شرح وظایف بخش فنی:
1- برآورد مصالحمورد نیاز با توجه به نقشه های موجود
2- تهیه برنامه زمان بندی و بررسی کار
3- ثبت کلیه کارهای خارج از نقشه و تنظیم صورت جلسات
4- تهیه صورت وضعیت های موقت کارگاه
5- نظارت بر کارهای قسمت های مختلف کارگاه و بررسی مشکلات و مسائل کارگاه
6- تنظیم صورت وضعیت قطعی کارگاه
7- ارائه گزارش روزانه و هفتگی و ماهیانه به رئیس کارگاه
- سازمان مهندسین مشاوره: معمولا مهندسین مشاور می توانند به دو صرت به پروژه نظارت کنند:
1- نظارت عالیه 2- نظارت مقیم
در صورت داشتن نظارت مقیم پروژه مشاور موظف است یکی را به عنوان ناظر مقیم به صورت تمام وقت در کارگاه داشته باشد.
- شرح وظایف مهندسین مشاور در کارگاه:
1- بررسی و تعیین برنامه زمانبندی و اجراهای پیشنهاد شده از طرف پیمانکار پس از رسیدگی و اصلاحات لازم (می بایست برنامه زمانبندی به تائید کارفرما نیز برسد)
2- تحویل زمین های لازم به پیمانکار بر اساس مشخصات و مدارک موجود
3- نظارت مستمر بر کارهای پیمانکار توسط مهندسین ناظر مقیم
4- کنترل مشخصات و کیفیت اجناس و مصالح که پیمانکار در کارگاه استفاده می نماید.
5- ارسال کلیه مکاتبات و دستورات ابلاغ شده به پیمانکار برای کارفرما
6- تعیین نو و تعداد آزمایش های لازم و محل های نمونه برداری از مصالح و پروژه ها
7- تهیه نقشه های اجرایی در صورت تغییرات و بررسی نقشه های پیشنهادی پیمانکار
8- رسیدگی به صورت وضعیت های موقت و قطعی
9- تنظیم صورت جلسه های تحویل موقت و قطعی کارگاه یا کار برای کارفرما
10- ارسال گزارش های فنی و مالی ماهیانه برای کارفرما
11- کمک به حل و فصل اختلافات بین کارفرما و پیمانکار
- شرح وظایف مهندسین مشاور در دوره نگهداری:
1- انجام آزمایشات لازم برای اطمینان از برای اطمینان از درستی انجام کار
2- تهیه گزارشهای لازم از وضعیت کار
3- پیگیری جلسه تحویل قطعی و صدور گواهینامه قطعی تکمیل کار کراگاه
4- تائید نقشه های اصلاحی کارهای انجام شده زیر نظر کارفرما
8/2/84
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 29 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
مقدمه:
موقعیت جغرافیایی :
قسمتی از جزایر آمریکای مرکزی از جمله کوبا در سال 1492 میلادی کشف شده این کشور در 90 میلی جنوب کی بست و 112 میلی خاک ایالات متحده آمریکا در دریای آنتیل ها و یا کاراییب میان آمریکای شمالی و جنوبی در نزدیکی مدار راس سرطان واقع شده است .
قسمت غربی این جزیره در دهانه ورودی خلیج مکزیکو قرار دارد در حالیکه در قسمت شرقی به داخل اقیانوس اطلس پیش رفته است .
کوبا از غرب به شرق 745 میل درازا دارد و پهنای متفاوت از 22 تا 125 میل است و دارای 44218 میل متری مربع مساحت دارد.
کوبا در مقابل و مقایسه با آمریکا سرزمین بسیار کوچکی است و امروزه تخمیناً جمعیتی بیش 7 میلیون نفر است .
این سرزمین از نظر وسعت از کشورهای نظیر هلند ، بلژیک و مجارستان و اتریش و دانمارک یا سوئیس بزرگتر است.
در سال 1492 کیریستف کلمپ پس از کشف جزایر آنتیل گفت از سرزمین کوبا زیبا تر چشم بشر هرگز ندیده است چهار ده درصد آنها سیاه و ده درصدشان دو رگه و باقی سفید پوست زبان آنها اسپانیایی ومذهب آنها کاتولیکی هستند پایتختش هاوانا و شهرهای بزرگش سانیتاگو کاکاگی ،ماتانزا است
در سال 1898کوبا مستعمره اسپانیا بود و از آن پس تا 1902اشکارا به ایالتهای امریکا وابسته شد درسال 1902دارای قانون اساسی و رژیم جمهوری گشت چون جنگ جهانی اول به پایان رسید ماکادو در آن کودتا کرد وفرمانروایی خود را جانشین جمهوری ساخت در 1933رژیم استبدادی ماکادو بایک انقلاب دموکراتیک واژگون گشت اما چند ماهی بر نیامد که دیکتاتور تازه بنام گروهبان با تیستا زمام کشوررا بدست گرفت
پس از 10 سال خود کامگی با تیستا دست به کار انتخابات جمهوری زد و چون از اورنگ فرمانروایی به زیر افتاد روی به آمرکا نهاد و به آن کشور پناه برد
سپا از جنگ جهانی دوم در 1952 با تیستا به دستیاری امریکا به کوبا بازگشت وخود را نامزد مقام ریاست جمهوری کرد در جریان انتخابات کودتای دوم امریکا صورت گرفت گروهبان با نیت از نوبه زمام دارای رسید ُاوتااخرین روزهای سال 1958حاکم مطلق و فرمانروای خودکامه کوبا بود در این هنگام سرکشان ریشوی فیدلی پس از جنگ و گریزهای دو ساله پیروزمندانه پا به هاوانا پایتخت کوبا نهاد و باتیستا دیکتاتور نابکار ناگزیر دوباره راه امریکا را در پیش گرفت.
هوای کوبا در تابستان و زمستان معتدل است و دهقان کوبایی واهمه سرما زدگی محصول خود را ندارد . خاک کوبا بسیار حاصل خیز است و نیمی از زمینها ی کشاورزی آن قابل کشت است و برای بار آوردن هر نوع محصول مناسب است در حدود سه پنجم زمین جزیره اصلی کوبا مسطح است و قسمت اعظم زمینهای غیر قابل کشت و برای چرا مناسب است کوبا زغال ندارد و مقدار نفتی که تا کنون در آنجا کشف شده است ناچیز است اما پر از ذخایر آهن و نیکل است و تقریبا می توان گفت که یکی از بزرگترین منابع دنیا است . (محسن محمدی، 1381، ص 3)
سوسیالیسم کوبایی و جنبش 26ژوئیه
مشخصه عمده ای که انقلاب کوبا را از انقلاب های سوسیالیستی پیش از آن متمایز می کند ماهیت چریکی آن است آغازگر این انقلاب به جای یک حزب انقلابی که از طریق به دست آوردن رهبری اعتراضات طبقه ی کارگر قدرت سیاسی را در دست می گیرد گروهی کوچک چریک بودند که با هم دست گرفتن اسلحه با دولت حاکم وارد مبارزه مسلحانه شده بودند حزب کمونیست و هوادار شوروی کوبا یا حزب سوسیالیست مردم کوبا تشکیل شده در دهه بیست میلادی و عضو کمنترن تحت هدایت مسکو علاوه برحمایت از حکومت باتیستا در کابینه او هم دارای وزرایی بود به همین دلیل در ابتدای به دست گرفتن قدرت توسط انقلابیون حزب کمونیست و اپوزیسیون سنتی چپ کوبا تردیدهای جدی نسبت به نیات شورشیان جنبش بیست و شش ژوئیه می کرد
با این حال تا سال 1961 گرایش کاسترو و نیرو های سنتی کمونیسم در کوبا به طور روز افزون به هم نزدیک تر شدند تا سرانجام در این سال جنبش بیست و شش ژوئیه حزب سوسیالیست مردم کوبا و گروه انقلابی سیزده مارس با پیوستن به یکدیگر سازمان متحدی تشکیل دادند که بعدها تبدیل به حزب کمونیست کوبا گردید و تا امروز قدرت سیاسی را در کشور کوبا در دست دارد .
کاسترو و سازمان اش در بدو امر و حتی تا مدتی پس از تصرف قدرت سیاسی خود را کمونیست نمی دانست جنبش بیست و شش ژوئیه بیش از همه چیز جنبشی ضد امپر یالیست با گرایشات قوی و ناسیولیستی بود حرکت کاسترو در واقع واکنشی به دخالت همه جانبه ی دولت ایالات متحده در امور کوبا تسلط کمپانی های آمریکایی بر تمام شئون اقتصاد این کشور و فقر و عقب ماندگی شدید مردم کوبا در نتیجه این عوامل بود (داوود پزشک ، 1384 ، ص 1).
استقلال طلبی و برنامه پیشرفت کوبا
این گرایش ضد امپریالیستی جنبش کاسترو در کنار شاخصه شدید استقلال طلبانه قرار می گرفت که تمام ملت های امریکای لاتین را مخاطب خود قرار می داد و خواهان پاسخی به آنچه استعمار آمریکایی میدانست بود این در حالی است که مفهوم استعمار برای کشور های امریکای لاتین که استقلال خود را از پی قرن ها سلطه اسپانیا از طریق جنگ های استقلال خونین با این کشور به دست آوردند تا هژمونی دولت آمریکا بلافاصله جایگزین استعمار اسپانیاشود مفهومی بنیادین است.
این مسئله در سخنرانی 26سپتامبر 1960فیدل کاسترو در مجمع عمومی سازمان ملل وضوح دیده می شود در این سخنرانی که مدت کوتاهی بعد از انقلاب صورت گرفت و در دوره ای که اختلاف با ایالات متحده در حال بالاگرفتن است کاسترو تلاش می کند چارچوب های انقلاب کوبا را برای رهبران دنیا بیان کند و در واقع در رو در روی رهبران دنیا از سیاست های انقلاب دفاع نمایند.
در این سخنرانی کاسترو از یک سو در عین حالی که نسبت به بلوک شرق همدلی نشان می دهد در برابر کمونیست خوانده شدن از سوی ایالات متحده مقاومت می کند و از سوی دیگر با بر شمردن مشکلاتی که مردم کوبا با آن دست گریبانند و کاسترو و امپریالیسم را برای آن سرزنش می کند راه حل های دولت انقلابی را برای این مشکلات اعلام می کند.
او از جمله درصد بیکاری بالا برخوردار نبودن نیمی از جمعیت کوبا از انرژی برق عدم مسکن قابل زندگی برای سه ونیم میلیون از مجموع 6میلیون کوبایی وضعیت نامناسب آموزش و پرورش و بهداشت و عدم مالکیت 85درصد از دهقانان کوبایی بر زمین هایی که بر ان کار می کردند به عنوان مشکلات به جای مانده از دوران پیش از انقلاب اشاره می کند توجه به این نکته ضروری است که بخش اعظم زیر ساخت های اقتصادی کوبا اعم از زمین های کشاورزی صنایع برق و تلفن و غیره پیش از روی کار آمدن دولت انقلابی در اختیار کمپانی های آمریکایی قرار داشت که همه این ها موجب تراز مثبت تجاری به نفع آمریکا و ارزش بیش از یک میلیارد دلار در طول دهه پنجاه میلادی شده بود در پاسخ به این وضعیت است که دولت انقلابی علاوه در بر در پیش گرفتن سیاست هایی از قبیل کاهش اجازه مسکن لغو امتیازهای داده شده به سرمایه های خارجی اصلاح قوانین و توزیع مجدد اراضی کشاورزی ملی کردن صنایع و معادن دست به کمپین هایی برای بهبود وضع بهداشت و ریشه کن کردن بی سوادی می زند از همه این سیاست ها مهمتر دولت انقلابی قول می دهد اقتصاد کوبا را از اتکا به صادرات شکر نجات دهد وبرنامه ای برای صنعتی کردن کوبا در پیش بگیرد.(همان منبع ، ص 2)
اتحادیه بلوک شرق
تقسیم مجدد اراضی و اصلاح قوانین کشاورزی از پایه ای ترین قول های دولت انقلابی بود با این حال این سیاست ها که شامل خلع مالکیت سرمایه ایالات متحده بر زمین های کشاورزی می شد دولت این کشور را وادار به واکنش کرد در نتیجه این تنش و اقدام دولت کاسترو و در جستجوی بازار جدید برای محصول شکر خود کوبا از سال 1961میلادی آغاز به برقراری روابط تجاری نزدیک با دولت شوروی نمود این چرخش دو پیامد عمده و مرتبط به هم داشت که سرنوشت انقلاب کوبا را از ان به بعد تعیین کرده است نزدیک شدن کوبا به بلوک شرقی که سرآغاز ان امضای قراردادی برای صدور شکر به شوروی درازای نفت خام بود تبعا منجر به عکس العمل شدید آمریکا و تیره شدن بیشتر روابط قبلا آشفته دو کشور گردید تا جاییکه سرانجام دولت آمریکا علاوه بر این اجرا گذاشتن تحریم اقتصادی کامل کوبا دست به مسلح کردن گروه های هوادار باتیستا وحمله نظامی به کوبا زد نتیجه این اقدامات نزدیکتر شدن و نهایتا اتحاد کوبا با دولت شوروی بود .
از سوی دیگر پیوستن کوبا به بلوک شرق تبعات غیر قابل بازگشتی برای نوع سوسیالیسم این کشور و سرنوشت انقلاب کوبا داشت ماهیت روابط کوبا اتحاد شوروی را می توان تهیه شکر برای بلوک شرق از سوی دولت کوبا و سوبسید های گسترده به شکل پول تسلیحات و غیره از طرف دولت شوروی که منابع آمریکایی تا شش میلیارد دلار در سال تخمین می زنند مشخص کرد .
پیامد اصلی این شکل رابطه با شوروی ادامه اتکای کوبا به شکر به عنوان شکل اصلی تولید اقتصاد بود . باید توجه کرد از آنجا که در بسیاری از مطالب تاریخی دلیل اصلی عقب ماندگی کوبا عقب همین اتکا به شکر دانسته شده است ، دولت پس از انقلاب اعلام کرد ه بود قصد دارد این مسئله را از طریق صنعتی کردن کوبا حل کند . بنابراین سیاست کلان نزدیکی به بلوک شرق منجر به پیگیری نشدن برنامه صنعتی سازی کوبا شد که این مسئله به نوبه خود شکل نظم یافتن ساختار سیاسی و فرهنگی کوبای سوسیالیست را تا به امروز رقم زده است . (همان منبع ، ص 3)
پس از فروپاشی :
با فروپاشی شوروی و قطع حمایت های اقتصادی شوروی از کوبا اقتصاد این کشور که حول ساختار مشخص بالا شکل گرفته است .دچار بحرانی اساسی شد در سال 1989تجارت با اتحاد شوروی به تنهایی 85درصد از حجم کل بازرگانی کوبا در برمی گرفت در حالی که تجارت خارجی به نوبه خود بالغ بر نیمی از درآمد ملی کشور را تشکیل می داد به فاصله پنج سال از فروپاشی بلوک شرق تولید نا خالص ملی کوبا با پنجاه درصد از 19/3 میلیارد دلار به حدود 10میلیاردکاهش پیدا کرد تولید صنعتی به 15درصد ظرفیت سقوط کرد و تولید کشاورزی تقریبا به طور کامل فلج شد.
این وضعیت دولت کوبا را مجبور به دور شدن از سیاست نوع شوروی و تلاش برای ایجاد نوع جدیدی از سوسیالیسم نمود به این ترتیب و در پاسخ به این وضعیت دولت سوسیالیست کاسترو وپاره ای اصلاحات اقتصادی را تحت عنوان شرایط ویژه در زمان صلح معرفی کرد این برنامه ها شامل یک برنامه غذا به هدف خودکفا نمودن مزارع دولتی در کوبا از طریق کوچک کردن اندازه خودگردانی و استقلال اقتصادی این مزارع جذب سرمایه درصنعت جهانگردی که منجر به تبدیل شدن این صنعت به بزرگترین منبع درآمد کوبا بالا تر از شکر گردید قانونی کردن دلار آمریکا در کنار پزوی کوبایی کاهش برخی سوبسید ها و تشویق خود اشتغالی در شکل کار هایی از قبیل رستوران داری می شود
با به کار بستن این اصلاحات از سال 1995میلادی و اقتصاد کوبا به مرور بهبود پیدا کرد و علی رغم تشدید تحریم های ایالات متحده درشکل دو قانون جدید توسعه خود را از سر گرفت به طوری که بین سال 1994تا1996میلادی نرخ رشد کوبا به ترتیب به 7درصد ،2/5و 7/8 بالغ شد این اتفاق در حالی افتاد که دولت کوبا علی رغم اصلاحات موفق به حفظ خدمات اجتماعی که از اصول اولیه انقلاب کوبا دانسته شده اند از جمله حق تحصیل و خدمات درمانی رایگان برای همه گردید .
با این حال علیرغم این رشد اقتصادی که آن را معجزه کوبایی خوانده اند به کار بستن این اصلاحات وضعیت پیچیده ای را برای سیستم سوسیالیستی کوبا به وجود آورده است مجموعه این اصلاحات نهایتا به تقسیم کردن اقتصاد کوبا به دو بخش کاملا مجزای خارجی که درآمد ارضی کشور را در اختیار دارد و بخش داخلی که هم چنان بر مبنای پزوی کوبا وبر مبنای اقتصاد برنامه ریزی شده اداره می شود منجرشده است این تقسیم اقتصادی باعث پدید آمدن نابرابری اجتماعی میان شاغلین هر بخش شده است.
تبعابرای دانستن این که سوسیالیسم کوبایی با این تناقض درونی چگونه برخورد خواهد کرد و به چه سویی خواهد رفت منتظر تحولات آینده ماند. (همان منبع ، ص 3)
بهداشت و درمان در کوبای سوسیالیست:
بر مبنای آنچه اصل سوسیالیستی دسترسی عادلانه ی کلیه اعضای جامعه به خدمات بهداشتی دانسته شده، حقوق بشر در کوبا شامل بهداشت و درمان رایگان برای همگان است به همین دلیل از سال 1959 با انقلاب کوبا دولت انقلابی دست به اصلاح سیستم بهداشت و درمان این کشور زد که با تاکید بر روش های پیشگیری از بیماری کوبا را به یکی از موفق ترین کشورها در مدیریت بهد اشت عمومی تبد یل کرد اساس ا رائه این خد ما ت بهد اشتی و درمانی بر پیشگیر ی بیماری با بهینه سا ز ی بهیاری در سطح محلی و سرمایه گزاری درآموزش های بهداشتی به عمومی مردم است نهادهای بهداشتی در کوبا به سه قسمت عمده تقسیم می شوند .سیستم بهداشت کوبا امروز در سطح اولیه مراکز درمانی شامل بیمارستان های تخصصی پزشکی است که 25 تا 30 هزار کوبایی را پوشش می دهند. بیمارستان های استانی که شامل پلی کلینک های تخصصی ، ccu و Icu و اورژانس هستند برای هر 4000تا 5000کوبایی خدمات درمانی ارایه می کنندبهداشت در کوبا در سال های دهه شصت میلادی بر مبنای مدیریت و درمان بیماری ها در بیمارستان ها آغازشد و در دهه های هفتاد و هشتاد میلادی به سمت پیشگیری بیماری ها در سطوح محلی ترقی پیدا کرد به این ترتیب اکنون برای هر 600کوبایی یک تیم پزشکی مجهز شامل پزشک خانوادگی پرستار و مددکاران اجتماعی در پایگاه های بهداشتی محله ای معین شده اند.
موفقعیت سیستم بهداشتی کوبا در بهینه سازی ارتباط این تیم های کوچک پزشکی با خانواده های ساکن هر محله هست که با دادن آموزش های بهداشتی ،مراقبت های تشخصی،مراقبت های اولیه ،مراقبت از زنان باردار،و تنظیم خانواده برای پیشگیری وتشخیص بیماری تلاش می کنند . ( همان منبع ، ص 5)
وضعیت بهداشت در کوبا
بسیاری از متنقدین نسبت بالای هزینه ترتیب پزشکان ،که پانزده درصد میزان تولد ناخالص ملی را تشکیل می دهد ،را اتلاف سرمایه ملی و غیر ضروری می دانند .در حالی که کوبا که دارای رتبه سوم تعداد پزشک برای هر شهروند نسبت به هر کشور دیگری در جهان است با ترتیب مازاد متخصصین بهداشت به یکی از صادر کنندگان پزشک و خدمات درمانی به سایرکشور هادر حال توسعه مبدل شده است.
به عنوان مثال در سال 2004میلادی دولت کوبا و ونزوئلا یک برنامه انسان دوستانه برای درمان بیماری های چشم در آمریکا لاتین و کارانئیب را آغاز کردند عملیات مئجزه یک پروژه ده ساله است که با هدف ریشه کن کردن بیماریهای چشم در سطح آمریکای لاتین تا کنون 250000 نفر را تحت پوشش قرار داده است بیماران چشم هرساله برای انجام عمل جراحی به کوبا میروند و دولت کوبا در مقابل این خدمات از دولت ونزولا روزانه 90 هزار بشکه نفت پایین دریافت می کنند این در حالی است که با فروپاشی اتحادجماهیر شوروی ،کوبا یک شبه از 85درصد تجارت خود و شش میلیارد دلار رایانه ی سالانه شوروی محروم شده است با توجه به گزارش های سازمان ایدز حقوق بشر در سال 2003درکوبا 3300مبتلا به بیماری ایدز زندگی می کنند که این رقم پایین ترین در قاره آمریکا و یکی از پایین ترین ها در جهان است دولت کوبا در طی دهه ی هشتاد در میان انتقاد شدید مجامع بین الملی برای پیشگیری از ایدز آزمایش های سراسری اچ آی وی را اجباری و مبتلایان به این بیماری را در آسایشگاهای مخصوص قرنطینه کرد
ازسال 1993 به دنبال فشارهای بین المل کوبا شرایط بازگشت به زندگی عادی را برای این بیماران فراهم کرده است .امروزه مبتلایان به ویروس اچ آی وی ناچارند که دوره های سه ماهه آموزشی را در آسایشگاه های مخصوص بگذارنند و تنها به شرط اینکه لیست تمامی شریک های جنسی خود را در اختیار مسئولین بهداشت قرار دهند است که اجازه ترک آسایشگاه را دارند (همان منبع ، ص 6) مهمترین پیشرفت کوبا در مبارزه با ایدز ساخت بومی شش نوع مختلف داروهای ضد رترو و ویروس ها است با وجود تحریم های دارویی ایلات متحده کوبا امروزه موفق ترین کشور در حا ل توسعه برای تولید و صدور واکسن های رترو ویروسی و با قیمتی بسیار پایین تر از صنایع دارسازی ایالات متحده است .
بیوتکنولوزی نگاه کوبا به آینده :
با پیشرفتهای کوبا در علوم پزشکی و بیوتکنولوژی ایالات متحده به شدت در مورد خطر استفاده این کشور از صلاح های میکروبی ابراز نگرانی کرده و به همین خاطر کوبا در لیست دولت های تروریست واشینگتن قرار گرفته است . این در حالی است که کوبا خود می تواند هدف چنین حملاتی قرار بگیرد . در همین حال باید توجه کرد تحریم های اقتصادی واشیگتن که شامل دارو هم می شود کوبا را ناچار ساخته که از دانشمندان بومی برای توسعه صنعت دارو سازی و بیوتکنولوژی استفاده کنند.
شایان ذکر است علا رغم آنکه هیچ شاهد رسمی بر استفاده بایوتروریسم توسط ایالات متحده یا کوبا بایو تروریسم بر علیه یکدیگر وجود ندارد برخی منابع اپیدمی بیماری تب دنگویی سال 1981 را نشانه ای از بایو تروریسم آمریکا بر علیه آمریکای لاتین دانسته اند برای مقابله با ویروس تب دانگویی کوبا توانست برای اولین بار در سطح انبوه پروتئین انترفرون را برای درمان این بیماری توسط مهندسی ژنیتیکی تولید انبوه کنید این خود بزرگترین پیشرفت کوبا در زمینه بیو تکنولوژی است علاوه بر این واکن منژیت ساخت کوبا امروزه در سرتاسر آمریکای شمالی مورد استفاده قرار می گیرد همچنین مسئولین بهداشت کوبا امروزه توانسته اند علاوه بر ریشه کنی بیماریهای فلج اطفال ، سل ، تب تیفوید و دیفتری واکن بیماریهای منژیت و هپاتیت ب را تولید کنند . کوبا از سال 1959 در بالا بردن شاخص امید به و پایین آوردن شاخص مرگ و میر نوزادان پیشرفت های چشم گیری به دست آورده است بنا به آمار سازمان بهداشت جهانی شاخص امید به زندگی در مردان و زنان کوبایی برابر با همان شاخص در ایلات متحده به ترتیب 75 سال و 80 سال است آمار مرگ و میر نوزادان 5.6 در هر هزار نوزاد با کشور کانادا و در میان ثروتمند ترین کشورهای غربی رقابت می کند . کوبا سعی دارد بیوتکنولوژی را تبدیل به صنعت اول خود کند در پی همین سیاست درآمد خاص حاصل از صدور محصولات صنعت بیو تکنولوژی کوبا از 130 ملییون دلار در سال 1998 با 42 درصد افزایش به 300 ملیون دلار در سال 2005 رسیده است . (همان منبع ، ص 7)
چند برنامه انقلابی و واکنشها و تحولات
الف ) اصلاحات ارضی : در هفدهم ماه مه 1959 قانون اصلاحات ارضی بعداً از روز سوم ماه ژوئن همان سال رسمیت یافت به عنوان قانون امضاء و منتشر شد اجراء مقررات این قانون ظاهراً برای بهار سال 1960 درنظر گرفته شده بود.
مفادی که در قانون اصلاحات ارضی گنجانده شده بود و به مقدار فراوان هدفها و آرزوهای انقلابیون را خلاصه کرده بود. دولت انقلابی امیدوار بود با اجرای مفاد قانون اصلاحات ارضی، به هدف های زیر نایل آید :
1 ) تشویق توسعه اقتصادی از طریق استفاده عاقلانه تر از منابع طبیعی کشور.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 24صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
خانواده های شاد همه مثل هم شاد هستند.
هر خانواده نا شادی به طریقه خود ناشاد است.
لئوتولستوی (آنا کارینا)
چرا بعضی افراد در برابر ناملایمات زندگی خم میشوند, در حالیکه بعضی دیگر با موفقیت، مصائب و مشکلات را پشت سر میگذارند؟ چرا بعضی افراد برای بیمار شدن، مستعدتر هستند؟ چرا بعضی از بیماران کاملتر و بهتر از دیگران بهبود می یابند؟
میزان حمایت از "شبکه اجتماعی فردی" در افراد, متغّیر بسیار مهمی در مقابله با فشارهای روانی است.
افرادی که ارتباطات فعال و صمیمی با دیگران دارند اوضاع بهتری دارند. ارتباطات سالم, با اهمیت و پایدار خانوادگی یا دوستانه برای فرد ایجاد سلامتی میکند. برعکس افراد با ارتباطات ضعیف, ناپایدار و یا شکست خورده استعداد بیشتری برای ابتلا به بیماریهای فیزیکی و روانی دارند. به این دلیل, پزشکان بایستی حمایت اجتماعی هر بیمار را در بیمارشناسی در نظر بگیرند.
پزشکان میتوانند به بیماران کمک کنند تا از روابط خود برای پیشگیری از بیماری, مبارزه با بیماریای که هماکنون وجود دارد و پیروز شدن بر بیماری، کمک و قدرت بگیرند. نوع ارتباطات انسان عمیقاً بر او تاثیرگذار است و ندیده گرفتن این ارتباطات شناخت پزشک را نسبت به بیماری بسیار محدود میکند
حمایت اجتماعی
در حمایت اجتماعی چه چیزی نهفته است؟ حمایت اجتماعی اینگونه تعریف شده است: وجود دیگران یا وجود امکانات بوسیله آنان, قبل, به هنگام و بعد از واقعه ای که ایجادکننده فشار روانی است. بنابراین, حمایت اجتماعی شامل کمک و آرامشی است که کسی از یک رابطه پایدار و مداوم با یک نفر و یا یک گروه میگیرد. این حمایت میتواند مادی مانند پول یا غذا یا غیرمادی مانند محبت, مقبولیت و تشویق باشد.
سیستم های حمایتی, منابع ارتباطی هستند که یک نفر میتواند داشته باشد تا در تضاد, بیماری و فشار روانی به او کمک کنند. یا در نظر گرفتن وضعیت خانواده و شبکه اجتماعی یک فرد, منابع ارتباطی میتواند شامل همسر, والدین, برادرها وخواهرها و همسران آنها پزشک یا روانپزشک, همسایه ها، همکاران, دوستان, همباشگاهی ها, مسجد و کلیسا و روابط مذهبی و یک شخصیت روحانی باشد. درجه و میزان کمک این رابطه ها به سه عامل زیر بستگی دارد:
1 ـ تعداد افراد حمایتگر (همسر و خواهران و برادران و ...)
2 ـ حضور افراد حمایتگر و یا دسترسی داشتن به آنها (از طریق ملاقات های شخصی, تلفن و یا نامه نگاری)
3 ـ مقدار رضایت بدست آمده از شخص حمایتگر (کیفیت رابطه)
مسلئه مشخص این است که اداراک شخصی از دراختیار بودن حمایت اجتماعی و رضایتی که فرد از ارتباط با آنها بدست میآورد میتواند سدی در مقابل ضربه بیماری و یا فشار روانی باشد.
مراقبتها و ارتباطات عاطفی ایجاد شده توسط حمایتهای اجتماعی در سلامتی و طولانی شدن عمر میتوانند بسیار مؤثر باشند. یک مطالعه درازمدت آینده نگر در مورد طول عمر که در آلامدای کالیفرنیا (ALAMEDA, CALIF) انجام گرفت به این نتیجه رسیده که در افرادی که کمترین ارتباطات اجتماعی را دارند, مرگ و میر ناشی از کم خونی عضلانی قلب دو تا سه برابر بیشتر از افرادی است که بیشترین روابط را دارند. وضعیت این افراد در یک دوران پنج تا نه سال مورد مطالعه و بررسی بوده است. همین تحقیق متوجه شد که جدایی و شکست در ارتباطات اجتماعی در این نه سال بین افراد مزبور ریسک پذیری مرگ و میر ناشی از کم خونی عضلانی قلب را افزایش داده است. همچنین تحقیق به این نتیجه رسید که ارتباطات زیادتر رابطه بین افزایش فشار خون و ریسک مرگ و میر ناشی از کم خونی عضلانی قلب را تعدیل میکند. در فنلاند شرقی نیز نتایج کاملا مشابهی از یک تحقیق بدست آمده است.
چطور میتوانیم رابطه بین روند بیمار شدن و روابط شخصی را توجیه کنیم؟
وجود یا نبود حمایت اجتماعی به ظهور یک وضعیت روانی که تغییرات فیزیکی و جسمانی، پیآمد آن است کمک میکند و در حقیقت موجب تغییر عوامل ریسک استاندارد فرد میشود. احساس بی پناهی, افسردگی و قادر نبودن به اظهار عواطف به وابسته یا وابستگان نزدیک با سرعت گسترش بیماری ارتباط مستقیم دارد. عدم توانایی در مقابله موفق با وقایع ایجاد کننده پریشانی روانی میتواند با تغییرات در سلول های عصبی پیام رسان در مرکز سیستم عصبی و تغییرات دوره ای هورمونی همراه باشد. این تغییرات مستقیم یا غیرمستقیم فعالیت های ایمنی و مکانیسم های مقابله با بیماریها را در بدن به مخاطره میاندازد.
مدل های مختلفی میتواند رابطه بین فشار روانی, ارتباط اجتماعی و سلامتی را توجیه و تفسیر نماید. مدل ارتباط مستقیم میگوید شخصی که شبکه حمایتی بسیار خوبی دارد سلامتی فیزیکی و روانی بهتری از شخص فاقد این حمایت ها دارد, همانطورکه در تحقیقات استان آلامدا به آن پرداخته شد. در مقابل در مدل ارتباط غیرمستقیم فرض بر این نیست که شبکه حمایت اجتماعی مستقیماً از بیماری جلوگیری میکند بلکه حمایت اجتماعی سد یا عاملی است که بر بیماری اثر میگذارد, همانطور که در بعضی از تحقیقات در مورد سرطان نشان داده شده است. شخصی که با یک واقعه ای در زندگی مواجه میشود که فشار روانی برایش ایجاد کرده و یا بیمار شده است, چنانچه بتواند برای خود منابع حمایتی قوی ایجاد نماید, امکان اثرات منفی فشار روانی بیماری را کاهش خواهد داد.
وقتی یک واقعه با خود، فشار روانی به همراه میآورد, شخصی که از حمایتهای اجتماعی کمتری برخوردار است احتمال بیشتری دارد که بدنبال کمک, حمایت و اطلاعات برود. یک تحقیق در مورد سیاهپوستان (در آمریکا) نشان داده است مردانی که با کاهش سلامتی فیزیکی مواجه بودند بالاترین اعتماد به نفس را داشته اند. مردان بیمار احساس نیاز بیشتری به ایجاد یک رابطه صمیمانه و یا اعتماد میکردند تا مردانی که در یک وضعیت خوب و یا عالی سلامتی قرار داشتند.
این احساس حمایت, وابستگی و عطوفت ـ یک احساس دوست داشتن و دوست داشته شدن ـ اثرات سلامتی بخش بسیار مهمی دارد ولی چطور عشق میتواند در از بین بردن ـ بیماری به بدن کمک کند؟ چه اثرات شاخصی بر سیستم ایمنی بدن نتیجه این ارتباط, محبت و حمایت است؟
دکتر دیوید مک للاند (D. McClelland) استاد روانشناسی و ارتباطات اجتماعی دانشگاه هاروارد, پس از مشاهده حمایت با کیفیت بالای شفابخشی درمانگران مؤثر (effective healers) تصمیم گرفت در این مورد تحقیق کند. او متوجه شد که حمایت مشتاقانه و عاشقانه مهمترین بخش جریان درمانگر است. بنابراین این تئوری که عشق میتواند اثر قابل نمایش و قابل ارزیابی بر سیستم عصبی بگذارد توسط او عنوان گردید. دکتر مک للاند میگوید: ما میدانیم که جنبه منفی چیزها, بعنوان مثال, رفتار تیپ A و سندروم قدرت طلبی ثابت ـ با افزایش ترشح کاتکولامین ها (Catecholamines) همراه است که بعضی از فعالیت های ایمنی بدن را تحت فشار و کاهش قدرت قرار میدهد ... ما ایده ای در مورد ارتباط عشق و هورمون و اینکه چطور عشق میتواند به لینفوسیت ها کمک کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند نداریم, ولی در حال حاضر در حال کارکردن بر روی آنها هستیم.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 15 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
گر چه تعیین قیمت تمام شده دقیق محصولات و خدمات به نظر غیر ممکن میآید ولی هر نوع سعی و کوششی باید صورت گیرد تا بهترین برآورد در مورد قیمت تمام شده دراختیار تصمیم گیرندگان قرار گیرد. بهترین برآورد در مورد قیمت تمام شده محصول زمانی میتواند صورت گیرد که هزینهها به طور مستقیم قابل ردیابی به محصولات تولید شده و خدمات ارائه شده باشند. هزینههای مواد مستقیم و کار مستقیم به طور مستقیم قابل ردیابی به محصولات تولید شده میباشند . از طرف دیگر، هزینههای سربار کارخانه که یک نوع هزینه غیر مستقیم میباشند ، اصولا نمیتوان بسادگی و به طور مستقیم به محصولات تولید شده و خدمات ارائه شده ردیابی کرد. مشکلترین قسمت محاسبه قیمت تمام شده یک واحد ، مشخص کردن مبلغ صحیح هزینه سربار کارخانه است که باید به محصولات و خدمات تخصیص داده شود.
قیمت تمام شده درتصمیمات قیمت گذاری فروش محصولات، تعیین سود و زیان، در کنترل و کاهش هزینهها ، درتصمیمات تولید یا حذف تولید یک محصول و بسیاری موارد دیگر مؤثر میباشد . خصوصا در دنیای امروز قیمت تمام شده نقشی بسیار حساس در سرنوشت و موقعیت واحدهای تجاری دارد. لذا شناخت و استفاده از مبانی منتسب جهت تعیین قیمت تمام شده به صورتی صحیحتر لازم به نظر میرسد.
حتی درشرایط امروز که اکثر صنایع از ماشینالات اتوماتیک استفاده میکنند، اغلب کار مستقیم میتواند به عنوان مبنای مناسبی جهت تخصیص هزینههای سربار کارخانه به محصولات مورد استفاده قرار گیرد. زمانی کار مستقیم میتواند به عنوان مبنای مناسبی جهت تخصیص هزینههای سربار کارخانه مورد استفاده قرار گیرد که:
1- هزینه کار مستقیم یک قسمت مهمیاز کل هزینههای تولید را تشکیل دهد
2- همبستگی شدیدی بین هزینه کار مستقیم و تغییرات هزینه های سربار کارخانه وجود داشته باشد.
سیر تحول حسابداری
همانند حسابداری، مبدا حسابداری ناشناخته است. با رشد امور بازرگانی در قرن 14 نیاز برای نوعی حسابداری برای صنایع ایجاد گردید و تلاشهایی برای نگهداری حساب هایتولیدی در این دوره شکل گرفت.
سرمایه گذاران نیازمندکنترل جریانات ورودی و خروجی مواد به هر کارگر بودند تا دستمزد پرداختی آنها را به بهره وری حاصل مرتبط سازند و سود آوری فعالیتهای مختلف را ارزیابی نمایند.
رشد سریع صنایع انگلستان به خاطر کاربرد ماشین آلات در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 که به انقلاب صنعتی معروف گردیده است سیستم های محصل و سنتی را به کارخانجات بزرگ مبدل ساخت و رشد بالای تولیدی را سبب گردید. انقلاب صنعتی منجر به پیشرفت بزرگی در سیستم های حسابداری گردید.
با ظهور محیط های تجاری و تولیدی پیچیده نیاز برای حسابداری دقیق شامل انواع جدید ثبت و یک نیاز جدی برای حسابداری صنعتی وکنترل بودجه ای پدید آمد. حسابداری نیز مجبور به پاسخ به این نیازها بود.
اگرچه مدارکی برای استفاده از حسابداری دو طرفه قبل از قرن 19 موجود است اما شواهدی برای استفاده از شیوه های قیمت تمام شده. قبل از سال 1830 یافت نمیگردد. در همین زمان چارلز باییچ گزارشی را که مبتنی بر نیاز جدی به حسابداری صنعتی بیشتر مرهون تلاشهای مهندسان بود که مفاهیمیمثل مراکز تولید، ظرفیت های بلا استفاده تجزیه وتحلیل قیمت تمام شده به اجزای ثابت و متغیر ایجاد و کاربرد استانداردها و بودجه های انعطاف پذیر را ایجاد نمود.
ساختار حسابداری صنعتی کنونی کارخانه ها قبل از جنگ جهانی اول ایجاد گردید. از سال های 1930 حجم بالای هزینه های توزیع حسابداری صنعتی را وادار نمود. تا تکنیک های هزینه یابی تولیدی را به فعالیت های توزیعی تعمیم دهد.
بنابر این تخصیص هزینه ها بر مبنای مقدار انبار شده، حجم سفارش و شیوه های حمل صورت گرفت.
همانطور که انتظار میرود کنترل قیمت تمام شده در طی جنگ جهانی دوم کاهش یافت. اصولا اقتصاد جنگی یک اقتصاد کنترل شده ای نیست و تولید بر مبنای نیازها صورت میگیرد. اگر چه بعد از جنگ رقابت شدید ضروری کنترل دقیق تمام شده را ضروری نمود. در این دوران ما شاهد توسعه حسابداری مراکز هزینه بودیم و ایجاد حسابداری مدیریت که بر اهداف سازمانی و اندازه گیری عملکردها مبتنی بود صورت گرفت.
بعد از جنگ جهانی دوم محیط های تجاری مرتبا در حال تغییر بوده اند. تا این اواخر بعضی از ابزار اساسی محیط تجاری مثل کامپیوتر های شخصی و فاکس وجود نداشت. شرکت ها برای مقابله با بی ثباتی ها به نگهداری موجودی کالا میپرداختند. کره جنوبی هنوز به عنوان یک کشور جان سوم با نیروی کار ارزان به شمار میرفت و حضور موسسات آزاد در بلوک کمونیستی یک تصور به شمار میرفت.
اکنون به یکباره این تغییرات مختلف رخ داده است و باعث ارزیابی مجدد انتظارات از موسسات گردیده است. موج جاری تغییرات مدیریتی و تکنولوژیکی که با رقابتهای جهانی نیز ممزوج گردیده است به موسسات دنیا هشدار میدهد که به ایجاد بازارها و سازمان های تجاری جدید اقدام نمایند. سازمان های جدید تجاری با یک وظیفه سخت و دشوار پیشرفت وگسترش همزمان در کیفیت و ارائه خدمات به مشتریان و همچنین کاهش قیمت تمام شده ها مواجه اند. این موسسات برای این که در صحنه رقابت باقی بمانند میبایست به هموار سازی عملیات، حذف هزینه های زائد اقدام نمایندو متعهد به ارائه کیفیت خوب و به کارگیری تکنیک های پیشرفته مثل سیستم به موقع jit کامپیوتر ها و سیستم های تولیدی انعطاف پذیر باشند. تولید یک اسلحه رقابتی است ک اساس رقابت را از طریق توانایی های جدید تولیدی انجام میدهد. رقابت جهانی موسسات را مجبور نموده است که خود را با تکنولوژی های جدید تولید هماهنگ نمایند و یا ریسک ضرر سهم بازار را قبول کنند. در میان این تغییرات سریع و ژرف اصولی که ما با آن به مدیریت موسسات عادت کرده بودیم و ابزاری که بوسیله آن پیشرفت را اندازه گیری میکردیم از رده خارج شده است.
مدیرانی که به دنبال موفقیت در این محیط باشند سیستم حسابداری مدیریت خود را برای ارائه گزارشات جدید مورد بازنگری قرار میدهند. تکنیک های پیرشفته بودجه بندی سرمایه ای اطلاعات دقیق قیمت تمام شده و گزارشات مرتبط با ارزیابی عملکرد برای این منظور لازم هستند.
تحول و پیشرفت حسابداری صنعتی در طول قرن بیستم در جهت تحقق اهداف فوق بوده است.
بدین ترتیب که روش های تسهیم هزینه از روش های اولیه مثل تسهیم بر اساس قضاوت شخصی مدیران و یا حسابداران شروع شده و سپس به روشهای مستقیم و یک طرفه و نهایتا به روشهای تسهیم دو مرحله ای منتهی گردید. در روش تسهیم 2 مرحله ای ابتدا هزینه ها به واحدها و مراکز تولیدی تخصیص یافته و در مرحله دوم هزینه های واحدهای تولیدی به محصولات تخصیص مییابد. برای تخصیص هزینه های تولیدی به واحدها و مراکز تولیدی در مرحله اول سه شیوه تخصیص مستقیم، ترتیبی و دو طرفه وجود دارد.
با توجه به تحولات فوق در سیستم های هزینه یابی، کوپر و کاپلان نارسایی های سیستم حسابداری مدیریت را در ارائه اطلاعات دقیق هزینه منعکس نمودند. این افراد ادعا نمودند که سیستم های سنتی حسابداری صنعتی و مدیریت پاسخگوی نیازهای مدیران نبود، و استفاده از آن اطلاعات سبب گمراهی و عدم تصمیم گیری صحیح مدیران میگردد و به دنبال آن این افراد سیستم جدیدی تحت عنوان سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت را معرفی نمودند.
تا نیمه دوم دهه 1980 ABC به عنوان فصلی از کتب حسابداری مدیریت و یا حسابداری صنعتی مطرح میگردید ولی امروز از آنچنان اهمیتی برخوردار است که کتب متعددی در این زمینه تحت عنوان ABC مطرح گردیده است.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت
در واقع جهت تعیین تخصیص هزینه های تولیدی به موجودی ها و نیز به منظور دستیابی به سودآوری بلند مدت، سیستم ها باید اهداف کنترلی و برنامه ریزی را نیز تامین نمایند و از آنجائیکه ساختار هزینه ها و تولیدات بسیاری از شرکت ها در سال های آخر تغییر یافته است به طوریکه دستمزد که بخش اعظم هزینه های تولیدی را به خود اختصاص میداد امروزه بخش اندکی از هزینه تولید را تشکیل میدهد و در مقابل سربار تولید بخش عمده هزینه های تولیدی را در برگرفته است. در بسیاری از موارد هزینه های سربار با تعداد فعالیت های مربوط به یک محصول رابطه دارد نه با مقدار واحدهای تولید شده از محصول به عنوان مثال یک شرکت تولیدی را در نظر بگیرید که 2 محصول مشابه تولید میکند. محصول اول از ده قطعه تشکیل شده است در حالی که محصول دوم از یکصد قطعه تشکیل شده است. هر قطعه قبل از نصب باید معاینه و بازدید شود بنابر این مشخص است که تحویل و دریافت یکصد قطعه در مقایسه با ده قطعه نیاز به فعالیت بیشتری دارد. در صورتی که همین هزینه در روش سنتی بر اساس مبانی جذب سربار هر محصول به طور کلی به محصولات تخصیص مییابد. بنابر این ضرورت بکار گیری روش هزینه یابی جدیدی که بتواند نحوه وقوع هزینه های سربار را در شرکت نشان دهد احساس میشود. این نگرش نسبت به وقوع هزینه ها را مدیریت بر مبنای فعالیت (Activity based manajment) میگویند که به معنی استفاده از سیستم حسابداری بر مبنای فعالیت میباشد. در این سیستم بر فعالیت ها به عنوان موضوع اساسی هزینه ها ( مولد اساسی هزینه ها) تاکید شده است.
بر اساس این سیستم هزینه مقادیر تولید بر اساس جمع هزینه های فعالیت های صرف شده برای آن بدست میآید. ویژگی این سیستم این است که هزینه ها با توجه به مناسبت های مهمیکه در طی زمان رخ میدهد اندازه گیری و ردیابی میشود و فعالیت به معنی روش یا فرآیندی که موجب انجام کار میشود تعریف میگردد.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت ها مبتنی بر این مفهوم است که منابع به مصرف فعالیت ها میرسند و فعالیت ها صرف تولید محصولات میگردند.
بر خلاف روش سنتی حسابداری که از یک نرخ کلی جذب سربار استفاده میشود و یا گاها نرخ های جداگانه برای هر دایره استفاده میشود در این سیستم ABC برای هر فعالیت یک مبنای جداگانه به عنوان مولد اساسی هزینه ها تعیین و بر اساس آن یک نرخ جداگانه نیز محاسبه میگردد. هر فعالیت تنها یک مولد هزینه دارد.
عوامل موثر بر انتخاب مولد هزینه :
1- درجه همبستگی بین هزینه ها و آن رویداد یا منبا
2- فزونی منافع بر مخارج به کارگیری مولد هزینه به عنوان مبنا
3- اثرات رفتاری که در تصمیم گیری و یا تعیین قیمت ها و ... دارد مناسبت استفاده از ABC به قضاوت های مدیریت بستگی دارد و ABC بجای تمرکز بر استفاده کنندگان از سیستم حسابداری بر قابلیت های سیستم تمرکز مینماید شرکت هایی که دارای خصوصیات ذیل هستند به کارگیری ABC برایشان بیشتر مفید است:
a. هزینه های سربار بالایی دارند
b. تنوع فعالیت دارند
c. تنوع محصولات دارند
d. تغییرات مستمر در فعالیت ها دارند بدون اینکه سیستم حسابداری تغییر یافته باشد.
e. تکنولوژی پیشرفته دارند.
همچنین با توجه به موضوعات مشروح قبل، بدیهی است که هرگاه شرکت از سیستم هزینه یابی سفارش کار استفاده نماید به علت تنوع محصولات و سفارشات نسبت به سیستم هزینه یابی مرحله ای استفاده از سیستم ABC بسیار کارآمدتر خواهد بود و همچنین در شرکت هایی که تنوع محصول ندارند، سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت ABC زمانی نقش خود را به عنوان یک ابزار کارا ایفا مینماید که مدیریت تصمیم بگیرد خط تولید خود را عوض نماید و یا بخواهد محصول فعلی خود را بهبود کیفی و تکامیل ببخشد. در این صورت ABC با مقایسه بین کشش بازار و قیمت های فروش محصول تکامل یافته و هزینه های آن مدیریت را در تصمیم گیری یاید نماید.
به طور خلاصه، مزایای ABC را میتوان به صورت زیر ذکر نمود:
1- کمک در قیمت گذاری بهتر محصولات برای فروش
2- کاهش هزینه فعالیت هایی که هزینه بالایی دارند.
3- احتمال حذف محصولاتی که بهای تمام شده آنها بالاست
دلایلی که مدیران بدنبال بکارگیری سیستم ABC هستند
1- مدیریت ممکن است بخواهد که فعالیت هر دایره با فعالیت های سایر دوایر مقایسه یا تلفیق گردد. برای مثال مجموع هزینه های کنترل کیفیت شامل هزینه های بازرسی و نظارت در بخش خرید، تولید و نیز هزینه های خدمات به مشتریان در بخش بازاریابی باشد. تنها اگر هزینه ها بر مبنای فعالیت ها نگهداری شوند میتوان مجموع هزینه های شرکت را درباره کنترل کیفیت بدست آورد.
2- به منظور مدیریت بهتر فعالیت ها و اتخاذ تصمیمات اقتصادی بهینه تر، مدیرات اجرایی میخواهند رابطه علت ( فعالیت ها) و معلولی ( هزینه ها) را به صورت تفصیلی تر و دقیق تر مشخص نمایند.
3- بهبود در مدیریت هزینه ( cost management ) که با عنوان عملکرد مدیران اجرایی و سایر افراد در به کارگیری هزینه ها در فعالیت های برنامه ریزی و کنترل به صورت کوتاه مدت و بلند مدت، تعریف میشود. چون تاکید اولیه مدیران درباره مدیریت هزینه روی فعالیت های بنیادی میباشد نه روی محصولات لذا اگر فعالیت ها به خوبی اداره شوند، هزینه ها پایین میآیند و محصولات نهایی در بازار بیشتر قابل رقابت خواهند بود.
4- ضعف سیستم های حسابداری صنعتی موجود در نشان دادن روابط بینابینی فعالیت های عملیاتی مختلف. برای مثال طراحی محصولات و فعالیت تولید را در نظر بگیرید. محصولی که با 40 قسمت طراحی شده ممکن است موجب هزینه بیشتری نسبت به یک محصولی مشابه که به صورت 15 قسمتی طراحی گردیده شود.
تفاوت های مهم سیستم سنتی و ABC
سیستم سنتی سیستم ABC
1- تعداد مراکز هزینه های غیر مستقیم معمولا کم است 1- تعداد مراکز هزینه های غیر مستقیم معمولا زیاد است.
2- مبانی جذب ممکن است که مولد هزینه هم باشد ( حجم تولید) 2- مبانی جذب به احتمال قوی مولد هزینه است ( فعالیت ها)
3- مبانی جذب هزینه های غیر مستقیم اغلب مالی هستند مثل: هزینه های دستمزد یا هزینه مواد مستقیم 3- مبانی جذب اغلب متغیرهای غیر مالی هستند مثل تعداد اجزای یک محصول یا ساعات بازرسی و تست آن محصول
4- گذشته گراست مدیریت چگونه عمل کرده است؟ 4- آینده نگر است: چه هدفهایی باید دنبال شود؟
کاربرد های سیستم ABC
الف- حسابداری سنجش مسئولیت:
بر خلاف روش سنتی که به سنجش عملکرد هزینه ، درآمد و سود یک واحد تمرکز دارد در ABC توجه تنها به هزینه ای که توسط یک فعالیت به وقوع میپیوندد نیست بلکه به خود فعالیت نیز توجه میشود که آیا انجام فعالیت مزبور ضروری بوده و ارزش افزوده ای برای محصول داشته است یا خیر و ...
ب- برآورد جریانات وجوه و نقش ABC:
ABC پیش بینی و برآورد جریانات نقدی را با جداسازی هزینه هایی که با یک مولد هزینه ارتباط دارند و در سطوح مختلف در یک پروژه رخ خواهند داد با صحت بیشتری تعیین مینمایدچرا که هزینه هایی که در روش سنتی ثابت در نظر گرفته میشود در ABC اغلب متغیر دیده میشود که این تحلیل گر را در پذیرش یا رد یک سرمایه گذاری میتواند کمک کند.
ج- بودجه انعطاف پذیر بر مبنای هزینه یابی فعالیت ( ABC)
در روش سنتی بودجه بر مبنای یک مولد هزینه بود ولی در ABC ما مولدهای مختلف هزینه داریم که میتواند در پیش بینی بهتر هزینه های سربار تولید ما را کمک نماید.
د – تجزیه و تحلیل هزینه های تفضیلی بر مبنای ABC:
همانطور که گفته شده در ABC هزینه هایی که در روش سنتی ثابت در نظر گرفته میشود با توجه به مبناهای تعیین شده متغیر در نظر گرفته میشود که این ما را در تصمیمات مربوط به خرید یا ساخت، اجاره یا خیرد و یاری مینماید.
هـ - تجزیه و تحلیل هزینه درآمد سود بر مبنای ABC
در تجزیه و تحلیل سنتی تعداد واحدهای فروخته شده به عنوان تنها منبع مولد درآمد و هزینه در نظر گرفته میشود که یک مولد هزینه مبتنی بر حجم میباشد اما در ABC مولدهای گوناگونی داریم که بر تجزیه و تحلیل های ما اثر میگذارد.
و – نهایتا اصول ABC نه تنها در تخصیص هزینه های سربار تولید، بلکه در برنامه ریزی، کنترل، ردیابی و تخصیص سایر هزینه های شرکت که قبل از تولید ( تحقیق و توسعه، تامین مواد اولیه، طراحی محصول) حین تولید و پس از تولید ( قیمت گذاری محصول، توزیع و بازاریابی) مدیریت را کمک مینماید . برای مثال تمام هزینه های محصول را میتوان از طریق محاسبه هزینه های فعالیت های مختلف در تحقیق و توسعه طراحی محصول تامین مواد اولیه،تولید، بازاریابی، توزیع و خدمات پس از فروش محاسبه نمود.
مراحل اقدام هزینه یابی بر مبنای فعالیت:
الف- شناسایی فعالیت هایی که منابع را مصرف میکنند و تخصیص هزینه ها به آن فعالیت ها
ب – محاسبه نرخ هزینه برای هر واحد مولد هزینه : مولد هزینه عامل پدید آورنده هزینه یک فعالیت است.
ج- تخصیص هزینه ها به محصولات از طریق ضرب نرخ مواد هزینه در حجم مولد هزینه ای که برای یک محصول صرف شده است.
البته ممکن است که به منظور تخصیص هزینه فعالیت ها به محصولات بر اساس تجره و محاسبه دقیق، درصدی را برای هر عامل هزینه که توسط هر محصول مصرف میشود بدست آورد و براساس آن تخصیص صورت گیرد.
شرکتی دو نوع تلویزیون تولید میکند که یکی سیاه و سفید و دیگری رنگی میباشد. تعداد تولید و فروش مدل سیاه و سفید 15000 دستگاه و مدل رنگی 3000 دستگاه میباشد. به دلیل تقاضای نامعین برای تلویزیون رنگی در هر نوبت تولید 3750 واحد مدل سیاه و سفید و 300 واحد مدل رنگی تولید میشود. چون زمان آماده سازی خط تولید برای هر نوبت تولید 5 ساعت است برای تولید مدل سیاه و سفید حدود 20 ساعت و برای مدل رنگی حدود 50 ساعت وقت لازم است مدل سیاه و سفید ساده تر و قطعات کمتری دارد. مواد مستقیم مورد نیاز برای مدل سیاه و سفید در طی چند نوبت در طول سال دریافت میشوند ولی چون تولید مدل رنگی نظم خاصی ندارد و محموله های کوچک مواد مورد نیاز با توجه به نیاز شرکت دریافت میشوند. حال با دو روش سنتی و ABC بهای تمام شده را بدست میآوریم.
مدیر مالی اطلاعات سربار را برای ABC به صورت زیر بدست آورده است: 80% هزینه های مهندسی، 60% هزینه های دریافت و معاینه ماشین و نیز 65% هزینه کنترل کیفیت متعلق به مدل رنگی میباشد. سایر هزینه های تولید بر اساس ساعات کار ماشین به مدل ها تخصیص مییابد هزینه راه اندازی نیز 70% متعلق به رنگی است.
جدول شماره 1
اطلاعات مربوط به تولید
شرح مدل سیاه وسفید مدل رنگی
مقدار تولید و فروش 15000 3000
تعداد دفعات تولید 4 10
ساعات کار ماشین برای تولید هر واحد 1 2
کل ساعات کار ماشین 15000 6000
تعد دفعات سفارش تولید 4 10
تولید واحد هر سفارش تولید 3750 300
جدول شماره 2
بهای تمامی شده تولید به روش سنتی
بهای تمام شده تولید:
سربار بودجه شده هزار ریال
مهندسی 700000 عامل هزینه مدل سیاه و سفید مدل رنگی
هزینه های تحویل و بازدید مواد 750000 مواد مستقیم 65 40
هزینه های کنترل کیفیت 450000 سربار تولید 100 200
هزینه های راه اندازی 700000 مدل سیاه و سفید 1 ساعت
سربار غیر مستقیم 500000 مدل رنگی 2 ساعت
جمع 3100000 جمع 165 245
هزینه هر ساعت ماشین کار
هزار ریال 100=21000÷2100000
جدول شماره 3
تخصیص فعالیت ها به محصولات
عنوان فعالیت سیاه وسفید رنگی
مهندسی 20% 80%
تحویل و بازدید 40% 60%
کنترل کیفیت 35% 65%
راه اندازی 30% 70%
جدول شماره 4
بهای تمام شده تولید به روش ABC
شرح عامل هزینه سیاه و سفید رنگی
مواد مستقیم 60 40
هزینه های مهندسی 3/6 6/186
هزینه های تحویل ومعاینه 7/6 50
هزینه کنترل کیفیت 5/10 5/97
هزینه های راه اندازی 1 7/46
هزینه های غیر مستقیم 8/23 6/47
بهای تمام شده هر واحد با روش ABC 3/119 5/168
مثال تشریحی
شرکت دلتا دو نوع چاپگر معمولی و دولوکس تولید میکند و بر اساس سیستم هزینه یابی سنتی از ساعات کار مستقیم جهت تخصیص هزینه های سربار کارخانه استفاده میکند. مدیریت شرکت دلتا استفاده از سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت را مورد بررسی قرار داده است. اطلاعات برآورد شده مربوط به سال 1381 به شرح زیر است:
چاپگر دولوکس چاپگر معمولی
مقدار تولید 5.00 واحد 15.000 واحد
قیمت فروش هر واحد محصول 400 ریال 200 ریال
هزینه های مواد مستقیم و کار
مستقیم هر واحد محصول 200 ریال 80 ریال
ساعات کار مستقیم 25.000 ساعت 75.000 ساعت
قسمت حسابداری مدیریت شرکت دلتا فعالیت ها، بودجه مخازن هزینه و محرک هزینه ها را به شرح زیر شناسایی کرده است:
فعالیت بودجه سربار مخزن هزینه محرک هزینه فعالیت
ریال
مهندسی مقدار تولید ساعات کار مهندسی
آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 300.000 دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات
ماشین کاری 1.500.0000 ساعات کار ماشین
مونتاژ 130.000 تعداد قطعات
جمع 2.055.000
محرک های هزینه برآورد شده برای سال 1381 به شرح زیر میباشد:
محرک هزینه چاپگر دولوکس چاپگر معمولی پروژه جمع
ساعات کار مهندسی 5.000 7.500 12.500
دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 200 100 300
ساعات کار ماشین 50.000 100.000 150.000
تعداد قطعات 100.000 225.000 325.000
مطلوبست:
1- محاسبه قیمت تمام یک واحد از لحاظ سربار کارخانه برای هر کدام از چاپگرها در سیستم هزینه یابی سنتی.
2- محاسبه نرخ سربا هر فعالیت
3- محاسبه قیمت تمام شده یک واد از لحاظ سربار کارخانه برای هر کدام از چاپگرها در سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت.
4- مقایسه نتایج به دست آمده در بندهای 1 و 3 فوق .
پاسخ:
در سیستم هزینه یابی سنتی سربار کارخانه بر مبنای ساعات کار مستقیم، بعنوان محرک هزینه، تخصیص مییابد. محاسبات به شرح زیر میباشد:
100.000=75.000+25.000= جمع ساعات کار مستقیم
ریال 55/20=100.000÷2.055.000= نرخ جذب سربار کارخانه برای هر ساعت کار مستقیم
ریال 513.750=55/20×25.000= سربار تخصیص یافته به چاپگر دولوکس
ریال 1.541.250=55/20×75.000 سربار تخصیص یافته به چاپگر معمولی
ریال 75/102=5.000÷513.750= سربار کارخانه برای هر چاپگر دولوکس
ریال 75/102=15.000÷1.541.250= سربار کارخانه برای هر چاپگر معمولی
در سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت، نرخ هزینه های سربار هر فعالیت به شرح زیر محاسبه میگردد:
محرک هزینه
(1) بودجه سربار مخازن هزینه
(2) محرک هزینه برآورد شده
(3) نرخ سربار فعالیت (3)÷(2)=(4)
ریال
ساعات کار مهندسی 125.000 12.500 10
دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 300.000 300 1.000
ساعات کار ماشین 1.500.000 150.000 10
تعداد قطعات 130.000 325.000 4/0
هزینه سربار کارخانه به شرح زیر چاپگر معمولی تخصیص داده میشود.
چاپگر دولوکس
محرک هزینه
(1) نرخ سربار فعالیت
(2) محرک هزینه برآورده شده
(3) سربار تخصیص یافته (3)×(2)=(4) سربار کارخانه برای هر واحد محصول
مقدار تولید÷(4)=(5)
ریال ریال ریال
ساعات کار مهندسی 10 5.000 50.000 10
دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 1.000 200 200.000 40
تعداد قطعات 4/0 100.000 40.000 8
جمع 790.000 158
چاپگر معمولی
محرک هزینه
(1) نرخ سربار فعالیت
(2) محرک هزینه برآورده شده
(3) سربار تخصیص یافته (3)×(2)=(4) سربار کارخانه برای هر واحد محصول
مقدار تولید÷(4)=(5)
ریال ریال ریال
ساعات کار مهندسی 10 7.500 75.000 5
دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 1.000 100 100.000 67/6
ساعات کار ماشین 10 100.000 1.000.000 67/66
تعداد قطعات 4/0 225.000 90.000 6
جمع 1.265.000 34/84
شکل (2-11) تجزیه و تحلیل سود آوری را در قالب سیستم هزینه یابی سنتی و شکل _3-11) نیز این نوع تجزیه و تحلیل را در قالب سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت نشان میدهد.
شکل (4-11) مقایسه هزینه یابی سنتی و هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) را نشان میدهد. محدودیت اصلی سیستم هزینه یابی سنتی در این مورد این است که در هزینه یابی سنتی، محصولات با حجم تولید کم، قیمت تمام شده آنها کمتر و در مورد محصولات با حجم تولید بالا، قیمت تمام شده آنها بیشتر تعیین میگردد. در سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت تخصیص هزینه های سربار کارخانه به طور دقیق صورت میگیرد. در شکل (4-11) نشان داده شده است که در هزینه یابی سنتی قیمت تمام شده چاپگر دولوکس که یک نوع محصول با حجم تولید میباشد، کمتر و چاپگر معمولی که یک نوع محصول با حجم تولید بالا میباشد، بیشتر تعیین گردیده است.
برای روشن تر شدن مطلب فوق، محرک های هزینه ای که برای تولید 1.000 واحد از هر کدام از چاپگر ها مورد نیاز است به شرح صفه بعد محاسبه میکنیم:
چاپگر دولوکس چاپگر معمولی
ساعات کار مهندسی 1.000 500
دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 40 66/6
ساعات کار ماشین 10.000 6.666
تعداد قطعات 20.000 15.000
ساعات کار مستقیم 5.000 5.000
ساعات کار مستقیم برای تولید 1.000 واحد از هر کدام از محصولات یکسان است(5.000 ساعت) ولی برای تولید 1.000 واحد چاپگر دولوکس، بر خلاف تولید1.000 واحد چاپگر معمولی، احتیاج به ساعات کار مهندسی، دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات، ساعات کار ماشین و تعداد قطعات بیشتری میباشد.
بنابراین، قیمت تمام شده چاپگر دولوکس از لحاظ سربار کارخانه باید بیشتر از قیمت تمام شده چاپگر معمولی باشد که این دقت محاسباتی در هزینه یابی بر مبنای فعالیت وجود دارد. در نتیجه، هزینه یابی فروش میتواند باعث تحریف قیمت تمام شده محصولات، تصمیمات نادرست در مورد تعیین قیمت فروش محصولات و تخصیص غیر موثر منابع گردد.
در مثال ارائه شده در صفحات قبل برای حفظ سادگی مطلب، فقط هزینه های تولیدی در نظر گرفته شده بود. برای تجزیه و تحلیل کام، ضروری است که هزینه های غیر تولیدی نیز مانند هزینه های اداری و توزیع و فروش در نظر گرفته شود تا بتوان سود دهی نهائی محصول را تعیین نمود.
بودجه قابل انعطاف در هزینه یابی بر مبنای فعالیت:
در سیستم دقیق تر هزینه یابی که هزینه یابی بر مبناب فعالیت (ABC) نامیده میشود، هر مرکز فعالیت دارای محرک هزینه جداگانه ای میباشد. هزینه های سربار کارخانه هر مرکز فعالیت را باید نسبت به محرک هزینه ای که در آن مرکز فعالیت مورد استفاده قرار میگیرد به ثابت و متغیر طبقه بندی کرد. در هزینه یابی بر مبنای فعالیت فرمول بودجه قابل انعطاف همانند سنتی میباشد. فرمول بودجه قابل انعطاف برای هر مرکز فعالیت به قرار زیر است.
سطح فعالیت برآورد
× نرخ سربار متغییر
÷ بودجه سربار
= بودجه قابل انعطاف
شده محرک هزینه برآورد شده ثابت کارخانه سربار کارخانه
شکل (5-11) نحوه تهیه بودجه قابل انعطاف سربار کارخانه را در یک شرکت تولیدی نشان میدهد.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت و تجزیه و تحلیل انحرافات سربار کارخانه
در سیستم هزینه هایی بر مبنای نیز تجزیه و تحلیل انحرافات سربار کارخانه صورت میگیرد. بعنوان مثال، برای تجزیه و تحلیل انحرافات سربار کارخانه، فعالبت آماده سازی و تنظیم ماشین آلات که یک نوع فعالیت در سطح گروه محصول است، مورد استفاده قرار میگیرد. هزینه سربار کارخانه آماده سازی و تنظیم ماشین آلات شامل هزینه های ثابت و هزینه های متغیر نسبت به دفعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات میباشد. هزینه های متغیر آماده سازی و تنظیم ماشین آلات شامل حقوق ساعتی پرداختی به کارگران، حقوق غیر مستقیم، هزینه مواد غیر مستقیم و هزینه برق مصرفی برای آماده سازی و تنظیم ماشین آلات میباشد. هزینه ثابت و تنظیم ماشین آلات شامل حقوق مهندسین، سرپرستان و استهلاک تجهیزات مورد استفاده جهت آماده سازی و تنظیم ماشین آلات میباشد.
هزینه ظرفیت استفاده نشده و هزینه یابی بر مبنای فعالیت.
اغلب، در هزینه یابی سنتی جهت تعیین نرخ از پیش تعیین شده سربار کارخانه از ظرفیت واقعی مورد انتظار استفاده میشود. در این روش، هزینه ظرفیت استفاده نشده به قیمت تمام شده محصولات تولید شده اضافه میگردد. در سالهای اخیر استفاده از ظرفیت عملی جهت تعیین نرخ از پیش تعیین شده سربار کارخانه، میتوان هزینه ظرفیت استفاده شده و هزینه ظرفت استفاد نشده را به طور جداگانه مشخص نمود.
بسیاری از طرفداران هزینه یابی بر مبنای فعالیت معتقدند که د راین سیستم هزینه یابی جهت تعیین نرخ از پیش تعیین شده سربار هر فعالیت باید از ظرفیت عملی استفاده گردد و هزینه ظرفیت نشده نباید به قیمت تمام محصولات تولید شده اضافه گردد. بلکه، این نوع هزینه باید به عنوان هزینه دوره شناسایی گردد.
مثال: اطلاعات زیر مربوط به شرکت درخشان در سال 1382 در مرکز فعالیت آماده سازی و تنظیم ماشین آلات میباشد که یک فعالیت در سطح گروه محصول میباشد.
بودجه ثابت
مقدار تولید 180.000 واحد
اندازه هر گروه محصول 150 واحد
تعداد گروه محصول بر اساس ظرفیت عملی 1.200 واحد
تعداد گروه محصول بر اساس ظرفیت واقعی مورد انتظار 1.000 واحد
ساعات استاندارد آماده سازی و تنظیم ماشین آلات برای هر گروه محصول 6
ساعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات بر اساس ظرفیت عملی 7.200
ساعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات بر اساس ظرفیت واقعی مورد انتظار 6.000
نرخ سربار متغیر برای هر ساعت 20 ریال
آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 20 ریال
سربار ثابت آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 216.000 ریال
اطلاعات واقعی:
مقدار واقعی تولید 142.500 واحد
اندازه هر گروه محصول 140 واحد
ساعات واقعی آماده سازی و تنظیم ماشین آلات برای هر گروه محصول 25/6
تعداد واقعی گروه محصول 1018
ساعات واقعی آماده سازی وتنظیم ماشین آلات 5/6362
سربار متغیر واقعی کارخانه 141.750 ریال
سربار ثابت واقعی کارخانه 220.000 ریال
مطلوبست محاسبه:
1- انحرافات سربار متغیر کارخانه
2- انحرافات سربار ثابت کارخانه
پاسخ
ابتدا باید تعادا گروه محصولی که طبق استاندارد برای تولید واقعی استفاده میشود، محاسبه گردد و سپس جمع ساعات استاندارد آماده سازی و تنظیم ماشین آلات تعیین گردد.
تعداد استاندارد گروه محصول تولید واقعی 950=150÷142.5000
ساعات استاندارد آماده سازی و تنظیم ماشین آلات 5.7000=6×950
انحرافات سربار متغیر
سربار ساعات واقعی سربار متغیر
×
جذب شده نرخ استاندارد سربار متغیر واقعی
114.000=20×5700 127.250=20×5/6.362 141.750
انحراف کارائی 14.500ریال نامساعد
13.250 ریال نامساعد 14.500ریال نامساعد
انحراف کارآئی سربار متغیر را میتوان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد.
نرخ استاندارد سربار
× ساعات استاندارد
- ساعات واقعی
=
انحراف کارائی
سربار متغییر کارخانه
متغیر آماده سازی آماده سازی و آماده سازی و
و تنظیم ماشین آلات تنظیم ماشین آلات تنظیم ماشین آلات
نامساعد ریال 13.250=20×(5.700-5/6.362)= انحراف کارائی سربار متغیر کارخانه
انحراف کارائی سربار متغیر آماده سازی ماشین آلات نامساعد است. زیرا، ساعات واقعی آماده سازی و تنظیم ماشین آلات بیشتر از ساعات استاندارد و آماده سازی و تنظیم ماشین آلات میباشد. علت نامساعد بودن انحرف کارائی این است که 1- اندازه واقعی هر گروه محصول (140 واحد) کوچکتر از اندازه استاندارد هر گروه محصول (150 واحد) میباشد که باعث شده 142.500 واحد به جای اینکه در 950 گروه محصول تولید گردد در 1018 (140÷142.500) گروه محصول تولید گردیده است و 2- ساعات واقعی آماده سازی و تنظیم ماشین آلات (25/6 ساعت) برای هر گروه محصول بزرگتر از ساعات استاندارد آماده سازی و تنظیم ماشین آلات (6 ساعت) برای هر گروه محصول میباشد.
بودجه سر بار ثابت
= نرخ استاندارد سربار ثابت برای
هر ساعت آماده سازی و تنظیم ماشین آلات
ساعات آماده سازی و تنظیم ماشین آلات بر اساس ظرفیت عملی
ریال 30
=
= نرخ استاندارد سربار ثابت برای
هرساعت آماده سازی
و تنظیم ماشین آلات
انحرافات سربار ثابت کارخانه
سربار ثابت قابل جذب بودجه سربار ثابت
سربار ثابت در ظرفیت واقعی کارخانه بر اساس سربار ثابت
جذب شده مورد انتظار ظرفیت عملی واقعی کارخانه
=30×5.700 =30×6.000 =30×7.200
171.000 180.000 216.000 220.000
انحراف ظرفیت
پیش بینی شده انحراف ظرفیت استفاده نشده
(انحراف ظرفیت اضافی
انحراف هزینه
9.000 ریال نامساعد 36.000 ریال نامساعد 4.000 ریال نامساعد
در صورتی که ساعات واقعی آماده سازی و تنظیم ماشین آلات برای هر گروه محصول با ساعات استاندارد آماده سازی و تنظیم ماشین آلات یکسان باشد، (در این مثال 6 ساعت)، میتوان تعداد گروه محصول را نیز به عنوان مرک هزینه استفاده کرد.
در کلیه مراکز فعالیت، نحوه محاسبه انحرافات به صورت فوق خواهد بود. با توجه به تعداد مراکز فعالیت متعددی که در یک واحد تولیدی متوسط میتواند وجود داشته باشد، جمع آوری اطلاعات مورد نیاز و محاسبه انحرافات سربار کارخانه در سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت میتواند کار بسیار سنگین باشدو نتیجه تحقیقات انجام یافته در ایالت متحده آمریکا نشانگر این موضوع است که تجیزه و تحلیل انحرافات سربار کارخانه در هزینه یابی بر مبنای فعالیت در عمل (در شرکت ها) مورد استفاده قرار نمیگیرد.
مسئله حل شده:
شرکت اصفهان از سال 1379 شروع به فعالیت تولیدی کرد و در سال ها 1379 و 1380 یک نوع کیک معمولی تولید کرده است. کلیه کیک ها در بسته های یک کیلوئی و بسته بندی شده اند. شرکت اصفهان در دو سال اول فعالیت خود از هزینه یابی نرمال استفاده کرده است و هزینه های غیر مستقیم تولید (سربار کارخانه) را بر مبنای مقدار تولید جذب محصولات تولید شده نموده است.
در سال 1381 شرکت اصفهان یک نوع محصول جدید بنام کیک هویجی در خط تولید خود اضافه کرده است. کیک های هویجی نیز در بسته های یک کیلوئی بسته بندی میشوند. کیک هویجی در موارد زیر با کیک معمولی فرق میکند:
1- مواد اولیه گران قیمت تری مورد استفاده قرار میگیرد.
2- زمان کار مستقیم بیشتری مورد نیاز است.
3- پیچدگی مراحل تولید بیشتر است.
در سال 1381 نیز جهت تخصیص هزینه های سربار کارخانه از مقدار استفاده شده است. هزینه های مواد مستقیم و کار مستقیم در سال 1381 برای هر کدام از کیک های تولید شده (در بسته های یک کیلوئی) به شرح زیر است:
کیک معمولی کیک هویجی
ریال ریال
مواد مستقیم 6/0 9/0
کار مستقیم 14/0 2/0
مقدار تولید بودجه شده و واقعی سال 1381 به شرح زیر است.
بودجه شده واقعی
کیلوگرم کیلوگرم
کیک معمولی 160.000 120.000
کیک هویجی 40.000 80.000
بودجه هزینه های سربار کارخانه در سال 1381 مبلغ 210.800 ریال است.
در ابتدای سال 1381 مدیر امور مالی شرکت اصفهان تصمیم گرفت که جهت مقایسه، محاسبات هزینه یابی محصول را بر اساس سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت نیز انجام دهد. پس از مشاوره با پرسنل عملیات تولید، تنها مخزن سربار کارخانه به پنج مرکز فعالیت نیز انجام دهد. پس از مشاوره با پرسنل عملیات تولید، تنها مخزن سربار کارخانه به پنج مرکز فعالیت تقسیم شد. مراکز فعالیت، محرک های هزینه(مبانی تخصیص هزینه)، بودجه نرخ های سربار فعالیت برای سال 1381 و محرک های هزینه واقعی استفاده شده برای کیک معمولی و کیک هویجی به شرح زیر است.
بودجه نرخ محرک هزینه استفاده
شده توسط هر محصول
مراکز فعالیت محرک هزینه سربار فعالیت کیک معمولی کیک هویجی
مخلوط ساعات کار مستقیم 04/0 برای هر ساعت 600.000 640.000
پخت ساعات پخت 14/برای هر ساعت 240.000 240.000
خنک کردن ساعات خنک کردن 02/0 برای هر ساعت 360.000 400.000
افزودن خامه
و سرد کردن ساعات کار ماشین 25/0 برای هر ساعت -0- 240.000
بسته بندی ساعت کار ماشین 08/0 برای هر ساعت 360.000 560.000
مطلوبست:
1- محاسبه قیمت تمام شده یک کیلوگرم کیک معمولی و کیک هویجی، با استفاده از سیستم هزینه یابی اولیه (هزینه یابی سنتی) شرکت برای سال 1381
2- محاسبه قیمت تمام شده یک کیلوگرم کیک معمولی و کیک هویجی با استفاده از سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت.
3- تفاوت قیمت تمام شده یک واحد در بندهای 1 و 2 فوق را توضیح دهید.
4- در صورتیکه شرکت اصفاهان در سال 1381 از هزینه یابی بر مبنای فعالیت استفاده میکرد و سربار واقعی مناطق فعالیت در این سال به شرح زیر بود.
ریال
مخلوط 62.400
پخت 83.84
خنک کردن 12.416
افزودن خامه و سرد کردن 36.000
بسته بندی 61.600
جمع 256.256
کسر با اضافه جذب سربار کارخانه هر منطقه فعالیت را محاسبه نمائید.
پاسخ
1- برای هر کیک
ریال 054/1
=
=
نرخ جذب سربار کارخانه
قیمت تمام شده هر کیلوگرم کیک معموی و کیک هویجی با استفاه از هزینه یابی سنتی بشرح زیر میباشد:
هزینه یابی سنتی
قیمت تمام شده هیر کیلوگرم
کیک معمولی کیک هویجی
ریال ریال
هزینه های مستقیم
مواد مستقیم 6/0 9/0
کار مستقیم 14/0 2/0
هزینه های غیر مستقیم
سربار کارخانه 054/0 054/1
جمع 794/1 154/2
2- قیمت تمام شده یک کیلوگرم کیک معمولی و کیک هویجی با استفاده از هزینه یبای بر مبنای فعالیت در شکل (6-11) نشان داده شده است.
3- در هزینه یابی بر مبنای فعالیت هزینه های غیر مستقیم (سربار کارخانه) کیکی هویجی 76/2 (78/0÷15/2) برابر هزینه های غیر مستقیم کیک معمولی میباشد. سیستم هزینه یابی موجود شرکت به غلط فرض میکند که کیک معمولی و کیک هویجی به طور مساوی از مراکز فعالیت استفاد میکنند.
4- محاسبه کسر با اضافه جذب سربار کارخانه هر فعالیت:
فعالیت
افزودن خامه
مخلوط پخت خنک کردن و سرد کردن بسته بندی
ریال ریال ریال ریال ریال
سربار واقعی 62.400 83.840 12.416 36.000 61.600
سربار جذب شده کارخانه 49.600 67.200 15.200 60.000 73.600
کسر (اضافه) جذب سربار کارخانه 12.800 16.640 (2.784) (24.000) (12.000)
تهیه بودجه جامع بر مبنای هزینه یابی فعالیت
در این قسمت نحوه تهیه بودجه جامع با استفاده از هزینه یابی بر مبنای فعالیت ارائه میگردد.
مثال: شرکت افتخار یک نوع محصول به نام دلتا میکند و از هزینه یابی فعالیت استفاده میکند. قسمت حسابداری مدیریت شرکت اطلاعات زیر را برای تهیه بودجه سال 1382 جمع آوری نموده است:
1- قیمت فروش هر واحد 12 ریال
2- بودجه مقدار فروش: واحد
سال 1382:
سه ماهه اول 15.000
سه ماهه دوم 5.000
سه ماهه سوم 10.000
سه ماهه چهارم 20.000
سه ماهه اول سال 1383 15.000
3- مواد مستقیم و کار مستقیم مورد نیاز جهت تولید هر واحد محصول به شرح زیر است:
ریال
مواد مستقیم 5/1 کیلوگرم هر کیلوگرم 2 ریال 3
کادر مستقیم 2/0 ساعت هر ساعت 10 ریال 2
5- مدیریت شرکت انتظار دارد که موجودی های پایان دوره هر دوره سه ماهه به قرار زیر باشد:
موجودی کالای ساخته شده در پایان هر سه ماه 10% مقدار فروش سه ماهه بعد باشد.
موجودی مواد مستقیم در پایان هر سه ماه 10% مقدار مواد مستقیم لازم جهت تولید سه ماهه بعد باشد. مواد مستقیم مورد نیاز جهت تولید در سه ماهه اول 1383، 21.000 کیلوگرم برآورده شده است.
6- موجودی کالای در جریان ساخت در ابتدای سال و پایان سال 1382 وجود نخواهد داشت.
7- برآورد هزینه های سربار کارخانه در سال 1382 به شرح زیر است:
نرخ سربار متغیر برای
هر واحد محرک هزینه ثابت محرک هزینه
ریال ریال
هزینه ها در سط واحد محصول
مواد غیر مستقیم 25/0 -0- تعدا د تولید
بر(برق ماشین آلات) 15/0 -0- تعداد تولید
هزینه های در سطح گروه محصول
آماده سازی و تنظیم 100 -0- دفعات تنظیم
تدارکات و جابه جایی مواد اولین 120 -0- دفعات تنظیم
بازرسی 80 -0- دفعات تنظیم
هزینه های در سطح محصول
طراحی 500 -0- تعداد طراحی
هزینه های در سطح تسهیلات
حقوق سرپرستان -0- 14.00.0
بیمه و عوارض -0- 2.400
تعمیرات -0- 2.600
روشنائی کارخانه (برق) -0- 2.500
استهلاک -0- 15.000
8- محرک های هزینه برآورد شده بر اساس مقدار تولید برآورد شده برای هر دوره سه ماهه در سال 1382 به شرح زیر است:
محرک هزینه سه ماهه
اول دوم سوم چهارم پنجم
تعداد طراحی 28 11 22 39 100
2 2 2 2 8
9- هزینه استاندارد یک واحد محصول در سالهای 1381 و 1382 مساوی هم بوده است.
مطلوبست: بودجه های سه ماهه و سالانه زیر:
1- بودجه فروش.
2- بودجه مقدار تولید.
3- بودجه خرید مواد مستقیم
4- بودجه کار مستقیم.
5- بودجه سربار کارخانه.
6- بودجه قسمت تمام شده هر واحد محصول.
7- بودجه صورت قیمت تمام شده کالای ساخته شده و فروش رفته.
پاسخ
1- بودجه شکل (7-11)
اول دوم سوم چهارم جمع سالانه
ریال ریال ریال ریال ریال
تعداد فروش 15.000 5.000 10.000 20.000 50.000
× × × × ×
قیمت فروش هر واحد
12
12
12
12
12
بودجه مبلغ فروش 180.000 60.000 120.000 240.000 600.000
2- بودجه مقدار تولید شکل (8-11)
اول دوم سوم چهارم جمع سالانه
واحد واحد واحد واحد واحد
تعداد فروش 15.000 5.000 10.000 20.000 50.000
اضافه میگردد: موجودی کالا 10%×5.000 10%×10.000 10%×20.000 10%×15.000
ساخته شده برآورد شده پایان دوره
500
1.000
2.000
1.500
1.500
جمع 15.500 6.000 12.000 21.500 51.500
کسر میگردد: موجودی کالا
10%×15.000
ساخته شده برآورد شده اول د
نظام هستی و آفرینش بر پایه عدل و قسط و برابری بر پا گردیده و اصول دینی و جهان بینی الهی نیز بر این امر استوار است . ( وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَع المیزان ) چه اینکه فلسفه بعثت انبیاء نیز بر اساس دعوت مردم به سوی خدا و پرهیز از شرک و نفاق از طرفی و بسط و گسترش عدالت و مساوات و جلوگیری از ظلم و تبعیض و بیداد فرادستان بر فرودستان از طرف دیگر صورت گرفته چنانکه قرآن کریم حکمت بعثت انبیاء را ارسال رسل به منظور برقراری حاکمیت عدل و قسط بر زندگانی بشر تصریح مینماید . ( لَقَد ارسلنا رُسَلنا بالبیّنات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط ) .
تاریخ زندگانی بشریت حاکی از وجود حاکمانی است که برای اعمال حاکمیت خویش به ابزارهای مختلفی متوسل گردیده و در این راستا آئین و مقررات متعددی را در تقدیس رفتار حاکمان و اعمال زور و فشار بر محکومان وضع نمودند . آنچه که همواره در طول اعصار گذشته مورد اقبال جوامع بشری واقع گردیده مسأله عدالت طلبی و دفاع از کرامت انسانی دراحقاق حقوق حقه ای بوده که مورد ظلم و تعدّی حکومتها قرار می گرفته است .
پادشاهان و حاکمان به منظور تحکیم بنیان قدرت حاکمیت خویش و جلوگیری از آنارشیسم و موجه جلوه دادن حکومتشان ، محکمه های عدل و انصاف را به منظور دادخواهی کردن و دفاع از حقوق اشخاص تأسیس می نمودند و بزرگانی از قوم و قبایل را به انتخاب نمایندگان مردم به عنوان ریش سفید و داور ، جهت حل اختلاف و فصل خصومت در بین مردم تعیین نموده که این افراد نیز با توجه به آئین و قواعد و مقررات وضع شده از سوی شاه ، به احیای حقوق پایمال شده افراد می پرداختند .
گسترش تکنولوژی و علم و روابط تنگاتنگ بین دولتها و تبادل فرهنگی ناشی از این روابط میان ملتها و پیشرفت روزافزون بشری در زمینه های مختلف علوم ، نیازمند وضع قوانین و مقررات جدیدی در عرصه های بین المللی و داخلی بود و بر همین اساس حکومتها به وضع قوانین مدون در تمامی عرصه های علمی ، فرهنگی ، مذهبی و . . . به منظور سازماندهی روابط بین دولت – ملت و همچنین روابط بین افراد یک اجتماع دست زدند و بدین ترتیب قوانین متنوعی را وضع نمودند .
با مرور زمان و با پیدایش محاکم عدل و انصاف و ایجاد دستگاه های قضایی در کشور ها ، رسیدگی به اختلافات و دعاوی ناشی از تعهدات افراد یک کشور با یکدیگر و یا با دولت مستلزم وضع قوانینی خاص در این زمینه بوده که به آئین دادرسی تعبیر شده است .
علم حقوق با توجه به شاخه های متفاوت آن رابطه خاصی را با علوم دیگر برقرار نموده که شناخت حدود قواعد آن را دشوار ساخته و آئین دادرسی نیز در هر یک از شاخه ها شکل خاصی از رسیدگی به اختلاف و دعاوی مربوط به آن شاخه و رشته را مورد بررسی قرار می دهد . آئین دادرسی مجموعه ای مدون از مقررات و قوانینی است که به اختلافات و ترافعات ناشی از رابطه دولت – ملت یا روابط اشخاص یک کشور با یکدیگر رسیدگی و فصل خصومت نموده و در هر رشته نیز شکل خاصی از آئین دادرسی تنظیم شده است مثل آئین دادرسی تجاری ، آئین دادرسی مدنی و آئین دادرسی کیفری و همچنین شکل خاصی از آئین دادرسی رسیدگی به امور حسبی نیز منظور نظر است .
اینک از تصویب اولین قانون آئین دارسی مدنی در ایران بیش از یکصد سال می گذرد که در طول این مدت و در مراحل مختلف به بهانه های گوناگون قواعد آئین دادرسی دستخوش تغییر و تحول قرار گرفته و فراز و فرود بسیاری را پشت سر نهاده است . سرانجام با حذف 5 مرجع قضایی از سازمان قضاوتی ایران و ایجاد دادگاهی با صلاحیت عام ( اعم از حقوقی و جزایی ) و تصویب قوانین آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی و کیفری قواعد جدیدی در زمینه آئین دادرسی بوجود آمد که در سالهای بعد اصلاحاتی در احیاء دادگاه خانواده و سرانجام احیاء مجدد دادسراها شکل یافت .
گستردگی منابع و پراکندگی موضوعات آئین دادرسی مدنی و عدم منبعی کم حجم با توجه به تألیفات ارزنده اساتید بزرگوار حقوق ، همواره مشکلات و نارسائیهای زیادی را در شناخت و یادگیری و نحوه به کارگیری قواعد کامل آئین دادرسی مدنی برای اساتید و دانشجویان حقوق بوجود آورده و مارا بر آن داشت تا با عزمی راسخ اقدام به جمع آوری و تدوین اثری پر محتوا ، کم حجم و در عین حال برخوردار از بخش اعظم مطالب آئین دادرسی مدنی نمائیم .
هدف از تنظیم این اثر ارائه دور نمای کلی از چگونگی رسیدگی به دعاوی و حل و فصل خصومت و احقاق حقوق از دست رفته اشخاص در دادگاه ها بوده است .
در ابتدای این کتاب به تبیین ساختار تشکیلات دادگستری و سازمان قضایی ایران و مراجع وابسته و مرتبط با آن ، حدود صلاحیت مراجع قضایی و غیر قضایی در رسیدگی به دعاوی مرجوع الیه و شرایط و چگونگی طرح دعوا پرداخته و سپس نحوه رسیدگی و دادرسی در دادگاه بدوی ، انواع دعاوی طاری و ادله اثبات مربوط به دعوا را مورد بررسی قرار داده و نحوه صدور آراء و انواع احکام و قرار های صادره از محاکم و چگونگی تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی از احکام را عنوان نموده و در پایان نیز به انواع مواعد و شرایط آن ، آثار و شرایط داوری و چگونگی تعیین داور و نحوه تعیین هزینه دادرسی و انواع خسارات و نحوه پرداخت آنها اشاره شده است .
اثر حقوقی حاضر که با الهام و استفاده از اثرات و تألیفات بسیار ارزشمند اساتید و علمای بزرگوار حقوق و باتوجه به قانون آئین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی تدوین گردیده ، بی شک به عنوان نخستین اثر مؤلفین خالی از اشکال و ایراد نبوده و در این راستا از انتقادات و نظرات و پیشنهادات گرانسنگ اساتید فرهیخته و عموم صاحب نظران و دانشجویان عزیر استقبال نموده و امید آن داریم که ما را از لطف بیکران خود محروم نفرمائید .
د رخاتمه نیز از استاد فرهیخته جناب آقای دکتر بهرام بهرامی که از راهنماییهای ایشان بهرهمند بودیم و همچنین همه کسانی که ما را در خلق این اثر حقوقی یاری رساندند بویژه سرکار خانم فاطمه آهنگری (کارشناس حقوق قضایی) و جواد افسران (دانشجوی کارشناس ارشد حقوق خصوصی) تشکر و قدردارنی
می نمائیم .
قاسم (امیر) افسران – سید ابوذر علوی
پائیز 1385
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 273 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید