دانلود مقاله جنگ احد

جنگ احد یکی از غزوه های مشهور رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بود که در دامنه کوه احد، در 4 کیلومتری شمال مدینه و در روز شنبه هفتم شوال سال سوم هجری، بین مشرکان قریش و سپاه اسلام رخ داد.
قریش به تلافی شکست در جنگ بدر و خونخواهی کشتگان خود با سه هزار مرد جنگی و دویست اسب و هزار شتر، به همراه جمعی از زنان از جمله هند جگرخوار، به قصد جنگ با مسمانان راهی مدینه شدند و پس از ده روز راهپیمایی در دامنه کوه احد که در شمال مدینه و جای خوش آب و هوایی بود چادر زدند.
پیامبر که از طریق عمویش، عباس بن عبدالمطلب، از حرکت قریش اطلاع یافته بود، پس از مشورت با یاران خود آماده جنگ شد و به همراه هزار نفر از مسلمانان از مدینه بیرون آمد. اما در میان راه عبدالله بن ابی، رئیس منافقان مدینه، با سیصد تن از یاران خود از صف مسلمانان خارج شد و به مدینه بازگشت. سرانجام رسول خدا با هفتصد تن از جنگجویان مسلمان (و تنها با دو اسب و صد تن زره‌پوش) شامگاه به احد رسید.
فردای آن روز جنگ تن به تن آغاز شد و در نهایت با یورش همگانی مسلمانان، قریش شکست خورد. پس از این پیروزی اولیه، هنگامی که مسلمین به جمع آوری غنایم مشغول بودند، محافظان و تیراندازانی که حفاظت تنگه مهم و سوق الجیشی احد را بر عهده داشتند، علی رغم تاکید شدید پیامبر به حفظ محل نگهبانی خود، به دنبال سهم خود از غنایم، مقر خویش را ترک کردند.

خالد بن ولید که در کمین همین فرصت بود با سواران خود از تنگه احد به مسلمانان حمله کرد و از پشت، بر قلب سپاه اسلام خنجر زد. به این ترتیب، پیروزی مسلمین به شکست تبدیل شد.
در این نبرد، دندان رسول خدا شکست، 74 تن از مسلمانان، از جمله حمزه سید الشهدا، به شهادت رسیدند و بسیاری نیز مجروح شدند.
فردای شبی که پیامبر و سپاهش به مدینه برگشتند، دوباره از طرف خدا مامور شدند دشمن را تعقیب کنند. پیامبر ابن ام مکتوم را جانشین خود در مدینه قرار داد و با پیشروی به‌سوی حمراء الاسد در هشت فرسخی مدینه، دشمن را از حمله مجدد به مرکز اسلام منصرف ساخت.

جنگ بدر

یا می‏گویند:ما گروهی هستیم که یاری همدیگر کنیم، بزودی آن جماعت (در بدر)شکست می‏خورند و پشت به جنگ می‏کنند.بلکه ساعت قیامت برای گنهکاران وعده‏گاه آنهاست، و آن روز بسیار سخت‏تر و ناگوارتر(از بدر)است.
قرآن، سوره قمر(54)، آیات 44 تا 46
اهمیّت جنگ بدر را نمی‏توان ارزشیابی کرد.آن‏گونه که پروفسور گبب 2 به اشتباه می‏گوید این جنگ تنها یک«ارزش ضمنی»نداشت.در زنجیره بلند حوادث مهمّ تاریخ جنگهای حضرت رسول اکرم(ص)در برابر ستم‏پیشگان مکّه، جنگ بدر حادثه‏ای بود که پس از آن امّت صدر اسلام، آزادانه با آهنگی سریع به سوی پیشرفت شتافت.جنگ در اولین آزمون مهّم این تشکیلات نوین و نوپا بود که حضرت محمد(ص)در مدینه آن را بنیان نهاده بود.
علل پیش آمدن جنگ بدر، به شیوه‏های مختلفی توسط نویسندگان غربی توضیح داده شده است.به عقیده محققان اروپائی، این جنگ ظاهرا به دلیل قتل عمروبن حضرمی، تاجری از اهالی مکّه بود.بنابه گفته منتقدان دلیل دیگر جنگ بدر آن بود که حضرت رسول نقشه‏ای طرح کرده بود مبنی بر آن‏که با کمین کردن بر سر راه کاروانهائی که از سوریه باز می‏گشتند قریش را وادار به تسلیم کنند.اگر این دلایل به عنوان حقیقت پذیرفته می‏شد، در این صورت برداشتهای نادرستی از نهضت حضرت محمّد(ص)، و اصحاب ایشان به عمل می‏آمد و این همان کاری است که مورّخان متعصب انجام داده‏اند.اینک سعی کنیم تاریخ را از سوء تعبیر و تحریف مصون بداریم و جزئیات ماجرای بدر و نیز دلایل آن را بررسی کنیم:
عمده‏ترین دلیل جنگ سال دوّم هجرت آن بود که قریش مصمم بودند جامعه اسلامی دوباره سامان یافته را نابود کنند.یادآوری می‏شود که خودکامگان مکّه تنها به مخالفت با رسالت (1-)درباره جنگ بدر آیات بسیاری نازل شده است که عبارتند از:44 تا 46 سوره قمر، 12 و 13 و 123 و 127 آل عمران، 77 و 88 نساء، 11 و 19 و 36 و 51 و 67 و 71 انفال، 19 حج، مترجم
حضرت محمد(ص)بسنده نکردند، بلکه به آزار و اذیّت پیروان ایشان پرداختند، پیامبر و اهل بیتش را طرد کردند، نجاشی پادشاه حبشه را ترغیب کردند تا پناهندگان مسلمان را قلع و قمع کند و سپس به جان آن حضرت سوء قصد کردند.
همان‏گونه که می‏دانیم حضرت محمّد(ص)بنا به دعوت دوستدارانش به مدینه هجرت فرمود.قبلا عدّه‏ای از مؤمنان برای یافتن سرپناهی از انصار به مدینه رفته بودند، در نتیجه قدرتمندان مکّه از جمله ابوجهل و دیگران بر آن شدند که اجازه ندهند حضرت محمّد(ص)و یارانش در صلح و آرامش زندگی کنند در واقع از زمان هجرت؛این افراد منتظر فرصتی مناسب بودند تا اسلام را با تیغه‏های شمشیر از میان بردارند بعلاوه، ابوجهل و دیگران برای محور رسالت پیامبر و پیروان او، که بنا به روایتها در محیطی دوستانه و دلپذیر در کنار هم می‏زیستند، با یکدیگر متحد شده بودند. اهالی مکه متوجه شدند که در صورت ادامه این وضع اعتبار و حیثیت قریش و بتهای آنان از سوی مسلمانان مورد تهدید است، ازاین‏رو نامه‏های تهدیدکننده‏ای به مسلمانان نوشتند، گروههایی را برای غارت و حمله گسیل داشتند و جنگی واقعی را تدارک دیدند.اوّلین اقدام آنان این بود که به عبد اللّه بن ابی که بعدها به«منافق»مشهور شد نامه‏هایی نوشتند و از او خواستند که یا مسلمانان را بکشد و یا آنها را تبعید کند در غیر این صورت خود را برای یک حمله و یا اسارت زنان مدینه آماده کند.امّا بن ابی به دلایلی نمی‏توانست این خواسته را برآورد.
تقریبا در همان زمان، سعد بن معاذ، سرکرده قوم اوس به کعبه شتافت تا طواف سنّتی را انجام دهد.ابوجهل او را همراه امیّه بن خلف دید و به وی گفت که اگر امیّه همراه او نبود، او اجازه نداشت به کعبه بیاید و به سلامت بازگردد زیرا او و قبیله‏اش به صابئین پناه داده بودند(صابی در لغت به معنای مرتد است و این نامی بود که قریش به مسلمانان داده بودند). سعد پاسخ داد که اگر اهالی مکه بر این اعتقادند، از این پس کاروانهای آنها که میان مکه و سوریه تردد می‏کنند نمی‏توانند از حق عبور آزاد میان مدینه و مکه استفاده کنند.
کرزبن جابر فهری یکی از رهبران قریش بود که سرکردگی مهاجمان مسلح را به عهده داشت.وی به مدینه حمله برد و چهارپایان حضرت محمّد(ص)و مردم را به یغما برد.مردم وی را تعقیب کردند امّا نتوانستند او را دستگیر کنند.به همین ترتیب، هرچند یکبار، گروههای کوچکی از قبیله قریش، برای غارت بسیج می‏شدند و مسلمانان را تا مرز مدینه تعقیب می‏کردند.
از همان آغاز، قریش با طرح نقشه‏های تجاوزکارانه درصدد بودند ضربه‏ای کاری بر پیکر در حال رشد اسلام وارد کنند؛برای این منظور به ساز و برگ نظامی، بنیه مالی و دوستانی نیاز داشتند.آنها ابتدا دست به دامان دشمنان قدیمی خود بنی کنانه شدند و از آنان قول گرفتند که به مکّه حمله نکنند و از قریش حمایت کنند.یکی از رؤسای کنانه به نام سراقة بن مالک به قریش قول صلح و همکاری داد.آنها همچنین از میان افراد قوم احابیش که در نزدیکی کوه حبشی در
مجاورت مکه می‏زیستند، مزدور جمع‏آوری کردند.این افراد امیدوار بودند از محلّ عایدی کاروان موسمی که ابوسفیان هدایت آن را به عهده داشت، هزینه جنگ را تأمین کنند.نه تنها بازرگانان عادی، بلکه زنان و مردانی که به کارهای تجارتی علاقه‏ای نداشتند نیز در عواید کاروان سهیم بودند.این بود که تصمیم گرفته شد منافع حاصل از معاملاتی که در سوریه انجام شده بود در راه اجرای نقشه‏هایی به کار رود که برای نابودی اسلام طرح می‏شد.این امر، نقشه توطئه‏گران و دسیسه‏سازان مکّه را علیه حضرت محمّد(ص)و اصحاب ایشان هرچه بیشتر آشکار می‏سازد.
حضرت محمد(ص)و پیروان ایشان از آغاز نهضت اسلامی، حالت تدافعی داشتند.هدف حضرت رسول(ص)و اصحاب ایشان دو چیز بود؛تبلیغ پیام پروردگار به نحوی صلحجویانه و آرام و دفاع از زندگی خود در برابر تعرضهای دیگران.آنان به حبشه و مدینه مهاجرت کردند و حضرت محمّد(ص)آخرین نفری بود که(به مدینه)هجرت فرمود.بی‏تردید مسلمانان در مدینه در آسایش زندگی می‏کردند، امّا بزودی دریافتند که مخالفان حضرت رسول در داخل و خارج شهر به توطئه‏چینی مشغولند.منافقان به سرکردگی عبد اللّه بن ابی‏بن سلول همراه توطئه‏گران یهودی در مدینه به شرارات و فتنه‏گری می‏پرداختند.در خارج از مکّه، قریش مردمی را که میان مکّه و مدینه ساکن بودند، تحریک می‏کردند.این افراد، هم‏زمان، خود را برای مبارزه‏ای سرنوشت‏ساز آماده می‏کردند.
قراردادهای دفاعی
وضعیّت مدینه، حضرت محمّد(ص)را بر آن داشت تا تدابیر نظامی و سیاسی اتّخاذ کند. برای تقویت گروههای مدافع، آن حضرت با همسایگان غیر مسلمان قراردادهای دوستی و پیمانهای سیاسی منعقد کرد.حضرت محمّد(ص)قبلا، کمی پس از ورود به شهر مدینه، با دادن سرمایه‏ای برای زندگی و ارائه اسلام به عنوان شالوده آن به مهاجران، اعتبار در دست رفته را به آنان بازگردانده بود.مهاجر و انصار با یکدیگر پیوند برادری بستند و پس از آن، حضرت رسول اکرم به فکر محافظت از مدینه، مراتع و چراگاههای آن افتاد.این فکر با عقد قراردادی، که همه-با وجود اختلافها-آن را پذیرفتند، عملی شد.این قرار داد، در آغاز پیمانی کشوری، سیاسی و نظامی بود که صلح را در مدینه تأمین می‏کرد.و همچنین تضمین می‏کرد که در صورت تجاوز و تهاجم خارجی، همه افراد اعم از مسلمان و غیر مسلمان، باید با یکدیگر همکاری کنند.حضرت محمّد(ص)، به عنوان رهبر این شهر جدید شناخته شد.مفاد قرارداد با یهودیان ساده و روشن بود.بدیهی است که این قرارداد نه تنها تأمین کننده یک حکومت خوب برای طرفین قرارداد بود بلکه باتوجه به خطری که از جانب مردم مکّه، مسلمانان را تهدید می‏کرد، کوششهای قریش را برای صدمه زدن به مسلمانان و متحدان ایشان، عقیم می‏گذاشت.بویژه هدف آن بود که دشمن بداند سود اقتصادی او بستگی به امنیّت کاروانهایی دارد که به مکّه باز می‏گردند و از قلمرو مدینه می‏گذرند.برای ثمر بخش بودن این ایده،

حضرت محمّد(ص)با قبایلی در مناطق جنوب غربی پیمان بست و برای مذاکره به بعضی مناطق دیگر رفت؛از میان قبایلی که با حضرت پیمان بستند می‏توان قبایل بنی ضمره و بنی مدلج و چند قبیله دیگر را نام برد.مضمون همه این قراردادها یکی بود مگر در موارد مشخصی که بی‏طرفی خیرخواهانه قبیله تضمین می‏شد.برای نمونه، مضمون یکی از قراردادهایی که با بنی ضمره با امضا رسید چنین بود:
این دستخط حضرت محمّد(ص)به بنی ضمره است:مال و جان آنان در امان خواهد بود و در صورتی که مورد حمله دشمنان قرار گیرند، مسلمانان به کمک آنها خواهند آمد مگر آن‏که محارب با اسلام باشند.همچنین در صورت لزوم، آنان باید به کمک حضرت محمّد(ص)بشتابند.
کاروان مکّه
برای اجرای مقاصد حضرت پیامبر(ص)کسب اطلاعاتی در زمینه نقشه‏ها و حرکتهای قریش نیز ضروری بود.یکی از اقدامها، برقراری روابط دوستانه با قبایل و راه دیگر اعزام گروههای شناسایی کوچک برای زیر نظر گرفتن فعالیتهای دشمن بود.یکی از این گروهها زیر نظر عبد اللّه بن حجش اعزام شد که پس از مسافرتی دو روزه مأمور شد به نخله عزیمت کند.ابن حجش در راه به تعدادی از بازرگانان قریش برخورد که از سوریه بازمی‏گشتند.با وجود دستور صریح حضرت محمّد(ص)ابن حجش، عمروبن حضرمی را به قتل رساند.این امر بهانه‏ای به دست اهالی مکّه داد که با تمسّک به آن، به تحریک قبایل عرب پرداختند.
بر اثر یک تقارن عجیب، هنگامی که مقدمات حمله آماده می‏شد، کاروان ابوسفیان نیز در راه بازگشت به مکه بود.ابوسفیان از بیم آن‏که محمّد(ص)و یارانش متعرّض کاروان او شوند، قاصدی به قریش فرستاد و برای حراست کاروان از آنان کمک خواست.به خطا رفته‏ایم اگر چنین نتیجه‏گیری کنیم که مسلمانان می‏خواستند بر سر راه گروههای بازرگانی کمین کنند و این تنها انگیزه جنگ بدر بوده است.قبلا در شرایط مشابه هیچ کس این کاروان را هنگامی که از مدینه می‏گذشت مورد آزار قرار نداده بود.حتّی اهالی مکّه نیز انگیزه این جنگ را به مردم مدینه نسبت نمی‏دهند.در آن زمان مسلمانان در موقعیتی نبودند که به فکر جنگ مسلحانه با کفّار باشند.قرآن کریم درباره عدّه‏ای از مسلمانان، هنگامی که حضرت رسول آنان را به سوری میدان نبرد هدایت می‏کرد، به وضوح می‏فرماید:گویی بیزار و متنفر از جنگند و به سوی مرگ رانده می‏شوند؛زمانی که حضرت رسول اکرم(ص)از نقشه‏های تجاوزکارانه قریش آگاه شد بر آن شد تا با هدایت پیروان خود به«بدر»در نیمه راه به استقبال خطر بشتابد.بعید نیست که در همان زمان مسلمانان برای آن‏که‏

درس عبرتی به جنگ‏طلبان مکّه بدهند، در فکر تعرّض به کاروانها بوده باشند.به‏هرحال، چون کاروان بی‏آن‏که آزاری ببیند به مقصد رسید، قریش از پیشروی بیشتر دست کشیدند.با این همه، بنا به درخواست ابوجهل، مأمور شدند که به‏طور جدّی با مسلمانان و یارانشان برخورد کنند.تنها افراد قبیله بنی عدی و بنی زهره به مکّه بازگشتند.چه، آنان تنها برای دفاع از کاروان در برابر تهاجم (مسلمانان)به قریش پیوسته بودند.حکیم‏بن حزم و عتبه‏بن ربیعه نیز از جنگ کناره گرفتند. ابوجهل همچنان بر اتحاد نظامی(قبایل مختلف)بر ضد اسلام پافشاری می‏کرد.
به سوی جنگ بدر
«تهدید تهاجم از سوی مکّه، مسؤولیتها و مشغله حضرت رسول اکرم(ص)را تا حد زیادی افزایش داد و سبب شد آن حضرت تا منتها درجه توانایی خود، به فعالیّت بپردازد.»حضرت محمّد(ص)نه تنها شبها چشم برهم نمی‏گذاشت بلکه طی نشستهای منظمی که با مسلمانان داشت آنان را به صبر و استقامت توصیه می‏فرمود و از نقشه‏های قریش و پیشرفتهای مکه آگاهشان می‏ساخت. سرانجام حضرت محمّد(ص)بر آن شد تا عکس العمل یارانش را در برابر دعوت به جهاد بداند. مهاجرین که ابو بکر، عمر و مقدادبن عمرو پیش کسوتان آنها بودند از تصمیم حضرت رسول مبنی بر نبرد با مهاجمان استقبال کردند و مقداد به آن حضرت اطمینان داد که آنها چون اسرائیلیها نخواهند بود که به حضرت موسی گفتند:«تو با خدای خود به جنگ برو و ما این‏جا خواهیم بود»، سعدبن معاذ به نمایندگی از طرف انصار خطاب به حضرت رسول(ص)گفت که اگر حضرت محمّد(ص) از آنها بخواهد آنها حتّی به دریا نیز خواهند رفت.
حضرت رسول اکرم(ص)در 12 رمضان سال دوم هجری با سیصد و اندی از مسلمانان که اکثر آنان را انصار تشکیل می‏دادند، مدینه را ترک گفت.«آنچه این گروه ناهمگون را-که مشکل بتوان نام«سپاه»بر آن نهاد-به هم پیوند داده بود، ایمان مشترک و جان باختن در راه آن ایمان بود».هنگام ترک مدینه حضرت محمّد(ص)حکومت مدینه و اطراف آن را به ابولبابه و عاصم‏بن عدی واگذار کرد.
چند کیلومتر دورتر از شهر، حضرت محمّد(ص)توقّف کرد و به بررسی حال مجاهدان پرداخت و از افراد خردسال خواست که بازگردند امّا، هنگامی که پسری به نام عمربن ابی وقاص گریست اجازه شرکت در جهاد به او داده شد.دو جوان دیگر به نامهای معاذبن عمرو، و معوذبن عفراء نیز اجازه یافتند در میدان نبرد حضور یابند.حضرت محمّد(ص)و«سپاه»او در شانزدهم ماه رمضان به بدر رسیدند و روز بعد روی زمین شنی چادر زدند.قبیله قریش قبلا در زمین خاکی سفتی موضع گرفته بودند.
این دو گروه از جهات بسیاری با یکدیگر تفاوت داشتند.مسلمانان از«سپاه»تنها نام آن‏

را به همراه داشتند.آنها فاقد آذوقه کافی، تسهیلات اردویی مناسب و لباس، غذا و سلاح کافی بودند و حتی به اندازه کافی حیوان بارکش نداشتند.بیشتر آنها جوانانی بودند که تجربه نظامی اندکی داشتند.مسلمانان که تجهیزات کمی داشتند و به علّت محرومیتهایی که تا آن زمان تحمّل کرده بودند، ضعیف و ناتوان شده بودند«اختلافی نمایان و اسف‏بار را با لشکر مکّه، که از قریب هزار جنگجوی کارآزموده مسلح سواره تشکیل می‏شد، به نمایش می‏گذاشتند»قریش را مردانی کارآزموده چون عتبه، ابوجهل، امیّه و چند تن دیگر رهبری می‏کردند.آنها ادوات جنگی بسیاری داشتند.لشکر مکه به صد اسب، ششصد تیرانداز و هفتصد شتر مجهّز بود.برای حفظ روحیه جنگاوری، خمهای شراب، دختران رقاصه و خواننده با این مرتدان مغرور و متهور همراه بودند. برخلاف این گروه، مسلمانان مظلوم از مواهبی نادر برخوردار بودند که عبارت بود از ایمان خلل ناپذیرشان به خداوند یگانه، اعتقاد به رسالت نافذ و مؤثر حضرت محمّد(ص)، ایمان به آرمان خودشان که حق بود و شخصیت و اخلاق والایشان، بارانی به موقع، موقعیت آنان را در عرصه نبرد تثبیت کرد، چه این باران نه فقط گودالها را پر کرد بلکه زمین شنی را سفت و محکم کرد و زمین خاکی را به زمین گل‏آلود لغزنده‏ای بدل ساخت.
سحر هفدهم ماه رمضان را حضرت محمّد(ص)زیر یک سایبان کوچک که یاران آن حضرت برای ایشان ساخته بودند به عبادت گذرانیدند، بخشی از دعا و مناجات آن حضرت که به ما رسیده است، نگرانی آن حضرت را آشکار می‏سازد.حضرت رسول اکرم(ص)به درگاه خدا نالید:«یارب، اگر این گروه کوچک را به هلاکت افکنی، دیگر در کره زمین نام مقدس تو به عظمت یاد نخواهد شد و کسی به جای نخواهد ماند که با خلوصی راستین، شأن و عظمت پرشکوه تو را بستاید.»روز بعد، حضرت رسول اکرم(ص)در میدان جنگ، صفوف مردانش را منظم ساخت و مانند فرماندهی با کفایت و مدبّر اوامری صادر فرمود.از آنجا که حضرت خود مایل نبود به کشتن افراد قریش دست یازد، به سایبان خود باز می‏گشت و ضمن دعا برای پیروزی، به درگاه پروردگار می‏گریست.سرانجام حضرت محمد(ص)از زیر سایبان خارج شد و اعلام فرمود که بنا به وحی خداوند زمان تحقق وعده‏ای که چند سال پیش در مکه بر حضرت نازل شده بود فرا رسیده است و آن پیشگویی چنین بود:
یا می‏گویند:ما گروهی هستیم که یاری همدیگر کنیم.بزودی آن جماعت(در بدر)شکست می‏خورند و پشت به جنگ می‏کنند.بلکه ساعت قیامت برای گنهکاران وعده گاه آنها است، و آن روز بسیار سخت‏تر و ناگوارتر(از بدر)است 3 .
(3-)سوره قمر/44 تا 46
مردان قریش که کاملا مهیّای جنگ شده بودند انتظار می‏کشیدند.امّا مسلمانان منتظر بودند که دشمن اوّلین قدم را بردارد تا آنها حمله را آغاز کنند.در آغاز، نبرد تن به تن بود.اوّلین کسانی که به میدان آمدند عتبةبن ربیعه، پسرش ولید و برادرش شیبه بودند.چون عتبه علیه انصار اعلان جنگ داد، حمزه و علی(ع)و عبیده از گروه مهاجرین به میدان جنگ آمدند.حمزه عتبه را کشت و حضرت علی(ع)ولید را.امّا شیبه، عبیده را مجروح ساخت که علی(ع)او را نزد حضرت رسول(ص)برد.زبیر که، سعید بن عاص و یکی از جنگجویان برجسته قریش را مقتول ساخته بود، در اثنای جنگ، زخمهای عمیقی برداشت.قریش که در اثنای جنگهای تن به تن متحمل تلفات سنگینی شده بودند، گیج و برآشفته جملگی بر مسلمانان که با قدرت از خود دفاع می‏کردند و تعرّض متجاوزان را دفع می‏کردند، حمله بردند.
«نمونه قابل توجهی از امدادهای غیبی در این زمان آشکار شد، تقریبا همه رؤسای قریش و سرکردگان لشکرکشیهای مهلک علیه اسلام یا اسیر شدند.»ابوجهل سرسخت‏ترین دشمن اسلام، در نبرد زخمی مهلک برداشته بود.وی هنگام مرگ از سرنوشت خود اظهار تأسف کرد. دلیل این اندوه نه نزدیک بودن مرگ وی، بلکه هلاکت او به دست دو جوان تقریبا سیزده ساله (یعنی معادبن عمرو و معوذبن عفراء)بود.این دو جوان از قبایل غیر جنگجوی مدینه بودند.این دو، که مقدر بود بزودی به فیض شهادت نائل شوند به کمک عبد الرحمان بن عوف که رهبر سالخورده قریش را به آنها نشان داد به ابوجهل حمله بردند، عکرمه پسر ابوجهل چون پدرش را بر خاک افتاده دید، ضربه‏ای بر بازوی معاذ که بزرگتر بود زد و بازو و دست او را قطع کرد.
مجموع تلفات دشمن بالغ بر هفتاد کشته و بسیاری مجروح بود که حالی وخیم داشتند. سران سپاه خسته و جنگاوران مکّه دچار سردرگمی شده بودند.هفتاد تن از جنگاوران مکه از جمله عباس، عقیل، نوفل و دیگران به اسارت درآمدند و غنایم جنگی بسیاری به دست مسلمانان رسید و چهارده تن از مسلمانان از پیر و جوان از دو گروه انصار و مهاجر نیز شهید شدند.
نحوه رفتار مسلمانان(با اسرای جنگی)
قریش که از میدان نبرد گریخته بودند از این شکست تاریخی درس عبرت نگرفتند. هنگامی که به مکه رسیدند مردم را تحریک کردند که علیه مسلمانان بسیج شوند.از سوی دیگر فاتحان جنگ با اسرای جنگی رفتاری انسانی در پیش گرفتند.مسلمانان رفتار انتقامجویانه‏ای نداشتند و با اسرا مقابله به مثل نمی‏کردند.(البته)حقیقت دارد که راجع به سرنوشت آنان گفتگو بسیار بود.طبق سنّت قدیمی اعراب، آنها می‏توانستند اسرا را بی‏درنگ به قتل برسانند امّا پیامبر مهربان راه دیگری تعیین کرد.به پیشنهاد عمر همه اسرا بدون استثنا، باید کشته می‏شدند و هریک از آنان توسط خویشاوند مسلمان نزدیکش گردن زده می‏شد امّا این پیشنهاد پذیرفته نشد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   13 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

روش اندازه‏گیری فسفر در خوراک دام و طیور

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   13 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

  روش اندازه‏گیری فسفر در خوراک دام و طیور
1 - هدف
هدف از تدوین این استاندارد ارائه روشهای تعیین مقدار فسفر در خوراک دام و طیور به طریقه اسپکتروفتومتری و تیتریمتری می‏باشد .
2 - دامنه کاربرد
روشهای ارائه شده در این استاندارد برای تعیین مقدار فسفر در خوراک دام و طیور کاربرد دارد .
3 - تعیین مقدار فسفر
3 - 1 - تعیین مقدار فسفر به دو روش زیر انجام می‏گردد :
3 - 1 - روش اندازه‏گیری فسفر به طریقه اسپکتروفتومتری :
این روش برای فرآورده‏هائی که مقدار فسفر آنها پائین است بکار می‏رود . و در برخی از مواردی که فسفر فرآورده زیاد است می‏توان از روش تیتریمتری استفاده نمود .
3 - 1 - 1 - اصول : خاکستر کردن بخش آزمودنی بوسیله احتراق خشک و انحلال خاکستر در اسید ( در مورد خوراک دام متشکل از مواد آلی ) و یا به روش هضم کردن و انحلال در اسید ( در مورد خوراک دام متشکل از مواد معدنی یا مایع .) تأثیر دادن معرف مولیبد و وانادات روی محلول حاصل و اندازه‏گیری جذب محلول زرد متشکله بوسیله اسپکتروفتومتر در طول موج 430 نانومتر .
3 - 1 - 2 - معرفها : تمام معرفها باید از نوع آزمایشگاهی و آب مصرفی باید آب مقطر و یا آب معادل آن از نظر خلوص است .
3 - 1 - 2 - 1 - کربنات کلسیم
3 - 1 - 2 - 2 - اسید کلریدریک با غلظت 6 ملکول گرم در لیتر
3 - 1 - 2 - 3 - اسید نیتریک با غلظت 1 ملکول گرم در لیتر
3 - 1 - 2 - 4 - اسید نیتریک با وزن مخصوص 1/38 گرم در میلی لیتر در حرارت 20 درجه سلسیوس
3 - 1 - 2 - 5 - اسید سولفوریک با وزن مخصوص 1/48 گرم در میلی لیتر در حرارت 20 درجه سلسیوس
3 - 1 - 2 - 6 - معرف مولیبدووانادات 1
در یک بالن ژوژه یک لیتری 200 میلی لیتر محلول هپتامولیبدات آمونیم (3 - 1 - 2 - 7) و 200 میلی لیتر محلول مونوواندات آمونیم (3 - 1 - 2 - 8) و 135 میل لیتر اسید نیتریک (3 - 1 - 2 - 4) و مقدار کافی آب مقطر ریخته به حجم برسانید .
3 - 1 - 2 - 7 - محلول هپتا مولیبدات آمونیم 2
در یک بالن ژوژه یک لیتری 100 گرم هپتامولیبدات آمونیم وارد کرده و به آن 10 میلی لیتر آمونیاک ( با وزن مخصوص 0/91 گرم در میلی لیتر در 20 درجه سلسیوس حرارت ) بیافزائید و با آب مقطر حجم آن را به یک لیتر برسانید .
3 - 1 - 2 - 8 - محلول مونو وانادات آمونیم 3
2/35 گرم مونو وانادات آمونیم را در 400 میلی لیتر آب مقطر داغ حل کنید . محلول را دائمأ با حرکت دورانی چرخانده به آهستگی 20 میلی لیتر اسید نیتریک رقیق (7 میلی لیتر اسید نیتریک غلیظ (3 - 1 - 2 - 4) به اضافه 13 میلی لیتر آب مقطر ) به آن بیفزایید و با آب مقطر حجم آن را به یک لیتر برسانید .
3 - 1 - 2 - 9 - محلول استاندارد فسفر که حاوی یک میلی گرم فسفر در میلی لیتر است در یک بالن ژوژه یک لیتری مقدار 4/394 گرم فسفات دی هیدروژن پتاسیم که قبل از توزین در حرارت 103 درجه سلسیوس خشک شده است را در مقداری آب مقطر حل کرده و حجم آنرا به یک لیتر برساند .
3 - 1 - 3 - دستگاهها و لوازم
3 - 1 - 3 - 1 - بوته سیلیسی یا چینی برای خاکستر کردن
3 - 1 - 3 - 2 - کوره الکتریکی قابل تنظیم در حرارت 550±20 درجه سلسیوس
3 - 1 - 3 - 3 - بالن کپلدال به گنجایش 250 میلی لیتر
3 - 1 - 3 - 4 - بالن ژوژه‏ای 500 و 1000 میلی لیتر
3 - 1 - 3 - 5 - اسپکتروفتومتر مجهز به سل‏های4با قطر 10 میلی متری مناسب برای اندازه‏گیری در طول موج 430 نانومتر
3 - 1 - 3 - 6 - لوله‏های آزمایش شیشه‏ای سر سمباده‏ای 25 تا 30 میلی لیتر
3 - 1 - 3 - 7 - حمام شن
3 - 1 - 3 - 8 - بشر به ظرفیت 250 میلی لیتر
3 - 1 - 3 - 9 - پی پت‏های مدرج
3 - 1 - 3 - 10 - ترازوی حساس آزمایشگاهی
3 - 1 - 4 - طرز عمل : بر حسب طبیعت یا جنش نمونه یک بخش آزمودنی را بردارید و به یکی از دو روش زیر عمل نمائید :
الف : خاکستری کردن به روش خشک : که در مورد نمونه حاوی مواد آلی عاری از فسفاتها است :
در حدود 2/5 گرم از نمونه را با دقت یک میلی گرم در یک کپسول وزن کنید . بخش آزمودنی حاصل را با دقت و کاملا " با یک گرم کربنات کلسیم مخلوط کنید . این مخلوط را در کوره الکتریکی در حرارت 550±20 درجه سلسیوس تا بدست آمدن خاکستر سفید یا خاکستری رنگ بسوزانید ( وجود مقدار جزئی زغال در خاکستر حاصله مزاحمت ایجاد نمی‏کند .)
خاکستر را در بشر 250 میلی لیتری منتقل نمائید بآن 20 میلی لیتر اسید کلریدریک و 10 میلی لیتر اسید نیتریک بیافزائید و به مدت 2 تا 5 دقیقه بجوشانید محلول حاصله را در یک بالن ژوژه 500 میلی لیتری بریزید و چند مرتبه بشر را با آب مقطر داغ بشوئید سپس آنرا به حجم رسانده , مخلوط کرده و صاف نمائید .
ب - خاکستر کردن به روش مرطوب : این روش در مورد ترکیبات معدنی و مواد مایع دامی کاربرد دارد .
یک گرم یا بیشتر از نمونه را با تقریب یک میلی گرم وزن کنید و آنرا به بالن کیلدال بریزید و بآن 20 میلی لیتر اسید سولفوریک بیافزائید مخلوط کنید تا نمونه کاملا به اسید آغشته شده و از چسبیدن ذرات نمونه به جدار بالن پیشگیری شود . حرارت دهید و به مدت 10 دقیقه بجوشانید در محلی آرام قرار دهید و بگذراید خنک شود سپس 3 میلی لیتر اسید نیتریک (3 - 1 - 2 - 4) بیفزایید و به ملایمت حرارت دهید و بگذارید سرد شود آنگاه مقدار بیشتری اسید نیتریک اضافه کرده و حرارت دهید تا بجوشد این عمل را آنقدر ادامه دهید تا محلول حاصله بی رنگ شود . آنگاه سرد کنید , کمی آب مقطر بآن بیفزایید و آنرا بهمراه با آبهای شست و شوی بالن کیلدال با آب مقطر داغ در یک بالن ژوژه 500 میلی لیتری بریزید . بگذارید سرد شود و حجم آنرا با آب مقطر تکمیل , مخلوط و صاف نمائید .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   13 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله الگو سازی ترمودینامیکی از تعادل فاز ترکیبات چند تائی

نکات مؤلف :
محصولهای تجاری بعنوان نمونه مشخص شده اند . چنین شناسایی مورد توصیه یا پشتیبانی توسط موسسه ملی استاندارد و فن آوری نمی باشد؛ نیز توصیه نمی شود که آنها مورد نیاز بوده و مناسبترین برای رسیدن به هدف هستند .
چکیده :
مقاله حاضر دیدگاه جدیدی از روش CALPHAP و پیشرفتهای اخیر ایجاد شده را به ما میدهد.
تاریخچه مختصری داده شده سپس گسترده (زمینه ) محاسبه های نمودارهای فازی تشریح شده اند.
شرح و توصیفهای ترمودینامیکی بطور معمول در روشهای CALPHAP که بیان شد، بکار می روند و روشهای بکار رفته مقادیر عددی را برای این توصیفهای مطرح شده ؛ فراهم می کند.
برون یابی سیستمهایی با ترکیب بالاتر توضیح داده شده و پیشرفتهای اخیر در کیفیت ارزیابی ؛اثبات شده است .
یک مرور کلی بر ابزار نرم افزاری رایانه ای و داده های موجود ؛ارائه شده است. در نهایت کاربردهای مختلفی از محاسبه های نمودارهای فازی تشریح شده است.
مقدمه :
نمودارهای فازی نمایش دهنده حالت یک ماده بعنوان تابعی از دما و فشار و غلظتهای ترکیبهای تشکیل دهنده هستند و بنابراین بطور مکرر بعنوان یک دیده کلی یا راه حل برای طراحی آلیاژها ، گسترش ، پردازش و داده های قابل فهم مورد توجه بوده است. اهمیت نمودارهای فازی توسط انتشار کتابچه های راهنما (Hand Book) نظیر “نمودارهای فازی آلیاژی دوتایی”‌ ؛“ تعادل فازی ،تصاویر بلوری و داده های ترمودینامیکی “آلیاژهای دوتایی” ؛“ نمودارهای تعادلی فازی” انعکاس یافته است؛
“نمودارهای فازی برای سرامیستها ” ؛ “ هند بوک نمودارهای فازی آلیاژ سه تایی ” و“ آلیاژهای سه تایی” نیز که در ادامه آمده است.
حالت یک ماده با ترکیب دوتایی در فشار ثابت میتواند در شکلهای گرافیکی شناخته شده ای از نمودارهای فازی دوتایی ایجاد شوند . برای مواد با ترکیبهای سه گانه یک اندازه گیری مضاعف مورد نیاز است تا یک ترکیب کامل ایجاد شود . بنابراین ،سیستمهای سه تایی بطور معمول توسط یک سری از بخشها یا پروژه ها ایجاد میشود. به دلیل چند بعدی بود آنها تفسیر نمودار سیستمهای ترکیبی بخیر می تواند بسرعت دست و پاگیر برای کاربران موقت اینگونه نمودارها باشد . برای سیستمهای با ترکیبهای بیش از سه تا بازنمایی گرافیکی نمودارهای فازی در یک شکل مناسب نه تنها بعنوان چاشنی می باشد بلکه بواسطه نداشتن اطلاعات آزمایشگاهی کافی . مانعی است به هر حال ، مشکل سیستم باز نمایی گرافیکی با ترکیبهای زیاد ، برای محاسبه‌های نمودارهای فازی نامرتبط باشد. محاسبه هایی اینچنین می تواند برای مواد مشکلات پر اهمیت باشد.
تاریخچه :
از وقتیکه تنها توسعه جدید در الگو سازی و فن آوری محاسباتی که محاسبه های رایانه ای تعادل فازی درترکیبات چند گانه تا حد امکان واقعی ایجاد کرده است؛ از زمان ارتباط بین ترمودینامیک و تعادل فازی توسط J.W.Gibbs فراهم شده است . بیش از یک قرن می گذرد Hertz زمینه های شکست کاری Gibbs را خلاصه بندی کرده است اگر چه پایه های ریاضی بنیان نهاده شده به بیش از 30 سال گذشته تا j.J.Van Laa ساختار ریاضی اش را و سیستمهای دوتایی فرضی چاپ کرد . در توصیف فازهای مایع Van Laav جمله های نرم( افزارهای ) وابسته غلظت را بکار برد که Hildebrand محلول های با قاعده نام نهاد . بیش از 40 سال گذشته بود که J.L.Meijering محاسبات فضای مخلوط درمایعات چهارتایی و سه تایی را چاپ کرد . مدت کوتاهی در پی آن Meijering این روش در تجزیه ترمودینامیکی سیستم Cr-Cu-Ni بکار گرفت. بطور همزمان Cohen, Kaufman محاسبه های ترمودینامیکی در تجزیه و تحلیل تبدیلات مارتنزیتی در سیستم Fe-Ni بکار بردند.
Kaufman کارخود را درباره محاسبه نمودارهای فازی که شامل نقش فشار بود ؛ ادامه داد.
در سال Bernstein , Kanfman :1970 نتایج کلی از محاسبه های نمودارهای فازی را خلاصه بندی کردند و نیز فهرستی از برنامه های رایانه ای برای محاسبه های نمودارهای فازی سه تایی و دو تایی ارائه دادند که منجر به پایه ریزی روش CALPHAD گردید . (محاسبه نمودارهای فازی ). در سال Kaufman ؛1973 اولین جلسه پروژه گروه بین المللی CALPHAD را سازماندهی کرد. پس از آن گروه CALPHAD از نظر اعضاء گسترش یافت .
قلمروی محاسبه های نمودارهای فازی:
بمنظور غلبه بر مشکل چند بعدی وضع شده توسط سیستم با ترکیبات بسیار زیاد ؛ روشهای پیشنهادی هستند که متناوبا جایگزین اطلاعات نمودارهای فازی مورد نیاز می شوند . در آلیاژهای فولاد زنگ نزن، برای مثال؛ بطور مرکب متناوبا بوسیله انتقال ترکیبات عناصر پایدار – آهنی کاهش می یابد نظیر (معادل یا مشابه Cv ) و عناصر پایدار آستینتی نظیر (معادل Ni ) . مجموع معادلهای Cr, Ni در پیش بینی فازهای موجود در آلیاژهایی بکار می رود .بایستی توجه نمودکه تقریب نزدیک به اینها محدود به تغییر حالت ترکیب برای این است که از آنها منتج شده اند. مثال دیگر روش PHACOMP است .
که برای پیش بینی محاسبه Topological close packed)TCP )فازها در سوپر آلیاژها بکار می‌رود. این روش بر اساس نظریه ای است که هر عنصری یک جای خالی الکترونی مشخص است و مجموع جاهای خالی الکترونی وابسته به TCP فازها در یک آلیاژ می‌‌باشد .
اگر چه این روش برای سوپر آلیاژهای بر اساس Ne بخوبی کار می کند ؛ اصلاحات خاصی مورد نیاز با دیگر سوپر آلیاژها می باشد؛ و به آسانی ممکن نیست که برای دیگر خانواده آلیاژی بکار رود. از سوی دیگر روش CALPHAD بر اساس حداقل انرژی آزاد سیستم پایه ریزی شده است و بنابراین نه تنها بطور کامل متداول و مرسوم است ؛ بلکه بطور تئوری پر مفهوم می باشد .
تعیین تجربی نمودارهای فازی یک محدودیت زمانی است و عنوان با ارزشی است . این موضوع حتی بیشتر بعنوان عدد افزایش ترکیبی بیان شده است . محاسبه نمودارهای فازی کوشش مورد نیاز جهت تعیین چگونگی تعادل در سیستم چند ترکیبی را کاهش می دهد .
یک نمودار فازی ابتدایی (مقدماتی) می تواند برون یابی توابع ترمودینامیکی تشکیل زیر سیستم را فراهم کند. این نمودار مقدماتی می تواند در ترکیبهای یکسان و تغییر حالتهای دمایی که اطلاعات بیشتر می تواند با حداقل تلاش آزمایشگاهی فراهم شود بکار رود. این اطلاعات می تواند در اصلاح توابع ترمودینامیکی اصلی بکار رود.
اطلاعات عددی نمودار فازی همچنین بطور مکرر بمنظور عملکرد الگو سازی مورد نیاز است . تا آنجایی که حتی نمودارهای فازی نمایش تعادل ترمودینامیکی است. که بخوبی ایجاد کرده که تعادلهای فازی می تواند تعادل موضعی بمنظور توصیف فازهای میانی سطوح داخلی بکار ببرد.
در چنین موضوعهایی تنها غلظت در این سطوح مشترک اتخاذ شده اند ؛ تابع موارد مورد نیاز تعادل های ترمودینامیکی است.
الگو سازی ترمودینامیکی نمودارهای فازی و الگوسازی کنتیک (Kinetik) بطور موفقیت آمیزی تطبیق داده شده است برای تنوع فرآیندها نظیر کربوراسیون / نیتراسیون و انطباق نفوذ ، حل (تجزیه ) رسوب (محلولهای غیر حلال از محلولهای حلال ) و انجماد .
محاسبه های تعادل فازی ته تنها می تواند درصد فازها و ترکیب آنها را ارائه دهد بلکه مقدار حجمی آنتالپی دما dpendence Concentration مرزهای فازی برای کوپل کردن الگوسازی و درشت ساختاری Banerjee etal نمونه ای از چنین کوپلینگ محاسبه های تعادل های فازی الگوهای زیر ساختاری انجماد در گرمای درشت ساختاری و آنالیز جریان مذاب ریخته گری را ارائه داد .
در سالهای اخیر بیان “ ترمودینامیکهای محاسبه ای ” بطور مکرر در جایگاه “‌محاسبه نمودارهای فازی ” بکار رفته است . این بازتاب در اثر آنستکه نمودار فازی تنهایک بخشی از اطلاعاتی است که می تواند از این محاسبه ها بدست آورد.
الگوها توصیف ترمودینامیک :
جهت محاسبه تعادلهای فازی در سیستمهای چند ترکیبی: حداقل انرژی آزاد کل گیبس (G) از همه فازهایی که در این تعادل تشکیل شده اند مورد لزوم است :

که nI تعداد الگوها و GI انرژی گیبس فازی I است .
توصیف ترمودینامیکی از یک سیستم نیازمند انتقال توابع ترمودینامیکی برای هر فاز است . روش CALPHAD تنوع الگوها را به کار می گیرد . به منظور توصیف دما ، فشارو عوامل وابسته توابع انرژی آزاد فازهای مختلف Contribitions انرژی گیبس فازی می‌تواند

که انرژی گیبس بوسیله دما است؛ T و ترکیب ؛ X دمای Contribution فشار ؛ p ؛ و مغناطیسی Curie یا دما Neel است و و دما میانگین مقدار مغناطیسی در اتم .
وابستگی دمایی فرم غلظت از بطور معمول یکسری از نیروهای T بیان می شود:

که Coefficeent هستند و n مقادیری صحیح هستند . جایگزینی عناصر خالص؛n متنوع هستند 7,-1, 3, 2 یا . این تابع برای داده های بالاتر از دمای Debye موجود است . در هر یک از معادله ها در الگوهای گفته شده توصیف غلظت dependence Coefficients مربوط به G در سمت راست می تواند دارای وابستگی دمایی را توصیف نماید.
بطور مکرر تنها اولین ؛ term 2 بکار می رود برای جایگزینی انرژی گیبس اضافی .
Dinsdale بیاناتی برای تاثیرات فشار و مغناطیس بر روی انرژی گیبس ارائه داده است . به هر حال dependence فشار برای سیستمهای کندانس در فشار معمولی بطور معمول مورد موافقت قرار گرفته است.
برای سیستمهای چند ترکیبی اثبات شده که تشخیص Contribution سه تایی از و Concentration depence انرژی گیبس یک فاز مناسب است :

اولین جمله ؛ ارتباط انرژی گیبس ترکیب مکانیکی ساختار فازی ؛
دومین جمله ؛ ارتباط آنتروپی ترکیبی برای محلول ایده آل؛
و جمله سوم ؛ ؛ ترم اضافی نامیده شده است .
از وقتی که Hildebrand ترم “محلول باقاعده ” برای توصیف واکنشهای درونی عناصر مختلف در یک محلول اتفاقی ارائه داد ؛ یکسری از الگوها برای فازهایی که از این “باقاعده بودن ”‌ انحراف دارد؛ پیشنهاد شده است.
i.e یک تغییرات ترکیبی قوی در مشخصه های ترمودینامیکی آنها نشان می دهد . توصیف انرژی گیبس اضافی ؛ .
برای مثال در الگوی مایع یونی یا الگوی مشترک (Among others) برای فازهای مایع پیشنهاد شده است ، برای فازهای جامد سفارشی و Wagner &Sckottky مفهوم کلی عیوب شبکه های کریستالی بمنظور توصیف انحرافهای استوکیومتری را ارائه دادند.
توصیف تبدیلات منظم /غیرمنظم توسط Willeams , Bragg پیشنهاد شد. از آن پس الگوهای زیاد دیگری پیشنهاد شده است. امروزه به طور معمول بیشترین الگوهایی که بکار می رود آنهایی هستند که برای فازهای استوکیومتری ؛ الگوهای نوع محلولهای با قاعده برای فازهای نامنظم ؛ و الگوهای زیر شبکه ای برای فازهای منظم که دارای محدوده ای از قابلیت انحلال نمایشی از یک تبدیل منظم /نامنظم است . نمونه های گفته شده توصیف الگوهایی برای فازهای مرزی ارائه می دهد و به آسانی می تواند برای فازهای سه تایی یا بالاتر بیان شود.
انرژی گیبس فاز استوکیومتری دوتایی توسط
بدست می آید.
که ضرایب مولی عناصر B, A از طریق استوکیومتری ترکیب را می دهد . حالتهای موردنظر عناصر B,A ؛ و انرژی گیبس شکل گیری است .
جمله های اول و دوم را نشان می دهد و جمله سوم در معادله 4 است .
در معادله 4 برای فاز استوکیومتری که هیچ ترکیب اتفاقی وجود ندارد ؛صفر است .
فازهای محلول دوتایی ؛ نظیر مایع و محلولهای جامد نامنظم یا بعنوان ترکیبهای اتفاقی از عناصر توسط یک نوع الگوی محلول با قاعده ؛ بیان می شود؛

که در آن اجزاء مولی و حالات مرجع عناصر B,A می باشند . ترم اولیه مربوط به بود و ترم سوم از اختلاط تصادفی به در معادله 4 اشاره می کند . در ترم چهارم ، ضرائب انرژی مازاد گریس در معادله 4 می باشند. جمع مقادیر ، چند جمله ای “ردلیچ –کیستر”‌ نامیده شده که معمولترین چند جمله ای در تشریح روش حل معین و با قاعده می باشد. همچنین سایر چند جمله ایها استفاده شده در قبل ، در غالب موارد قابل تبدیل به چند جمله ایهای “ردلیچ-کیستر”‌ می باشند.
پیچیده ترین و معمولترین مدل ، مدل زیر شبکه می باشدکه به صورت مداوم جهت توزیع فازهای محلولهای s جزئی منظم استفاده شده است . پیش فرض اساسی این مدل آن است که یک زیر شبکه برای بر منطقه مجزاء در ساختمان کریستالی اختصاص داده شده است. مثلا ساختمان شامل زیر شبکه می شود ، که یکی مقدمتا توسط اتمهای Cs و دیگری توسط اتمهای Cl اشغال شده اند . یک فاز محلول جزئی منظم که همگرایی جانشینی از ضرائب استوکیومتری را نشان میدهد ، قابل تشریح توسط رابطه زیر می باشد.

که در آن غلظتهای جزئی عناصر B,A در زیر شبکه های 1و2 بوده و و می باشد . اجزاء منطقه ای زیر شبکه های 1و2 هستند و با تعداد مناطق در یک سلول واحد بیان می شوند . عبارت اولیه به و عبارت سوم به در معادله 4 اشاره می کنند . عبارات باقیمانده به عبارت انرژی مازاد گیبس در معادله 4 اشاره می نماید. ضرائب می‌‌توانند تحت عنوان انرژی گیبس فازهای غشای پایانی دیده شوند . فازهای غشای پایانی دیده شوند. فازهای غشای پایانی زمانی تشکیل داده می شوند که بر زیر شبکه تنها توسط یک نوع از اجزا اشغال شده باشد و می توانند واقعی اتمهای زیر شبکه 1و B اتمهای زیر شبکه 2 ) یا فرضی باشد . عبارت باقیمانده ، میان کنش های بین اتمهای یک زیر شبکه را بیان می داردکه شبیه به مدلهای معمول برای فازهای محلول نامنظم است . این شرح مدل ابتدا توسط Sundman و Agren معرفی شد و بعد آن مجددا بوسیله Andersson و همکاران پیدا شد . جهت مواجهه با دگرگونیهای منظم /نامنظم بوسیله این مدل ضرائب در مستقل از یکدیگر نمی باشد .
مثلا Ansara و همکاران و وابستگی دگرگونی منظم /نامنظم را برای نتیجه گیری نمودند . این مدل بعدا توسط Ansara و همکاران تغییر یافت تا اجازه ارزیابی مستقل ویژگیهای ترمودینامیکی فاز نامنظم را فراهم آورد. Chen همکاران مدل دیگری را جهت رفتار فازهای منظم در نظر گرفته اند.
بایستی توجه گردد که معادلات 5و6 در حقیقت حالات خاصی از معادله 7 می باشند . معادله 7 در صورتیکه تنها یک زیر شبکه لحاظ شود به معادله 6 و در صورتیکه تنها یک جزء در هر یک از s زیر شبکه در نظر گرفته شود به معادله 5 کاهش می یابد. عمومیت زیر شبکه اجازه فرموله نمودن یک توضیح عمومی را برای فازهای چند جزئی فراهم می آورد که به آسانی می توانند کامپیوتری شوند.
Lukas و همکاران یک مثال برای چنین توضیحی را ارائه می نمایند.
از این شرط که برای دما ،فشار و ترکیب داده شده ، مقدار حداقلی برای انرژی گیبس در تعادل ترمودینامیکی آشکار می گردد، j.W.Gibbs شرایط تعادلی معروفی را نتیجه گیری نمود که پتانسیل شیمیایی (Mn) هر جزء n در تمامی فازها یکسان است .

پتانسیلهای شیمیایی توسط معادله معروف زیر با انرژی گیبس رابطه دارند:

رابطه 8 منجر به n معادله غیر خطی میشود که قابل استفاده در محاسبات عددی می‌باشند . تمامی ابزارهای نرم افزاری نوع CALPHAD از روشهای بی نظیر روش s مرحله ای Hillert یا تک مرحله ای Lukas و همکاران استفاده می نمایند تا انرژی گیبس را حداقل نمایند . معادلاتی که از این روشها حاصل می گردند معمولا غیر خطی بوده و به کمک تکنیک نیوتن –رافسون حل می شوند.
تعیین ضرایب :
ضرایب توابع انرژی گیبس برای هر سیستم از داده های تجربی بدست می آیند به منظور حصل یک مجموعه بهینه ضرائب، مطلوبست تا تمامی انواع داده های تجربی از قبیل دیاگرام فاز، پتانسیل شیمیایی و انتالپی مورد بررسی قرار گیرند.
ضرائب قابل تعیین از اطلاعات تجربی به کمک روش سمعی و خطا یا روشهای ریاضی هستند . روش سمعی و خطا تنها در صورتی عملی می باشد که تعداد کمی از داده های مختلف موجود می باشد. در جایی که تعداد اجزاء و یا تعداد نوع داده ها افزایش می یابد این روش نیز بیشتر و بیشتر دست و پاگیر می شود . در این حالت‌،روشهای ریاضی مانند روش مربعات حداقل گولن (Gauss) ،روش Marquarat یا روش تخمین Bayesian بازده بیشتری دارند. تعیین ضرائب ، مداوما بررسی یا بهیه سازی سیستم نامیده می شود.
سیستمهای با اجزاء بیشتر قابل محاسبه از طریق برون یابی ترمودینامیکی مقادیر مازاد ترمودینامیکی زیر سیستمهای ترکیبی میباشند . چندین روش جهت تعیین عبارات تاثیرگذاری که در چنین فرمولهای برون یابی استفاده شده اند ،وجود دارد. Hillert روشهای برون یابی مختلفی را تجزیه نمود و روش Muggianu را که به به آسانی عمومیت می یابد ،پیشنهاد نمود . انرژی گیبس یک فاز محلول سه تایی با برون یابی انرژیهای دوتایی به کمک روش Muggianu تعیین گردید که به وسیله رابطه :

داده شده است .
که پارامترها به و حجم ثابت و اولیه که در رابطه 6 برای هر یک از سیستمهای دو تایی آمده دارا می باشد . در صورت نیاز ،در فرم (جمله )سوم ، می تواند برای توصیف ارتباط متقابل سه عنصر از نظر انرژی گیبس.
استراتژی معمول برای تشخیص یک سیستم چند تایی در تصویر (1) نشان داده شده است ؛
در ابتدا؛ مشخصه های ترمودینامیکی ساختار سیستمهای دوتایی نتیجه گیری شده است.
روشهای برون یابی ترمودینامیکی و وجود دارند که برای گسترش توابع ترمودینامیکی سیستمهای دوتایی به سه‌تایی‌ و بالاتر بکار می‌روند . نتایج چنین برون‌یابی می‌تواند برای طراحی آزمون‌های بحرانی و حساس بکار می‌روند. نتایج آزمایشها با برون یابی مقایسه می‌شود.
در صورت نیاز ؛ توابع مؤثر بر یکدیگر ؛ توصیفهای ترمودینامیکی سیستمهای منظم بالاتر اضافه می‌شود. بطوریکه در قبل ذکر شد ؛ ضریب توابع مؤثر بر یکدیگر بر اساس این داده‌ها بهینه سازی می‌شود . در حقیقت این استراتژی تا زمانی که همه سیستمهای n,…..,3.2 جزئی ؛ از سیستم n – ترکیب مشخص و تعیین شده باشند . تبعیت می‌کند به هر حال آزمون نشان داده است که در بیشتر سوژه‌ها و نه خیلی کوچکتر تصحیح‌ها مورد نیاز هستند برای پیش‌بینی قابل قبول سیستمهای ترکیبی چهارگانه یا بالاتر . بمحض اینکه فازهای چهارتایی درست رقیق شوند در سیستمهای فلزی ؛ قرار گرفتن بیشتر سیستمهای تشکیل شده چهار‌تایی اغلب برای مشخص کردن یک سیستم n – ترکیبی کافی هستند.

قابلیت اصلاح :
یک نتیجه از گروه CALPHAD ایجاد مشخصه های سیستمهای دوتایی ،سه‌تایی و چهار‌تایی است که می‌تواند برای ساختار داده‌های اصلی ترمودینامیکی بکار رود.
داده‌های اصلی ترمودینامیکی سیستمهای چند‌تایی نیاز تواماً به مشخصه‌های مدل و پارامتر‌های استفاده شده دارد؛ پیشرفت ثابت فن‌آوری محاسباتی کاربری الگوهای واقعی بیشتر نظیر مشخصه الگو زیر شبکه‌ای ؛ عملی می‌شوند. این پیشرفت شرح دقیقتری از سیستمها پیچیده بیان می‌کند که این ؛ ارزیابی مجدد ، سیستمهایی را که قبلا ارزیابی شده اند را قابل دسترسی می‌کند.
روندی که با این ارزیابی‌های مجدد در شکل 2 نشان داده است ؛ برای سیستم Al-Ni که یک سیستم پایه برای سوپر آلیاژهااست ایجاد می‌کند.
در اولین ارزیابی Kaufman&Nesor که در شکل 2(a) (نشان داده شده است)
فازها یا بعنوان فازهای محلول نامنظم (مایع و NiAl , Ni , Al ) و یا اجزاء استوکیومتریک Al3Ne,Al3Ni2) و (AlNi3 تشریح شدند.
فازهای Al, Ni بعنوان تکفاز از زمانی که هر دو دارای ساختار F.C.C هستند ؛تشریح شدند . اگر چه شناخت عمومی که بطور تجربی از نمودار فازی تعیین شد تصویر [2(d)] دوباره تولید شد.
اختلاف‌های عمده برای تعادل شامل فازهای, Al2Ni2 AlNi
اختلاف‌ها حداقل بطور جزئی یک نتیجه موافق یا محدوده هموژن فاز‌Al3Ni2 و در نظر نگرفتن اثری که AlNi یک فاز منظم است با ساختار CSCl .
a
b
c
d
Figure 2: Different assessments of the Al-Ni system showing the progress made with the CALPHAD method. (a) 1978 assessment by Kaufman and Nesor [78Kau], (b) 1988 assessment by Ansara et al. [88Ans], (c) 1997 assessment by Ansara et al. [97Ans] and (d) the evaluated experimental diagram [93Oka].

در ارزیابی دوم توسط ANSARAETAL ( که در تصویر‌2(b) نشان داده شده است) تشریح الگو زیر شبکه برای فازهای منظم با محدوده همگن(, AlNi, AlNi3 Al3Ni2 ) تعریف شد .

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 31   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلودمقاله صنایع فرهنگی سمنان

شهر سمنان مرکز استان سمنان و نیز مرکز شهرستان سمنان است. این شهر در جنوب رشته کوه البرز و شمال دشت کویر در راه تهران به خراسان قرار گرفته است. آب و هوای آن خشک و معتدل می‌باشد.
موقعیت جغرافیایی
این شهر در حد فاصل دو شهر دامغان و گرمسار در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۲۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه واقع شده و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱۱۳۰ متر است. همچنین فاصله آن تا تهران ۲۱۶ کیلومتر است و به راه آهن سراسری تهران_مشهد، متصل می‌باشد.
مردم
جمعیت شهر سمنان بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی، بالغ بر ۱۲۶٬۷۸۰ نفر بوده‌است.(جمعیت شهرستان: ۱۹۱,۶۱۸ نفر)[۲]
نژاد مردم سمنان آریایی است و به زبان سمنانی سخن می‌گویند. زبان سمنانی به علت ویژگی خاص خود مورد توجه دانشمندان و ایران شناسان بسیار قرار گرفته است. این زبان از زبانهای ایرانی شاخه شمال باختری است.
ایران‌شناسان زیادی چون پرفسور کریستن سن هوتوم سیندلر، ویلهلم لیکر، جرج مورگن و استایرن تحقیقات جامعی درباره زبان سمنانی انجام داده‌اند. نکته قابل ذکر اینکه اگرچه زبان سمنانی هنوز هم توسط مردم سمنان تکلم می‌شود، اما نسل جدید سمنانی‌ها با وجود فهمیدن آن به این زبان باستانی سخن نمی‌گویند.
در این شهر درصد سواد بسیار بالا است و یکی از شهرهای معروف ایران در زمینه کاهش بیسوادی است. صنایع تولیدی دستی این شهر عبارت‌اند: از کرباس پارچه‌های پشمی، چادر شبهای پشمی و ابریشمی و پلاس نمد و قالی بافی.
آب و هوا
آب و هوای این شهر در تابستان گرم و در زمستان نسبتاً سرد می‌باشد. بارندگی‌های این شهر در فصول سرد سال صورت می‌گیرد و میزان متوسط بارندگی سالانه آن ۱۴۰ میلیمتر می‌باشد. متوسط درجه حرارت سالانه ۷/۱۷ درجه سانتیگراد است و این در حالی است که حداکثر مطلق حرارت ۵/۴۴ درجه سانتیگراد و حداقل مطلق ۴/۶- درجه سانتیگراد گزارش شده است. همچنین متوسط تعداد روزهای یخبندان در طول سال در حدود ۴۸ روز می‌باشد.
جای‌های تاریخی

نمایی ارگ سمنان در شب
شهر سمنان ۷ محله معروف قدیمی دارد به‌نام‌های اسفنجان (اسپنژان)، لتیبار، شاهجو، ناسار، زاوغان، کوشمغان و کدیور.[۳]
این شهر علاوه بر زیبایی‌های طبیعی با سابقه تاریخی چند هزار ساله به دلیل واقع شدن در گذر حوادث ناشی از لشکرکشی‌ها و مهاجرت‌های بین شرق و غرب و مهم تر از همه داشتن تاریخ تمدن دیرینه دارای آثار باستانی متعدد دیدنی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخ است که مبین قدمت کهن آن است:
• مسجد جامع سمنان
• منار سلجوقی مسجد جامع
• مسجد امام سمنان(مسجد شاه یا سلطانی)
• آرامگاه شیخ علاءالدوله سمنانی
• گرمابه پهنه سمنان
• دروازه ارگ سمنان
• بازار سمنان
• بازار شیخ علاءالدوله
• قلعه‌های سارو
• قلعهٔ پاچنار
• برج چهل‌دختران
• قلعه کوشمغان
• دژچرمینه
• قلعه کهن‌دژ
• قلعه زاوغان
• آرامگاه پیر نجم‌الدین
• کاروانسرای سنگی آهوان (مربوط به قرن پنجم هجری)
• کاروانسراهای شاه عباسی (صفویه)
از جمله مهم‌ترین بناهای باستانی شهر سمنان است. علاوه بر اینها می‌توان به آب انبارها، قنات‌هایی با معماری منحصر به فرد و بافت قدیم سمنان نیز اشاره کرد.
وجه تسمیه
درباره وجه تسمیه نام سمنان که به این منطقه اطلاق می‌شود، عقیده‌ها و نظرهای گوناگونی رایج ومعمول است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
• در گذشته‌های دور در محل آتشکده بزرگ هریس در کومش (سمنان) شهری عظیم با بت خانه‌ای بزرگ با ساختمانی رفیع و با شکوه وجود داشته است. به همین علت احتمال می‌رود که مردم این سرزمین قبل از ظهور زرتشت، دارای مذهب «سمتی» یا «سمینه» بوده‌اند و بت خانه بزرگ آنان در محل سمنان فعلی واقع بوده است.
• برخی دیگر بر این باورند که سمنان در اصل «سکنان» منسوب به طوایف سَکَه‌ها می‌باشد و الف و نون آن نشانه نسبت و مکان است که در واژه‌های گیلان و غیره مشاهده می‌شود.
• عده‌ای دیگر از اهالی سمنان عقیده دارند که نام قدیم سمنان (سیم لام) بوده که بنای آن به دست دو نفر از فرزندان نوح پیغمبر به نام‌های (سیم النبی) و (لام النبی) انجام گرفته که مقبره آنان در کوه‌های شمال شرقی سمنان در محلی موسوم به پیغمبران واقع است. بر این اساس کلمه (سیم لام) در اثر کثرت استعمال به مرور زمان به سمنان تبدیل شده است.
• برخی نیز افسانه بنای اولیه را به دو هزار سال قبل از میلاد مسیح به دستور تهمورث دیوبند نسبت داده اند. در آن زمان شهر را به سمینا نام گذاری نموده‌اند که به مرور زمان به سمنان تغییر یافته است.
• روایت دیگر حاکی از این است که نام قدیم سمنان در زبان محلی «سه مه نان» بوده و منظور ساکنان آن این بوده است که محصولات کشاورزی این منطقه نان و آذوقه اهالی را بیش از سه ماه تأمین نمی‌کند. بعدها به مرور زمان «سه مه نان» به سمنان تغییر یافته است. به هر حال آن چنان که از منابع و کتب تاریخی استنباط می‌شود سمنان یکی از مناطق کهن و قدیمی ایران است که در درازای تاریخ فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است.
نگاهی نو به میراث فرهنگی و گردشگری سمنان
مسجد جامع سمنان
مسجد جامع سمنان یکی از آثار با ارزش و کهن شهر سمنان به شمار می آید و از لحاظ مذهبی و فرهنگی و حتی اجتماعی دارای ارزش و اعتبار زیادی است. گرچه در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی در آن بوجود آمده ، اما قدمت بنا به گونه ای است که عده ای بنای اولیه آن را به قبل از اسلام می رسانند. عقیده بر این است که این مسجد در قرن اول هجری و بر روی خرابه های آتشکده بنا گردیده است. سیاحان و مورخینی که از شهر سمنان دیدن نموده و مطالبی راجع به این شهر و آثار آن در تألیفات خود به یادگار گذارده اند بعضی به اختصار و بعضی از آنها به تفصیل از این اثر در نوشته های خود آورده و اغلب نیز آن را به خوبی و عظمت یاد نموده اند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   14 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

دانلود مقاله حق الناس

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   14 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

حق الناس

مقدّمه:
حقوق بشر یکی از مهمترین مباحث مطرح در ایران معاصر است. اگرچه ایران «منشور ملل متحد»، «اعلامیه جهانی حقوق بشر»، «میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» و «میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی» را (به‌ترتیب در سال‌های 1324، 1327، 1354 و 1354) رسماً پذیرفته ‌است و بخش‌های مهمی از این اسناد بین‌المللی در قوانین اساسی ایران از جمله فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گنجانیده شده‌است؛ اما نظام حقوق بشر چه در نظر و چه در عمل در جامعه ما با مشکل مواجه ‌است. اما به لحاظ نظری، بسیاری از اصول بنیادین آن (از قبیل تساوی حقوقی همه انسان‌ها فارغ از جنس و دین و تعلقات سیاسی) نادرست و معارض آموزه‌های الهی پنداشته می‌شود. اما به‌لحاظ عملی، بسیاری از مواد اعلامیه و میثاقین و اصول مرتبط در قانون اساسی به شکل نهادینه نقض می‌شود.
در جامعه‌ای که به‌نام دین در آن حکومت می‌شود، و همه امور رسماً از منظر دین (ولو قرائتی خاص از آن) تبیین و تفسیر می‌شوند؛ طبیعی است که بحث «نسبت اسلام و حقوق بشر» یا «تعیین تکلیف حقوق بشر از منظر اسلام» بحثی ضروری و درعین حال چالش برانگیز باشد.

هرچیز که حقى از مردم در آن باشد، درحیطه حق الناس قرار مى‏گیرد. تاکید اسلام بر رعایت حق الناس آنچنان موکد است که مى‏گوید آنگاه که انسان از گناهان پیشین خود به درگاه الهى توبه مى‏کند، تا زمانى که حقوق ضایع کرده مردم را ادا نکند، توبه‏اش پذیرفته نخواهد بود. یعنى خدا حق خود را در کوتاهى‏ها و تقصیرها و اهمال‏ها در شرایطى که نشانه‏هاى ندامت واقعى در فرد مسلمان آشکار شود، مى‏بخشد. اما حق مردم را در هیچ شرایطى نه.
آنانکه با پایمال کردن حقوق مردم (به انحاء مختلف) به ثروت و مکنتى رسیده‏اند آنانکه که مستقیم و غیرمستقیم به حقوق دیگران تجاوز مى‏کنند و از این راه درآمدهایى بدست مى‏آورند و زندگیشان را اداره مى‏کنند، باید بدانند که چوب پایمال کردن حق‏الناس را هم دراین دنیا و هم در روز بازپسین به سختى خواهند خورد و هیچ توجیه و دلیل تراشى دراین مقوله کارساز نیست.
حق الناس، چونان اخگرى سرخ و سوزان است که بر دستان هرکس قرار گیرد، تا مغز استخوان را مى‏سوزاند، اما گاه فاصله زمانى پایمال کردن حق دیگران تا درک این سوزش، فاصله‏اى طولانى است. خیلى‏ها را در اطرافمان مى‏شناسیم که زندگى شیرین و مرفهى را براى خود وخانواده‏اشان فراهم کرده‏اند، اما ناگهان در اوج لذت‏هاى دنیایى، بلایى سخت بر آنها نازل مى‏شود. عزیزشان سرطان مى‏گیرد، جوانشان به مرگى ناگهانى پرپر مى‏شود، ثرورتشان بناگهان بر باد مى‏رود، کانون وفاى خانوادگى‏شان لکه‏دار مى‏شود و... آنان انگشت حیرت به دهان مى‏گزند که این بلا از کجا برآنها نازل شد. اینطور مواقع- غیر ازمواردى که به امتحان الهى از مؤمن برمى‏گردد و حیطه‏اى کاملاً متفاوت است- باید در جستجوى ظلم به مسلمانى یا مسلمانانى در روابط گذشته برآمد و ردپاى این ظلم را در زندگى سرپرست خانوار جستجو کرد.
ایمان ما به ما مى‏گوید، آنکه حق الناس را پایمال مى‏کند، هیچ راه فرارى ندارد.
انسانى که اشرف مخلوقات نامیده شده و جهان با تمام امکانات، نعمات و مواهب براى وى و در خدمت او است در هر وضع و موقعیت و صرف نظر از جنس، نژاد، رنگ، خصوصیات موروثى و اجتماعى، مشخصات اخلاقى و عقیدتى، موجودى است آزاد و برخوردار از یک سلسله حقوق و باید در تمام جوامع با هر نوع حکومت و تحت هر سلیقه و برداشت بتواند از همه این حقوق و آزادیها بطور کامل برخوردار شود و تا زمانیکه در راستاى حق و قانون و در غیر جهت صدمه زدن به اجتماع و افراد دیگر حرکت کند هیچکس نباید در راه او مانعى ایجاد کند و به مقام والاى انسانیت او لطمه وارد آورد. اما هر گاه انسان از این حقوق و آزادیهای خداداد سوءاستفاده کند و یا دیگران را از تمامى یا برخى از این حقوق و آزادیها محروم سازد نه تنها زندگی اندوهباری پیدا خواهد کرد و با انواع مشکلات و مصائب روبرو خواهد شد بلکه از زندگى دیگران نیز سلب آسایش خواهد نمود و باعث دردسر و گرفتارى براى آنان خواهد شد.
هر فردى با توجه به حقوق طبیعى و الهى که خداوند دراختیار او قرار داده باید سعى کند که هم از حقوق خود صیانت و حفاظت بعمل آورد و هم با رعایت همه مصالح فرد و جامعه در راه اعتلاى یک جامعه انسانى و ایده‏آل گام بردارد.
بدیهى است تحقق جامعه‏اى مترقى، ایده‏آل و مدینه‏اى فاضله آرزوى هر کسى است. رسیدن به چنین جامعه‏اى چندان دور از انتظار نیست بشرط آنکه هر کس به سهم خود تلاش کند به حقوق و آزادى‏هاى دیگران احترام بگذارد و با قاطعیت جلوى انحرافات و ناهنجاریهاى اجتماعى بایستد.

حقوق مسلمانان نسبت به یکدیگر
رسول گرامى اسلام حضرت محمد(ص) فرمودند: براستى براى هر مسلمانى برعهده برادر مسلمانش شش حق وجود دارد: هنگام ملاقات بر او سلام کند، هنگام بیمارى به عیادتش برود، زمانى که عطسه کرد او را با عبارت یرحمک الله دعا کند و زمانى که مرد او را تشییع جنازه نماید، هنگامى که او را دعوت نموده دعوتش را اجابت نماید و آنچه براى خود دوست مى‏دارد براى او هم بپسندد و آنچه براى خود نمى‏پسندد براى او هم ناخوش بدارد.
هنگامى که سخن از حق و حقوق افراد نسبت به یکدیگر به میان مى‏آید معمولا در ذهن افراد حق و تکلیف فرزندان نسبت به پدر و مادر، حقوق والدین نسبت به فرزندان، زن و شوهر نسبت به یکدیگر، همسایه ها نسبت به یکدیگر، حقوقی که معلم بر شاگردان و بالعکس دارد و مواردى از این نمونه متبادر مى‏گردد لیکن حق و حقوقى که افراد نسبت به یکدیگر دارند از هر قشر و طیف و دسته‏اى، از هر جنس و صنف و طایفه ای دامنه‏اى بس وسیع دارد و در حقیقت وسعتی به اندازه جامعه اسلامى پیدا مى‏کند البته این امکان وجود ندارد که یک مسلمان نسبت به همه مسلمانان دیگر تمام این حقوق را مراعات کند اما در قرآن و احادیث مکررا توصیه شده است که هر فرد مسلمانى باید آمادگى اداى این حقوق را داشته باشد و آنچه که برعهده او گذاشته شده نسبت به دیگر مسلمانان بجا آورد و فکر نکند که وظیفه او منحصرا محدود به فرزند، والدین و همسایه مى‏شود. به عبارت دیگر همین که فردى مسلمان شد با اتکاء به همین خصیصه مسلمانى یک سری حقوق و وظایف بر او مترتب می گردد که باید در ایفاى آن تلاش نماید.
بطور مثال هر کس فریاد مظلومى را بشنود که کمک مى‏خواهد و او را کمک نکند مسلمان نیست. مسعود حسینى کارشناس حقوقى در این باره مى‏گوید: اگر حقوق افراد در جامعه پایمال شود و هر کس خودسرانه و بدون رعایت اصول قانونى در حیطه کارى دیگرى وارد شود امنیت و ثبات جامعه و نیزآزادى و حرمت افراد از بین رفته و به تدریج هرج ومرج و تباهى و استبداد و خودکامگى حاکم می گردد و جامعه به انحطاط کشانده مى‏شود.
وی اضافه مى‏کند اگر هر کس به سهم خودش حقوق دیگران را در همه زمینه‏ها اعم از سیاسى، قضایى، اجتماعى و اقتصادى رعایت کند و متقابلا صیانت و رعایت حقوق خود را از جامعه مطالبه نماید در آن جامعه هیچگاه چیزى به نام تضییع حقوق نخواهیم داشت و محدوده حقوق فردى و اجتماعی افراد کاملا مشخص و شناخته شده خواهد بود.
این کارشناس مى‏گوید: خداوند با آنکه خود خالق و مالک هستى است و همه جا حاضر و ناظر بر اعمال بندگان خویش است با این حال به بندگان خویش اختیار و آزادى داده است و آنها را در حیطه کارى خودشان آزاد گذاشته است و حتى خودش در اعمال و افعال اختیارى آنان وارد نمى‏شود و دخالت نمى‏کند از این رو جاى دارد مردم نیز در حیطه کارى خداوند وارد نشوند و حق الهى را محترم شمارند و حرمتش را نگاه دارند همچنین شایسته است که مردم با رعایت آزادى و اختیار خودشان در امور دیگران دخالت نکنند و حقوق یکدیگر را رعایت نمایند چرا که رعایت این حقوق از اختصاصات جامعه مدنى نبوى است.
وى تصریح مى‏کند: فرآیند رشد و هدایت در یک جامعه الهی با رعایت اصل آزادى و حفظ حقوق متقابل تحقق مى‏یابد نه با زور و سلطه و از این جاست که وظیفه خطیر مسئولین نظام اسلامى مشخص مى‏شود که باید آنچنان به عدالت و انصاف رفتار نمایند که ضمن راهنمایى و هدایت مردم موجبات رعایت حقوق آنان را به گونه‏اى فراهم سازند که حتى به اندازه ذره ناچیزى حقوق آنان تضییع نگردد.

حق الناس وظیفه بزرگی بر گردن مردم و مسئولین
«حق الناس» یکى از عالى‏ترین مفاهیم حقوقى در اسلام است. عباسعلى کامرانیان پژوهشگر مسائل دینى در این باره معتقد است که رعایت حقوق مردم یا به عبارت دیگر «حق الناس» یکى از وظایف بزرگى است که برعهده مسئولین و مردم گذاشته شده است و عدم رعایت آن توسط مسئولین و مردم، موجب بروز مشکلات عدیده فردى و اجتماعى در جامعه مى‏شود.
به عنوان مثال یکى از حقوق مردم که بر مسئولین مترتب است اجراى عدالت اجتماعى است. اگر مسئولین در عرصه اقدامات و کارهای خویش عدالت را مدنظر قرار داشته باشند، مى‏توان گفت که حقوق مردم را به تمامی رعایت کرده‏اند و زمینه لطمه به حق الناس را از بین برده‏اند، زیرا یکى از اهداف بزرگ انبیاء برقرارى عدالت بوده است چنانکه خداوند متعال در آیه 25 سوره حدید مى‏فرمایند: ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و با آنها کتاب (آسمانى) و میزان (شناسایى حق از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم تا مردم به عدالت قیام کنند...
اگر به عدالت اجتماعى از این دیدگاه بنگریم که عدالت یعنی دادن حق هر کس به او، متوجه خواهیم شد که یکی از سرفصل‏هاى بزرگ اداى حقوق مردم، بسط و گسترش عدالت اجتماعى است.
از این که بگذریم در بین مردم نیز اگر قاعده و قانون درست حکمفرما نباشد، زمینه‏هاى تضییع حقوق عمومى فراهم مى‏شود.
وی مى‏افزاید: رعایت حقوق مردم در محل کار و کسب و در عرصه اجتماع شامل مصادیق مختلفى مى‏شود مثلا کسانى که حقوق شرعى خویش مانند خمس و زکات را پرداخت نمى‏کنند به حق خود و دیگران و خصوصاً فقرا و نیازمندان تجاوز مى‏کنند.
خداوند متعال در آیات 35 و 34 سوره توبه به این حقیقت اشاره مى‏فرمایند: کسانى که طلا و نقره را ذخیره مى‏کنند و بخاطر دنیا دوستى آنها را در راه خدا انفاق نمى‏کنند را به عذاب دردناک بشارت بده، روزى که طلا و نقره هایشان در آتش گداخته شود و با آنها پیشانى، پشت و پهلوهایشان را داغ کنند و فرشتگان عذاب به آنها گویند:
این است نتیجه ذخیره‏سازى زر و سیم در دنیا و نپرداختن حقوق فقرا. اکنون عذاب آتش و سیم و زرى را که می اندوختید بچشید.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   14 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید