دانلود مقاله عملیات داشت برنج

 آبیاری:
آبیاری شالیزار از مهمترین عملیاتی است که باید در زراعت برنج بدقت انجام شود، چون برنج گیاهی است با تلاقی و باید ریشه آن همیشه در داخل آب قرار گیرد در غیر اینصورت محصول بعمل آمده خوب نخواهد بود.
از حدود اواسط فروردین که کاشت بذر در خزانه شروع می‌شود تا اواخر مرداد ماه که زمان برداشت برنج است آبیاری باید بطور مداوم انجام گیرد آب مورد نیاز توسط کانالهای آبرسانی به مزارع برنج وارد می‌شود.
وجود آب سبب انتقال مواد مختلف از ریشه به ساقه، برگ و دانه‌ها شده و در نتیجه موجب تهیه مواد خشک می‌گردد مقدار آب مورد نیاز برای برنج بستگی به روش کاشت، ابعاد کرتها تراکم بوته‌ها، مقدار مصرف مواد تقویت کننده نوع و بافت خاک، شرایط اقلیمی، شرایط اکولوژیکی و رقم یا ورقه‌های مورد کاشت داشته و به طور کلی در ارقام زودرس نیاز آبی کمتر و در ارقام دیررس نیاز آبی بیشتر است. برنج در طول دوره رشد خود بطور متوسط به 30000 تا 35000 متر مکعب آب نیاز دارد.
این مقدار آب باید در هنگام پنجه زنی، تشکیل پانیکول و هنگام گل دادن به اندازه کافی در اختیار گیاه قرار گیرد. اگر در مرحله تشکیل پانیکول و گل دادن آب و رطوبت کافی در اختیار برنج قرار نگیرد، تلقیح به خوبی انجام نشده و برنج بدست آمده دارای عملکرد پائینی خواهد بود. زیرا در رطوبت کم دانه‌های گرده نمی‌تواند به تخمدان نفوذ نمایند و در نتیجه تلقیح انجام نمی‌گیرد.
بافت و نوع خاک در مقدار مصرف آب شالیزار خیلی تاثیر دارد. بطور کلی زمین‌های رس و سنگین دارای نیاز آبی کمتر ولی شالیزارهای با خاکهای شنی احتیاج به آب بیشتری دارند. زیرا خاکهای شنی دارای خلل و فرج زیادی نسبت به خاکهای رسی هستند و همچنین میزان تبخیر آب نیز در این خاکها بیشتر است. تراکم، علفهای هرز در مقدار نیاز آبی می‌توانند تاثیر مهمی داشته باشد. بطوری که هر چه میزان تراکم علفهای هرز در شالیزار بیشتر باشد به همان نسبت میزان مصرف آب توسط این علفهای هرز زیادتر شده و نیاز آبی را افزایش می‌دهند. یکی از عوامل مهم در رسیدن برنج‌ دمای هوا و آبیاری است. وقتی که درجه حرارت متوسط زیاد باشد برنج ممکن است زودتر برسد، در این حال به کار بردن آب سرد برای آبیاری برنج ممکن است رسیدن برنج را به تاخیر بیندازد.
علفهای هرز شالیزار
1-بررسی اقتصادی خسارت علفهای هرز
علف‌های هرز در مزارع برنج یکی از بزرگترین و مهمترین مشکلات شالیکاران می‌باشند، زیرا هر ساله خسارت زیادی از این طریق به کشاورزان شالیکار وارد می‌شود.
علف‌های هرز هر ساله و در هر زمانی اعم از قبل از کاشت، در زمان داشت و هنگام برداشت و بعد از آن وجود دارند. هر چند خسارت آنها بظاهر دیده نمی‌شود و علائمی را از آسیب نشان نمی‌دهد ولی دائماً به گیاه زیان می‌رساند و سالی نیست که علف هرز وجود نداشته باشد. هر موقع که شرایط برای رشد و نمو گیاه آماده باشد، علف هرز هم وجود خواهد داشت.
آمار ارائه شده از کشور آمریکا در سال 1981 میزان خسارت علف‌های هرز را 6/41 درصد بیان نموده است که با توجه به نسبت خسارت آفات که 3/31 درصد و بیماریهای گیاهی که 1/27 درصد بوده، بیشترین مقدار خسارت را علف‌های هرز وارد نموده‌اند. این واقعیت را می‌تواند نتیجه‌گیری کرد که اگر در یک مزرعه شالیزار هیچگونه کنترلی بر روی علف‌های هرز انجام نگیرد، پس از گذشت مدتی کوتاه رشد بسیار زیادی خواهند نمود و باعث نابودی برنج می‌شود.
نحوه خسارت علفهای هرز
بطور کلی کلمه علف هرز از روزی که کشاورزی توسط انسان آغاز گردید بکار برده شد. کلمه علف به گیاهانی گفته می‌شود که مورد تغذیه حیوانات گیاهخوار قرار می‌گیرند و کلمه هرز یا هرزه نیز به معنی بیهوده یا بی‌بند و بار می‌باشد. علف هرز عبارت است از رویش هر نوع گیاه زراعی و غیر زراعی در داخل یک زراعت معین، یعنی اگر گیاهان زراعی هم تواماً با یک زراعت معین مثلاً برنج کاشته نشوند و خود بخود یا با آلودگی بذور در شالیزار وارد شوند علف هرز هستند. علف‌های هرز به روش‌های گوناگون به برنج آسیب می‌رسانند که نحوه خسارت آنها را می‌توان بصورت زیر بیان نمود.
1-علف‌های هرز مهمی مانند سوروف در مرحله نشاء بعلت شباهت ظاهری با برنج همراه آن در زمین اصلی کاشته شده و پس از رشد تولید بذری نماید که این بذر سبب آلودگی مزارع در سالهای آتی می‌شود.
2-بعلت رقابت همیشگی و سر سخت و قوی که با محصول دارند اغلب بر آن فائق آمده و مانع رشد آن می‌گردند.
3-اغلب علف‌های هرز خاصیت ترمیم قوی داشته و به محض اینکه قسمتی از اندامهای هوایی آنها از بین برود سریعاً آنرا بوجود می‌آورند.
4-چون دانه بیشتری نسبت به محصول تولید می‌کنند در نتیجه پراکندگی بذر آنها زیاد بوده و در انهار و مزارع پخش شده و عامل آلودگی سایر قسمت‌های مزرعه شالیزار نیز می‌شوند.
5-علف‌های هرزی مانند اویار سلام در داخل مزرعه برنج و مرغ در روی مرزها رشد نموده و در نتیجه کشاورزان را ناچار می‌نمایند هر ساله قبل از کاشت هزینه‌ای را برای کنترل و نابودی آنها متحمل شوند.
6-اویار سلام و مرغ از علفهای هرز مهم مزارع شالیزار گیلان هستند که بعلت داشتن اندام و فرم خاص خود در هنگام کار ماشین آلات کشاورزی مانند تیلر، گاوآهن و سایر ادوات بدور آنها می‌پیچند و از این طریق باعث کاهش راندمان کار می‌گردد.
7-در مرحله داشت نیز علف‌های هرزی مانند نی در شالیزار رشد نموده و با استفاده از آب و مواد غذایی و همچنین سایه افکنی بر روی برنج کاهش محصول را سبب می‌شوند.
8-رویش انواع نی و لویی Thypho Sp در مسیر جویبارها و انهار علاوه بر اینکه از مقدار زیادی از آب مزرعه استفاده می‌کنند، موجب کندی جریان آب و کاهش راندمان آبیاری می‌شوند. همچنین کشاورزان بر این اساس هر ساله هزینه‌ای را جهت لایروبی و پاکسازی مسیر کانالها متحمل می‌شوند.
9-علف‌های هرز می‌توانند بعنوان میزبان آفات و بیماریها عمل نموده و در نتیجه باعث اشاعه آنها شوند. علف‌های هرز ممکن است میزبان آفات مهمی همچون پروانه کرم ساقه‌خوار برنج باشند. پروانه‌های کرم ساقه‌خوار در واریته‌های زودرس برنج در سنین پایین مواجه با برداشت برنج می‌شوند و اگر بخواهند بهمین حال بمانند به هیچ وجه لاروهای پایین‌تر از سن چهارم و حتی پنجم نمی‌توانند سرمای زمستان را پشت سر بگذارند. ولی با انتقال بر روی علف‌های هرز مانند سوروف، تغذیه خود را ادامه داده و به سنین 5 و 6 که سنین زمستان گذران آن هستند، می‌رسند.
10-بعضی دیگر از علف‌های هرز شالیزار مانند آقطی، انواع نی، لویی، شال تسبیح، تیر کمان آبی، آلاله‌های آبی، توری و سنگ پناهگاه زمستانه کرم ساقه‌خوار برنج و سایر آفات هستند.
11-علف‌های هرز بمیزان دو برابر ثبات زراعی آب جذب نموده و بمیزان 2 تا 4 برابر گیاه، فسفر و پتاس را جذب می‌نمایند و در نتیجه آنرا از دسترس گیاه دور نگه می‌دارند.
12-بذور علف‌های هرزی مانند سوروف با بذر برنج مخلوط شده و اگر این بذر بعنوان بذر سال آینده بدون انجام عمل بوجاری مورد مصرف قرار گیرد، می‌تواند عامل انتشار آن باشد.
-طبقه‌بندی علف‌های هرز
طبقه‌بندی علف‌های هرز از لحاظ اهمیت اقتصادی
1-علف‌های هرز درجه اول:
علف‌های هرزی که اغلب با گیاه زراعی هم خانواده و همجنس هستند و در استفاده از نور مواد غذایی، آب و فضا رقابت شدیدی با گیاه اصلی دارند، همچنین بذر آنها نیز اغلب اوقات با بذر محصول برنج مخلوط شده و علاوه بر اینکه از ارزش اقتصادی آن می‌کاهد، سبب انتشار بذر علف هرز در سال بعد می‌شود علف‌های مرزی از قبیل سوروف، اوریارسلام، مرغ، بندواش و قاشق واش از این گروه هستند.
2-علف‌های هرز درجه دوم یا ثانویه:
گیاهانی هستند که به معنی کلی علف هرز در شالیزار وجود دارند و خسارت وارد می‌کنند اما به دلایل زیادی، رقابت شدیدی با گیاه اصلی ندارند و از نظر مرفولوژی و بیولوژی و همچنین خواص بوتانیکی با گیاه فوق دارند.
علف‌های هرز از قبیل زنبق زرد، شال تسبیح، آلاله‌های آبی، تیرکمان آبی و عدسک آبی از این گروه هستند.
-طبقه‌بندی علف‌های هرز شالیزار از لحاظ شکل ظاهری
علف‌های هرز مزارع برنج را از لحاظ مرفولوژی و شکل ظاهری برگ به سه دسته تقسیم‌بندی می‌نمایند.
1-باریک برگها: علف‌های هرزی که در این دسته قرار می‌گیرند دارای رگبرگهای موازی هستند. ساقه در این گروه گرد و توخالی است. برگها باریک و کشیده و دارای غلاف‌اند و گاهی اوقات دارای زبانک نیز می‌باشند برگها در این گروه در دو ردیف بالا و پایین در امتداد هم روی ساقه قرار دارند. مانند: سوروف.
2-جگن‌ها: این دسته از علف‌های هرز از نظر مورفولوژیکی بسیار شبیه به باریک برگها بوده ولی بجای ساقه گرد، دارای ساقه سه گوش هستند.
همچنین برگ‌ها در سه ردیف بالا و پایین در امتداد هم روی ساقه قرار دارند مانند اویارسلام.
3-پهن برگ‌ها: این گروه از علف‌های هرز دارای برگ‌های پهن‌تری نسبت به دو گروه قبل بوده و رگبرگها نیز به اشکال مختلف قرار می‌گیرند. مانند: قاشق واش، تیرکمان آبی.
-طبقه‌بندی علف‌های هرز شالیزار از لحاظ طول دوره زندگانی، طرز انتشار و ازدیاد.
1-علف‌های هرز یکساله:
این نوع گیاهان دوره زندگانی خود را در یک فصل زراعی خاتمه می‌دهند. تکثیر و انتشار آنها توسط بذر صورت می‌گیرد بذر تولیدی این گیاهان زیاد و علف‌های هرزی از قبیل آنها مشکل است و بصورت بهاره و پاییزه وجود دارند.
علف‌های هرزی از قبیل سوروف، سل واش، شبدر آبی، از این نوعند.
2-علف‌های هرز دو ساله:
این علف‌های هرز بیشتر از یکسال و کمتر از دو سال در طول دو فصل رویش زندگی می‌کنند.
3-علف‌های هرز چند ساله یا دائمی:
این علف‌های هرز بیشتر از دو سال و یا بصورت دائمی زندگی می‌نمایند و بوسیله بذر، ساقه‌های هوایی، ساقه‌های زیر زمینی، استولون‌ها (ریشه‌های نابجای روی ساقه) و یا پیاز تکثیر می‌یابند.
از بین بردن این علف‌های هرز در صورتی که 6 تا 8 هفته‌ای باشند، امکان پذیر بوده و در غیر اینصورت کنترل آنها مشکل خواهد بود. این گروه، شامل چند ساله ساده و چند ساله خزنده هستند.
علف‌های هرزی مثل مرغ، قیاق و اویارسلام از این نوع هستند.

طبقه‌بندی علف‌های هرز شالیزار از لحاظ موقع ظهور
1-علف‌های هرز قبل از نشاء:
نام علمی نام فارسی مناطق انتشار اهمیت اقتصادی
Rananculus SP آلاله وحشی در اکثر مناطق برنجکاری ایران درجه دوم
Iris SP زنبق زرد در مناطق برنجکاری شمال درجه دوم
Lemna minor عدسک آبی در مناطق برنجکاری شمال درجه دوم
Castalia SP نیلوفر آبی در مناطق برنجکاری شمال درجه دوم
Alisma plant ago aquatica قاشق واش در مناطق برنجکاری شمال درجه دوم
Sagittifolin sayyitaria تیرکمان آبی در اکثر مناطق برنجکاری ایران درجه دوم
Coix lacrima شال تسبیح در مناطق برنجکاری شمال درجه دوم


2-علف‌های هرز بعد از نشاء
نام علمی نام فارسی مناطق انتشار اهمیت اقتصادی
Echinochloa crus – gali سوروف در مناطق برنجکاری شمال درجه اول
Juncos SP نی در مناطق برنجکاری شمال درجه اول
Panicum SP چیک واش در مناطق برنجکاری شمال درجه اول
Cyperus SP اویار سلام در مناطق برنجکاری شمال درجه اول
Cynodon dactylon مرغ در مناطق برنجکاری شمال درجه اول
3-علف‌های هرز بعد از برداشت:
بعد از برداشت نیز علف‌های هرزی مانند تیرکمان آبی، شال تسبیح و تله‌کس Lythrum SP در شالیزار رشد می‌نمایند.
-کنترل علف‌های هرز
1-کنترل بیولوژیک:
در این روش با استفاده از دشمنان طبیعی علف‌های هرز مانند حشرات، قارچها و غیره کنترل آنها صورت می‌گیرد.
2-وجین علف‌های هرز:
وجین کردن عبارت است از کندن علف‌های هرز که در شالیزارهای شمال کشور بوسیله دست انجام می‌گیرد. این عمل در دو نوبت صورت گرفته بطوریکه نوبت اول 15 تا 20 روز بعد از نشاء‌کاری و نوبت دوم حدود 35 روز بعد از نشاء کاری صورت می‌گیرد که به آن «دوباره» می‌گویند.
3-شخم در خزانه شالیزار:
انجام عمل شخم یکی از مسائلی است که باعث می‌شود در اکثر موارد کنترل علف‌های هرز به آسانی صورت گیرد. بنا به نظر متخصصین زراعت و خاکشناسی شخم مزارع برنج سبب تهویه و اصلاح ساختمان خاک، افزایش جذب آب در زمین، شکستن لایه‌های سخت زیرزمینی، از بین رفتن بقایای مواد شیمیایی در خاک و کنترل علف‌های هرز می‌گردد. بنابراین اگر شخم به موقع، یعنی در اواخر پاییز انجام گرفته و عمق آن نیز مناسب بوده یعنی حدود 25 تا 30 سانتی‌متر باشد می‌تواند بسیار موثر واقع شود.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   18 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید