صنعتِ شیشه با قدمتی 4000 ساله امروزه به کمکِ تکنولوژیِ پیشرفته نقش و کاربردِ بسیاری یافته است. تنها واسطه ای که واقعیت را آن گونه که هست می نمایاند شیشه است؛ همین ویژگی است که شیشه را از زمان هایِ دور کارا نموده است. اما زمان گذشت و انسان رنگ و طرح و نقش را نیز با شیشه درآمیخت و از این راه محیطِ خود را به کمک شیشه زیباتر ساخت.
تنها محدودیتی که در گذشته برای کاربردِ وسیعِ شیشه وجود داشت شکنندگیِ آن بود؛ ویژگی ای که شیشه را نه فقط میرا که خطرناک هم می ساخت. اما امروزه به کمکِ تکنولوژیِ مدرن دیگر شیشه ها نمی شکنند! شیشه سکوریت که طیِ فرایندی دقیق بر روی شیشه های خام حاصل می شود حتی اگر هم در شرایطِ بسیار خاص و ویژه بشکند به قطعاتِ بسیار ریزی تبدیل می شود که به هیچ وجه برنده و خطرناک نیستند.
بدین ترتیب ماندگاری و ایمنی نیز به واقع نمایی و زیباییِ شیشه افزوده شد و این ویژگی ها، در کنارِ دوام و صرفه یِِ فوق العاده شیشه نسبت به موادی چون آهن و چوب، کاربردِ آن را بیش از پیش گسترش داد.
امروزه شیشه های سکوریت به عنوانِ درهای ورودیِ شیشه ای، پنجره ها و نورگیرها در چهارچوب هایِ فلزی و چوبی و نیز برای پوششِ نمای ساختمان ها و پنجره های سکوریت کاربردِ وسیعی دارند. این شیشه ها همچنین به علتِ مقاومتِ بسیارشان در برابرِ گرما و سرما در وسایل خانگی (نظیرِ بخاری و اجاق گاز) و خودروها نیز استفاده می شوند.
شایانِ ذکر است که صنایعِ شیشه دربیران با بهره گیری از تجربه ای 30 ساله و امکاناتِ مدرن قادر است تمامیِ شیشه هایِ خام را با هر رنگ و جنس و قطر و ابعاد و متراژی، بدونِ آن که تغییری ظاهری در آن ها بوجود آید، به شیشه های سکوریت بدل کند.
تاریخچه :
شیشه گری یکی از قدیمی ترین حرفه هایی است که بشر بدان اشتغال داشته است . مصری ها سازنده اولین اشیای شیشه ای بوده اند که ظروف به دست آمده از حفاری مصر قدمت 5 هزار ساله دارد . رومیان نیز از فن شیشه گری مهارت داشته اند . در این صنعت از سایرین پیشرفته تر بودند . رونق شیشه سازی در نخستین ادوار تاریخ اسلامی صورت گرفته است ، زیرا هـنری بود که در مساجد و زیارتگاه ها و تزیینات مـذهـبی جلوه خاصی داشته و مورد استفاده قرار می گرفـت . در ایران نیز ساختن شیشه قـدمت چند هزار ساله دارد . نخستین واحد ماشینی تولید شیشه ساختمانی در ایران در سال 1340 شروع به کار کرد .
تعریف شیشه سکوریت :
در این حالت ، شیشه مجددا تا حدود 700 درجه سانتیگراد حرارت داده و بعد بطور ناگهانی و تحت شرایط خاص و کنترل شدهای سرد میشود. این عمل باعث افزایش مقاومت شیشه (حدود 3 الی 5 برابر) در مقابل ضربه و نیز شوکهای حرارتی میگردد. این شیشهها در صورت شکستن ، به ذرات ریز و مکعب شکل تقسیم میشوند که آسیب رسان نیستند. از این نوع شیشه در ویترین فروشگاهها ، درهای شیشهای و پنجرههای جانبی اتومبیلها استفاده میگردد
معرفی :
دو شیشه که میتواند متفاوت باشد ، پروفیل آلومینیومی ، گاز پرکننده ، چسب های اولیه و ثانویه و رطوبت گیر اجزاء یک شیشه سکوریت هستند. با انتخاب صحیح نوع شیشه برای جداره ها ، نوع گاز پرکننده میتوان از ویژگیهای انواع شیشه ها بطور همزمان استفاده کرد.
1 - هریک از جداره های شیشه در شیشه سکوریت می تواند معمولی ، سکوریت ، نیمه سکوریت ، پوشش دار ، لمینت و یا اسپندرال و با ضخامت های متفاوت باشد.
2 - سکوریت شیشه توسط یک پروفیل آلومینیومی حاوی مواد رطوبت گیر از همدیگر جدا می شوند. این مجموعه به وسیله دو نوع چسب مخصوص به یکدیگر متصل شده و آب بندی می شود.
3 - چسب اولیه
4 - چسب ثانویه
موارد کاربرد:
پنجره ها
نمای ساختمان (Curtain Wall)
انواع ویترین فروشگاهها
سقفهای شیشه ای
ویژگیهای شیشه سکوریت:
به علت وجود لایه هوا یا گاز و با استفاده از شیشه Low-E و یا پوشش دار هر سه روش انتقال حرارت یعنی رسانش ، جابجائی و تابش در شیشه های سکوریت قابل کنترل است. بدین ترتیب میتوان میزان مصرف انرژی جهت سرد کردن یا گرم کردن فضای داخل را کاهش داد.
در صورت استفاده از شیشه های پوشش دار و یا لمینیت میزان ورود نور و اشعه UV کاملاً قابل کنترل است.
میزان ایزولاسیون صوتی در شیشه های سکوریت به علت وجود گاز مناسب قابل کنترل است. برای کسب نتیجه بهتر میتوان از شیشه لمینیت در هر یک از جداره های شیشه استفاده نمود. در صورت استفاده از شیشه سکوریت و یا لمینیت در جداره ها ، این شیشه مقاومت خوبی در برابر سرقت و زلزله از خود نشان میدهد.
علت وجود گاز بین دو لایه شیشه دمای سطح داخلی شیشه با دمای اتاق یکسان می¬ماند بنابراین شیشه در زمستان عرق نمیکند.
معرفی سکوریت :
شیشه¬های سکوریت با اعمال فرآیند حرارتی بر شیشه¬های معمولی تولید می¬شوند. شیشه های سکوریت مقاومت بالائی در برابر ضربه ، فشار و حرارت دارند. شیشه های سکوریت مطابق با استاندارد ASTMC1048 به دوگروه اصلی تقسیم می¬شوند:
شیشه های نشکن یا سکوریت (Fully Tempered)
شیشه های نیمه نشکن یا نیمه سکوریت (Heat Strenghtened)
1 - ابتدا شیشه معمولی را در کوره مخصوص تا 625 درجه سانتیگراد گرم می کنند.
2 - سپس شیشه حرارت داده شده قسمت فرآیند کنترل شده ای سرد می شود.
موارد کاربرد:
انواع پنجره
دربهای ورودی ثابت و متحرک
درب پاسیو
پارتیشن
ویترین و پیشخوان فروشگاهها
نرده های شیشه ای
سایر ویژگیهای شیشه سکوریت:
مقاومت شیشه سکوریت در اثر حرارت افزایش یافته است از این رو شیشه سکوریت در برابر ضربه و بارهای مکانیکی و استرسهای حرارتی در مقایسه با شیشه معمولی با همان ضخامت و مشخصات 4 تا 5 برابر قوی تر است اما این مشخصه د رشیشه نیمه سکوریت به 2 برابر کاهش می¬یابد.
شیشه سکوریت در هنگام شکست به قطعات ریز و غیربرنده ای خرد میشود.
الگوی شکست شیشه نیمه سکوریت مانند شیشه معمولی است.
ترکیبات سازنده شیشه :
اجزای اصلی تشکیل دهنده شیشه :
با نگاه به جدول عناصر ، کمتر عنصری را می توان یافت که از آن شیشه به دست نیاید ولی سه ماده کربنات دو سود ، سنگ آهک و سیلیس مواد اصلی تشکیل دهنده شیشه می باشند . مواد شیشه ساز مورد تایید موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران عبارتند از سیلیس ، دی اکسید بور ، پنتا اکسید فسفر که از هـر یک به تنهایی می توان شیشه تهیه کرد .
گداز آورها :
کربنات سدیم ، کربنات پتاسیم و خرده شـیشـه ، سـیلـیکات سدیم و سـلـیـس با گدارآورها می باشند در آب حل می شوند و از شفافیت شیشه به تدریج کم می کنند به هـمین عـلـت است که اغلب شیشه های مصرف شده در گـلخانه پس از چند سال کدر می شوند و نور از آن ها به خوبی عـبور نمی کند .
تثبیت کننده ها :
برای آن که مقاومت شـیشـه را در مقابل آب وهـوا ثابت کنیم باید اکسـیدهای دوظرفـیتی باریم ، سرب ، کـلسیم ، مـنـیزیم و روی به مـخـلـوط اضافه کنیم که به این عـناصر ثابت کـننده می گـویند .
تصفـیه کننده ها :
تصفیه کننده ها موجب کاستن حباب هوای که وجود در شیشه می شوند و بر دو نوع اند :
1 ) فـیزیکی : سولفات سدیم ، کلرات سدیم با ایجاد حباب های بزرگ ، حباب های کوچک را جذب و از شیشه مذاب خارج می کنند .
2 ) شیمیایی : املاح آرسنیک و آنتیموان ترکیباتی ایجاد می کنند که حباب های کوچک داخل شیشه را از بین می برند .
تا اینجا به مواردی اشاره کردیم که عدم وجودشان در مواد اولیه باعـث از بین رفتن مرغـوبیت کالا می شد . حال چند ماده دیگر که به نوعـی در تولید شیشه سهیم هستند ، اشاره می کنیم .
افزونی ها :
1 ) استفاده از بوراکس به جای اکسید و کربنات سدیم ( گدارآور ) که در اثر حرارت به سدیم اکسید و بورم اکسید تجزیه می شود و در واقع به جای هر دو ماده عمل می کند .
2 ) استفاده از نیترات سدیم برای از بین بردن رنگ سبز شیشه ( ناشی از اکسید آهن که همراه مواد دیگر وارد کوره می شود . )
3 ) استفاده از اکسید منگنز که باعـث مقاومت بیشتر در مقابل عـوامل جوی و شفاف تر شدن شیشه می شود .
4 ) استفاده از اکسید سرب به جای کلسیم اکسید برای ساختن شیشه های مرغـوب بلور که باعـث درخشندگی شیشه می شوند .
5 ) برای ساختن بلور مرغـوب از اکسـید نقـره اسـتفاده می کنند .
6 ) اسـتفاده از فلدسپار که باعـث مقاومت بهتر در مقابل مواد شیمیایی می شود .
7 ) برای این که شیشه در برابر اسید فلوئوریدریک هم مقاوم باشد ، ترکیباتی از فـسـفـات به آن می افزایند .
8 ) استفاده از خرده شیشه که به ذوب مواد سرعت بیشتری می دهد .
9 ) استفاده از اکسید فلزات برای تهیه شیشه های رنگی .
10 ) اکسید سزیم برای جذب پرتوفروسرخ و اکسیدبر ، برای ازدیاد مقاومت حرارتی مورد استفاده قرار می گیرند
دو نمونه از عـناصر تشکیل دهنده که عـمومیت بیشتری دارند در زیر ذکر می کنیم .
ترکیبات (1) : اکسید سیلیسیم حدود 74 تا 80 درصد و بقیه شامل پر اکسید سـدیم تا 15 درصد و اکسـید کلسیم 7 تا 12 درصد اکسـید منیزیم 2 تا 4 درصد و 2 درصد هم عـناصر دیگر چون آهن(ш) اکسید ، آلومینیوم اکسید ، منیزیم اکسید ، تیتانیم فسفید ، سیلیسیم تری اکیسد .
ترکیبات (2) : اکسـید سـیـلـیـسـیـم در حدود 73 درصد ، اکسـید سـدیم 15 درصد ، اکسـید کـلـسـیم 55/5 درصد ، اکـسـید منیزیم 6/3 درصد ، اکـسـید آلـومـیـنـیـوم 5/1 درصد ، اکـسـید بور و اکـسـید پتاسـیم هر کدام 4/0 درصد ، اکـسـید آهن و اکـسید سـیلـیـسـیم 6 ظرفـیتی هـریک 3/0 درصد .
عـلاوه بر موارد بالا هـمـیشـه مـقـداری خرده شـیشـه نیز با این مواد وارد کوره می گـردد
شیشه های سکوریت نمی شکنند!
نه با فشارِ سطحی!
نه با ضربه های سطحی!
فقط ضربه هایِ کناری ممکن است باعثِ شکستنِ شیشه های سکوریت شوند.
حتی در این شرایط نیز قطعاتِ شکسته شیشه سکوریت بسیار کوچک بوده و به هیچ وجه برنده و خطرناک نیستند.
دست و قلمِ هنرمندانِ طراح و معمارانِ داخلی در صنایع شیشه دربیران با رنگ و طرح و نقش و با درآمیختنِ صنعت و هنر شیشه های سکوریت را می آرایند و زیبائی را در فضای شما ماندگار می کنند. طرح و نقشی هر چند کوچک و ساده بر رویِ شیشه سکوریت می تواند محیطِ زندگی و کارِ شما را مملو از زیبایی کند؛ نقش هایی خیال انگیز که همچون تابلویِ نقاشی محیط شما را با رنگ ها و نقش هایِ متنوع می آرایند و در ضمن آن را محفوظ و استتار می کنند.
صنایع شیشه با تجربه ای 30 ساله، امروزه هر آن چه را به صنعت و هنرِ شیشه مربوط است در خود جمع کرده است. این موسسه با بهره گیری از کارکنانِ ماهر و روش های کارا و موثر آمادگی عرضه کلیه خدماتِ مرتبط با صنعتِ شیشه را، از مرحله اندازه گیری و ارائه نقشه تا نهایی ترین مرحله تحویل با هر کیفیت و طرح و در هر ابعادی، داراست.
صنعت شیشه با قدمتی 2000 ساله امروز به کمک تکنولوژی پیشرفته نقش و کاربرد بسیاری پیدا کرده است. تنها واسعله ای که واقعیت را انگونه که هست به ما نشان می دهد شیشه است ، این ویژگی دلیل اصلی وسعت کاربرد شیشه از زمان های دور بوده است . اما زمان های دور بوده است . اما زمان گذشته و انسان رنگ و طرح و نقش را نیز با شیشه در آمیخت و بدینوسیله محیط خود را به کمک شیشه یبا تر کرد .
تنها محدودیتی که در گذشته برای کاربرد و سیع شیشه وجود داشت شکنندگی آن بود و یژگی ای که شیشه را نه تنها میرا که خطر ناک هم می ساخت.
اما امروزه به کمک تکنولوژی مدرن دیگر شیشه های خام بدست می آید تحت شرایط خاصی ممکن است بشکند ، حتی در صورتی که شیشه ایمن تحت این شرایط بسیار خاص بشکند به قطعات ریزی تبدیل می شود . که هیچ وجه برنده و خطر ناک نیست .
بدین ترتیب ماندگاری و ایمنی نیز به واقع نمایی و زیبایی شیشه افزوده شد. این ویژگی ها در کنار دوام و صرفه ی فوق العاده زیاد شیشه ، نسبت به موادی نظیر آهن و چوب ، کاربردان را پیش از پیش گسترش داده است .
امروز شیشه های ایم به عنوان درهای ورودی شیشه ای ، پنجره ها و نورگیر ها در چهار چوب های فلزی و چوبی و نیز جهت پروژه های نما و سکوریت کابرد وسیعی دارند . همچنین به دلیل مقاومت بسیار زیاد این شیشه ها در برابر حرارت وبرودت در وسایل خانگی ( مثل بخاری ، اجاق گاز و ...) و خودروها مورد استفاده قرار می گیرند.
تمامی شیشه های خام را با هر رنگ ، جنس ، قطروابعادی بدون آنکه تغییری ظاهری در آن بوجود آید می توان به شیشه های ایمن تبدیل کرد . شیشه های ایمن نمی شکنند . نه با فشار سطحی . نه با ضربه های کناری ممکن است با عث شکستن شیشه های ایمن شوند . حتی در این شرایط نیز قطعات شکسته شیشه ایمن بسیار کوچک بوده و به هیچ وجه برنده و خطر ناک نیستند .
با بهر گیری از طرح و رنگ بر نقش بر روی شیشه های ایمن می توان زیبایی را ماندگار کرد دستهای هنرمندان طراح با در آمیختن صنعت و هنر می توانند به کمک طراحان معماری داخلی با استفاده از شیشه های ایمن فضایی مناسب و زیبا برای زندگی و کار فراهم کنند . طراح و نقشی هر چند کوچک بر روی شیشه های ایمن می تواند محیط زندگی و کار را مملو از زیبایی کند.
نقش هایی خیال انگیز که همچون تابلوی نقاشی محیط را با رنگ ها و نقش های متنوع می آرایند .
با بهره گیری از طرح و رنگ و نقش برروی شیشه های ایمن می توان علاوه بر زیبا سازی محیط آن را محفوظ و اتتار هم کرد .
صنایع شیشه در بیران با تجربه ای 30 ساله ، امروز هر آنچه به صنعت و هنر شیشه مربوط است را در خود جمع کرده است .
این موسسه با بهرگیری از پرسنل ماهر و روش های کارا و مرحله ی طراحی تانهای ترین مرحله تحویل ، دار می باشد
شیشه های سکوریت با اعمال شوک حرارتی بر شیشه تهیه میشوند و در مقایسه با شیشه های معمولی با مشخصات یکسان در مقابل بارهای مکانیکی ، ضربه و تنشهای حرارتی تا پنج برابر مقاومتر میباشند.
نحوه خرد شدن این شیشه به قطعات ریز و غیر برنده ، مانع از بروز جراحت ناشی از شکستگی شیشه در شرایط بحرانی مانند زلزله میگردد. شیشه سکوریت الزامات استانداردهای بین المللی درباره شیشه ایمنی را کاملاً برآورده میسازد.
در این حالت ، شیشه مجددا تا حدود 700 درجه سانتیگراد حرارت داده و بعد بطور ناگهانی و تحت شرایط خاص و کنترل شدهای سرد میشود. این عمل باعث افزایش مقاومت شیشه (حدود 3 الی 5 برابر) در مقابل ضربه و نیز شوکهای حرارتی میگردد. این شیشهها در صورت شکستن ، به ذرات ریز و مکعب شکل تقسیم میشوند که آسیب رسان نیستند. از این نوع شیشه در ویترین فروشگاهها ، درهای شیشهای و پنجرههای جانبی اتومبیلها استفاده میگردد.
شیشه های ایمنی به سختی می شکنند و در مقابل نیروهای ناشی از ضربه ، انفجار ، باد و زلزله مقاومت نموده و یا در صورت شکستن به تکه های کوچکی تبدیل می شود که برندگی شیشه عادی را ندارند و خسارت جانی و مالی حادثه را به حداقل می رسانند.این شیشه ها پس از فرایند سخت سازی ۵ الی ۶ برابر نسبت به شیشه های معمولی مقاومتر می شوند. ایجاد تغییرات بعدی روی شیشه های ایمنی دشوار و در اکثر مواقع غیر ممکن است ، لذا در تهیه نقشه مورد نیاز بایستی دقت کافی به عمل آید.
در ضمن حین انجام پروسه سخت سازی این قابلیت وجود دارد تا محصول به شکل خم استوانه ای نیز باشد ، که البته در این زمینه محدودیتهایی جهت ضخامت و r وجود دارد. شیشه های درب ها و مغازه ها از این نوع است .
ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز تولید
دستگاه های شیشه سکوریت
نام دستگاه : دیاموند دو طرفه
نام دستگاه : پخ تراش
نام دستگاه : شستشوی شیشه
نام دستگاه : شستشوی شیشه
نام دستگاه : ابزار زن نیمه اتوماتیک
نام دستگاه : دریل دو طرفه
نام دستگاه : ابزار زن اتوماتیک
مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید شیشه سکوریت :
شیشه سکوریت
اختراع شیشه سکوریت یکی از مهمترین تحولات صنعت ساختمان بوده است. استفاده بهتر از نور خورشید و همزمان با آن ، کنترل کامل نور، گرما ، صدا از مزیتهای اصـلی این نـوع شیشه است.
شیشه سکوریت با بهبود ایزولاسیون حرارتی صرفه جوئی های مهمی در هزینه های خریـد تأسیسات گرمایشی و سرمایشی ساختمـان را بدسـت می هد.در بلند مـدت، شیشه سکوریت هزینه های انرژی و راهبری ساختمان را نیزکاهش میدهد .
شیـشه های سکوریت عایـق بسیـار خـوب صـدا نیـز هـستند و با کاهـش نـفـوذصوتی محیط به درون ساختمان ، فضائی آرامش بخش برای ساکنـان ساختمان می آورد.
علاوه برموارد فوق، در شیشه های سکوریت ، با انتخاب مناسب لایه های شیشـه ، می توان مقاومـت در برابر زلزله ، سرقت و پرتوهای مضرخورشید را به میزان مناسبی افزایش داد.
سیستم شیشه سکوریت
سیستم شیشه دو یا چند جداره قطعه ای است شامل دو یا چند لایه شیشه که به طور موازی در فواصل مساوی از یکدیگر قرار گرفته اند و توسط فاصل (اسپیسر) در دور تا دور آن، از هم جدا شده اند. در فضای بین شیشه ها هوا یا گازهای خاص بدون رطوبت با فشاری تقریباً مساوی فشار هوای بیرون وجود دارد. در شیشه های سکوریت غالباً از اسپیسرهای آلومینیومی استفاده می شود که درون اسپیسر را با ماده رطوبت گیر پر می کنند که این ماده سبب جذب رطوبت هوای مابین دو شیشه می گردد و توسط مواد درزگیر مناسب، کاملاً آب بندی شده است و در داخل فاصل های استاندارد از مواد جاذب رطوبت استفاده می گردد.
در شیشه های سکوریت می توان از انواع شیشه های معمولی، رنگی، رفلکس، لمینت و سکوریت استفاده کرد.
خصوصیات شیشه سکوریت
- کاهش اتلاف انرژی
- کاهش آلودگیهای صوتی
- جلوگیری از نم زدگی شیشه
- ایمنی بیشتر نسبت به پنجره های تک جداره
در صورت استفاده از شیشه سکوریت و پنجره های عایق می توان در ازای هر متر مربع شیشه سکوریت به میزان ۴۰ متر مکعب گاز در سال صرفه جویی نمود. علاوه بر کاهش مصرف انرژی و سر و صدا، محیط زیست پاکیزه تری تامین می نماید
1. صرفه جویی در مصرف انرژی
2. کاهش آلودگی صوتی: به کار گیری پنجره های عایق و شیشه های سکوریت، یکی از راه های کاهش آلودگی صوتی می باشد. با استفاده از شیشه های معمولی در سکوریت، حدود 40 دسی بل شدت صوت کاهش خواهد یافت. این در حالی است که متوسط آلودگی صوتی در شهرهای بزرگ 80-75 دسی بل و در شهرهای کوچک 55 دسی بل می باشد.
3. مقاوم در برابر اشعه ماورای بنفش (UV) و حذف اثرات مخرب آن
4. کاهش در برابر آلودگی هوا
5. کاهش تابش سرد
6. کاهش هزینه تاسیسات سرمایشی و گرمایشی در ساختمان
7. کاهش آلودگی محیط زندگی و هزینه های مربوطه
8. هوابندی کامل
9. مقاوم در برابر باد، باران و طوفانهای شدید
10. تقویت مضاعف با استفاده از پروفیل گالوانیزه در داخل پروفیل uPVC
11. حفاظت از محیط زیست از طریق بازیافت و استفاده در صنایع دیگر
12. عدم نیاز به سرویسهای مکرر (تعویض، رنگ آمیزی و...) و نظافت آسان
13. غیر قابل اشتعال
14. سهولت در نصب
شیشه های چند لایه ( Laminated Glass )
امروزه در مواردی مانند سقفها ، نماهای شیشه ای ، شیشه های خودروهای حفاظت شخصیت ها ، شیشه های ضد گلوله ، ضد انفجار ، ضد عبور و اغتشاش ، سرقت و ... که امکان آسیب ناشی از شکست شیشه وجود داشته باشد ، از شیشه های چند لایه استفاده می شود.
این نوع شیشه عموماْ از دو یا چند لایه شیشه و یک یا چند لایه PVB (طلق ) تشکیل می شوند. شیشه های چند لایه در اثر ضربه های شدید به هیچ وجه نمی ریزند و چسبیده به طلق باقی می مانند. همچنین به خاطر ایمنی بالا ، کاهش قابل توجه سر و صدا و جلوگیری از عبور حدود ۹۹٪ از اشعه مضر فرابنفش ( UV ) نور خورشید و نیز امکان تولید محصولاتی با رنگهای متنوع باعث استفاده روز افزون شیشه های چند لایه گردیده است.
شکل ۱- ساختار یک شیشه چند لایه
شکل ۲- میزان عبور نور در یک نمونه شیشه چند لایه
شکل ۳- شیشه لامینت پس از شکسته شدن
شکل ۴- ساخت پله شیشه ای بوسیله شیشه های لمینت
شکل ۵- نمای شیشه ای داخل یک ساختمان
شیشه سکوریت در ساختمان
پس از انقلاب صنعتی،نظربه اهمیت تهویه درساختمان با بهره مندی ازدستاوردهای تکنولوژیک، ساختاربدنه بیرونی ساختمان از دوجنبه مورد توجه قرار گرفت:
1- نما به عنوان حائلی بین شرایط فیزیکی و اقلیمی بیرون ساختمان نظیرباد،باران و صدابه داخل.
2- نمابه عنوان نمایشگر هویت حجمی وزیبایی ساختمان.
لذا در دنیای غرب شیشه با تغییرات کیفی وکمی در تولید به عنوان عنصری لاینفک در ساختمان مطرح ماند ولی نحوه به کارگیری آن در ساختمان وسایرموارد،دچارتغییرات اساسی گردید.
اولین شیشه سکوریت در ماه اوت سال 1865توسط تی.دی استتسون که به کار شیشه سازی درنیویورک اشتغال داشتساخته شد،استتسون به دلیل این ابداع دریافته بود که ساختارقاب با دوشیشه در طرفین قادر است اتلاف حرارتی رابه میزان قابل ملاحظه ای کاهش دهد.
درسال 1942محصولی به نام ترموپین ،توسط لیبی اونزوفورد به بازار آمریکا معرفی شد،دراین سیستم فکر جدیدی ارایه گردیده بود،لایه هایی از قلع ومس در سطح شیشه بکار رفته بود که دور تا دور لبه شیشه را می پوشاندواین امکان را میسر می ساخت تا قابهای شیشه با یک خمیر سربی به هم لحیم شوند.
پس از گذشت 30سال از پیدایش تفکر شیشه های سکوریت، روشهای تولید با بکارگیری ترمو پلاستیک وترموستینگ تغییرات بنیادی پیدا نمودند،با توسعه درزگیری دوبل در دهۀ1970این صنعت به موفقیتهای چشمگیری دست یافت.
شیشه سکوریت در کشورمابه دوصورت دستی ساز(غیراستاندارد)وماشینی(استاندارد)ساخته می شود درنوع دستی سازکه توسط کارگاههای کوچک ومواد غیراستاندارد ساخته میشودمشکلات فراوانی وجود داردازجمله:
1- به دلیل استفاده ازموادنامرغوب (رطوبت گیروچسب)،شیشه سکوریت پس ازیکسال نصب در اثرمواجه با یک دوره سرما وگرما دچار تعریق میشود.
2- به دلیل برش توسط الماسه دستی ابعاد شیشه بریده شده،حدود3الی4 میلی متر ازاندازه واقعی آن کمتر ویا بیشتر میشود،که این خود درهنگام نصب شیشه مشکل اساسی است.
3- ازموارد دیگرمی توان به عدم کیفیت لازم در هنگام شستشوی شیشه،تزریق گازوپرس نهایی آن اشاره کرد.
در نوع ماشینی که توسط ماشین آلات وارداتی با دقت وکیفیت بالا انجام میشودتمام مراحل توسط برنامه نرم افزاری کنترل وتولید می گردد.
ازمزایای شیشه های سکوریت ماشینی می توان به دو مورد اشاره کرد:
عایق حرارتی وبرودتی
عایق صوتی
مقایسه ضریب انتقال حرارت برای شیشه های مختلف که درپنجرهای مختلف استفاده میشود وهمچنین میزان مصرف سوخت سالانه که تولید کننده گازهای زیان آور برای محیط زیست( مهمترین آن (so2 است، اهمیت سازمان بهینه سازی مصرف سوخت وخصوصا"مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان را اشکار می سازد.
در کشور ما به سبب وجود منابع فراوان انرژی(نفت وگاز)هزینه سوخت در زمستان اندک است، اما در تابستان هزینه برق مصرفی برای وسایل خنک کننده بسیار زیاد است.
بلندی یک صوت بااندازه گیری انرژی امواجی که این صوت تولید میکند قابل اندازه گیری می باشد ،این انرژی که به آن اصطلاحا" «شدت صوت» گفته می شود؛ با واحدی به نام دسیبل (db)سنجش میگردد.
آستانه سطح شنوایی برای گوش انسان صفر دسیبل(db) وشدت صوت 120دسیبل(db) بیانگر شدتی است است که درآن ازنظرفیزیکی درد قابل احساس است؛ سطوح شدت قابل قبول به شرح زیر است:
بیمارستانها 20الی 25 ،اماکن مسکونی 30الی 45، مدارس 35الی40 و ادارات40الی 50 دسیبل است.
ازجمله روشهایی که برای افزایش عایق بودن شیشه های سکوریت استفاده میشود، تزریق گاز خنثی است، تا باپرکردن فاصله بین شیشه با مواد عایق رسانایی بین شیشه ها را کم کند؛ درابتدا فاصله بین 2 لایه را با نیتروژن خشک قبل ازدرزگیری پرکرده سپس گاز خنثی را تزریق می کنند.
در یک شیشه سکوریت که فاصله بین دوشیشه از هوا پر شده است، هوا بین دو شیشه جریان پیدا کرده و گرما به بالای پنجره وسرما به قسمت پایین پنجره منتقل میشود، پرکردن این فضا با گازهایی که دارای ضریب رسانایی کم وغلظت زیاد با قدرت جابجایی کم هستند (ستون گازهای خنثی جدول مندلیف)، جابجایی را به حداقل رسانده و رسانایی گاز کاهش پیدا می کند.
استفاده از شیشه سکوریت ملزوم به استفاده از قاب pvcاستاندارد است چراکه زیبایی، دوام، عدم نیاز به رنگ مجدد، پاکیزگی آسان وعدم نفوذپذیری گردوغبار از مزایای قاب پنجره pvc است، با توجه به الزامی شدن اجرای مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان، شناخت و بهره گیری از کیفیت مناسب این محصول امری اجتنابناپذیر است.
شیشه های سکوریت و بدون فریم Structural :
شیشه های بدون فریم نوع ویژای از شیشه های سکوریت است که در آن یکی از لایه های شیشه بزرگتر از لایه دیگر است . زیبایی فوق العاده شیشه های بدون فریم که ساختاری یک پارچه به نمای ساختمان می بخشد , به استفاده گسترده ازآن در معماری مدرن سرعت بخشیده است . در این نوع ساختار , لایه بزرگ تر شیشه با چسب مخصوص سلیکون مستقیما بروی ( و نه درون !) فریم فلزی می چسبد و آن را می پوشاند . شیشه های بدون فریم امکان ایجاد نماهای بواقع تمام شیشه ای را بوجود می آورد . نظر به الزاماتی که در ملاحظات ایمنی استفاده از شیشه های بدون فریم باید رعایت شود توصیه می شود در مراحل طراحی با واحد مهندسی فروش شرکت ونوس مشاوره فنی بعمل آید . برخی از این ملاحظات عبارتست از : میزان حداقل ضخامت , رعایت استانداردهای ایمنی در انتخاب نوع شیشه بیرونی , سازگاری چسب مصرفی در بخش های تولید و نصب و سایر نکات فنی و تکنیکی مرتبط به هر ساختمان .
مواردکاربرد :
» انواع ساختمان های مسکونی ، اداری و تجاری
» فروشگاههای مدرن
» انواع نمای curtain wall
پنجرههای سکوریت و کاهش اتلافات انرژی
در دهه های اخیر تکنولوژی ساخت پنجره های سکوریت با فاصله هوایی روز به روز پیشرفت کرده است. این پنجره ها از دو لایه شیشه تشکیل می شوند که توسط هوا و یا گاز دیگری با ضریب هدایت پایین از هم جدا شده اند پنجره ها روشنایی، گرما، هوای تازه و زیبایی ها را به خانه آورده و ارتباطی با محیط خارج برقرار می کنند. به رغم این محاسن پنجره ها یکی از عوامل مهم در اتلافات حرارتی ساختمانها است. به طوری که حدود یک چهارم حرارت خارج شده ساختمانها در زمستان و یا حرارت وارد شده به آنها در تابستان از طریق پنجره ها صورت می گیرد. به همین دلیل از دیر باز کاهش این تلفات مد نظر طراحان ساختمان ها بوده است. در گذشته نه چندان دور برای کاهش اتلافات حرارتی ساختمانها به جای استفاده از پنجره های با یک لایه شیشه از پنجره های با دو یا چند لایه شیشه کمک گرفته می شد. حتی در پاره ای از موارد، لایه های پلاستیکی در بین شیشه ها نیز به کار می رفت. ولی در دهه های اخیر تکنولوژی ساخت پنجره های سکوریت با فاصله هوایی روز به روز پیشرفت کرده است. این پنجره ها به طور کلی از دو لایه شیشه، که توسط فاصله ای از هم جدا شده اند، تشکیل می شوند. فاصله بین دو لایه شیشه توسط هوا و یا گاز دیگری با ضریب هدایت پایین همچون آرگون، دی اکسید کربن و کریپتون پر می شود بدین ترتیب با توجه به اینکه پنجره های یک ساختمان دارای مقاومت حرارتی کمتری نسبت به سایر اجزای آن است، به کارگیری این پنجره ها می تواند نقش به سزایی در کاهش مصرف انرژی داشته باشد. به گفته "بهزاد قاسمی" ، استادیار مهندسی مکانیک برای مطالعه دقیق میزان تلفات حرارتی از پنجره های سکوریت و مقایسه عملکرد آنها نسبت به پنجره های ساده تک شیشه ای نیاز به بررسی مکانیزمهای مختلف انتقال حرارت است. جابه جایی و تشعشع روی سطوح خارجی، هدایت در داخل شیشه ها، جابه جایی و تشعشع در فاصله هوایی دو پنجره و حتی نفوذ تشعشع خورشید از شیشه ها به داخل از جمله مکانیزم های دخیل در انتقال حرارت است. به همین دلیل برای مطالعه عملکرد این سیستمها عموماً از فرضیات ساده کننده ای استفاده می شود. شاید ساده ترین تقریب استفاده از فرض انتقال حرارت هدایت یک بعدی در داخل شیشه ها و لایه هوا است . در این شرایط می توان نرخ انتقال گرما را به راحتی با کمک مقاومت های حرارتی محاسبه کرد. اما باید توجه داشت که سیال بین سکوریت شیشه ای با دماهای مختلف ساکن باقی نمی ماند. در واقع ایجاد گرادیان های دما در سیال باعث برقراری حرکت در آن می شود. سیال مجاور سطح گرم در اثر گرم شدن سبک شده و به سمت بالا حرکت کرده و سیال سرد از دور دست جایگزین آن می شود. بدین ترتیب حرکتهای چرخشی در داخل لایه هوایی محبوس بین دو شیشه ایجاد می شود. این حرکتها بر نرخ اتلاف گرما از پنجره تاثیر دارند. البته باید توجه داشت که تنها اضافه کردن حرکتهای جابه جایی آزاد در گاز هنوز مدل کاملی از مسئله نیست. بر همین پایه آثار تشعشعی گازها و جداره ها با توجه به پایین بودن نرخهای تبادل حرارت می توانند تاثیر قابل توجهی بر رفتار سیستم پنجره سکوریت و جلوگیری از اتلاف انرژی داشته باشند. پنجره های سکوریت ، عایق صدا پنجره های سکوریت علاوه بر نقشی که در بحث حرارت ساختمان و جلوگیری از اتلاف انرژی دارند عایقی مناسب برای جلوگیری از صداست. استفاده از پنجره های سکوریت برای بناهایی که در محیط پر سر و صدا قرار گرفته اند راهکار موثری است که می تواند آرامش را به محیط خانه ها بازگرداند. در ایران تجربه استفاده از این پنجره ها به ویژه در سال های اخیر افزایش چشمگیری یافته است اما بررسی ها نشان می دهد که در شهرهایی مانند تهران بسیاری از شهروندان برای گریز از آلودگی صوتی است که از شیشه های سکوریت استفاده می کنند و در واقع هدف آنها بهینه سازی مصرف انرژی نیست . " علیرضا ساداتی " ، کارشناس محیط زیست در این باره می گوید :" پنجره ها سکوریت هزینه زیادی به خانواده ها تحمیل نمی کند در نتیجه بسیاری از خانواده ها استفاده از این قابلیت را انتخاب کرده اند." به گفته ساداتی، پنجره های سکوریت کارکردی دو جانبه دارند و کاملا از نظر زیست محیطی مقرون به صرفه است . از دیدگاه او تهران بیش از سایر شهرها استفاده از شیشه های سکوریت را تجربه کرده است و به رغم تاثیر این شیشه ها در اتلاف انرژی ، هدف اغلب شهروندان از استفاده از این شیشه ها کاهش صدا بوده است ." استفاده از شیشه های سکوریت در بیمارستان ها و مراکز آموزشی که در نقاط پر رفت و آمد شهری قرار دارند به گفته ساداتی از الزامات شهرسازی است که اغلب نادیده گرفته می شود. چنانکه "ساداتی" می گوید فرهنگ استفاده از پنجره های سکوریت در شهرهایی که اغلب ماه های سال در معرض هوای سرد هستند هنوز نهادینه نشده است و این در حالی است که با توجه به استفاده وافر شهرهایی چون همدان یا تبریز از انرژی و وسایل گرمایی برنامه ریزی برای فرهنگ سازی در این مناطق ضرورتی انکار ناپذیر است
شیشه های چند جداره به علت عایق حرارتی و برودتی و صوتی بودن در درب و پنجره های ساختمانهای عمومی(دولتی و خصوصی)، مسکونی بویژه ساختمانهای واقع در حاشیه اتوبانها و خیابانهای پرتردد و نزدیک فرودگاه ها و خطوط راه آهن و مناطق پر سرو و صدا، بیمارستانی، آزمایشگاه های مختلف، کابخانه ها، موزه ها، کلیه مراکز آموزشــــی، کـارخانـه جات و ... کــاربرد داشــته و از مـزیتـهای ویـژه ای بر خوردار می باشند.
کاهش آلودگی صوتی: میانگین شدت سر و صدا در محیط های معمولی زندگی در شهرها حدود 60 تا 70 دسی بل (db) می باشد، از لحاظ علمی سر و صدا با شدت 60 db به عنوان صداهای مزاحم و گوش خراش و با شدت 90 db به عنوان ناقض کننده شنوایی و با شدت 120 db را عبور کننده از حد آستانه احساس و خطرناک و کشنده تلقی می نماید، در صورتی که اندازه سطح صداهای مطلوب در مکان های مختلف به شرح زیر می باشد:
در آپارتمانها و مجتمع های مسکونی حدود 25 تا 35 db
در بیمارستانها و کتابخانه ها و ... حدود 20 تا 25 db
در دفاتر اداری و تجاری و ... حدود 35 تا 40 db
با اسـتفاده از شــیشه های سکوریت، سطح صدا را از 29 تا 31 db می توانیم کاهش دهیم.
عایق حرارتی و برودتی: خصوصیات و ویژگیهای شیشه های چند جداره مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی از نقطه نظر کمیت مقدار گرمای انتقال یافته از طریق یک پنجره توسط پارامتری به نام ضریب انتقال گرما یا ثابت تعیین می شود.
ثابت k از رابطه (K=Q/A*(T1-T2 به دست می آید که در آن:
W)Q) = میزان انتقال حرارت از طریق پنجره بر حسب وات
M2)A) = مساحت پنجره بر حسب متر مربع
K)T2) = درجه حرارت بیرون پنجره بر حسب درجه کلوین
K)T1) = درجه حرارت داخل اطاق بر حسب درجه کلوین بوده و ضریب انتقال حرارت K بشرح زیر بیان می گردد:
W/M2*K
اگر میزان جریان یافتن گرما از طریق پنجره را با استفاده از رابطه زیر استفاده کنیم:
(Q=K*A*(T1-T2
می توانیم به راحتی مشاهده نماییم که هر چه ضریب انتقال حرارت k بیشتر باشد میزان عایق بودن شیشه و به تبع آن پنجره کمتر خواهد بود. بطور کلی پریب انتقال حرارت K بستگی به میزان فاصله و هوا یا گاز بی اثر (PARE GASES) فی مابین صفحات شیشه و عرض آنها دارد. ضریب انتقال حرارت K به عنوان تابعی از عرض و مقدار هوای ما بین صفحات شیشه می باشد.
ضریب انتقال حرارت K را می توان بوسیله استفاده از جام های شیشه که با فلزات کمیاب طلا یا نقره یا سایر اکسید های فلزی مانند اکسید روی روکش شده اند بیشتر بهبود بخشید. در مناطق گرمسیر با استفاده از شیشه های رنگی و رفلکتیو در پنجره های چند جداره می توان میزان عبور نور ورودی را به دلخواه از حدود 8 تا 76 در صد نور تابیده شده را کنترل نموده و انتقال انرژی از خارج به داخل را نیز می توان از 25% تا حدود 61% کل انرژی تغییر دادو در مناطق سرد سیر نیز می توانبا استفاده از یک لایه شیشه پوشش دار انرژی داخل را حفظ نمود.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 61 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
بخش اول پروژه: تاریخچه فعالیت و شرح خلاصه فعالیت شرکت
تاریخچه فعالیت شرکت:
کلیات
در راستای اجرای سیاست های برنامه دوم توسعه اقتصادی و اجتماعی و به منظور تامین ذغال سنگ کک شو مورد نیاز صنعت فولاد و به دنبال مزایده برگزار شده توسط شرکت ملی فولاد ایران بخشی از معادن ذغال سنگ طبس شامل معدن اولیه شماره 2 پروده با ذخیره ای حدودا به میزان 000/350/2 تن و یال شمالی معدن شماره 3 پروده طبس با ذخیره ای حدودا 000/100/1 تن که عملیات اکتشافی آن تقریبا به اتمام رسیده بود، طی قرارداد شماره 7400 مورخ 14/10/1378 به شرکت تکادو ( برنده مزایده فوق الذکر) واگذار گردید. در همین راستا شرکت ذغال سنگ نگین طبس در تاریخ 9/2/1378 تحت شماره 14770 در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی اصفهان به ثبت رسیده است.
یادآور می شود که کلیه اختیارات قرارداد فوق از طرف مدیریت عامل شرکت تکادو به شرکت جدید التاسیس ذغال سنگ نگین طبس تفویض گردیده است. مرکز اصلی شرکت واقع در اصفهان چهار راه شیخ صدوق، ابتدای شیخ صدوق شمالی کوچه حکیم نظامی، پلاک 33 می باشد. ضمنا محل معادن شرکت نیز در 80 کیلومتری جنوب طبس می باشد. یادآور می شود شرکت به استناد مجوز شماره 2614 مورخ 13/12/1382 صادره از سوی اداره امر اقتصادی و دارائی شهرستان طبس از ابتدای سال 1378 به مدت 12 سال مشمول معافیت مقرر در ناده 32 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 و اصلاحیه های بعدی آن می باشد.
همچنین مطابق با مجوز شماره 1514 مورخ 22/10/1382 صادره از سوی شورای بورس و هیئت پذیرش اوراق بهادار با درخواست شرکت مبنی بر پذیرش شرکت در بازار بورس اوراق بهادار موافقت و در تاریخ 27/12/1382 اولین نوبت معامله سهام شرکت در تالار فرعی بورس به انجام رسید و در تاریخ اول اردیبهشت ماه 1386 بر اساس معیارهای مصوب شورای عال بورس (سرمایه و میزان سهام شناور) از تابلوی فرعی به تابلوی اصلی منتقل شد.
فعالیت اصلی شرکت
موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 2 اساسنامه به شرح زیر می باشد:
1- تهیه و اجرای طرح ها و عملیات اکتشافی، استخراج، تغلیظ، و فرآوری مواد معدنی.
2- سرمایه گذاری در جهت اکتشاف و بهره برداری معادن و فرآوری مواد.
3- انجام امود بازرگانی اعم از صادرات و واردات مرتبط با موضوع شرکت.
4- انجام کلیه اموری که به نحوی با موضوع شرکت ارتباط داشته و در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه کشور جمهوری اسلامی ایران بوده و مفید و نافع باشد.
5- سرمایه گذاری در سایر شرکت ها و ایجاد شرکت های جدید.
وضعیت اشتغال
متوسط کارکنان شرکت طی سال مالی، که بر اساس قراردادهای کوتاه مدت (کمتر از یک سال) مشغول به کار می باشند 13 نفر کارمند اداری و ستادی و 358 نفر تولیدی و خدماتی
مبنای تهیه صورت های مالی
صورت های مالی تلفیقی گروه و شرکت سرمایه گذاری شاهد (شرکت اصلی) اساسا بر مبنای بهای تمام شده تاریخی تهیه و در موارد مقتضی از ارزش های جاری نیز استفاده شده است.
مبانی تلفیق
صورت های مالی تلفیقی حاصل از تجمیع اقلام صورت های مالی شرکت سرمایه گذاری شاهد- سهامی عالم (شرکت اصلی) و شرکت های فرعی مشمول تلفیق آن پس از حذف معاملات و مانده های درون گروهی و سود و زیان تحقق نیافته ناشی از معاملات فیمابین است.
در مورد شرکت های فرعی تحصیل شده طی دوره، نتایج عملیات آن از تاریخی که کنترل آن به طور موثر به شرکت اصلی منتقل می شود و در شرکت های فرعی واگذار شده نتایج عملیات آن تا زمان واگذاری، در صورت سود و زیان تلفیقی منظور می گردد.
سهام تحصیل شده شرکت اصلی توسط شرکت های فرعی به بهای تمام شده در حساب ها منظور و در ترازنامه تلفیقی به عنوان کاهنده حقوق صاحبان سهام تحت سرفصل «سهام شرکت اصلی در مالکیت شرکت های فرعی» منعکس می گردد.
سال مالی شرکت های فرع در 29 اسفند ماه هر سال (سرمایه گذاری سعدی 31 اردیبهشت ماه) خاتمه می یابد. با این حال، صورت های مالی شرکت های مذکور ه همان ترتیب در تلفیق مورد استفاده می گیرد. لازم به توضیح است در صورت وقوع هر گونه رویدادی تا تاریخ صورت های مالی شرکت اصلی که تاثیر عمده ای بر کیفیت صورت های مالی تلفیقی داشته باشد، اثار آن از طریق اعمال تعدیلات لازم در اقلام صورت های مالی شرکت های فرعی به حساب گرفته می شود.
خلاصه اهم رویه های حسابداری
موجودی مواد و کالا
موجودی های مواد و کالا به اقل بهای تمام ده و خالص ارزش فروش «گروه اقلام مشابه ارزیابی می شود. در صورت فزونی بهای تمام شده نسبت به خالص ارزش فروش، مابه التفاوت به عنوان ذخیره کاهش ارزش موجودی شناسایی می شود. بهای تمام شده موجودی ها با به کار گیری روش های زیر تعیین می گردد.
شرح روش مورد استفاده
مواد اولیه
کالای در جریان ساخت
کالای ساخته شده
قطعات و لوازم یدکی
موجودی زمین و ساختمان میانگین موزون
میانگین موزون
میانگین موزون
میانگین موزون
شناسایی ویژه
پروژه در جریان تکمیل:
بهای تمام شده پروژه در جریان تکمیل بر اساس مجموع هزینه ها و مواد مصرفی جهت ساخت پروژه محاسبه شده است.
سرمایه گذاری ها
نحوه ارزیابی سرمایه گذاری ها در شرکت اصلی صورت های مالی تلفیقی گروه به شرح زیر است:
دارائی های ثابت مشهود
دارائی های ثابت مشهود، بر مبنای بهای تمام شده در حساب ها ثبت می شود. مخارج بهسازی و تعمیرات اساسی که باعث افزایش قابل ملاحظه در ظرفیت با عمر مفید دارائی های ثابت یا بهبود اساسی در کیفیت بازدهی آنها می گردد. ه عنوان مخارج سرمایه ای محسوب و طی عمر مفید باقیمانده دارائی های مربوط مستهلک میشود. هزینه های نگهداری و تعمیرات جزئی که به منظور حفظ یا ترمیم منافع اقتصادی مورد انتظار واحد تجاری از استاندارد عملکرد ارزیابی شده اولیه دارائی انجام می شود، هنگام وقوع به عنوان هزینه های جاری تلقی و به حسا و زیان دوره منظور می گردد.
استهلاک دارائی های ثابت با توجه به عمر مفید برآوردی دارائی های مربوط (و با در نظر گرفتن آئین نامه استهلاکات موضوع ماده 151 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفندماه 1381) و بر اساس نرخ ها و روش های زیر محاسه می شود:
برای دارائی های ثابتی که در خلال ماه تحصیل و مورد بهره برداری قرار می گیرد، استهلاک از اول ماه بعد محاسبه و در حساب ها منظور می شود. در مواردی که هر یک از دارائی های استهلاک پذیر پس از آمادگی جهت بهره برداری به علت تعطیل کار یا علل دیگر برای مدتی مورد استفاده قرار نگیرد، میزان استهلاک آن برای مدت یاد شده معادل 30% نرخ استهلاک منعکس در جدول بالا است.
مخارج تامین مالی
مخارج تامین مالی به عنوان هزینه سال شناسایی می شود به استثنای مخارجی که مستقیما قابل انتساب به ساخت «دارائی های واجد شرایط» است.
تسعیر ارز
معاملات ارزی- اقلام پولی ارز با نرخ مورد معامله در بانک مرکزی در تاریخ ترازنامه و اقلام غیر پولی که به بهای تمام شده تاریخی بر حسب ارز ثبت شده است با نرخ مورد معامله در بانک مرکزی در تاریخ معامله تسعیر می شود. تفاوت های ناشی از تسویه یا تسعیر اقلام پولی ارزی به عنوان درآمد یا هزینه دوره وقوع شناسایی می شود.
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان بر اسس 45 روز آخرین حقوق و مزایای مستمر هر یک از کارکنان برای هر سال خدمت آنان محاسبه و در حساب ها منظور می شود.
سرقفلی
حساب های ترکیب واحدهای تجاری از نوع تحصیل بر اساس روش خرید انجام می شود. مازاد بهای تمام شده تحصیل سرمایه گذاری در شرکت های مشمول تلفیق و شرکت های وابسته مشمول اعمال روش ارزش ویژه بر سهم گروه از خالص ارزش منصفانه دارایی ها و بدهی های قابل تشخیص آنها در سنوات آتی و زمان تحصیل به عنوان سرقفلی شناسایی و طی مدت 20 سال به روش خط مستقیم مستهلک می گردد و در صورت فزونی منافع ناشی از تملک شرکت های مشمول تامین نسبت به بهای تمام شده سرمایه گذاری های مذکور مازاد حاصل به حساب سرقفلی منفی منظور می گردد. سرقفلی ناشی از تحصیل شرکت های وابسته جز مبلغ دفتری سرمایه گذاری بلند مدت در شرکت های وابسته در ترازنامه تلفیقی منعکس می شود.
بخش دوم: تعریفات مربوط به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی:
تجزیه و تحلیل صورت های مالی شامل ابزارها و تکنیک هایی است که تحلیل گران را در بررسی صورت های مالی جاری و گذشته شرکت ها یاری می دهد تا بتوانند عملکرد و وضعیت مالی شرکت ها و مخاطرات آتی و امکانات بالقوه را مورد ارزیابی قرار دهند. تجزیه و تحلیل صورت های مالی می تواند اطلاعات با ارزشی را درباره روندها، ارتباطات، کیفیت سودآوری، نقاط قوت و ضعف و چگونگی وضعیت مالی شرکت ها ارایه دهد.
نکات اساسی
تجزیه و تحلیل صورت های مالی بر مبنای هدف (اهداف) خاصی صورت می گیرد. برای مثال، آیا تجزیه و تحلیل ارایه شده مبنایی در جهت اعطای اعتبار یا ایجاد یک سرمایه گذاری تلقی می گردد؟ بعد از اینکه هدف تجزیه و تحلیل مشخص گردید، اطلاعات مورد نظر از صورت های مالی و سایر منابع جمع آوری می شود. نتایج تجزیه و تحلیل تلخیص و تفسیر می شود. نتایج به دست آمده طی گزارشی به اشخاصی که تجزیه و تحلیل برای آن ها انجام گرفته است، ارایه می گردد.
برای ارزیابی صورت های مالی، فرد ذینفع باید:
1- با عملیات واحد تجاری آشنا باشد.
2- هدف، ماهیت و محدودیت های حسابداری را درک کند.
3- با اصطلاحات واحد تجاری و حسابداری آشنا باشد.
4- دارای دانش علمی در مورد مبانی امور مالی باشد.
5- با ابزارها و تکنیک های تجزیه و تحلیل صورت های مالی آشنا باشد.
تجزیه و تحلیل مالی یک شرکت شامل بررسی صورت های مالی شرکت و یادداشت های مربوط به صورت های مالی و گزارش حسابرسان آن شرکت می باشد. گزارش حسابرسی بیان گر بررسی صورت های مالی توسط حسابرسان می باشد. این گزارش همچنین نشان می دهد که آیا صورت های مالی به طور منصفانه وضعیت مالی شرکت، نتایج عملیات و تغییرات در وضعیت وجوه نقد را مطابق با اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری مطابق با سال قبل نشان می دهد.
یادداشت های مربوط به صورت های مالی، غالبا با معنی تر از اطلاعات دریافت شده از صورت های مالی می باشد. این یادداشت ها، رویه های حسابداری شرکت را شرح می دهد و معمولا توضیحات کامل و چگونگی کاربرد آن رویه ها را همراه با مدارک مورد نیاز ارایه می دهد.
تحلیل گران غالبا صورت های مالی یک شرکت را با صورت های مالی سایر شرکت هایی که در همان صنعت فعالیت دارند، مقایسه می کنند و همچنین صورت های مالی یک شرکت را در سال های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند. اساسا این روش قلمرو رسیدگی تجزیه و تحلیل صورت های مالی را وسعت می بخشد.
ابزارهای اصلی تجزیه و تحلیل
حسابداران و سایر افراد ذیربط ابزارها و تکنیک های استاندارد شده مختلفی را ارایه می دهند که در تجزیه و تحلیل صورت های مالی مورد استفاده قرار می گیرند. روش های تجزیه و تحلیل صورت های مالی را می توان به سه دسته تقسیم نمود. 1- مقایسه و اندازه گیری مالی مربوط به دو یا چند دوره، 2- مقایسه و اندازه گیری اطلاعات دوره جاری، 3- رسیدگی برای اهداف خاص.
تکنیک و ابزار ذیل در این فصل مورد بحث قرار خواهد گرفت:
1- صورت های مالی مقایسه ای:
الف. تجزیه و تحلیل افقی
ب. تجزیه و تحلیل عمودی
2- صورت های مالی بر اساس مقیاس مشترک:
3- تجزیه و تحلیل نسبت ها
4- رسیدگی برای اهداف خاص
صورت های مالی مقایسه ای:
صورت های مالی که اطلاعات مالی مربوط به دو یا چند دوره را ارایه می دهدف معمولا مقایسه ای نامیده می شود. صورت های مالی مقایسه ای معمولا گزارشات مشابه ای را برای دوره جاری و برای یک یا چند دوره قبلی ارایه می دهد. صورت های مالی مقایسه ای اطلاعات مهم درباره روند و ارتباط آن ها را در طی دو یا چند سال برای تحلیل گران فراهم می سازد. چنان چه صورت های مالی مقایسه ای برای بیش از یک سال ارایه شود مطلوب تر خواهد بود. صورت های مقایسه ای تاکید بر این واقعیت دارد که صورت های مالی برای یک دوره حسابداری، فقط بخشی از فعالیت های مستمر یک شرکت است.
طبق اصول حسابداری، مقایسه صورت های مالی بین دو یا چند دوره تحت شرایط زیر مفدی و موثر می باشد.
1- چنانچه روش های حسابداری در تنظیم صورت های مالی یکسان باشد مقایسه گزارشات مطلوب است.
2- یکسان بود محتویات صورت های مالی.
3- اصول حسابداری تغییر نمی یابد، چنان چه تغییری در اصول حسابداری ایجاد شود، اثرات مالی ناشی از آن تغییرات افشاء گردد.
4- تغییرات در وقایع یا در ماهیت رویداد اصلی افشاء شوند.
تجزیه و تحلیل افقی
تجزیه و تحلیل افقی، روندها را مورد ارزیابی قرار می دهد و ارتباط بین اقلامی که در همان ردیف در یک صورت مقایسه ای ظاهر می شود را تعیین می کند. تجزیه و تحلیل افقی تغییرات مربوط به اقلامی مندرج در صورت های مالی را در طی دوره افشاء می کند. هر یک از اقلام (مثل فروش) مربوط به یک ردیف برای یک سال مالی با همان قلم در دوره دیگر مقایسه می شود. تجزیه و تحلیل افقی می تواند بر حسب تغییرات مبالغ پولی به صورت درصد تغییرات یا به شکل یک نسبت انجام شود.
نسبت تغییر با تقسیم اطلاعات سال جاری بر اطلاعات سال پایه محاسبه می شود. وقتی ارقام سال پایه دارای ارزش مثبت است، تغییر مقدار پولی و درصد تغییر می تواند با معنی تر باشد. اگر ارقام سال پایه دارای ارزش صفر یا منفی باشد تغیر مقدار پولی می تواند محاسبه شود اما درصد تغییرات نمی تواند محاسبه شود. یک نسبت فقط زمانی می تواند محاسبه شود که دو ارزش مثبت، قابل دسترسی باشند.
در مواردی که تغییرات به صورت درصد بیان می شود، عمل جمع و تفریق مفهومی نخواهد داشت. زیرا درصد تغییرات از مبناهای مختلف ناشی می شود. وقتی هر کدام از اقلام سال پایه به طور انفرادی دارای مقادیر کمی باشند، تغییر نسبتا کم مقدار پولی می تواند درصد تغییر زیادتری را به وجود آورد و در نتیجه اعتبار بیشتری به آن اقلام به منظور با معنی بودن آن می دهد.
بر اساس روش سال پایه گاهی اوقات تجزیه و تحلیل افقی برای افشای درصد تغییرات انباشته برای چند سال استفاده می شود. در این صورت سال شروع به عنوان سال پایه در نظر گرفته می شود. درصد تغییرات سال های بعد برای تعیین درصد تغییرات انباشته با سال پایه مقایسه می شود.
تجزیه و تحلیل عمودی
در تجزیه و تحلیل عمودی هر یک از اقلام مندرج در صورت های مالی نسبت به عدد پایه سنجیده می شود. شاخص ترین عدد در صورت های مالی به عنوان عدد پایه انتخاب می گردد و اقلام مندرج در هر ستون نسبت به آن سنجیده می شود. به عنوان مثال هر یک از اقلام مندرج در صورت سود و زیان می تواند به عنوان درصدی از فروش بیان شود. در ترزنامه، هر یک از اقلام دارایی می توانند بر حسب ارتباط آن ها ب کل دارایی بیان شوند. حساب بدهی ها و حقوق صاحبان سهام بیان شوند. جریان نقدی مربوط به هر یک از اقلام فعالیت های سرمایه گذاری، تامین مالی و عملیاتی نسبت به کل هر یک از فعالیت های مزبور سنجیده می شود.
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک
حذف مقادیر پولی در صورت های مالی و نشان دادن اقلام بر حسب درصد، به عنوان صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک نامیده می شود زیرا اقلامی در ترازنامه و صورت سود و زیان مانند جمع دارایی ها و فروش خالص دارای مبنای مشترکی برای مقایسه می باشند. اطلاعات برای صورت حساب بر اساس مقیاس مشارک همانند روش توصیف شده برای تجزیه و تحلیل عمودی محاسبه می شود. تغییرات نسبت ها در این صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک مورد توجه قرار می گیرد تا شناسایی کارایی و عدم کارایی، نسبت به صورت حساب مقایسه ای آسانتر انجام گیرد. به عنوان مثال چنان چه در یک موسسه نسبت هزینه حقوق به فروش 20 درصد باشد معنی آن این است که آن موسسه از هر صد ریال فروش، 20 ریال حقوق پرداخت می کند.
تجزیه و تحلیل ترازنامه بر اساس مقیاس مشترک در بررسی منابع و ساختار سرمایه یک واحد تجاری یعنی ارتباط بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه مفید می باشد. همچنین این تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به هر کدام از اقلام دارایی ها جاری، سرمایه گذاری ها، اموال، ماشین آلات، تجهیزات، دارایی های نامشهود و سایر دارایی ها را ارایه می دهد. صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک اطلاعات مربوط به این که چه نسبتی از فروش به وسیله بهای تمام شده کالای فروش رفته و هزینه های مختلف جذب می شود را ارایه می دهد.
بر اساس صورت مقایسه و صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک، مقایسه، تغییرات یا ارتباط بین مجموعه دارایی ها، بدهی ها، درآمدها، هزینه ها و سایر حساب هایی که در صورت های مالی طبق بندی می شود را نشان می دهد. با توجه به این که درصد این تغییرات می تواند ناشی از تغییرات در مقدار مطلق اقلام یا تغییرات در کل گروه باشد، باید دقت لازم در زمان مقایسه صورت گیرد.
صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک برای مقایسه شرکت ها با یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا اعداد مندرج در چنین صورت حساب هایی بر اساس درصد تنظیم می شود و یک مقایسه نسبی را به جای مقدار مطلق ارایه می دهد.
تجزیه و تحلیل نسبت ها
یک نسبت، ارتباط ریاضی بین یک کمیت با کمیت دیگر را بیان می دارد. به عنوان مثال نسبت 400 به 200 یعنی 2 به 1 یا 2 است. در صورتی یک نسبت مفید واقع می شود که عناصر تشکیل دهنده ان دارای رابطه معنی دار با یکدیگر باشند. به عنوان مثال، بین حساب های دریافتی و فروش، سود خالص با کل دارایی ها و دارایی های جاری با بدهی های جاری رابطه وجود دارد. تجزیه و تحلیل نسبت ها می تواند ارتباط بین اجزا این نسبت ها را که به طور انفرادی نمی توانند مورد بررسی قرار گیرند. را مشخص سازد.
نسبت ها عموما به تنهایی اهمیت چندانی ندارند ولی زمانی اهمیت می یابند که 1- با نسبت های قبلی از همان شرکت مقایسه شود. 2- با استاندارد از پیش تعیین شده مقایسه شوند. 3- با نسبت های سایر شرکت ها در همان صنعت مقایسه شوند. وقتی به این شکل عمل شود نسبت ها به عنوان معیاری برای عملکرد شرکت تلقی می گردند. محاسبه نسبت ها پایان کار برای شرکت محسوب نمی شوند. ولی در تهیه پاسخ سوالاتی که در ارتباط با پیامد خاص و نظارت بر عملیات یک واحد تجاری ممکن است به وجود آید کمک می کند.
هنگام استفاده از نسبت ها، تحلیل گران باید عواملی که در ساختار آن نسبت دخالت دارند و تغییراتی که باعث می شود چنین عواملی بر آن نسبت ها تاثیر بگذارند را درک نمایند. به عنوان مثال، دریافت وام از ابنک چه تاثیری بر نسبت جاری دارد؟ آیا استقراض این نسبت را افزایش یا کاهش می دهد و یا هیچ تاثیری بر این نسبت ندارد؟ چنان چه خدف بهبود بخشیدن این نسبت باشد چه تغییراتی می تواند در اجزا این نسبت ها برای انجام اهداف مورد نظر ایجاد شود.
نکات ریاضی
باید توجه داشت که تغییرات در صورت یا مخرج کسر باعث تغییر در آن نسبت می شود. برای مثال،
1- اگر یک نسبت کمتر از 1 باشد (صورت کسر کمتر از مخرج آن باشد) اگر به صورت و مخرج این کسر یک مقدار معین اضافه کنیم، کسر جدیدی که به دست می آید از کگسر قبلی کوچک تر خواهد شد.
2- اگر مقدار یک نسبت بیشتر از 1 باشد، افزایش به یک اندازه در صورت و مخرج آن نسبت باعث کاهش آن نسبت خواهد شد.
3- اگر ارزش یک نسبت دقیقا 1 باشد، تغییرات در صورت و مخرج کسر به مقدار معین تاثیری روی آن نسبت نخواهد داشت و مقدار آن نسبت همان 1 باقی خواهد ماند.
4- اگر صورت کسر افزایش (کاهش) یابد و تغییری در مخرج کسر ایجاد نشود آن نسبت افزایش (کاهش) خواهد یافت.
5- اگر مخرج کسر افزایش (کاهش) یابد تغیری در صورت کسر ایجاد نشود آن نسبت کاهش (افزایش) خواهد یافت.
6- اگر صورت و مخرج کسر تغییر یابند ولی این تغییرات برای صورت و مخرج کسر به یک اندازه نباشد آن نسبت افزایش، کاهش یا بدون تغییر باقی می ماند که بستگی به جهت و مقدار تغییرات دارد.
مروری بر تجزیه و تحلیل نسبت ها
در تجزیه و تحلیل نسبت ها، تحلیل گران انحرافات در نسبت های محاسبه شده را شناسایی و سپس علل انحرافات را بررسی می کنند. برای مثال، انحرافات نسبت متوسط صنعت می تواند نشان دهد که شرکت (به استثناء شرکت هایی که فعالیت نمی کنند) تا چه حد از معیار متوسط صنعت فاصله دارد.
نسبت ها باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند. به طور کلی نسبت ها نباید به عنوان تنها معیار برای تصمیم گیری باشند. این نسبت ها به عنوان یکی از اسناد مورد نیاز (نه به عنوان اسناد نهایی) جهت راهنمایی برای تصمیم گیری و یا راه حل استفاده شود. با توجه به اطلاعاتی که در نسبت ها منظور می شوند، این نسبت ها اسناد مناسب و قابل اطمینانی می باشند. زمانی که صورت های مالی بر طبق اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری تنظیم می شوند، افراد باید دائما به خاطر داشته باشند که صورت های مالی خصوصا براوردها و قضاوت هایی را منعکس می کند که ممکن است مربوط به تجزیه و تحلیلی باشند که به سمت یک هدف خاص هدایت می شوند.
گاهی اوقات تفسیر نمودن نسبت ها دشوار خواهد بود. برای مثال دقیقا نسبت 2 به 1 به چه معنی است؟ آیا این نسبت خوب یا بد، مطلوب یا نامطلوب، است؟ مقایسه نسبت ها با بعضی استانداردها نظیر نسبت های مربوط به سنوات گذشته و یا مقایسه با سایر شرکت ها با آن صنعت می تواند برخی از رهنمودتها را ارایه کند.
تحلیل گر باید دریابد که نسبت ها علاوه بر مواردی که در بالا اشاره شد دارای محدودیت های معینی می باشد که شامل موارد زیر است:
1- نسبت ها شرایط، وقایع و رویدادهای گذشته را منعکس نمی کنند.
2- نسبت ها ارزش هی دفتری را منعکس می کنند ولی ارزش های واقعی اقتصادی یا اثرات مربوط به سطح قیمت ها را منعکس نمی سازد.
3- تعیین نسبت ها معمولا به طور یکنواخت انجام نمی شود.
4- کاربرد اصول حسابداری و رویه های در میان شرکت ها تغییر می کند. و تغییرات در آن از دوره ای به دوره ای دیگر بر روی نسبت ها اثر می گذارد.
5- وقتی شرکت ها متنوع یا دارای خصوصیات ریسکی مختلف باشند مقایسه بین آن ها کاری دشوار خواهد بود.
علی رغم مشکلات مربوط به ساختار و تفسیر نسبت ها، تجزیه و تحلیل نسبت ها تکنیک های مهمی برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی است زیرا می تواند روندها و ارتباطات ساختاری و بنیادی مهم را شناسایی کند.
اطلاعات مالی مربوط به بسیاری از شرکت ها که به صورت اطلاعات کامپیوتری ارایه می شوند. توسط شرکت های مختلفی قابل دسترسی می باشند. برای مثال، اطلاعات کامپیوتری تهیه شده به وسیله شرکت استاندارد و پورز در معرض فروش قرار داده می شود. این اطلاعات شامل بیش از 120 اقلام مربوط به حدود 2500 شرکت صنعتی می باشد. با وجود اینکه چنین اطلاعاتی از نظر تئوریکی و عملی بستگی به نوع استفاده از آنها دارد ولی این اطلاعات می تواند در بسیاری از موارد تحلیل گر را به اهمیت منابع با ارزش آشنا سازد.
ابزارهای تحلیلی خاص
علاوه بر صورت های مقایسه ای، صورت حساب بر اساس مقیاس مشترک و تجزیه و تحلیل نسبت ها، تحلیل گران دارای تکنیک ها و ابزارهای خاص زیادی می باشند که از آن ها برای مطالعه جهت دستیابی به هدف خاص استفاده می کند. چنین مطالعاتی می تواند عواملی از قبیل پوشش بیمه ای، ماهیت فصلی واحد تجاری، اطلاعات بخش، عملیات خارجی، تاکید فروش به تعداد اندکی از مشتریان، اثرگذاری وقایع غیر عادی بر شرکت و تاثیر روش های ارزیابی موجود کالا (LIFO , FIFO) و روش های استهلاک بر صورت های مالی باشد. روش های دیگری که در شرایط خاص قابل استفاده می باشند: عبارتند از:
1- تجزیه و تحلیل جریان وجوه نقد: با توجه به این که تجزیه و تحلیل جریان وجوه نقد بر نقدینگی، توان مالی و روابط سودآوری متمرکز می شوند مخصوصا در ارزیابی اعتبار و تصمیمات سرمایه گذاری موثر خواهد بود.
2- تجزیه و تحلیل حاشیه فروش: تجزیه و تحلیل حاشیه فروش بینش های خاصی را در ارتباط با فعالیت عملیاتی یک شرکت ارایه می دهد.
3- تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر: تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر ارتباط بین درآمد و هزینه و حجم فعالیت را نشان می دهد.
4- تجزیه و تحلیل بازده سرمایه گذاری: تجزیه و تحلیل بازده سرمایه گذاری، معیار جامعی از عملکرد مالی را ارایه میدهد. این ابزارها و سایر ابزارهای خاص مربوط به تجزیه و تحلیل صورت های مالی بعدا در این کتاب بحث می شوند.
تجزیه و تحلیل سری زمانی موقعی استفاده می شود که اطلاعات طبقه بندی شده بر اساس فواصل زمانی، اطلاعات مهم تحت کنترل و عملیات یک شرکت را ارایه دهد. انواع اصلی تغییرات اقتصادی که می تواند در تجزیه و تحلیل سری های زمانی مورد توجه قرار گیرند به شرح زیر می باشند:
1- روند عادی
2- تغییرات فصلی
3- نوسانات گردشی
4- نوسانات تصادفی یا نامنظم
روش های تحلیلی خاص برای مشخص نمودن انواع مختلف نوسانات با توجه به ارتباط آن ها به اطلاعات تاریخی و پیش بینی های، قابل استفاده می باشند. وقتی ارتباطی بین سری ها وجود دارد، ممکن است این ارتباط برای تعیین برآورد و پیش بینی ها استفاده شود. سری های زمانی در این کتاب مورد توجه قرار نمی گیرند.
تجزیه و تحلیل رگرسیون ابزار دیگری برای تجزیه و تحلیل صورت های مالی است. تجزیه و تحلیل رگرسیون برای ارتباط بین یک متغیر شناخته شده و یک متغیر ناشناخته جهت برآورد متغیر ناشناخته استفاده می شود.
تجزیه و تحلیل همبستگی میزان ارتباط بین دو یا چند متغیر را اندازه گیری می کند. تجزیه و تحلیل رگرسیون و همبستگی تکنیک های بسیار مهمی هستند.
تجزیه و تحلیل نقدینگی و فعالیت
نقدینگی به توانایی یک شرکت جهت پرداخت تعهدات کوتاه مدت با توجه به زمان سررسیدشان اطلاق می گردد. نقدینگی به توانایی تبدیل دارایی ها به وجه نقد یا توانایی کسب وجه اشاره دارد. مفهوم کوتاه مدت به یک سال یا یک چرخه عملیات عادی شرکت، هر کدام که طولانی تر است اطلاق می گردد. فعالیت، به کارایی یک شرکت مربوط می شود که با استفاده از داریی های جاری انجام می گیرد.
در ارزیابی وضعیت نقدینگی، تحلیل گران مالی علاقمند به داشتن اطلاعات در مورد وجوه نقد، زمان بندی و اطمینان یافتن از جریان وجوه نقد آتی شرکت می باشند.
نقدینگی و دامنه فعالیت عملیاتی، متکی به وضعیت سرمایه در گردش یک شرکت می باشند. سرمایه در گردش به مازاد دارایی های جاری بر بدهی های جاری گفته می شود. مقدار سرمایه در گردش و تغییرات مربوط به آن از دوره ای به دوره دیگر به عنوان معیار اصلی توانایی شرکت در پرداخت بدهی ها با توجه به سررسیدشان محسوب می شود. سرمایه در گردش شامل رویدادهایی است که در طی چرخه عملیاتی یک واحد تجاری اتفاق می افتد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 60 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
این بیماری در شرایط تک کشتی به شدت شیوع می یابد. تراکم زیاد بوته های حساس به بیماری نیز ممکن است موجب کمتر شدن شدت بسیاری از بیماریهای فرا گیر گردد.
آلودگی به قارچ Verticillium alba-atrom وe V.dahlia در پنبه در شرایط کشت انبوه کاهش یافت علت این امر کاهش میزان مایه تلقیح مؤثر برای ایجاد بیماری به ازای هر بوته به نسبت افزایش تعداد بوته می باشد ( ویلیم و همکاران ، 1976 ). دیویس و اورسون ( 1986 ) رابطه پژمردگی ورتیسیلیومی سیب زمینی و روش های آبیاری را مورد بررسی قرار دادند. این محققان در مطالعه خود دریافتند که شیوع و شدت بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی در آبیاری شیاری در مقایسه با آبیاری بارانی افزایش می یابد. مشکلات افزایش این بیماری را در آبیاری زیر زمینی در مقایسه با آبیاری بارانی نیز مشاهده کردند. در نتایج آزمایش آنها با نتایج بررسی گوتری ( 1960 ) و مک ماستر ( 1959 ) هماهنگی وجود دارد. معمولا" شدت بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی سیب زمینی وابستگی زیادی به مقدار دسترسی گیاه به ازت دارد. دیوس و اور سون ( 1984 ) در یافتند که در آبیاری شیاری ازت اغلب در 5/7 تا 15 سانتی متری فوقانی پروفیل خاک تجمع می یابد. در حالیکه در آبیاری بارانی ازت در سر تا سر پروفیل خاک توزیع یکنواخت تری داردو وقتی که دسترسی سیستم ریشه گیاهان به ازت به علت آبشویی و توزیع نامناسب کمتر شود شدت و شیوع این بیماری افزایش می یابد.
مطالعات متعدد در مورد تعیین اثرات روش های مختلف آبیاری روی توسعه عوامل بیماری خاک زاد و شیوع آنها انجام شده است. طبق گزارش کاپیرت و همکاران ( 1994 ) انجام آبیاری پیش از غده بندی سیب زمینی و بعد از آن ، روی ظهور علائم بیماری مرگ زود رس سیب زمینی V.dahliae تاثیر می گذارد. بین شیوع بیماری و آبیاری رابطه مثبت وجود دارد. در شرایط آبیاری بیش از اندازه و در مرحله قبل از شروع غده بندی ، بوته ها علائم بیماری را بیشتر و زودتر نشان دارند. این محققان نتیجه گرفتند که تغییر دادن عملیات آبیاری در طی دوره بین سبز شدن و شروع غده بندی ممکن است روش مطلوبی برای مدیریت بیماری پژمردگی باشد.
منبع مورد استفاده
کتاب کنترل بیماریهای گیاهی با روش های زراعی
نوشته : چارلز . ام . راش ، گیوانی پیک سینی ، روبرت ام . هاروسون
بیماریهای مهم سیب زمینی
________________________________________
پوسیدگی ریشه
علائم بیماری:
علائم بیماری در روی غده سیب زمینی نیز به صورت تشکیل اسکلروت های سیاه رنگی است که سطحی بوده و با آب شسته نمی شوند. زمانی که غده های آلوده به اسکلروت در خاکهای مرطوب کاشته شوند جوانه های روی غده می میرند و یا در رشد آنها وقفه ایجاد می شود. در روی ساقه هایی که از غده آلوده می رویند زخم ایجاد می شود. علائم این بیماری در مزرعه به صورت کوتولگی بوته، ارغوانی شدن برگها، پیچیدگی و زردی برگها در بوته های آلوده دیده می شوند. مناسبترین حرارت برای جوانه زنی اسکلروت ها 23 درجه میلی گراد است. این بیماری علاوه بر سیب زمینی بسیاری از گیاهان زراعی دیگر از جمله حبوبات، گیاهان روغنی، پنبه و کلم را نیز آلوده می کند.
عامل بیماری: عامل بیماری قارچ Rhizoctonia solani می باشد.
مبارزه:
الف) کاشت غده های سالم و عاری از اسکلروت
ب) ضد عفونی غده های بذری با استفاده از سموم قارچکش
ج) عدم کشت سیب زمینی به مدت 3 تا 4 سال در زمینهای آلوده
پوسیدگی خشک سیب زمینی
علائم بیماری:
علائم معمولا یک ماه بعد از انبار کردن غده ها به صورت لکه های قهوه ای بر روی غده ها به ویژه در محل زخمها دیده می شوند. به تدریج پوست روی لکه فرورفته و چروکیده شده و غده ها به حالت مومیایی در می آیند. غده ها در طول دوره انبار کردن به این بیماری حساس تر می باشند. توسعه بیماری در رطوبت نسبی بالای 70 درصد و حرارت 15 تا 20 درجه سریعتر صورت می گیرد. استفاده ازکودهای فسفره از پیشرفت بیماری می کاهد ولی استفاده بی رویه از کودهای پتاسه و ازته در مزرعه باعث حساسیت غده ها می گردد. این بیماری یکی از بیماریهای مهم سیب زمینی بوده و بیش از 20 درصد سیب زمینی هایی که در بازار به فروش می رسند به صورت پنهان و آشکار به این بیماری مبتلا هستند.
عامل بیماری:
این بیماری توسط دو گونه قارچی Fusarium solaniوFusarium roseumایجاد می شود.
مبارزه:
الف) جلوگیری از زخم شدن غده ها در زمان برداشت
ب) ضد عفونی غده های بذری با استفاده از سموم قارچکش
ج) جداکردن غده های آلوده و سالم در انبار
ج) ضد عفونی انبار
د) تهویه مناسب و حفظ دمای انبار در درجه حرارت 4 تا 7 درجه سانتی گراد
لکه موجی سیب زمینی
علائم بیماری:
بر روی برگها علائم به صورت لکه های قهوه ای رنگ با دوایر متحدالمرکز موجی و با حواشی کلروتیک دیده می شوند. لکه ها به سرعت توسعه پیدا کرده و ممکن است تمام اندامهای هوایی گیاه حالت سوخته به خود گیرند. در غده ها علائم به صورت لکه های سیاه فرورفته و با حواشی مشخص دیده می شوند. بافت زیر لکه ها قهوه ای رنگ شده و به حالت اسفنجی در می آید.
عامل بیماری:
عامل بیماری قارچ Alternaria solani می باشد.
مبارزه:
الف) کاشت بذر سالم و ضد عفونی شده
ب) برقراری تناوب 2 تا 3 ساله
ج) جمع آوری بقایا و انهدام آنها
د) سمپاشی بوته های دارای علائم با استفاده از سموم قارچکش مسی
پژمردگی بوته سیب زمینی
علائم بیماری:
علائم معمولا از اواسط تا اواخر فصل بر روی بوته های سیب زمینی ظاهر می شوند. علائم بیماری به صورت پژمردگی و پیچیدگی برگها در یک طرف بوته و زردی بافتهای بین رگبرگی دیده می شوند. زردی برگها معمولا از پائین بوته شروع شده وبه طرف بالا پیشرفت می کند. برگهای بوته آلوده به تدریج خشک شده و به ساقه آویزان باقی می مانند. آوندهای چوبی در ریشه، ساقه و علی الخصوص در طوقه تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه ای در می آیند.
عامل بیماری: این بیماری توسط سه گونه قارچی Fusarium eumarti٬Fusarium oxysporum و Fusarium avenaceum ایجاد می شود.
مبارزه:
الف) برقراری تناوب زراعی با استفاده از غلات
ب) جلوگیری از زخم شدن غده ها در زمان برداشت
ج) جمع آوری بقایا و انهدام آنها
د) کاشت بذر سالم و ضد عفونی شده
ه) تنظیم دوره های آبیاری
جرب معمولی سیب زمینی
علائم بیماری:
دو نوع علائم از این بیماری به نامهای جرب سطحی و جرب عمیق بر روی غده های سیب زمینی دیده می شوند. در جرب سطحی ابتدا اندازه لکه ها کوچک است ولی بعد لکه ها به هم متصل شده و به رنگ قهوه ای و چوب پنبه ای در آمده و سطح زیادی از پوست غده را می پوشانند. در جرب عمیق زخمهای فرورفته ای در غده ها ایجاد می شوند. ارقام پوست نازک به این بیماری حساس تر هستند. عامل بیماری بر روی چغندر، کلم، هویج، بادمجان، پیاز، ترب، شلغم و اسفناج نیز بیماریزا می باشد.
عامل بیماری:
عامل بیماری باکتری Streptomyces scabies می باشد. عامل بیماری زا مدتهای طولانی در خاک زنده مانده و از طریق غده های آلوده، آب، باد و ادوات کشاورزی آلوده به سایر نقاط انتقال می یابد.
مبارزه:
الف) کاشت بذر سالم در زمینهای غیر آلوده
ب) برقراری تناوب زراعی با استفاده از سویا و یونجه
ج) تنظیم pH خاک بین 5 تا 3/5
د) تنظیم دوره های آبیاری
ه) کاشت ارقام مقاوم
پژمردگی باکتریائی سیب زمینی
علائم بیماری:
علائم این بیماری به صورت پژمردگی و سبز خشک شدن کل بوته ظاهر می شود. گاهی در اندامهای هوایی هیچگونه علائمی دیده نمی شود ولی در غده ها آثار بیماری به صورت سیاه شدن آوندها مشاهده می گردد. چنانچه غده آلوده برش داده شود ترشحات باکتری به صورت قطرات سفید رنگی از آوندها خارج می شوند. غالباﹰ در ناحیه چشم غده ها مواد چسبنده ای خارج می شود که باعث چسبیدن خاک به محل آلودگی می شود. عامل بیماری زا در گیاهان گوجه فرنگی، توتون و بادمجان نیز ایجاد بیماری می کند.
عامل بیماری: عامل بیماری باکتری Ralstonia solanacearum می باشد. عامل بیماری زا در غده های آلوده سیب زمینی و علف های هرز مزرعه سیب زمینی زمستان گذرانی می کند.
مبارزه:
الف) کاشت بذر سالم در زمینهای غیر آلوده
ب) برقراری تناوب زراعی 5 ساله با استفاده ازگیاهان غیر میزبان
ج) مبارزه با علفهای هرز مزارع سیب زمینی
پوسیدگی نرم سیب زمینی
علائم بیماری:
علائم این بیماری در اندامهای هوایی به صورت کوتولگی، پژمردگی و مرگ اندامهای هوائی دیده می شوند. علائم بر روی غده ها ابتدا به صورت لکه های کوچکی دیده می شوند که به تدریج بزرگ شده تاول زده به نظر می رسند. سطح خارجی غده های آلوده ممکن است سالم به نظر برسد ولی داخل آن به توده ای نرم و لزج تبدیل می گردد. اگر پوست غده شکافته شود مایع لزجی بیرون می آید. معمولاﹰ بعد از مدتی از غده های آلوده بوی بدی به مشام می رسد. در هوای خشک غده های آلوده خشک و چروکیده می شوند. عامل بیماری زا در گیاهان گوجه فرنگی، بادمجان، خیار، کدو، هویج، پیاز، ترب،کرفس، کاهو، اسفناج و کلم نیز ایجاد بیماری می کند.
عامل بیماری: عامل بیماری باکتری Pectobacterium carotovorum می باشد. باکتری عامل بیماری در غده های آلوده سیب زمینی باقی مانده در انبار و خاک زمستان گذرانی می کند.
مبارزه:
الف) رعایت بهداشت زراعی به صورت جمع آوری غده های باقی مانده در خاک و انهدام آنها
ب) اجرای تناوب زراعی با استفاده از غلات و سایر گیاهان غیر حساس
ج) تنظیم دوره های آبیاری و عدم آبیاری زیاد
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 19 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
اسید نوکلئیک یکی از ماکرومولکولهای زیستی است که وظیفه ذخیره اطلاعات ژنتیکی را در سلول بر عهده دارد. جایگاه اسیدهای نوکلئیک در هسته و سیتوپلاسم سلول است و از واحدهایی به نام نوکلئوتید ساخته شدهاند.
نگاه اجمالی
نوکلئوتیدها اعمال متنوعی را در داخل سلول انجام میدهند. نوکلئوتیدها به عنوان زیر واحدهای اسیدهای نوکلئیک حامل اطلاعات ژنتیکی هستند. ساختمان هر پروتئین و نهایتا هر بیومولکول ، محصولی از اطلاعات موجود در توالی نوکلئوتیدی اسیدهای نوکلئیک سلول میباشد. توانایی ذخیره و انتقال اطلاعات ژنتیکی از نسلی به نسل بعد شرط اساسی زندگی است. توالی آمینو اسیدی هر پروتئین موجود در سلول و توالی نوکلئوتیدی هر مولکول RNA توسط توالی نوکلئوتیدی موجود در ساختمان DNA DNAسلول تعیین میگردد. قطعه ای از مولکول DNA که حاوی اطلاعات لازم جهت سنتز یک محصول بیولوژیک وظیفهدار نظیر پروتئین یا RNA است را یک ژن میگویند. در داخل سلولها دو نوع اسید نوکلئیک یافت میشود.
ساختار اسید نوکلئیک
اسیدهای نوکلئیک بسپارهایی (پلیمرهایی) با زنجیر طولانی و وزن مولکولی بالا متشکل از نوکلئوتیدها هستند. هرنوکلئوتید از قسمتهای زیر تشکیل شده است.
• یک مولکول اسید فسفریک
• یک مولکول قند 5 کربنی
• یک مولکول باز نیتروژندار
انواع اسیدهای نوکلئیک
دو نوع اسید نوکلئیک وجود دارد. دزوکسی ریبونوکلئیک اسید (DNA) و ریبو نوکلئیک اسید (RNA). اختلاف اساسی بین این دو مولکول قندی است که مورد استفاده قرار دادهاند. DNA حاوی دزوکسی ریبوز و RNA حاوی ریبوز است. پیشوند دزوکسی برداشتن یک اتم اکسیژن را نشان میدهد. اگر یک اتم اکسیژن ، از اتم کربن شماره 2 ریبوز برداشته شود، ساختار دزوکسی ریبوز بدست میآید. DNA بطور عمده در هسته سلول یافت میشود. در حالی که RNA بطور عمده در سیتوپلاسم یعنی در خارج هسته سلول است.
سه نوع عمده از RNA مشخص شده است. این سه نوع عبارتند از RNA پیک (mRNA) ، RNA ناقل (tRNA) ، و RNA ریبوزومی (rRNA). هر یک از آنها وزن مولکولی و ترکیب بازی خاص خود را دارد. RNAهای پیک ، معمولا از همه بزرگترند و وزن مولکولی آنها بین 25000 تا یک میلیون است. آنها 75 تا 3000 واحد مونو نوکلئوتید دارند. وزن مولکولی RNA های ناقل بین 23000 تا 30000 است و شامل 75 تا 90 واحد نوکلئوتیدند. RNA های ریبوزومی که وزن مولکولی آنها بین وزن مولکولهای mRNA و tRNA است حدود 80 درصد کل RNA سلول را تشکیل میدهند.
ساختار RNA و DNA
مونومرهای RNA و DNA شامل یک قند ساده ، یکی از بازهای نیتروژنی و یک یا دو واحد اسید فسفریک هستند. نوکلئوتیدهای RNA و DNA از نظر ساختاری تنها در قند و یک باز متفاوت دارند. پلی نوکلئوتیدهایی با وزنهای مولکولی تا چند میلیون شناخته شدهاند. ردیف نوکلئوتیدها در زنجیر پلی نوکلئوتیدی ساختار نوع اول این زنجیر است. در زنجیر اسید نوکلئیک ، اتم کربن شماره 3 یک مولکول قند و اتم کربن شماره 5 مولکول قند بعدی توسط یک اتصال استر به مولکول اسید فسفریک متصل میگردد.
یکی از چهار بنیان مختلف باز نیتروژندار جایگزین گروه OH اتم کربن شماره 1 هر مولکول قند میگردد. ساختار دوم DNA یک مارپیچ دوگانه است. دو زنجیر DNA به نحوی به یکدیگر پیچ خوردهاند که بازها درون مارپیچ واقع شدهاند. ساختار از طریق پیوندهای هیدروژنی بین بازهای یک زنجیر و بازهای زنجیر دیگر به هم متصل شدهاند. چهار بنیان باز موجود در DNA از تیمین (T) ، آدنین (A) ، گوانین (G) و سیتوزین (C). آدنین و تیمین یکدیگر را تکمیل میکنند.
موقعیت اتمها این امکان را فراهم میسازد تا دو پیوند قوی هیدروژنی بین A از یک زنجیر و T از زنجیر دیگر مارپیچ دو گانه بوجود آید. گوانین (G) و سیتوزین (C) به همین نحو همدیگر را تکمیل میکنند. بین این زوج باز سه پیوند قوی هیدروژنی تشکیل میشود. در هر نمونه DNA مقدار A و T و نیز G و C یکسان است. بازهایی که به یک زنجیر DNA متصل است بازهای متصل به زنجیر دیگر DNA را تکمیل میکنند. اگر یک A روی زنجیر 1 وجود داشته باشد، T روی زنجیر 2 مخالف آن خواهد داشت و اگر یک T روی زنجیر 1 وجود داشته باشد، A روی زنجیر 2 مخالف آن وجود خواهد داشت. همین نحوه جفت شدن بین C و G روی میدهد.
دو جفت پیوند هیدروژنی تقریبا طول یکسان دارند. در نتیجه دو زنجیر مارپیچ دوگانه به یک فاصله از همدیگر قرار می گیرند. مولکولهای RNA به صورت تک رشتهای قرار دارند و فقط در بعضی از انواع آن هم در مواقعی خاص پیوندهای هیدروژنی در داخل یک زنجیره ایجاد میشود که میتوان مولکول RNA ناقل را نام برد. 4 باز موجود در RNA عبارتند از: آدنین ، یوراسیل ، گوانین و سیتوزین.
عمل پلی نوکلئوتیدها
عمل پلی نوکلئوتیدها همانند سازی از اطلاعات سلولی موجود در هسته است. بطوری که شبیه ، شبیه را بوجود می آورد. گوناگونی ساختارهای نوع اول پلی نوکلئوتیدها تقریبا بینهایت است و این گوناگونی امکان میدهد که اطلاعات بینهایت گوناگون در ساختارهای مولکولی رشتههای اسید نوکلئیک ثبت شود. آرایشهای گوناگون فقط چند باز متفاوت ساختارهای بسیار گوناگونی ایجاد می کند. امروزه باور دانشمندان این است که اطلاعات کد شده با همانند سازی DNA آغاز میشود و با سنتز پروتئین طبیعی و همچنین با سنتز بافتهای بدن ادامه مییابد.
همانند سازی DNA
تقریبا تمام هستههای سلولهای موجود زنده شامل ترکیب کروموزومی یکسان است. این ترکیب همواره ثابت است. صرف نظر از اینکه در سلول ، مواد غذایی فراوان یا بسیار کم باشد. هر موجود زنده حیات خود را بصورت یک تک سلول با ترکیب کروموزمی یکسان آغاز میکند. در تولید مثل جنسی نیم یک کروموزوم از هر یک از والدین به آن میرسد. این واقعیتهای زیست شناختی ، خوب شناخته شده همراه با اکتشافهای اخیر درباره ساختارهای پلی نوکلئوتیدها ، دانشمندان را به این نتیجهگیری رسانیده است که ساختار DNA در حین تقسیم عادی سلول (میتوز - هر دو رشته) بطور کامل و در تقسیم سلولی سلولهای جنسی (میوز – یک رشته) فقط بطور نیمه کپیه میشود.
وقتی یاختهای تقسیم میشود، دو زنجیر مارپیچ دوگانه DNA از همدیگر جدا میگردد. هر زنجیر به عنوان الگو برای سنتز زنجیر جدید و مکمل مورد استفاده قرار میگیرد. از این فرآیند دو مارپیچ دوگانه یکسان بوجود میآید. هر مارپیچ دوگانه حاوی یکی از زنجیرهای مارپیچ دوگانه اصلی است. نوکلئوتیدهای موجود در محلول ، زنجیرهای جدید را تشکیل میدهند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 15 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
مقدمه
فیزیک اتمی- مولکولی که مربوط به فیزیک جدید است از زمانی متولد شد که دانشمندان متوجه شدند کوچکترین جزء در طبیعت اتم نیست بلکه اتم از اجزای کوچکتری به نام الکترونها و هسته تشکیل شده است. یعنی اتم از هستهای تشکیل شده است که الکترونهایی در اطراف آن میگردند
فیزیک اتمی به بررسی نقل و انتقالهای الکترونهای اطراف هسته میپردازد و خواص آنها را مورد بررسی قرار میدهد. یعنی ما در فیزیک اتمی کاری به این نداریم که هسته از چه تشکیل شده است بلکه هسته برایمان مرکزی با بار مثبت است و بیشتر توجه ما جلب الکترونهای اطراف هسته میشود
سابقه ی تاریخی
مطالعه روی عنصرها به حدود ۲۵۰۰ سال پیش برمی گردد. دالتون در سال 1807 با استفاده از واژه یونانی اتم که به معنای تجزیه ناپذیر است ، ذره های سازنده عنصرها را توضیح داد. اگر چه امروز می دانیم که اتمها خود از ذرات کوچکتری تشکیل شده اند، اما هنوز باور داریم که اتم کوچکترین ذره ای است که خواص شیمیایی و فیزیکی یک عنصر به آن بستگی دارد.
جان دالتون نظریه اتمی ماده را به شرح زیر مطرح کرد :
- تمام عنصرها از اتم تشکیل شدهاند . اتمها ذراتی تقسیمناپذیر و تخریب ناپذیرند
- همهی اتمهای یک عنصر از لحاظ جرم و خواص شیمیایی یکساناند, اما اتمهای عنصرهای مختلف , جرم و خواص شیمیایی متفاوت دارند .
- یک ترکیب شیمیایی از به هم پیوستن اتمهای مختلف با نسبتهایی که اعداد صحیح و کوچکاند , تشکیل میشود
- یک واکنش شیمیایی تنها شامل ترکیب , تفکیک یا نوآرایی اتمهاست به بیان دیگر , اتمها در جریان یک واکنش شیمیایی نه به وجود میآیند و نه از بین میروند .
در حال حاضر میدانیم که جزء بسیار ناچیزی از ماده در یک واکنش شیمیایی قابل تبدیل به انرژی بوده و از اینرو به جاست که از قانون "بقای جرم و انرژی " صحبت کنیم . همچنین تئوری دالتون نارساییهایی دارد و برای مثال او به وجود مولکول چند اتمی از قبیل H2 و O2 برای یک عنصر پی نبرد و کوچکترین ذرهی همهی عناصر را اتمهای منفرد پنداشت . همچنین آزمایشها نشان دادهاند که همهی اتمهای یک عنصر دقیقاً جرم یکسان ندارند . اما با تغییر واژهی "جرم" به "جرم اتمی میانگین" میتوان تئوری دالتون را به کار برد .
جان دالتون بر اساس تئوری اتمی خود قانون دومی را بیان کرد که مبتنی بر دادههای آزمایشی نبود . این قانون به عناصری مربوط میشود که با هم بیش از یک مادهی مرکب ایجاد میکنند . بنابر قانون دوم دالتون "نسبت جرمهایی از یک عنصر را که به جرم معینی از عنصر دیگر ترکیب میشوند . میتوان با اعداد صحیح کوچکی بیان کرد . " این گزاره را قانون "نسبتهای چندگانه" مینامند .
الکترون نخستین ذره زیر اتمی
اجرای آزمایشهای بسیاری با الکتریسته ، مقدمه ای برای شناخت ساختار درونی اتم بوده است. کشف الکتریسته ساکن، وقوع واکنش شیمیایی به هنگام عبور جریان برق از میان محلول یک ترکیب شیمیایی فلزدار (الکتریسته یا برقکانت) ، و آزمایشهای بسیار روی لوله ی پرتو کاتدی منجر به شناخت الکترون شد. لوله پرتو کاتدی لوله ای شیشه ای است که بیشتر هوای آن خارج شده است.در دو انتهای این لوله دو الکترود فلزی نصب شده است . هنگامی که یک ولتاژ قوی بین این دو الکترود اعمال شود ، پرتوهایی از الکترود منفی (کاتد) به سمت الکترود مثبت (آند) جریان می یابد که به آن پرتوهای کاتدی می گوین. این پرتوها بر اثر برخورد با یک ماده ی فلوئور سنت نور سبز رنگی ایجاد می کنند. تامسون موفق شد نسبت بار به جرم الکترون را به کمک این آزمایشها اندازه گیری کند.پس از آن رابرت میلیکان توانست مقدار بار الکتریکی الکترون را اندازه بگیرد. به این ترتیب جرم الکترون نیز با کمک نسبت بدست آمده تامسون محاسبه شد.
بار الکترون کلون و جرم الکترون کیلوگرم است.
پرتو زایی
در حالی که تامسون روی پرتوهای کاتدی آزمایش می کرد، هم زمان بکرل فیزیک دانی که روی خاصیت فسفر سانس مواد شیمیایی کار می کرد با پدیده ی جالبی روبرو شد. این پدیده پرتوزایی و مواد دارای این خاصیت، پرتوزا نامیده شد.
بعد از آن رادرفورد به این موضوع علاقه مند شد و پس از سالها تلاش فهمید، این تابش خود ترکیبی از سه نوع تابش مختلف آلفا ، بتا، و گاما می باشد.
مدل اتمی تامسون
تامسون پس از کشف الکترون ساختاری برای اتم پیشنهاد کرد که در آن الکترون ها با بار منفی در فضای ابر گونه با بار مثبت پراکنده اند و جرم اتم را مربوط به جرم الکترون ها می دانست ، حال آنکه فضای ابرگونه مثبت را بدو ن جرم می دانست.
یکی از موارد بسیار مهمی که یک مدل اتمی باید توضیح دهد، مسئله جذب و تابش انرژی توسط الکترونها است. در مدل اتمی تامسون الکترونها در مکانهای تعادلشان ثابت می مانند. در اتمهای برانگیخته، مانند اتمهای اجسام در دمای زیاد، الکترونها حول مکانهای تعادلشان ارتعاش می کنند. چون نظریه الکترومغناطیس کلاسیک پیشگویی می کند که یک ذره باردار، هنگامی که دارای شتا است، مانند الکترون مرتعش، تابش تابش الکترومغناطیسی گسیل می دارد، درک کیفی تابش گسیل یافته توسط اتمهای برانگیخته بر پایه ی الگوی تامسون امکان پذیر بود. اما از نظر کمی نمی توان طیفهایی را که از راه تجربه مشاهده می شد توجیه کند.
رادرفورد که از شاگردان تامسون بود، نتوانست تشکیل تابشهای حاصل از مواد پرتوزا را به کمک مدل اتمی تامسون توجیه کند. و پس از آزمایشهای بسیار ، نادرست بودن مدل تامسون را اثبات کرد. او درسال 1911 در آزمایش خود ورقه نازکی از طلا را با ذرههای آلفا بمباران کرد، به امید آنکه همه ی ذره های پرانرژی و سنگین آلفا که دارای بار مثبت نیز هستند با کمترین انحراف از این ورقه نازک طلا عبور کنند. اما مشاهده کرد که تعداد کمی از ذرات منصرف شده خارج می شوند و تعداد بسیار کمی از آن به طور کامل منحرف شده و به عقب برمی گردند.
پس نتیجه گرفت که حتماً یک هسته کوچک در مرکز اتم وجود دارد که محل تمرکز بارهای مثبت است و تقریباً تمام جرم اتم نیز در درون این هسته است که توانایی به عقب راندن ذره های سنگین و پرانرژی آلفا را دارد.رادرفورد با استفاده از نتایج این آزمایش مدل اتم هسته دار را پیشنهاد کرد.در این مدل هسته دارای بار الکتریکی مثبت است.
مدل اتمی بور
در سال 1913 نیلز بور مدل اتمی خود را ارائه کردکه با برخی از داده های طیف نمایی مثلاً طیف اتم هیدروژن از نظر کمی تطبیق می کرد. مدل اتمی بور مشتمل بر اصول موضوع زیر بود:
1- الکترون درون اتم، تحت تاثیر نیروی الکتریکی بین الکترون و هسته، در یک مدار دایره ای شکل به دور هسته حرکت می کند و این حرکت تابع قوانین مکانیک کلاسیک است.
2- به جای بینهایت مداری که در مکانیک کلاسیک امکان پذیر است، برای الکترون تنها این امکان وجود دارد که در مداری حرکت کند که برای آن اندازه ی حرکت زاویه ای L مضرب درستی از h ثابت پلانک تقسیم بر دو پی باشد.
3- علی رغم این واقعیت که الکترون دایماً شتابدار است، اما در چنین مدار مجازی انرژی الکترومغناطیسی تابش نمی کند. به این ترتیب، انرژی کل آن، E ثابت باقی می ماند.
4- تابش الکترومغناطیسی در صورتی گسیل می شود که الکترونی که در آغاز در مداری با انرژی Ei در حرکت است، حرکتش را به طور ناپیوسته چنان تغییر می دهد که در مداری با انرژی Ef حرکت کند، بسامد تابش گسیل یافته از رابطه ی زیر تبعیت می کند Ei-Ej=hf
اصول موضوع مدل اتمی بور نکات مهمی را مطرح می کند که زمینه ی مکانیک کوانتوم جدید را فراهم ساخت.
نوترون
اکتشافات مواد رادیواکتیویته و ایزوتوپها پرسشهای جدیدی را درباره ساختمان اتمها مطرح کرد و پرسش هایی مطرح شد که هسته اتمی را در بر میگرفت.
در سال 1919 رادرفورد دریافت که وقتی گاز نیتروژن با ذرات آلفای حاصل از بیسموت ? 214 بمباران میشود، ذرات سریعی تولید میگردد که میتواند بیشتر از خود بیسموت ذرات درگاز سیر کند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 18 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید