405- پروژه آماده رشته حقوق با موضوع جرم از دیدگاه جرم شناسی - 40 صفحه فایل ورد word

گفتار سوم :مقایسه جرم شناسی وحقوق کیفری

موضوع مشترک جرم شناسی و حقوق کیفری وجنائی، جرم است که دانشمندان حقوق کیفری آنرا هر نوع فعل یا ترک فعلی خوانده اند که جامعه به موجب قوانین برای آن کیفر یا اقدامات تامینی تعیین کرده است .

در همین نکته، وجوه افتراق بین و آشکاری بین جرم شناسی و حقوق کیفری از لحاظ روش بررسی و دایره شمول هریک و طرق پیشگیری آن دو وجود دارد.

الف: اختلاف در روش بررسی :

حقوق کیفری و جنائی شاخه ای از حقوق است ولی جرم شناسی شاخه ای از علم است . بنابرآنچه را که« پرفسور ژاک لئوته »  استاد حقوق، اقتصاد، وعلوم اجتماعی پاریس مرقوم داشته اند:  « موضوع جرم شناسی بررسی علمی مجموعه پدیده جنائی است . . . » واین دانشمند عالیقدراضافه می کند :« بررسی حقوقی این پدیده با حقوق کیفری عمومی وحقوق کیفری اختصاصی است.»

 در حقوق کیفری،حقوقدان با روشی انتزاعی به بررسی نفس« جرم » وتجزیه وتحلیل ارکان مندرج در تعریف قانونی آن می پردازد . به سخنی دیگر ، جرم را مجرد از بزهکار در نظر می گیرد وازاین رهگذر عمل حقوق کیفری به مثابه « نوزولوژی» یا بحث « علم امراض » درروش پزشکی پیشینیان است که صرفاً به تعریف و طبقه بندی بیماریهای گوناگون می پرداخت . ولی امروزه تحولی دراسلوب پزشکی پدیدار گردید به این معنی که پزشک دیگر به نوزولوژی اکتفا نمی کند بلکه مرض را در خود بیمار معاینه می کند نه در خارج از وجود او .

حقوقدانان به شخصیت و هویت فردی بزهکار اعتنائی ندارد . زیرا به شرحی که بدان اشارت رفت ، تجزیه وانتزاع، عامل اصلی فکری اوست، علل وقوع جرم وشخصیت وتاریخ وسرنوشت انسانی که گرفتار آمده است در نظر او مطرح نیست ؛ چشمان او به سرنوشت انسانها بی توجه و بی اعتنا ست . چشمان بی اعتناء بی فروغ ومرده است .

ب: اختلاف از نظر موضوع ودایره شمول:

حقوق کیفری منحصراً به بزه وآنهم به اعتبار قانون می پردازد ودر نظر آن بزه به فعل یا ترک فعلی اطلاق می شود که قانون برای آن مجازات یا اقدامات تامینی پیش بینی کرده است ولی جرم شناسی درباره ماهیت جرم یا عوامل وعلل بروز آن به تحقیق می پردازد به علاوه بررسی تکوین شخصیت بزهکار ومحیط رشد او ومساله بزهکاری نیز از موضوعات اساسی جرم شناسی است که حقوق جزا نسبت بدان بیگانه یا بی اعتناست واین خود نماینگر اختلاف اساسی در موضوع جرم شناسی و حقوق کیفری است از سوی دیگر در بزه شناسی هر فعل و ترک فعل زیان آور فردی یا گروهی واعمال ضد اجتماعی و هر رفتار وحالتی که مخل نظم اجتماعی و مغایر شؤون انسانی باشد ولو آنکه قانون مجازات متعرض آن نشده باشد مورد بررسی عمیق علمی قرار می گیرد . از این رهگذر بزه شناسی دید و قلمروی وسیع تر از حقوق کیفری دارد وبسیاری از مشکلات اجتماعی واعمال مضر به اجتماع وحالت خطر ناکی را میتواند مورد مطالعه وتحقیق خود قرار دهد .

ج: اختلاف جرم شناسی و حقوق کیفری در درمان و پیشگیری :

اختلاف فاحش حقوق کیفری و جرم شناسی را در طرق پیشگیری و مبارزه با تبهکاری و درمان بزهکاران، در این دو نظام متمایز اجتماعی باید جستجو کرد .

حقوق کیفری برای  پیشگیری و مبارزه با جرائم و اصلاح بزهکاران فقط سلاح کمتاثیر وحتی در بسیاری از موارد بی تاثیر کیفررا در اختیار دارد وآنرا عاملی برای اخافه دیگران و اصلاح خود مجرم وتامین عدالت می شمارد تا دریک جامعه ، افراد دست به ارتکاب اعمال مجرمانه نزنند وبزهکار با تحمل شکنجه کیفر دین اخلاقی خودرا به جامعه بپردازد و عدالت برقرار شود. حال آنکه مکتب تحققی و مکتبهای علمی دیگر در جرم شناسی ثابت می کنندکه :

« کیفر آنطوری که طرفداران آن تصور کرده اند نوشداروئی برای درمان دردهای اجتماعی نیست ، کیفر درمان نیست بلکه خود درد بی درمان است  »

جرم شناسی ، بزه را معلول علل وعوامل پیچیده ای می داند که برای کیفر هیچگونه تاثیری جهت خنثی کردن آن علل وعوامل نمی توان یافت. از این رو عمل حقوق کیفری که مبارزه با معلول است در جرم شناسی ارزشی ندارد و محکوم است زیرا برمبارزه با معلول با بقای علت یاعلل ، هیچگونه اثر منفی و پرخرج وگران دربردارد. چون کیفر مبارزه با معلول است نه علت، مبارزه  با معلول روشی نا بخردانه ودور از اندیشه صواب ومنطق عقلی است زیرا تا علت باقی است معلول برطبق قانون علیت پدید می آید . (1)

(1)            کی نیا مهدی ، مبانی جرم شناسی جلدنخست

سخن آخر : 

سخن آخر اینکه « کیفر، مبارزه بابزهکار است نه بزهکاری »

مبارزه جامعه قوی و مجهز با فردی ضعیف و بی سلاح وآلت فعل ، مبارزه ای است غیر منصفانه .

رژیم کیفری ، روش مناسبی برای جلوکیری از انحرافات نیست . « کیفر بزهکار را اصلاح نمی کند بلکه در او ایجاد کینه می کند و وی را دشمن جدی و خطرناک جامعه می سازد . به این ترتیب کیفر تشویق به تکرار جرم است. زندان یا ندامتگاه، آبروئی برای فرد خاطی باقی نمی گذارد . فرد بی آبرو برای جامعه بسیار خطر ناک است .

با قانون نمی توان زشت را زیبا، ظلم را عدل، نفرت را محبت، ناپاکی را پاکی ، تیرگی را خلوص، شقاوت را سعادت ، خیانت را خدمت نمود .

پس به امید روزی که بتوانیم افراد پاک وبدون هیچ آلایشی را به جامعه تحویل دهیم