آلوئه ورا یا «صبرزرد» ، ” Aloe Vera ” ، گیاه درمانگر ، و یا ” یک داروخانه در یک گیاه ”
آلوئه ورا یا صبرزرد» Aloe Vera ، گیاه درمانگر و یا ” یک داروخانه در یک گیاه
اسامی دیگر گیاه صبرزرد (آلوئه ورا)، “صبر تلخ” یا “شاخ بزی” است که در استان بوشهر با نامهای محلی گل سگله، گل قبر یا چادروا شناخته میشود.نام های دیگر این گیاه “لاله بیابان” و «گیاه جاودانگى»، «گیاه دارویى»، «گیاه ملکه» است.گیاه صبر زرد دارویی با نام علمی Aloe Veraاز جمله گیاهان دارویی با ارزش دنیا است که در فضای باز و در برخی مناطق دیگر کشور در گلخانه کاشت میشود.صبر زرد گیاهی است با ظاهر بوتهای انبوه، پایا، همیشه سبز، شاداب و پر طراوت و ارتفاع حدود ۶۰سانتی متراست که دارای ساقه چوبی کوتاه به ضخامت ۵الی ۱۰سانتی متر و برگهای نیزهای شکل که مستقیما به محور ساقه متصل هستند میباشد.
گیاه دارویی صبر زرد با اقلیم جنوبی کشور ایران سازگار است و به خوبی در استانهای جنوبی که دارای منابع آبی کمی هستند قابل پرورش است.
این گیاه بومی مناطق گرم و خشک است که در استانهای جنوبی کشور ایران به خصوص استان بوشهر و استان هرمزگان رشد میکند.
Aloe Vera چیست؟
این گیاه، خاص مناطق آفریقایى است که به آن زنبق بیابانى یا صحرایى هم مى گویند. در برخى کشورها با نام هایى چون «گیاه جاودانگى»، «گیاه دارویى»، «گیاه ملکه» و… نیز نامیده مى شود.وقتى برگ آن بریده شود، ژلى از داخل گیاه خارج مى شود که اثر دارویى خارق العاده اى دارد. نام این گیاه از زبان عربى به سایر زبان ها آمده است. در زبان عربى Aloe به معناى «تند و تیز و تلخ» است. علت این نامگذارى به طعم و مزه مایع داخل برگ گیاه مربوط مى شود. نخستین بار مصرى ها این گیاه را براى درمان زخم ها، سوختگى ها و عفونت ها به کار مى گرفتند. پس از آنها یونانى ها، اسپانیایى ها و آفریقایى به شیوه ها و منظورهاى مختلف از این گیاه استفاده مى کردند. براى مثال شکارچیان آفریقایى از ژل آن بر بدن خود مى مالیدند تا عرق نکنند و بدنشان بوى بد نگیرد!
از دهه ۱۹۳۰ به بعد تحقیقات علمى و وسیعى بر روى ترکیبات و خواص دارویى این گیاه انجام شد و دریافتند ژل صاف شده این گیاه قدرت عجیبى در درمان زخم ها و سوختگى ها دارد.
معرفی گیاه:
Aloe vera یک گیاه بادوام با گلهای زرد است. برگهای سخت آبدار و نیزه ای این گیاه به طول ۲۰ اینچ رشد می کند و طول کل گیاه تا ۴ پا می رسد. تنها برگهای این گیاه ارزش دارویی دارند، اما بخشهای مختلف برگها نیز برای اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرند. ژله شفاف و سفتی از قسمتهای داخلی برگ ترشح می شود. بین این ژله و پوست بیرونی برگ سلولهای خاصی حاوی مایع زردرنگ تلخ قرار دارد. وقتی که این مایع خشک می شود، سبب تولید شیره Aloe می شود. آلوئه از خانواده سوسن است این گیاه با ظاهرى شبیه به کاکتوس، گیاهى دائمى، گوشتى و آبدار است .گیاه آلوئه Aloe که به نام شاخ بزی معروف است، در منزل و آپارتمان قابل نگهداری است. آلوئه¬ورا Aloe vera گونه¬ وحشی این خانواده است که گرچه زینتی نیست اما معروف و پر بهاء است و یکی از منابع بسیار خوب مواد دارویی و بهداشتی است.
آلوئه ساپوناریا گونه دیگری از گیاه آلوئه است که برگ¬های گوشتی، مثلثی شکل با نقش و نگارهای سبز رنگ پریده دارد. این گیاه بسیار زیبا بوسیله قلمه¬های ساقه تکثیر می¬شود و آن را در یک محیط پر نور پرورش می¬دهند.آلوئه فِرَگرَنس یا آلوئه برگ درشت، و آلوئه درختی از دیگر انواع گیاه آلوئه بشمار می¬روند.در میان آلوئهها سایوناریا و آلوئه آربورسنس Aloe arboresence در منزل کشت و کار مناسب¬تر و سریعتری دارند.
تکثیر گیاهان آلوئه بوسیله قلمه، ساقه و بذر امکان¬پذیر است. گیاه آلوئه شاخه گل ¬دهنده زیبا با گل¬های نارنجی دارد وقتی گل¬های نارنجی به بذر تبدیل می¬شوند، قابل رویش و جوانه زدن هستند. آلوئه ¬ورا Aloe vera بوسیله تقسیم بوته و بذر تکثیر میشود. در آلوئههای دیگر امکان بوجود آمدن پا جوش در روی ریشه¬های اصلی¬ کمتر از گیاه آلوئه¬ ورا است.
تاریخچه :
آلوئه ورا سابقه ای بسیار طولانی و درخشان دارد. اولین گزارش مکتوب که در آن به آلوئه ورا شده است متعلق به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح است و در غارنوشته ها و کنده کاری های روی ظروف در معابد باستانی مصر کشف شده است. در افسانه های به جای مانده از مصر باستان آمده است که آلوئه گیاهی چنان گرامی بوده که افراد برای حضور در مراسم پس از مرگ یک فرعون باید تحفه ای از برگ های آلوئه ورا تقدیم می کردند. داستان هایی نیز درباره استفاده کلئوپاترا و نفرتی تی از آلوئه ورا، عسل و شیر برای حفظ زیبایی افسانه ای شان گفته می شود.کلئوپاترا ملکه مصر پوست خود را هر روزه با آن ماساژ می داد که از شر آفتاب مصر در امان باشد وحتی مصریان آنرا برای مومیائی مردگان خود بکار می بردند . در کتاب مقدس نام این گیاه به کرات آمده است . اولین گزارش مکتوب که در آن به آلوئه ورا شده است متعلق به چهار هزار سال پیش از میلاد مسیح است و در غارنوشته ها و کنده کارى هاى روى ظروف در معابد باستانى مصر کشف شده است. در افسانه هاى به جاى مانده از مصر باستان آمده است که آلوئه گیاهى چنان گرامى بوده که افراد براى حضور در مراسم پس از مرگ یک فرعون باید تحفه اى از برگ هاى آلوئه ورا تقدیم مى کردند.اما مصریان باستان تنها ملتى نبودند که آلوئه ورا را مى شناختند براساس منابع قدیمى ارسطو یکى از طرفداران بسیار معتقد خواص آلوئه ورا بوده است.
اما مصریان باستان تنها ملتی نبودند که آلوئه ورا را می شناختند براساس منابع قدیمی ارسطو یکی از طرفداران بسیار معتقد خواص آلوئه ورا بوده است. او رایزن الکساندر کبیر نیز بوده است. قدر و ارزشی که او برای آلوئه ورا قائل بود چنان بوده است که در سال ۳۳۳ قبل از میلاد الکساندر را متقاعد کرد جزیره سوکوترا در اقیانوس هند را تصرف کند. این جزیره به دلیل رویش آلوئه در آن شهرت داشت و در آن زمان برای درمان زخم های سربازان در سپاه الکساندر از آلوئه ورا استفاده می شد.
گونه شناسی:
اکسید معجزه آسای آلوئه ورا گیاه «آلوئه ورا» گیاهی است که به طور عمده در مناطق خشک رشد می کند. آلوئه ورا با اینکه به خانواده زنبق تعلق دارد اما در ظاهر شباهت بسیار زیادی به کاکتوس دارد. در بین بیش از ۲۴۰ گونه آلوئه ورا چهار نمونه آلوئه ورا تشخیص داده شده که دارای ارزش غذایی هستند.
نام آلوئه ورا در لغت به معنای «ماده تلخ درخشان» که از کلمه عربی «آلوئه» گرفته شده است. آلوئه از خانواده سوسن است این گیاه با ظاهری شبیه به کاکتوس، گیاهی دائمی، گوشتی و آبدار است که حداکثر حدود دو متر ارتفاع دارد با برگ های پهن تیغ دار. اگر تیغ هایی را که در لبه برگ ها قرار دارند جدا کنیم از جای خالی آنها ژلی ترشح می شود که تمام خواص گیاه در آن نهفته است. از آلوئه که امروز در تمام دنیا کاشته می شود برای درمان گستره وسیعی از بیماری ها از انواع میگرن گرفته تا سوءهاضمه، درمان جوش و سوختگی استفاده می شود.ژل آلوئه برای درمان بسیاری از بیماری ها مفید است، از آن جمله می توان به درمان اگزما و سایر مشکلات و حتی عفونت های پوستی، سرمازدگی، سوختگی، ترمیم جای عمل سزارین، هموروئید و انواع دیابت اشاره کرد.آلوئه ورا در طب سنتی ۵ هزار ساله هندی، آیورودا نیز به همین ترتیب ارزشمند شمرده می شود. تمدن های یونانی، رومی، آفریقایی، مایایی، سرخپوستان آمریکایی و چینی نیز آلوئه ورا را گرامی می داشتند و مسلمانان هنوز هم در بسیاری از نقاط جهان در بازگشت در سفر حج برگ های آلوئه ورا را بالای در خانه هایشان آویزان می کنند.
اگرچه آلوئه ورا هزاران سال است که نقش مهمی را در پزشکی سنتی ایفا می کند اما از کشف خواص بی بدیل آن توسط طب مدرن امروزی زمان زیادی نمی گذرد. اغلب مردم به عنوان یکی از مواد سازنده محصولات آرایشی مثل ضدآفتاب ها، مرطوب کننده ها و کرم های سوختگی با آلوئه ورا آشنا هستند. اما امروزه حضور رو به فزونی آلوئه در محصولات متعدد و متنوعی را شاهد هستیم. تولیدکنندگان شامپو مدعی هستند که اسیدیته معادل ۵/۴ این گیاه آن را برای ساخت انواع شامپو و نرم کننده ایده آل کرده است. در حالی که متخصصین تغذیه نیز مصارف خوراکی آلوئه ورا را به اندازه مصارف خارجی آن مفید و متعدد می دانند و آن را به اشکال مختلف از جمله عصاره، ژل، کپسول و پودر عرضه می کنند.
ترکیب شگفت آور این گیاه چیست؟
باید گفت در کمال شگفتی ۹۶ درصد ساختمان ژل آلوئه ورا از آب تشکیل شده است. ۴ درصد باقی مانده اما حاوی مواد فراوانی است که ۷۵ نوع آن شناخته شده اند. ترکیباتی که در ژل آلوئه یافت شده اند از پلی ساکاریدها هستند که قادر به کاهش و ترمیم التهاب هستند. این ترکیب همچنین دارای ویژگی آنتی باکتریال و ضدمیکروب است. آنتی اکسیدان هایی در قالب ویتامین های آ، ب، ث، ای، آمینواسیدها، روی و اسیدهای چرب ضروری نیز در این ترکیب یافت می شوند. کلسیم و آلوئین نیز در آلوئه ورا موجود هستند، آلوئین ملینی بسیار قوی است.
حدود ۹۶ درصد از وزن آن را آب تشکیل داده است و مابقى شامل چربى هاى ضرورى آمینواسیدها، ویتامین ها، املاح، آنزیم وگلیکوپروتئین است!
این گیاه حداقل داراى ۳ اسید چرب با خاصیت ضدالتهابى است که براى معده ، روده کوچک و روده بزرگ مفید است.
ویتامین هاى تشکیل دهنده آن عبارتند از ویتامین C ، B12 ، B6 ، B2 ، B1 ، A و E. آلوئه ورا» با خاصیت اعجاب انگیز خود مى تواند تمام اسید آمینه هاى ضرورى بدن را در اختیار شخص مصرف کننده قرار دهد.
هیچ چیز این گیاه به تنهایى شگفت انگیز و خارق العاده نیست. بلکه همراهى و یک جا جمع شدن تمام مواد مورد نیاز بدن از گروههاى مختلف غذایى است که آن را منحصر به فرد کرده است. تجمع این مواد در درون یک گیاه واحد را مى توان به جمع شدن تعدادى نوازنده در یک گروه بزرگ موسیقى تشبیه کرد. (همان طور که هر کدام آنها، هرگز و به تنهایى اثر و جاذبه اجراى گروهى و دسته جمعى را ندارند.
ژل Aloe حاوی گلیکوپروتئین است که از تورم و درد جلوگیری و روند بهبود را تسریع می کند و همچنین حاوی پلی ساکارید است که رشد و ترمیم پوست را تحریک می کند. “آنتراکوئین” موجود در شیرة Aloe به عنوان مسهل مؤثر عمل می کند. این مواد شیمیایی در مقادیر کم، می توانند از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنند.از ژل Aloe برای درمان زخمهای درونی و بیرونی نیز می تواند استفاده کرد. این ماده روند درمان بسیاری از جراحات پوستی از جمله زخمها، سوختگیها و یخ زدگی را تسریع می کند.
شیرة این گیاه مسهل مفیدی است، اما چون می تواند سبب گرفتگی دردناک عضلات شود، غالباً استفاده نمیشود. با میزان مصرف کمتر، شیرة Aloe می تواند از سنگ کلیه پیشگیری یا اندازة سنگ را کوچکتر کند. این ماده به عنوان تسهیل کننده دفع مدفوع به ویژه در افرادی که مبتلا به وبواسیر هستند ماده مفیدی است.
عصارة Aloe شکل ژل این گیاه است که مصارف داخلی دارد و چون دارای خواص ضد میکروبی است، از آن برای درمان عفونتهای میکروبی مجاری معده ای-روده ای نیز می توان استفاه کرد. چون این ماده اسیدهای معده را که سبب تشدید زخمها میشود کاهش می دهد برای درمان زخمهای معده نیز مؤثر است.تحقیقات اخیر نشان داده که “مانوز استیله” به عنوان یک ترکیب ضد ویروسی، دارای خواص درمانی ضد ویروس ایدز است. مانور استیله خود ویروس را مورد حمله قرار می دهد اما مهمتر اینکه، میزان تأثیر AZT را (یک داروی مؤثر در درمان عفونت ویروس HIV) تا حد زیادی بالا میربرد. اگر این ترکیب دارویی با Aloe مصرف شود، میزان AZT مورد استفاده برای HIV را می توان تا ۹۰% تقلیل داد که این امر از هزینه ها و عوارض جانبی AZT تا حد زیادی خواهد کاست.
ژل خوراکی آلوئه ورا شامل بیش از ۷۵ مواد مغذی از لحاظ غذایی و ۲۰۰ ترکیب فعال، ۲۰ نوع ماده معدنی، ۱۸ آمینو اسید و ۱۲ نوع ویتامین است. این ژل بی نهایت مطبوع است.
در منابع دارویی فهرست مصارف آلوئه ورا تقریباً به اندازه فهرست مواد تشکیل دهنده آن طویل است. از بارزترین خواص آلوئه ورا جلوگیری از ضایعات پوستی و ترمیم آنها است. مصرف خوراکی آلوئه ورا نیز به گوارش غذا کمک می کند، سلامتی قلب و عملکرد کبد را بهبود می بخشد، قند و کلسترول خون را کنترل می کند، تولید انرژی را افزایش داده، درد مفاصل را تسکین می دهد، شش ها را پاک می سازد، سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و زخم ها و جراحات را ترمیم می نماید. اما با وجود خواص بسیار آلوئه ورا و با آنکه تاکنون هیچ عوارضی از مصرف آن گزارش نشده است پزشکان مصرف خوراکی آن در طول دوران بارداری و شیردهی را برای خانم ها منع می کنند. آلوئه ورا چنان خواص چشمگیر و متعددی دارد که نام ها و القاب زیادی برای خود کسب کرده است از جمله: گیاه درمانگر، گیاه سوختگی، دکتر گلدانی و گرز بهشتی.
در حال حاضر محصولات مختلفی از این گیاه در صنایع مختلف غذایی، آرایشی و بهداشتی دارویی در دنیا تولید و عرضه میشود.
در حال حاضر این گیاه دارویی در صنایع مختلف غذایی شامل انواع نوشابهها، کمپوت، دوغ و غیره و همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی شامل انواع کرمها، لوسیونها، شامپوها، صابونها، شویندهها و در صنایع دارویی در کپسول ها، قرصهای جوشان و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.
اندام مورد استفاده این گیاه دارویی برگهای آن است.
مرور کلی خواص داروئی :
صبر زرد از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است شیرابه آن به مصرف طبی می رسد .
۱)تقویت کننده بدن است
۲)یبوست را برطرف می کند و روده ها را تمیز می کند
۳)برای معالجه آسم مفید است
۴)سوء هاضمه را برطرف می کند
۵)در معالجه صرع مفید است
۶)اثر ضد کرم درد
۷)خون را تصفیه می کند
۸)برای برطرف کردن خارش ناشی از گزیدگی حشرات شیرابه آنرا روی پوست بمالید
۹)اگزما را درمان می کند
۱۰)برای معالجه اسهال خونی مفید است
۱۱)برای رفع ریزش مو ، شیرابه آنرا به سر مالیده و موها را با آن ماساژ دهید
۱۲)گرفتگی کبدی را برطرف می کند
۱۳)برای التیام زخم ها شیرابه آنرا روی زخم بمالید
۱۴)صبر زرد بهترین کرم مرطوب کننده است برگها را بشکنید و ژله آنرا به پوست بمالید
۱۵)مبتلایان به بیماری قند می توانند با مصرف این گیاه قند خون خود را کنترل کنند
۱۶)برای شستن چشم و زخم ها شیرابه صبر زرد را با آب مخلوط کرده و استفاده کنید
خواص درمانی گیاه صبر زرد :
قرنهاست که برگهای گیاه صبر زرد به طور گستردهای در کشورهای مختلف به عنوان دارو مصرف میشود اثرات درمانی مختلفی که برای این گیاه عنوان شده غالبا بر اساس سابقه طب سنتی است اما مطالعات بالینی نیز در سالهای اخیر روی آن صورت گرفته است.
در یک مطالعه گسترده استفاده موضعی از ژل این گیاه موجب التیام زخمهای به جا مانده از آکنه روی صورت شد.
این گیاه دارویی در درمان آرتریت، آسم، سندرم خستگی مزمن، سوء هاضمه و اختلالات رودهای، اختلالات پوستی، آسیبهای ورزشی و زخمهای داخلی و خارجی اثر بخش است.
ژل گیاه صبر زرد بصورت موضعی برای درمان سوختگیهای خفیف، آفتاب سوختگی، بریدگی ها، آکنه و التهاب مخاط دهان کاربرد دارد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 27 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید