پایان نامه ی بررسی سلامت روانی کارکنان بهزیستی. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 100 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان سلامت روانی در کارمندان اداره بهزیستی شهر نیشابور انجام شده است که جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارمندان زن و مرد اداره بهزیستی شهر نیشابور با حجم 36 نفر تشکیل می دهند که از این افراد تعداد 31 نفر با محقق در اجرای آزمون سلامت عومی GHQ و پرسشنامه محقق ساخته همراه آن همکاری نموده اند این تحقیق از انواع زمینه یابی و با هدف بررسی یک فرضیه و چهار سوال تحقیقی انجام گرفت که داده های آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS با درجه آزادی 95% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت پس از تجزیه و تحلیل داده های آماری نتایج بدست آمده در پاسخ به فرضیه و سوالات تحقیق به این ترتیب مشخص شده است که میزان سلامت روانی در مردان بیشتر از زنان است و بین سلامت روانی و سن کارمندان رابطه معنی داری وجود ندارد همچنین نتایج گویای این مطلب است که نوع اشتغال در کارمندان در میزان سلامت روانی آنها تأثیر گذار نیست و وجود گروههای مختلف فعالیتی در اداره بهزیستی تأثیری در میزان سلامت روانی کارمندان ندارد و بالاخره این که بین سلامت روانی و سنوات کاری کارمندان بهزیستی رابطه معنی داری وجود ندارد.

مقدمه:

«اگر سلامتی روانی انسانها مهمتز از سلامتی جسمی آنها نباشد لااقل هم سطح آن خواهد بود» (مطهری)

از آغاز پیداش انسان همواره مسأله سلامتی او نیز مطرح بوده است.

اما عموما بعد جسمانی او نیز در نظر گرفته می شود و کمتر کسی است که به بعد روانی آن نیز اهمیت بدهد. در حالیکه به تعریف سازمان بهداشت جهانی «سلامتی تنها نبود نقص عضو یا نبود بیماری نیست بلکه حالت کامل رفاه جسمی روانی است».ت (گنجی 1376)

برای اینکه سلامت جسمی و روانی یک جامعه را بررسی کنیم نمی توانیم تمامی افراد آن جامعه را ارزیابی کنیم بلکه از نمونه گیری از جامعه مورد نظر استفاده کرده و نتایج را به جمعیت مبنا تعمیم می دهیم. به همین خاطر وارد قلمرو علمی شده ایم که «همه گیر شناسی» نام دارد. و آن علمی است که تمامی جنبه ها و رویدادها و حالات مختلف تندرستی جامعه را در بر می گیرد. متأسفانه با توجه به اهمیت بالای همه گیر شناسی بیماریهای روانی به خصوص همه گیر شناسی در ارتباط با سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی ، این نوع مطالعات در ایران کمتر انجام پذیرفته است که عوامل بسیاری از قبیل وقت گیر بودن، زحمت زیاد، داشتن هزینه های سنگین مطالعاتی، و از طرف دیگر عدم سناخت کافی نسبت به اختلالهای روانی عوارض و پیامدهای آن بر روی افراد خانواده و اجتماع در این بابت تأثیر گزار بوده است.

در بحث راجع به سلامت روانی عوامل متعددی هستند که می توانند بر میزان سلامت روانی تأثیر گذار باشند. مثلاً : عواملی همچون سن، جنس، نوع اشتغال و طبقه اجتماعی- اقتصادی را می توان نام برد. که ما در این تحقیق به بررسی بعضی از این عوامل می پردازیم.

با امید این که دست اندر کاران مسادل بهداشتی و بخش درمان و آموزش پزشکی امکانات و سرمایه ای لازم در این زمینه مبذل دارند تا شاهد انجام پژوهشهای بیشتری در مورد سلامت روانی در مرکز مختلف باشیم.

بیان مسئله:

بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی در مقابل آن مصونیت ندارد، و این خطری است که بشر را تهدید می کند. عدم سازش و وجود اختلالات رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهور و فراوان است. در هر طبقه و صنفی و هر گروه و جمعی اشخاص نامتعادلی زندگی می کنند.

بنابراین در مورد همه افراد اعم از کارگر، دانش پژوه ، پزشک و مهندس زارع، استاد دانشگاه و … خطر ابتلا و ناراحتی های روانی وجود دارد. به عبارت دیگر هیچ انسانی در مقابل این امراض مصونیت ندارد. (شاملو 1380)

این موضوع برای کسانی که ارتباط نزدیکی با معلولان جسمی و ذهنی دارند و یا کسانی که در مؤسسات نگهداری از بیماران روانی کار میک نند، اهمیت بیشتری پیدا می کنند.

ادارات بهزیستی از جمله مؤسساتی است که کارکنان شاغل در آن دارای یک ارتباط متقابل چه بصورت مستقیم یا غیر مستقیم با معلولان جسمی و ذهنی و حتی بیماران روانی هستند که این امر باعث ایجاد استرس و اضطراب در کارکنان بهزیستی می شود و بدین ترتیب محیط کاری در بهزیستی حالتی تنش زا پیدا می کند.

با چنین وضعیتی مقامات دولتی و مدیران ارشد چنین سازمانهایی لازم است، توجه خاصی به وضعیت بهداشت روانی کارکنان خود داشته باشند. میزان سلامت روانی کارکنان را مورد بررسی قرار دهند و به نتایج حاصله توجه خاصی داشته باشند با ارائه و تنظیم برنامه های جدیدتر و ایجاد تغییراتی در محیط ، میزان و شرایط کاری در بهزیستی در جهت بهبود سلامت روانی کارکنان خود علی الخصوص زنان داشته باشند.چرا که زنان شاغل در بهزیستی، هم در منزل و هم در محیط کاری وظیفه ای سنگین را به دوش می کشند و به دلیل دوم اینکه تمام تحقیقات گذشته خارجی همچون مطالعات نیوهاون، مانهاتان وتحقیقات داخلی که توسط باش و بهادرخان و دیگر افراد در زمینه همه گیر شناسی بیماریهای روانی انجام شده است بر این امر تأکید داشته است که سلامت روانی وابسته به جنسیت است و همواره میزان سلامت روانی در زنان کمتر از مردان بوده است.

منظور از سلامت روانی همان احساس رضایت و بهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه می باشد. (فرهنگ روانپزشکی کمپل – پورافکاری 1373)

همچنین در فرهنگ روانشناسی لاروس سلامت روانی را استعداد روانی برای هماهنگ و خوشایند و مؤثیر کردن کار برای موقعیتهای دشوار و توانایی داشتن تعریف کرده است.

اما هنوز مشخص نشده است که :

آیا سلامت روانی بر متغیرهای دیگر نیز وابسته است؟

آیا متغیر هایی همچون سن، اشتغال، نوع فعالیت، سنوات کاری و … در میزان سلامت روانی چنین کارکنانی تأثیر گذار هستند یا خیر؟

البته بسیار واضح است که دانستن میزان شیوع و عوامل ایجاد کننده این آسیبها در سنین و جنسهای مختلف می تواند اطلاعات مفیدی را برای برنامه ریزیهای بلند مدت و کوتاه مدت در اختیار قرار دهد و با تدابیر قابل اتخاذ بر اساس این اطلاعات می توان از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرده و در کاهش هزینه های مروبط مؤثر باشد.

فهرست مطالب:

کلیات و مقدمه

1-1 مقدمه

1-2 بیان مسئله

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

1-4 اهداف تحقیق

1-5 فرضیه ها و سئوالات تحقیق

1-6 متغیرهای تحقیق

1-7 تعریف مفهومی و عملیاتی

فصل دوم

پیشینه تحقیق و پایه های نظری

1-2 پیشینه نظری تحقیق

2-1-1 مفهوم سلامت روان

2-1-2 تاریخچه سلامت روان در جهان

2-1-3 تاریخچه سلامت روان در ایران

2-1-4 مفهوم سلامت روان از دیدگاه های مختلف

2-1-5 سلامت روان از نظر مکاتب

2-1-6 اصول سلامت روان

2-1-7 هدف ایجاد سلامت روان

2-1-8 مکانیزم های دفاعی و نقش آن در سلامت روان

2-1-9 جمع بندی

2-2 پیشینه عملی تحقیق

2-2-1 همه گیر شناسی در ایران

2-2-2 بررسی همه گیر شناسی در جهان

فصل سوم

روش شناسی تحقیق

3-1 روش تحقیق

3-2 جامعه آماری

3-3 نمونه تحقیق

3-4 ابزار تحقیق

3-4-1 مقیاس های چهارگانه آزمون

3-4-2 موارد کاربرد و محدودیت های آزمون

3-4-3 نمره برش آزمون

3-5-3 پایایی آزمون

3-6 اعتبار پرسشنامه

3-7 روش جمع آوری اطلاعات و اجرا

3-8 تجزیه و تحلیل آماری

فصل چهارم

یافته های تحقیق

4-1 داده های آماری جامعه مورد مطالعه

4-2 میانگین سلامت روانی جامعه مورد مطالعه

4-3- تجریه و تحلیل فرضیه و سئوالات تحقیق

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

5-1 بحث و نتیجه گیری

5-2 نتیجه گیری کلی

5-3 محدودیت های تحقیق

5-4 پیشنهادات تحقیق

منابع تحقیق

پیوست

پیوست

فهرست جداول:

جدول 2-1 مقایسه بررسی های انجام شده در مورد شیوع بیماریهای روانی در مناطق مختلف جهان و ایران

جدول 4-1 داده های آماری جامعه مورد مطالعه

جدول 4-2 میانگین و واریانس جامعه مورد مطالعه

جدول 4-3 مقایسه نمرات زنان و مردان در آزمون

جدول 4-4 محاسبه ضریب همبستگی سن کارمندان با نمرات سلامت روانی

جدول 4-5 مقایسه میانگین ها و انحراف معیار سه گروه اشتغال

جدول 4-6 تجزیه و تحلیل واریانس ها

جدول 4-7 مقایسه میانگین های گروه های مختلف فعالیت

جدول 4-8 تجزیه و تحلیل واریانس های گروه های مختلف فعالیت

جدول 4-9 محاسبه ضریب همبستگی سنوات کاری با سلامت روانی

فهرست نمودارها:

نمودار هسیتوگرام 4-1 نمرات سلامت روانی و فراوانی آن در مردان و زنان

نمودار هیستوگرام 4-2 سن آزمودنی ها و فراوانی آن در مردان و زنان

نمودار 4-3 مقایسه میانگین های سه گروه اشتغال

نمودار 4-4 میانگین های سلامت روانی گروه های مختلف فعالیت

منابع و مأخذ:

1-         آناستاری.آ.(1371). اصول روان سنجی و روان آزمایی براهنی، محمد تقی. چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران

2-         احمدوند، محمد علی (1382) بهداشت روانی. تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور

3-         توزنده جانی حسن و اکبری بهمن و همکاران (1383) درآمدی بر روانشناسی عمومی، چاپ سوم، انتشارات شهر فیروزه

4-         پوافکاری. نصرت الله (1383) فرهنگ جوامع روانشناسی روانپزشکی انگلیسی به فارسی، تهران. فرهنگ معاصر

5-         حسینی سید ابولقاسم (1373) بررسی مقدماتی اصول روانشناسی اسلامی چاپ دوم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی

6-         دلاور، علی (1383) مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی ویرایش دوم چاپ سوم، تهران، انتشارات رشد

7-         دلاور، علی (1383) روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی چاپ چهارم، تهران ، مؤسسه نشر ویرایش

8-         شاملو، سعید (1367) مکتب ها  و نظریه ها در روانشناسی شخصیت، چاپ ششم، تهران، انتشارات رشد.

9-         شاملو، سعید (1369) بهداشت روانی، تهران انتشارات رشد.

10-       فخریان، بهجت- فولادی، سکینه. بررسی همه گیر شناسی اختلالات روانی در بین دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهرستان نیشابور، خردادماه (1375) پایان نامه کارشناسی آموزش ابتدایی مرکز آموزش عالی ضمن خدمت فرهنگیان آموزش و پرورش شهرستان نیشابور شماره ثبت 84

11-       کاپلان، هارولد و همکاران (1375) خلاصه روانشناسی و روان پزشکی جلد اول، ترجمه پور افکاری، نصرت الله ، چاپ اول، تهران، انتشارات شهر آب

12-       کاویانی، فردوس و همکاران (1380)، روشهای مصاحبه و آزمون های بالینی، چاپ اول، تهران، انتشارات سنا

13-       گنجی، حمزه، (1376) بهداشت روانی، تهران، انتشارات ارسباران

14-       میلانی فر، بهروز(1370) بهداشت روانی، تهران، انتشارات قومس

15-       مقربی، مهدی ، طباطبایی، حسن ، بررسی عوامل مرتبط با وضعیت روانی براساس پرسشنامه SCL25 در افراد بالای 15 سال در ساکنین منطقه ی کوی امیر مشهد تابستان (1383)، پایان نامه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درجه دکترای پزشکی، شماره ثبت (5506)

16-       محر ری، محمد رضا(1373) فصل نامه اندیشه و رفتار، مجله روان پزشکی و روانشناسی بالینی، سال اول، شماره 2 و 3، پاییز و زمستان (1373)

17-       ناصرنیا، شیرین، بررسی عوامل مرتبط با سلامت روانی در زنان 8-6 هفته بعد از زایمان در سال تحصیلی 83-82، پایان نامه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درجه دکترای پزشکی ، شماره ثبت (5481)