دانلود مقاله مقایسه حسابداری مالی با حسابداری مدیریت

مقدمه :

حسابداری مالی، یک سیستم پردازش اطلاعات است که به تهیه ی گزارشاتی با مقاصد عمومی مربوط به عملیات مالی (صورت سود و زیان و صورت جریان های نقدی) و وضعیت مالی (ترازنامه) یک سازمان منتج می شود. اگرچه حسابداری مالی توسط تصمیم گیران داخل و خارج موسسه استفاده می شود، با این حال، حسابداری مالی معمولا به استفاده کنندگان خارجی مانند سهامداران، تحلیل گران و وام دهندگان تاکید و توجه دارد. علاوه بر این گرایش به خارج، مقررات گزارش گری مالی خارجی نیز باید مورد توجه قرار گیرند که توسط قانون و استانداردهای پذیرفته شده حسابداری تدوین می شود.

حسابداری مالی همچنین شامل نگهداری سوابق دارایی های شرکت، دیون و تعهدات، و دریافت ها و پرداخت های نقدی می شود. یک سازمان بدون تبدیل فروش به وجه نقد، پرداخت پول برای خرید، تسویه ی دستمزد و پیگیری دارایی های خود نمی تواند به فعالیت ادامه دهد.

صورت سود و زیان، خلاصه ای از عملکرد اقتصادی یک دوره است که نشان دهنده ی درآمدهای حاصل شده از عملیات، هزینه های مربوط به این درآمدها و هرگونه نفع و ضرر مربوط به این دوره می باشد. صورت جریان های نقدی، خلاصه ای از جریان های ورودی و خروجی منابع نقدی است. این صورت خلاصه ای از جریان های نقدی مربوط به عملیات، سرمایه گذاری و فعالیت های مالی می باشد. ترازنامه تصویری از شرایط اقتصادی موسسه در یک زمان مشخص است که دارایی های موسسه و ادعاهای پیرامون این دارایی ها را نشان می دهد. مجموعه صورت های مالی، صورت گردش صاحبان سهام (خلاصه ای ازتغییرات سرمایه ی مالکین)، و یادداشت های توضیحی (خلاصه ای از رویه های حسابداری) را نیز شامل می شود. این صورت های مالی، معمولا بصورت فصلی و یا سالیانه تهیه شده و فعالیت های گذشته ی موسسه را گزارش می کنند.

سهامداران، اعتباردهندگان و سایرین در جهت سنجش مقدار، زمان بندی و عدم اطمینان از جریان های نقدی آینده از صورتهای مالی استفاده می کنند. این صورت ها همچنین، زمینه ای را جهت اشخاص ذیعلاقه به امضای قرارداد بر اساس ارقام حسابرسی شده فراهم می آورد. برای مثال، اعتباردهندگان می توانند از صورت های مالی در جهت تنظیم بندهای قرارداد های مربوط به وام و اعطای اعتبار استفاده کنند، مالکین می توانند در جهت تصمیم گیری در خصوص "پرداخت بر اساس عملکرد" برای مدیرانشان استفاده کنند، و امتیاز دهنده گان نیز می توانند امتیازات دارندگان آنها را بر اساس این ارقام، تقویم و ارزیابی کنند. پس اطلاعات حسابداری مالی به شرکت ها در دستیابی به سرمایه های خارجی و عقد قرارداد با اشخاص ذیعلاقه کمک شایانی می نماید.

در بررسی و تجزیه و تحلیل تاریخچه مدیریت مالی پنج موضوع اصلی در کانون توجه قرار می گیرد. نخست پدیده های جدیدی که در هر دوره به وجود آمده است و این که موجودیت پدیده های مزبور سبب واکنشهایی است که ارائه کنندگان آنها در برابر فشارهای اقتصادی ، مالی ، سیاسی و اجتماعی آن دوره از خود نشان داده اند . دوم ، اندیشمندان امور مالی در برابر سیر و فرآیند تکاملی بازار های مالی ، بین المللی شدن سازمانها رقابتهای فزاینده از خود واکنش نشان داده اند.
سوم ، ارائه راهها روشها ابزارها و شیوه به کارگیری آنها و الگوهای جدید ریاضی باعث شده اند تا نظریه پردازان و ارائه کنندگان تئوریهای جدید بتوانند رفتار مالی را راحت تر توجیه کنند.
چهارم ، اگر چه از مرحله پیدایش تا مرحله بکارگیری پدیده های مزبور فاصله زمانی متفاوت وجود داشته است ولی همین فاصله های زمانی باعث شده است که نظریه پردازان بتوانند رفتارهای مالی را به شیوه بهتری پیش بینی درک و آنها را توجیه نمایند.
پنجم ، نظریه های جدید بر پایه تئوریها و نظریه های پیشین نهاده شده است.
سیستم حسابداری مدیریت بر خلاف سیستم حسابداری مالی که در شرکتها برای استقرار و استفاده از اطلاعات آن روشها و اسلوبهای به نسبت یکسان و همانندی وجود دارد به شرایط و زمینه هایی مربوط است مانند میزان آگاهی و اعتقاد مدیران موسسات نسبت به استفاده از اطلاعات درست در تصمیم گیری و برنامه ریزی و کنترل ، دانش نظری و تخصصی مسئولان مالی در جهت استفاده از سیستم حسابداری مدیریت و میزان الزام و اجبار و الزام به استقرار سیستم یاد شده به منظور پاسخگویی به استفاده کنندگان بستگی دارد، و برحسب اینکه کدامیک از این شرایط یا زمینه ها در استقرارسیستم نامبرده نقش داشته باشند سیستم هایی با هدفهای متفاوت ایجاد می شود . چنانکه می توان به طیفی از چگونگی های استفاده از سیستم های حسابداری مدیریت یاد کرد که در یک سمت آن موسساتی برخوردار از سیستم های مناسب اطلاعات حسابداری مدیریت قرار دارد که مدیران آنها بدرستی از نتایج آن سیستم ها استفاده می کنند . و درسمت دیگر می توان از موسسه هایی نام برد که قادر به تهیه حداقل اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیران نیستند . ارزیابی کلی و تجربی وضعیت سیستم های حسابداری مدیریت نشان می دهد که به رغم اقدامات و کوششهای زیادی که دربکارگیری فنون و تکنیکهای توسعه یافته حسابداری مدیریت تاکنون در بیشتر شرکتها صورت گرفته ، هنوز بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. تجربه های متعدد طراحی سیستم های اطلاعات حسابداری در موسسه های اقتصادی ایران (به ویژه درصنایع) نشان می دهد که در این زمینه مسائل اساسی متعددی به چشم می خورد که شناخت درست و دقیق آنها گام اولیه و بنیادین در جهت ارتقای کیفیت سیستم های حسابداری مدیریت در مؤسسات اقتصادی محسوب می شود.
تشخیص و تعریف صحیح عملیات سیستم حسابداری مدیریت با توجه به هدفهایی که برای آن متصور است ، همچنین تعیین ارتباط اجزا کارکردهای سیستم با یکدیگر به نحو مناسب از جمله موارد حساس ومهم دراستقرارسیستم است.
دو اصل موثر بودن فعالیت ها و کار آبودن عملیات مکمل یکدیگرند و حفظ توازن مطلوب و هماهنگی آنها از جمله وظایف مهم مدیریت محسوب می شود . کاربرد این دو اصل در حسابداری مدیریت ضرورت کاربرد مفاهیم و انجام فعالیتها و کارکردهای مشخصی را در پی دارد . از جمله این کارکردها ، کنترل بودجه ای مبتنی بر هزینه یابی استاندارد است.
در دهه گذشته با توجه به تغییرات سریع تکنولوژی در صنایع مختلف در سطح جهانی ، اصول و روشهای کلاسیک حسابداری مدیریت در خیلی از زمینه ها از جمله روشهای هزینه یابی و کنترل بودجه از طرف نظریه پردازان و برخی از مجامع حرفه ای مرتبط و مدیران بسیاری از شرکتها مورد انتقاد شدید قرار گرفته است. بدین معنی که گفته می شود اصول و روشهای موجود با توجه به تحولات ، جوابگوی نیازهای صنایع نیست و اطلاعات قابل ارائه توسط این سیستم بعضاً برای تصمیم گیری و برنامه ریزی و کنترل گمراه کننده است . بعنوان مثال گفته می شود که طی دهه گذشته درصد ترکیب عوامل تشکیل دهنده قیمت تمام شده در روشهای متداول (یعنی مواد،دستمزد مستقیم و سربار ساخت ) در صنایع مختلف تغییرات فاحش با گذشته دارد . بدین معنی که در قبل دستمزد مستقیم حدود بین ٢٥ تا ٣٠ درصد و هزینه های سربار رقمی بین ٥ تا ١٠ درصد قیمت تمام شده را تشکیل می داد ، در حالیکه با اتوماسیون صنایع ، این درصدها تغییرات فاحش پیدا کرده است . ابداع روشهایی همانند (( هزینه یابی براساس فعالیت )) طبعاً در نتیجه تغییراتی است که در کاربرد تکنولوژی پیشرفته نیازبه آن احساس شده است . در جامعه ما به دلیل روی ندادن تغییرات تکنولوژی در حد کشورهای پیشرفته و اصولاً کند بودن روند مذکور ، نیاز به کاربرد روشهای جدید در حد جوامع یاد شده احساس نمی شود . از طرف دیگر نبود سابقه طولانی در کاربرد روشهای کلاسیک حسابداری مدیریت از یک سو و کمبود نیروی متخصص از سوی دیگر ، اعمال روشهای جدید در صنایع قاعدتاً با مشکل توام خواهد بود . لازم به توضیح است که روشهای هزینه یابی جدید در برخی از صنایع در وضعیت موجود کاربرد دارد . از این رو بکارگیری روشهای جدید نباید موکول به آینده دور شود و لازم است مباحث آن در دانشگاهها ، انجمن های حرفه ای و بین افراد دست اندرکار مورد بحث قرار گیرد تا بتوان از امکانات روشهای جدید در حد لازم بهره یافت.

اهداف کلی حسابرسی مدیریت
هدف از حسابرسی عملکرد مدیریت، انجام یک یا ترکیبی از موارد زیر حسب در خواست مدیریت است:
ارزیابی عملکرد:
عبارت از مقایسه و تحلیل شیوه ها و روش های انجام فعالیت های واحد اقتصادی با اهداف و استراتژی از پیش تعیین شده است.
شناسایی فرصت هاو بهبود فعالیت های عملیاتی
منظور از بهبود فعالیت های عملیاتی و عملکرد، افزایش بازده اقتصادی، ارزیابی صرفه اقتصادی هزینه ها، کارآیی، اثر بخشی و یا ترکیبی از این عوامل است.
حسابرسی عملیاتی فرصت های موجود و قابل دسترس برای بهبود روش های اجرایی را از طریق بررسی و شناخت جامع، ارزیابی تجزیه و تحلیل، مصاحبه با افراد واجد شرایط و ذی صلاح (درون سازمانی و برون سازمانی)، مشاهده عملیات، بررسی گزارش های جاری و گذشته، بررسی معاملات، شاخص های عمده موفقیت، برنامه استراتژیک، اقدامات استراتژیک، مقایسه با استانداردهای صنعت و رقبا به کارگیری قضاوت حرفه ای و... براساس تجربه و سایر ابزارهای مناسب و عقلائی شناسایی و اظهار نظر می کند.
ارائه پیشنهاد برای بهبود عملیات یا ضرورت اقدامات اصلاحی
ماهیت، نوع و دامنه پیشنهادی ارائه شده در فرآیند حسابرسی عملیاتی بسیار متفاوت است.
دراغلب موارد، گروه حسابرسان عملکرد مدیریت، می توانند متناسب با ماهیت و اهمیت موضوع پیشنهادهای خاص ارائه کنند. چنانچه در سایر موارد و حوزه های مورد حسابرسی عملیاتی بررسی های عمیق تر و گسترده تری نیاز باشد، گروه حسابرسان مدیریت می توانند دلایل نیاز به انجام بررسی های بیشتر ارائه کنند.
پیگیری تصمیم های عملیاتی و اقدامات اجرایی
آنچه در حسابرسی مالی و کنترل های داخلی صورت می پذیرد و مورد نظر حسابرسان مستقل و بازرس قانونی است، وضعیت فعلی واحد اقتصادی و پیشینه آن است. وضعیت فعلی که به طور عمده بیانگر ارزش های تاریخی بسیار دور و نزدیک می باشد. آنچه از اهمیت ویژه برخوردار است و در حسابرسی مالی و تجزیه و تحلیل صورت های مالی چندان عمیق و گسترده مورد بررسی قرار نمی گیرد، شرایط اقتصادی، استراتژی مالی، برنامه و تصمیم های عملیاتی، اقدامات اجرائی و ... برای دستیابی به اهداف واحد اقتصادی است، که تا حدی به نحوه عملکرد کیفی و کمی مدیریت بستگی دارد.
یکی از عوامل اساسی و مورد توجه در حسابرسی مالی الزامات قانونی ثبت حساب ها و ارائه گزارش مالی به صاحبان سهام است در صورتی که به بافت واقعی مالی یا به ساختار واقعی دارایی ها و بدهی ها در ترازنامه و به کیفیت اطلاعات مندرج در صورت های مالی تجزیه و تحلیل، اثربخشی عملکرد مدیریت، بهره وری و صرفه اقتصادی فعالیت های عملیاتی در جهت دستیابی به اهداف و استراتژی های واحد اقتصادی دولتی و شبه دولتی کمتر توجه می شود، حسابرسی کیفی و جامع عملکرد مدیریت، می تواند زوایای مختلف عملکرد بنگاه اقتصادی را در حوزه های مختلف مدیریت مورد ارزیابی قرار دهد.
اینکه شرایط کیفی و کمی شرکت در حال حاضر چیست و به کجا می رسد، برای سهامداران و اعضای هیات مدیره اهمیت دارد. این مهم به میزان قابل توجهی از طریق حسابرسی عملکرد مدیریت برای افراد ذی نفع مشخص و روشن می شود. حسابرسی مدیریت نوعی حسابرسی و نگرش به آینده است که با استفاده از آن تا حدودی از تکرار فعالیت هایی که فاقد هر گونه ارزش افزوده و افزایش بازده اقتصادی است، جلوگیری و پیشگیری می کند.
از مهمترین وظایف شرکت ها جلب اطمینان سهامداران نسبت به کیفیت فرآیند گزارشگری مالی و قابلیت اتکا به ارقام و اطلاعات مندرج در آنها است. بنابراین مدیریت ضعیف و غیرعلمی، گزارشگری غیرشفاف و غیرکیفی، تحریف سود، وجود هرگونه ابهام و تقلب در صورت های مالی و عدم نظارت و اقدامات اصلاحی مستمر در رفع نارسایی ها، مشکلات و ضعف های موجود در کنترل های داخلی و عدم نظارت و اقدامات اصلاحی مستمر در رفع نارسایی ها، مشکلات و ضعف های موجود در کنترل های داخلی، از جمله عوامل ارزیابی در حوزه حسابرسی عملکرد مدیریت محسوب می شود.
اطلاعات، آمار، گزارش های مالی و غیر مالی که موجب تصمیم سازی و تصمیم گیری مدیران ارشد در اداره موفقیت آمیز امور شرکت ها می شود، از جمله تعیین میزان دستیابی کیفی و کمی به اهداف و برنامه های استراتژیک از وظایف عمده حسابرسی مدیریت است.
اگر نتایج حاصل از حسابرسی مالی و حسابرسی مبتنی بر تجزیه و تحلیل های آماری، بیانگر بخشی محدود از ارزیابی عملکرد و یا حسابرسی عملیاتی باشد، اما با تضاد نتایج حاصل از آن نمی توان به روشنی و قاطعیت اذعان نمود که مجموع عملکرد مدیریت موفق یا ناموفق بوده است. به عبارت دیگر مجموع تلاش ها و فعالیت های عملیاتی مدیریت در مسیر صرفه و صلاح اثربخشی عملکرد، کارایی و دستیابی کیفی به اهداف و استراتژی ها و در نهایت افزایش بازده اقتصادی و ثروت سهامداران قرار داشته است.
با وجود اینکه اغلب متفکران مالی و اقتصادی بر این باورند که جدای مالکیت از مدیریت، منافع اقتصادی و افزایش ثروت سهامداران را تامین خواهد کرد، اما مخالفان این نظریه، استدلال می کنند که سهیم کردن مدیران در مالکیت شرکت دارای منافع اقتصادی است و مدیران مالک در افزایش کارایی، بازده اقتصادی و تداوم فعالیت شرکت موفق ترند، از طرفی چون عملکرد کیفی و اثربخش مدیریت، ارتباط مستقیم با نیروی انسانی حرفه ای، تخصصی، هماهنگی کیفی و هدفمند آنان دارد، می تواند بر افزایش کیفی سودآوری، ارزش شرکت در نهایت افزایش منافع سهامداران اثرات عمده داشته باشد.
نکته آخر اینکه افزایش غیرکیفی سودآوری و تقسیم مستمر سود نمی تواند بیانگر عملکرد مطلوب مدیریت و شایستگی سطوح مختلف مدیریت تلقی شود.
چنانچه کیفیت سودآوری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد، مشخص می شود یکی از دلایل اساسی در عملکرد غیر کیفی مدیریت، تقسیم سود نقدی و یا سود سهمی مستمر در شرایط حاد تورمی و یا تغییر در چهره واقعی رویدادها، روش های حسابداری و تعدیلات سنواتی است که منجر به افزایش درآمد می شود ولی در واقع هیچ گونه وجه نقدی ایجاد نمی کند یا هزینه هایی که در دارایی ها انعکاس یافته است که قابلیت بازیافت آنها مشخص نیست.
حسابرسی و مدیریت بنگاه اقتصادی
حسابداری یک فعالیت اجتماعی – حرفه ای است که شامل منابع انسانی و غیر انسانی می‌گردد و بین منابع انسانی و غیر انسانی واکنشهای متقابلی وجود دارد و فرهنگ جامعه بر منابع انسانی تأثیر گذار است .
با وجود اینکه حرفه‌ی حسابداری کمتر جنبه فرهنگی دارد ولی بدلیل وابستگی آن به جنبه‌های انسانی و واکنش‌های متقابل آن ، فرهنگ بر حسابداری تأثیر گذار شده است .
یکی از مهمترین تفاوتها در اعمال حسابداری در بین کشورها ، تفاوت‌های فرهنگی است محتوای گزارش‌ها عموما" بستگی به تاریخ ، آداب و رسوم و فرهنگ منطقه دارد و بدین دلیل است که در بعضی کشور ها ی مالی ، سرمایه‌گذار را مدنظر دارد و در بعضی از کشورها و مناطق ، طلبکاران یا اداره کنندگان دولتی را، از آنجائی که ارزش کار در ارتباط با فرهنگ تعیین می‌شود لذا تلقی مفاهیم زیر از پارامتر های مهم در تعیین ارزش محسوب می‌گردند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله  18  صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید